مستحبات احرام (فتاوای مراجع)

مسئله 302
امام خمینی: مستحبات احرام چند چيز است:^{[م302 ۱]} 1. آنکه قبلاً بدن خود را پاکيزه نموده و ناخن و شارب خود را بگيرد و موي زير بغل و عانه را با نوره ازاله نمايد. 2. کسي که قصد حج دارد از اول ماه ذي‌قعده و شخصي که قاصد عمره مفرده است پيش از يک ماه موي سر و ريش را رها کند.^{[م302 ۲]} 3. آنکه پيش از احرام در ميقات غسل احرام بنمايد^{[م302 ۳]}و اين غسل از زن حائض و نفساء نيز صحيح است و تقديم اين غسل به خصوص در صورتي که خوف آن باشد که در ميقات آب يافت نشود جايز است و در صورت تقديم، اگر در ميقات آب يافت شد مستحب است غسل را اعاده نمايد و بعد از اين غسل، اگر مکلف لباسي را پوشيد يا چيزي را خورد که بر محرم حرام است ^{[م302 ۴]}باز هم اعاده مستحب است و اگر مکلف در روز غسل نمود از غسل تا آخر شب آينده کفايت مي‌کند و همچنين اگر غسل در شب نمود تا آخر روز آينده کافي است ولي اگر بعد از غسل و پيش از احرام به حدث اصغر محدث شد غسل را اعاده نمايد.^{[م302 ۵]} 4. آنکه دو جامه احرام از پنبه باشد.^{[م302 ۶]} 5. آنکه احرام را به ترتيب ذيل ببندد، در صورت تمکن بعد از فريضه ظهر و در صورت عدم تمکن بعد از فريضه ديگر^{[م302 ۷]} و در صورت عدم تمکن از آن، بعد از شش يا دو رکعت نماز نافله، در رکعت اول پس از حمد سوره توحيد و در رکعت دوم سوره جحد را بخواند و شش رکعت افضل است و بعد از نماز حمد و ثناي الهي را به جا آورد و بر پيغمبر و آل او صلوات بفرستد، آن‌گاه بگويد: «أللّهُمَّ إنِّي أسْأَلُک أنْ تَجْعَلَنِي مِمَّنِ اسْتَجابَ لَک، وَ آمَنَ بِوَعْدِک، وَ اتَّبَعَ أمْرَک، فَاِنِّي عَبْدُک، وَ في قَبْضَتِک، لا اُوْقي إلّا ما وَقيتَ، وَ لا آخُذُ إلّا ما أعْطَيْتَ، وَقَدْ ذَکرْتَ الْحَجَّ، فَأسْألُک أنْ تَعْزِمَ لِي عَلَيْهِ عَلى کتابِک، وَ سُنَّةِ نَبِيِّک صَلَواتُک عَلَيْهِ وَآلِه، وَتُقَوِّيَنِي عَلى ما ضَعُفْتُ، وَ تُسَلِّمَ لِي مَناسکي في يُسْرٍ مَنْک وَ عافِيَة، وَ اجْعَلْنِي مِنْ وَفْدِک الّذي رَضِيتَ وَ ارْتَضَيْتَ وَ سَمَّيْتَ وَکتَبْتَ. أللّهُمَّ إنِّي خَرَجْتُ مِنْ شُقَّة بَعيدَة، وَ أنْفَقْتُ مالِي ابْتِغاءَ مَرْضاتِک. أللّهُمَّ فَتَمِّمْ لِي حَجَّتِي وَ عُمْرَتِي. أللّهُمَّ إنّي اُريْدُ التمتع بِالْعُمْرَةِ إلَى الْحَجِّ عَلى کتابِک، وَ سُنَّةِ نَبِيِّک صَلَواتُک عَلَيْهِ وَ آلِهِ، فَاِنْ عَرَضَ لِي عارِضٌ يَحْبِسُنَي، فَخَلِّنِي حَيْثُ حَبَسْتَنِي بَقَدَرِک الَّذي قَدَّرْتَ عَلَيَّ. أللّهُمَّ إنْ لَمْ تَکنْ حَجَّةً فَعُمْرَةً، أحْرَمَ لَک شَعْرِي وَ بَشَرِي وَ لَحمِي وَ دَمِي وَ عِظامِي وَ مُخّي وَ عَصَبِي مِنَ النِّساءِ وَ الثِّيابِ وَ الطِّيْبِ، أبْتَغِي بِذلِک وَجْهَک وَ الدَّارَ الْآخِرَةَ». 6. هنگام پوشيدن دو جامه احرام بگويد: «اَلْحَمْدُ للهِِ الَّذِي رَزَقَنِي مَا اُواري بِهِ عَوْرَتي، وَ اُؤَدِّي فِيْهِ فَرْضِي، وَ أعْبُدُ فِيْهِ رَبِّي، وَ أنْتَهِي فِيْهِ إلى ما أمَرَنِي، اَلْحَمْدُ للهِِ الَّذِي قَصَدْتُهُ فَبَلَّغَنِي، وَ أردْتُهُ فَأعانَنِي وَ قَبِلَنِي وَ لَمْ يَقْطَعْ بِي، وَ وَجْهَهُ أرَدْتُ فَسَلَّمَنِي فَهُوَ حِصْنِي وَ کهْفِي وَ حِرْزِي وَ ظَهْرِي وَ مَلاذِي وَ مَلاذِي وَ رَجائي وَ مَنْجايَ وَ ذُخْرِي وَ عُدَّتِي في شِدَّتِي وَ رَخائِي». 