حرم مدنی

از ویکی حج

حرم مدنی، محدوده‌ای از شهر مدینه در حجاز است که در دین اسلام دارای احترام بوده و آداب و احکام ویژه‌ای دارد. این محدوده، از سوی شرق و غرب، ميان حَرّه شرقی و حره غربی و از سوی شمال و جنوب، از کوه ثَور تا کوه عَیر است.

حرم مدنی دارای احکام و آدابی، مانند استحباب غسل و طهارت هنگام ورود به آن است و شبیه به احکام و آداب حرم مکی است.

حدود

حرم مدنی محدوده‌ای از شهر مدینه در حجاز است. این حرم، از سوی شرق و غرب، ميان حَرّه شرقی و حره غربی[۱] و بر پایه روایتی، از سوی شمال و جنوب، از کوه ثَور تا کوه عَیراست.[۲] در روایات، تعبیرهای گوناگون دیگری نیز برای تعیین محدوده شمالی و جنوبی آن گفته شده است.[۳]

برخی وجود کوه عیر و ثور را انکار،[۴] برخی اثبات[۵] و برخی کوه ثور را پشت کوه احد دانسته‌[۶] و شماری، فاصله ثور و عير تا مسجد نبوي را نزدیک به 8 کيلومتر تعیین کرده‌اند.[۷]

چرایی حرم شدن

برای حرم شدن شهر مدینه، علت‌های گوناگونی گفته شده است. برخی از آنها چنین است:

  • مصونیت‌بخشی به مدینه و ساکنان آن؛[۸]
  • احترام به حضرت محمد(ص)؛
  • شهود انوار الهی توسط پیامبر(ص) در این محدوده؛
  • نزول فرشتگان نگاهبانِ پیامبر(ص)‌ در این محدوده؛
  • قداست مکانی که پیامبر(ص) در آن دفن شده است.[۹]

آداب و احکام

بر پایه منابع روایی شیعه، حرم مدنی آداب و احکامی مشابه با حرم مکی دارد؛ مانند فضیلت غسل و طهارت هنگام ورود به مدینه و برای زیارت حرم نبوی(ص). برخی فقیهان اهل سنت نیز، به استحباب غسل فتوا داده‌اند.[۱۰]

در روایات شیعه، درباره شکار و بریدن درختان، روایاتی بر جواز[۱۱] و روایاتی بر عدم جواز[۱۲] دلالت دارند. در روایاتی از اهل سنت، بریدن درختان حرم مدنی غیر جایز دانسته شده است.[۱۳]

پانویس

  1. الكافي، ج4، ص564-565؛ نيز نک: مسند الامام احمد بن حنبل، ج3، ص23؛ صحيح مسلم، ج4، ص113.
  2. صحيح مسلم، ج4، ص115؛ صحيح البخاري، ج8، ص10.
  3. رک: الکافي، ج4، ص564؛ مرآة العقول، ج18، ص279؛ جواهر الكلام، ج20، ص75؛ معاني الاخبار، ص337.
  4. معجم ما استعجم، ج1، ص348.
  5. معجم ما استعجم، ج1، ص350.
  6. تاريخ مكة المشرفه، ج1، ص238.
  7. احکام و خصائص الحرمين، ج2، ص760.
  8. رک: صحيح مسلم، ج4، ص117-118؛ السنن الكبري، ج5، ص198؛ المعجم الكبير، ج6، ص92؛ مسند الامام احمد بن حنبل، ج4، ص55-56؛ مجمع الزوايد، ج3، ص306؛ التهذيب، ج10، ص216.
  9. وفاء الوفاء، ج1، ص117-118.
  10. الدر المختار، ج1، ص184؛ المجموع، ج8، ص273؛ فتح الوهاب، ج1، ص257.
  11. قرب الاسناد، ص301.
  12. معاني الاخبار، ص337.
  13. معاني الاخبار، ص337.

منابع

محتوای این مقاله برگرفته شده از: دانشنامه حج و حرمین شریفین مدخل [ حرمین، ج۷].