شاه شجاع
شاه شجاع یکی از پادشاهان آل مظفر (سلسله‌ای که در قرن هشتم در مناطق مرکزی ایران حکومت داشتند) یکی از پادشاهان ایرانی است که کاروانسرایی برای فقرا در مکه ساخت. این کاروان‌سرا به رباط ابرقوهی شهرت داشت و در مقابل باب‌الصفا در جنوب مسجدالحرام قرار داشت.
معرفی شاه شجاع
جلال‌الدین شاه شجاع پسر امیر مبارز‌الدین محمد (759-718ق.) یکی از پادشاهان مظفریان (آل مظفر 713-795ق.) است. او در فاصله سال‌های ۷59 تا ۷۸۶ قمری در مناطق مرکزی ایران به پاییتختی شیراز حکومت داشت. بیشتر عصر حکومت او به جنگ با دیگر مدعیان حکومت از جمله برادرش شاه محمود گذشت. یک‌بار نیز از شاه محمود شکست خورد و مدتی مجبور به ترک شیراز شد.[۱]
منابع تاریخی او را فردی دانش‌دوست معرفی کرده اند و گفته‌اند که حافظ قرآن بود و در علوم و معارف درجه بالایی داشت.[۲] برخی از پژوهشگران چنین توصیفاتی را اغراق آمیز دانسته‌اند.[۳] او دیوان شعر و منشئات (نامه‌های ادبی) داشته است.[۴]
شاه شجاع از ممدوحان حافظ شیرازی، شاعر پرآوازه پارسی‌گوی، است. حافظ بارها در دیوانش از او به نیکی یاد کرده و از او در اشعارش نام برده است.[۵]
اوقاف شاه شجاع در حرمین
به دستور شاه شجاع مظفری کاروانسرایی در شهر مکه ساخته شد. این کاروان سرا را شیخ غیاث‌الدین محمد اسحاق ابرقوهی (م.805ق) به فرمان شاه شجاع در سال ۷۷۱ در مکه ساخت. ابرقوهی سال‌ها در مکه مجاور بود و در پزشکی مهارت داشت.[۶] کاروانسرای ابرقوهی در جنوب مسجدالحرام در برابر باب‌الصفا قرار داشت و برای اقامت فقرای ایرانی در مکه وقف شده بود. [۷]شاه شجاع همچنین کتاب‌هایی را به کتابخانه این رباط و همچنین کتاب‌هایی را برای کتابخانه حرم نبوی در مدینه وقف کرده بود.[۸]
پانویس
منابع
- اتحاف الوری باخبار ام‌القری، عمر بن محمد ابن فهد، تحقیق فهیم محمد شلتوت، مکه، جامعه ام القري، معهدالبحوث العلميه و احياءالتراث الاسلامي، 1403
- تاریخ آل مظفر، محمود کتبی، تحقیق عبدالحسین نوایی، تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۴
- تاریخ ایران پس از اسلام، عباس اقبال، تهران، نامک، ۱۳۸۵.
- تاریخ عصر حافظ، قاسم غنی، تهران، زوار ، ۱۳۸۳
- العقد الثمين فى تاريخ البلد الأمين، محمد بن احمد فاسی، محمد عبدالقادر احمد عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۹ق.