7. آنکه تلبيه‌ها را در حال احرام تکرار کند؛ خصوصاً در موارد آينده: وقت برخاستن از خواب. بعد از هر نماز واجب و مستحب. وقت رسيدن به سواره. هنگام بالا رفتن از تلّ يا سرازير شدن از آن. وقت سوار شدن يا پياده شدن. آخر شب. اوقات سحر. زن حائض و نفساء^{[م302 ۸]}نيز اين تلبيه‌ها را بگويند. و شخص متمتع، تلبيه گفتن او در عمره مستمر خواهد بود تا آنکه خانه‌هاي مکه را ببيند و اما تلبيه حج تا ظهر روز عرفه مستمر است.^{[م302 ۹]}
مراجع دیگر: ↑ ‍آية الله سيستاني: پاره‌اي از مستحبات و مکروهاتي که اينجا ذکر شده مبتني بر قاعده تسامح است، پس بايد رعايت آنها به قصد رجا باشد نه ورود. آية الله مکارم: اين امور و امور مربوط به ترک مکروهات را به قصد رجا به جا مي‌آورد. ↑ ‍آية الله مکارم: و بعضي از فقها به وجوب آن قائل شده‌اند و اين قول گرچه ضعيف است احوط است. ↑ ‍ آية الله خامنه‌اي: مستحب است که پيش از مُحرم شدن در ميقات و يا پيش از رسيدن به ميقات مثلاً در مدينه غسل کند و احوط آن است که اين غسل را ترک نکند. آية الله زنجاني: بنا بر احتياط مستحب موکد، کسي که مي‌خواهد محرم شود، براي احرام، غسل نمايد و انجام آن قبل از ميقات نيز صحيح است، چهار چيز غسل احرام را باطل مي‌کند: الف) پوشيدن پيراهن   و به سربستن دستمال و روسري و مقنعه براي مردان و زدن نقاب براي بانوان؛ ب)خوردن غذاي معطر؛ ج) اگر در ميقات يا حوالي آن غسل کرده چنانچه قبل از تلبيه گفتن بخوابد غسل او باطل مي‌شود؛ د) فاصله انداختن به مقدار يک روز... و ساير مبطلات وضو و غسل، غسل احرام را باطل نمي‌کند. آية الله صافي، آية الله گلپايگاني: و کسي که به خاطر عذر تمکن از غسل ندارد، رجائاً بدل از غسل تيمم نمايد. ↑ ‍آية الله سبحاني: پوشيدن لباسي که بر محرم حرام است يا خوردن چيزي که بر محرم حرام است و استعمال طيب و روپوش زدن براي خانم‌ها و خوابيدن. ↑ ‍ آية الله بهجت: در انتقاض غسل سابق به غير نوم، تأمّل است و اظهر در نوم، عدم انتقاض است، و آنکه اعاده، شبيه به مستحب در مستحب است. ↑ ‍آية الله سبحاني: سفيد و از پنبه باشد. آية الله صافي، آية الله گلپايگاني: و بهتر آن است که در پارچه سفيد محرم شود و نيت احرام و نيت پوشيدن جامه احرام بلکه نيت کندن لباس دوخته را نيز بر زبان آورد. ↑ ‍ آية الله بهجت، ٱية الله فاضل: در صورت عدم تمکن از فريضه ادا، بعد از فريضه قضا محرم شود. آية الله خامنه‌اي: مستحب است که بعد از نماز ظهر، يا بعد از هر نماز واجب ديگر و يا بعد از دو رکعت نماز مستحبي محرم شود و در برخي احاديث آمده است که ]پيش از احرام [شش رکعت نماز مستحب است و فضيلت بيشتري دارد. آية الله زنجاني: بنا بر احتياط مستحب موکد بعد از خواندن نماز ـ واجب يا مستحب ـ نيت کرده تلبيه بگويد؛ ولي خواندن نماز از زن در حال حيض و نفاس، مشروع نيست. ↑ ‍آية الله بهجت، آية الله فاضل:... و جنب. ↑ ‍آية الله بهجت: و همچنين بر مردان مستحب است تلبيه را بلند بگويند

