اثایه
اَثایه مکانی است در راه جحفه که محل نماز صبح پیامبر(ص) در حجة الوداع بود. بعدها به همین مناسبت مسجدی در این مکان بناشد. این مکان استراحتگاهی در فاصله ۲۵ فرسخی شهر مدینه به سمت مکه بود. امروزه چندین چاه به نام بئار الشفیه در این مکان وجود دارد.
واژه‌شناسی ویرایش
أَثایة به کسر، فتح و ضم همزه تلفظ شده است[۱] که فتح آن معروف‌تر است. برخی نیز آن را «أثاثة» یا «أثانة»آورده‌اند.[۲]
محدوده جغرافیایی ویرایش
أثایة مکانی معروف در راه جُحفه در فاصله ۲۵ فرسخی مدینه[۳] و حدود چهار کیلومتری راه شوسه منتهی به یمن است.[۴] این مکان حد فاصل و مرز میان دو منطقه حجاز و تهامه به شمار می‌آید.[۵] برخی با افزودن کلمه «آبار» (چاه‌های آب)، یا «شرف» به ابتدای این کلمه، آن را «آبار الاثایه» و «شرف الاثایه»[۶] معرفی کرده‌اند.
محل نماز صبح پیامبر(ص) ویرایش
در حجة الوداع آن‌گاه که رسول خدا(ص) برای انجام اعمال حج از مدینه به سمت مکه می‌رفت، نماز صبح را در این منطقه خواند[۷] و بعدها به همین سبب مسجدی در این مکان بنا شد.[۸] در همین مکان، شتر ابوبکر که مسئولیت نگهداری آن بر عهده غلام ابوبکر و حامل مواد غذایی پیامبر(ص) در حجة الوداع بود، گم شد و پس از مدتی یکی از صحابه آن را یافت.[۹]
مکان امروزی ویرایش
اثایه امروزه میان مسافران و بومیان به نام «بئار الشفیه»، چند چاه آب در حدود ۳۴ کیلومتری مُسَیجِد در راه مدینه به بدر، معروف است. بعضی از این چاه‌ها هنوز هم آب دارند.[۱۰] در آن‌جا مسجدی نیز برای رسول خداست[۱۱] که گویا همان مسجد الأثایه است.
پانویس ویرایش
- ↑ سبل الهدی، ج۸، ص۴۹۱؛ المعالم الاثیره، ص۱۵.
- ↑ معجم البلدان، ج۱، ص۹۰؛ المعالم الاثیره، ص۱۹.
- ↑ معجم البلدان، ج۱، ص۹۰؛ مراصد الاطلاع، ج۱، ص۲۵.
- ↑ المعالم الاثیره، ترجمه، ص۱۹.
- ↑ معجم ما استعجم، ج۱، ص۱۱؛ ج۳، ص۸۰۵.
- ↑ المعالم الاثیره، ترجمه، ص۲۴، ۲۰۹.
- ↑ المغازی، ج۳، ص۱۰۹۳؛ امتاع الاسماع، ج۲، ص۱۰۵.
- ↑ معجم ما استعجم، ج۳، ص۷۷۰.
- ↑ امتاع الاسماع، ج۲، ص۱۰۵.
- ↑ المعالم الاثیره، ص۱۵.
- ↑ المعالم الاثیره، ص۱۷۶.
منابع ویرایش
محتوای این مقاله برگرفته شده از: دانشنامه حج و حرمین شریفین مدخل اثایه.
- امتاع الاسماع: المقریزی (م.۸۴۵ق.)، به کوشش محمد عبدالحمید، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۲۰ق
- سبل الهدی: محمد بن یوسف الصالحی (م.۹۴۲ق.)، به کوشش عادل احمد و علی محمد، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۴ق
- مراصد الاطلاع: صفی الدین عبدالمؤمن بغدادی (م.۷۳۹ق.)، بیروت، دار الجیل، ۱۴۱۲ق
- المعالم الاثیره: محمد محمد حسن شراب، ترجمه: شیخی، تهران، مشعر، ۱۳۸۳ش
- المعالم الاثیره: محمد محمد حسن شراب، دمشق، دار القلم، ۱۴۱۱ق
- معجم الادباء: یاقوت الحموی (م.۶۲۶ق.)، دار المغرب الاسلامی، ۱۹۹۳م
- معجم البلدان: یاقوت الحموی (م.۶۲۶ق.)، بیروت، دار صادر، ۱۹۹۵م
- معجم ما استعجم: عبدالله البکری (م.۴۸۷ق.)، به کوشش السقاء، بیروت، عالم الکتاب، ۱۴۰۳ق
- المغازی: الواقدی (م.۲۰۷ق.)، به کوشش مارسدن جونس، بیروت، الاعلمی، ۱۴۰۹ق.