ناخن گرفتن (فتاوای مراجع)

از ویکی حج
نسخهٔ تاریخ ‏۱۸ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۰:۳۵ توسط Salar (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
مقاله توصیفی فقهی این صفحه شامل فتوای مراجع تقلید درباره احکام ناخن گرفتن است. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم نگاه کنید به مقاله ناخن گرفتن.

گرفتن بعض ناخن[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 454

امام خمینی: جایز نیست بعض ناخن را هم بگیرد مگر آنکه موجب آزار شود ؛[م454 ۱] مثل آنکه بعض آن افتاده باشد و بعض دیگر موجب آزار او باشد.

مراجع دیگر:
    • بهجت: لیکن محتمل است فدیه بعضی از ناخنِ آزار رساننده، قبضه‌ای از طعام باشد نه مدّ.
    • تبریزى: در این صورت گرفتن ناخن جایز است و از هر ناخنی یک مشت طعام کفاره بدهد.
    • زنجانی: مگر در صورت حرج و در هر حال گرفتن قسمتی از ناخن کفاره ندارد.
    • سبحانی: اگر برای گرفتن ناخن ضرورتی پیدا کند می‌تواند ناخن بگیرد ولی باید کفاره بدهد و کفاره آن یک مدّ طعام است.
    • صافی و گلپایگانی: و کفاره آن یک مدّ طعام است.

گرفتن ناخن پا[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 455

امام خمینی: جایز نیست ناخن پا را هم بگیرد؛ چنانچه جایز نیست ناخن دست را بگیرد.

عدم فرق بین آلات ناخن‌گیری[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 456

امام خمینی: فرقی نیست بین آلات ناخن‌گیری، قیچی باشد یا چاقو یا ناخن‌گیر و احتیاط واجب آن است که ازاله ناخن نکند به هیچ وجه، حتی به سوهان و دندان. [م456 ۱]

مراجع دیگر:
    • بهجت، خامنه‌ای، زنجانی، سبحانی و سیستانی: فرقی نیست و ازاله ناخن به هیچ وسیله جایز نیست.

گرفتن ناخن انگشت زیادی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 457

امام خمینی: اگر انگشت زیادی داشته باشد جایز نیست ناخن آن را بگیرد احتیاطاً، و همچنین اگر دست زیادی داشته باشد احتیاط آن است که ناخن آن را نگیرد، [م457 ۱]اگرچه بعید نیست جواز، اگر معلوم شد آن انگشت یا آن دست زیادی است.

مراجع دیگر:
    • بهجت: در صورت زیادتی، احوط مدّ است برای هر یک ناخن.
    • تبریزى: گرفتن ناخن انگشت زیادی جایز نیست و گرفتن ناخن از دست زیادی چنانچه معلوم شود آن دست زیادی است، خلاف احتیاط است.
    • خویی و گلپایگانی: متعرض این فرع نشده‌اند.
    • زنجانی و سیستانی: گرفتن ناخن زیادی یا ناخن انگشت زیادی جایز نیست.
    • صافی: در هر دو مورد احتیاط ترک نشود.
    • فاضل: این احتیاط و احتیاط قبلی ترک نشود، چه زیادی آن معلوم باشد چه نباشد.
    • مکارم: فرقی میان انگشت زیادی و غیر آن نیست بنا بر احتیاط واجب.

کفاره[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 458

امام خمینی: اگر یک ناخن از دست یا پا بگیرد یک مد طعام باید کفاره بدهد و برای هر ناخنِ دست تا به ده نرسیده باید یک مد طعام بدهد و همچنین در ناخن‌های پا.


مسئله 459

امام خمینی: اگر تمام ناخن دست‌ها و پاها را در یک مجلس بگیرد یک گوسفند کفاره آن است. [م459 ۱]

مراجع دیگر:
    • بهجت: با عدم تخلل تکفیر برای هر ناخنی، در اثنای هر یک از دست‌ها و پاها وگرنه متّجه کفایت مدّ است برای هر یک از ناخن‌های باقیمانده در دست‌ها یا در پاها.


مسئله 460

امام خمینی: اگر ناخن دست‌ها را تماماً بگیرد، در یک مجلس یا چند مجلس، [م460 ۱]و در محل دیگر یا چند محل دیگر ناخن پاها را بگیرد دو گوسفند کفاره آن است.

مراجع دیگر:
    • بهجت: مجالس متعدد باشد، بعد از تکفیر لازم و قبل از تکفیر احتیاط است.
    • مکارم: بنا بر احتیاط واجب.


مسئله 461

امام خمینی: اگر تمام ناخن دست‌ها را بگیرد و ناخن پاها را کمتر از ده ناخن بگیرد یک گوسفند برای ناخن دست و برای هر یک از ناخن‌های پا یک مد طعام باید بدهد [م461 ۱] و همچنین اگر ناخن پاها را بگیرد تماماً و ناخن دست‌ها را کمتر از ده بگیرد. [م461 ۲]

مراجع دیگر:
    • فاضل: در این فرض کفاره برای پا ثابت نیست.
    • فاضل: در این فرض برای ناخن‌های دست کفاره‌ای ثابت نیست.