[1] ‍آية الله سيستاني: پاره‌اي از مستحبات و مکروهاتي که اينجا ذکر شده مبتني بر قاعده تسامح است، پس بايد رعايت آنها به قصد رجا باشد نه ورود. آية الله مکارم: اين امور و امور مربوط به ترک مکروهات را به قصد رجا به جا مي‌آورد.

[2] ‍آية الله مکارم: و بعضي از فقها به وجوب آن قائل شده‌اند و اين قول گرچه ضعيف است احوط است.

[3] ‍
آية الله خامنه‌اي: مستحب است که پيش از مُحرم شدن در ميقات و يا پيش از رسيدن به ميقات مثلاً در مدينه غسل کند و احوط آن است که اين غسل را ترک نکند.

آية الله زنجاني: بنا بر احتياط مستحب موکد، کسي که مي‌خواهد محرم شود، براي احرام، غسل نمايد و انجام آن قبل از ميقات نيز صحيح است، چهار چيز غسل احرام را باطل مي‌کند: الف) پوشيدن پيراهن 

 و به سربستن دستمال و روسري و مقنعه براي مردان و زدن نقاب براي بانوان؛ ب)خوردن غذاي معطر؛ ج) اگر در ميقات يا حوالي آن غسل کرده چنانچه قبل از تلبيه گفتن بخوابد غسل او باطل مي‌شود؛ د) فاصله انداختن به مقدار يک روز... و ساير مبطلات وضو و غسل، غسل احرام را باطل نمي‌کند.

آية الله صافي، آية الله گلپايگاني: و کسي که به خاطر عذر تمکن از غسل ندارد، رجائاً بدل از غسل تيمم نمايد.

[4] آية الله خامنه‌اي: مستحب است که پيش از مُحرم شدن در ميقات و يا پيش از رسيدن به ميقات مثلاً در مدينه غسل کند و احوط آن است که اين غسل را ترک نکند.

[5] آية الله زنجاني: بنا بر احتياط مستحب موکد، کسي که مي‌خواهد محرم شود، براي احرام، غسل نمايد و انجام آن قبل از ميقات نيز صحيح است، چهار چيز غسل احرام را باطل مي‌کند: الف) پوشيدن پيراهن 

[6]  و به سربستن دستمال و روسري و مقنعه براي مردان و زدن نقاب براي بانوان؛ ب)خوردن غذاي معطر؛ ج) اگر در ميقات يا حوالي آن غسل کرده چنانچه قبل از تلبيه گفتن بخوابد غسل او باطل مي‌شود؛ د) فاصله انداختن به مقدار يک روز... و ساير مبطلات وضو و غسل، غسل احرام را باطل نمي‌کند.

[7] آية الله صافي، آية الله گلپايگاني: و کسي که به خاطر عذر تمکن از غسل ندارد، رجائاً بدل از غسل تيمم نمايد.

[4] ‍آية الله سبحاني: پوشيدن لباسي که بر محرم حرام است يا خوردن چيزي که بر محرم حرام است و استعمال طيب و روپوش زدن براي خانم‌ها و خوابيدن.

[5] ‍ آية الله بهجت: در انتقاض غسل سابق به غير نوم، تأمّل است و اظهر در نوم، عدم انتقاض است، و آنکه اعاده، شبيه به مستحب در مستحب است.

[6] ‍آية الله سبحاني: سفيد و از پنبه باشد. آية الله صافي، آية الله گلپايگاني: و بهتر آن است که در پارچه سفيد محرم شود و نيت احرام و نيت پوشيدن جامه احرام بلکه نيت کندن لباس دوخته را نيز بر زبان آورد.

[7] ‍
آية الله بهجت، ٱية الله فاضل: در صورت عدم تمکن از فريضه ادا، بعد از فريضه قضا محرم شود.

آية الله خامنه‌اي: مستحب است که بعد از نماز ظهر، يا بعد از هر نماز واجب ديگر و يا بعد از دو رکعت نماز مستحبي محرم شود و در برخي احاديث آمده است که ]پيش از احرام [شش رکعت نماز مستحب است و فضيلت بيشتري دارد.

آية الله زنجاني: بنا بر احتياط مستحب موکد بعد از خواندن نماز ـ واجب يا مستحب ـ نيت کرده تلبيه بگويد؛ ولي خواندن نماز از زن در حال حيض و نفاس، مشروع نيست.

[12] آية الله بهجت، ٱية الله فاضل: در صورت عدم تمکن از فريضه ادا، بعد از فريضه قضا محرم شود.

[13] آية الله خامنه‌اي: مستحب است که بعد از نماز ظهر، يا بعد از هر نماز واجب ديگر و يا بعد از دو رکعت نماز مستحبي محرم شود و در برخي احاديث آمده است که ]پيش از احرام [شش رکعت نماز مستحب است و فضيلت بيشتري دارد.

[14] آية الله زنجاني: بنا بر احتياط مستحب موکد بعد از خواندن نماز ـ واجب يا مستحب ـ نيت کرده تلبيه بگويد؛ ولي خواندن نماز از زن در حال حيض و نفاس، مشروع نيست.

[8] ‍آية الله بهجت، آية الله فاضل:... و جنب.

[9] ‍آية الله بهجت: و همچنين بر مردان مستحب است تلبيه را بلند بگويند

[م302 ۱]

[م302 ۲]

[م302 ۳]

[م302 ۴]

[م302 ۵]

[م302 ۶]

[م302 ۷]

[م302 ۸]

[م302 ۹]