مسئله 462

امام خمینی: اگر پنج ناخن از پا بگیرد و پنج ناخن از دست، برای هر یک باید یک مد طعام کفاره بدهد [م462 ۱]و همچنین است اگر کمتر از ده، در هر یک از دست و پا، بگیرد برای هر یک باید کفاره بدهد. [م462 ۲]

مراجع دیگر:
    • زنجانی: باید احتیاطاً ده مد طعام (حدود 900 گرم) و یک گوسفند کفاره بدهد.
    • سبحانی: اگر ده ناخن از دست یا پا و یا هر دو تلفیقاً بگیرد، باید یک گوسفند کفاره بدهد و در کمتر از آن برای هر ناخن یک مد کفاره بدهد.
    • فاضل: در کفاره دم مماثله لازم نیست. و لذا اگر ده ناخن از دست یا پا و یا هر دو تلفیقاً بگیرد، باید یک گوسفند کفاره بدهد و در کمتر از آن برای هر ناخن یک مد کفاره بدهد.


مسئله 463

امام خمینی: اگر بیشتر از ده ناخن داشته باشد، پس اگر تمام را بگیرد باید یک گوسفند بدهد، و احتیاط مستحب [م463 ۱] آن است که برای ناخن زیادی از ده تا، کفاره بدهد برای هر یک، یک مد.

مراجع دیگر:
    • بهجت: در صورت زیادتی، احوط مدّ است برای هر یک ناخن.
    • خویی: تصریحی به این فرع و فرع 464 و 466 نکرده‌اند و آنچه در مناسک، مسئله 276 آمده این است که کفاره گرفتن ناخن‌های دست در یک مجلس یک گوسفند است و همچنین پا.
    • نوری: این احتیاط واجب است.


مسئله 464

امام خمینی: اگر کسی که بیشتر از ده ناخن دارد، ده ناخن اصلی را بگیرد، احتیاط واجب [م464 ۱]آن است که یک گوسفند بدهد و اگر بعضی از ناخن‌های اصلی را و بعضی از ناخن‌های زیادی را بگیرد برای ناخن‌های اصلی یک مد بدهد و برای زیادی‌ها احتیاط مستحب آن است که کفاره بدهد. [م464 ۲]

مراجع دیگر:
    • تبریزی، زنجانی و سیستانی: اگر ده ناخن از ناخن‌هایش را بگیرد احتیاط واجب این است که یک گوسفند بدهد و تفاوتی بین اینکه همه آن ناخن‌ها اصلی یا بعضی زیادی باشد نیست، و اگر کمتر از ده ناخن را بگیرد باید برای هر کدام یک مد بدهد.
    • خویی: متعرض این مسئله نشده‌اند.
    • سبحانی: بنا بر احتیاط واجب.


مسئله 465

امام خمینی: اگر تمام ناخن‌های دست را گرفت و کفاره آن را داد و بعد در همان مجلس ناخن‌های پا را تماماً گرفت باید یک گوسفند دیگر کفاره بدهد. [م465 ۱]

مراجع دیگر:


مسئله 466

امام خمینی: اگر کسی کمتر از ده ناخن داشت و تمام آن را گرفت برای هر یک، یک مد طعام باید بدهد و احتیاط مستحب [م466 ۱]آن است که یک گوسفند ذبح کند.

مراجع دیگر:
    • خویی: متعرض این مسئله نشده‌اند.
    • زنجانی و فاضل: باید یک گوسفند کفاره بدهد.
    • سبحانی و نوری: بنا بر احتیاط واجب.


مسئله 467

امام خمینی: اگر محتاج شد به گرفتن ناخن، احتیاط واجب آن است که کفاره به همان نحو که ذکر شد بدهد. [م467 ۱]

مراجع دیگر:
    • تبریزى و خویی: در صورتی که بقای ناخن ضرر نداشته باشد؛ مثل اینکه ناخن کنده شده و ماندنش سبب ناراحتی شود، گرفتن ناخن جایز است و از هر ناخنی یک مشت طعام کفاره بدهد.
    • زنجانی: باید برای هر ناخن یک مشت طعام بدهد و کفاره ده ناخن نیز ده مشت طعام است.
    • سبحانی: کفاره آن برای هر ناخن یک مشت طعام است.
    • سیستانی: باید کفاره بدهد.
    • فاضل: و می‌تواند برای هر ناخن یک کف از طعام کفاره بدهد.

استفتائات[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 522

امام خمینی: سئوال: آیا گرفتن ناخن توسط مُحرِم از غیر مُحرم جایز است؟ جواب: اشکال ندارد.


مسئله 523

امام خمینی: سئوال: آیا محرم می‌تواند ناخن محرم دیگر را به قصد تقصیر بگیرد یا نه؟ جواب: اشکال ندارد.[م523 ۱]

مراجع دیگر:
    • سبحانی، سیستانی و مکارم: ولی ناخن گرفتن در تقصیر بنا بر احتیاط واجب کافی نیست.

جستار وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]

منبع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از صفحه 234 تا 237 کتاب مناسک حج پژوهشکده حج و زیارت، سال انتشار: ۱۳۹۷ است.