مدرسه علمیه آیت‌الله بروجردی (نجف)
مدرسه آیت‌الله بروجردی، در نجف، ضلع شرقی حرم امام علی(ع)، روبه‌روی باب امام رضا(ع)، قرار دارد. این مدرسه در سال ۱۳۳۳ شمسی به دستور سید حسین طباطبائی بروجردی در ۳ طبقه ساخته شد و کتابخانه مجهزی داشت. مدرسه آیت‌الله بروجردی یکی از مدارس معتبر و مهم حوزه‌ی نجف شمرده شد. سید روح‌الله خمینی در دوران تبعید در نجف، امام جماعت این مدرسه بود. به تدریج مدرسه آیت‌الله بروجردی محل گردآمدنِ حامیان انقلاب اسلامی شد. رژیم بعث عراق چند بار به این مدرسه یورش برد و در اواخر دهه شصت بخشی از مدرسه را تخریب کرد و نام آن را تغییر داد. مدرسه آیت‌الله بروجردی اکنون زیر نظر مرجع تقلید، سید علی سیستانی اداره می‌شود و از مدرسه‌های نسبتاً فعال به‌شمار می‌آید.
.jpg) | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| بنيانگذار | سید حسین طباطبائی بروجردی |
| تأسیس | 1333ش (1373ق) |
| کاربری | تدریس علوم دینی |
| مکان | عراق، شهر نجف، ضلع شرقی حرم امام علی(ع)، روبه‌روی باب امام رضا(ع)، در ابتدای سوق الکبیر، بازار بزرگ نجف |
| نام‌های دیگر | مدرسه امام حسین(ع) |
| وقایع مرتبط | تخریب بخشی از آن توسط رژیم بعث |
| مشخصات | |
| ظرفیت | دارای 25حجره |
| وضعیت | فعال |
| امکانات | کتابخانه |
مکان
مدرسه آیت‌الله بروجردی، در عراق، شهر نجف، ضلع شرقی حرم امام علی(ع)، روبه‌روی باب امام رضا(ع)، در ابتدای سوق الکبیر، بازار بزرگ نجف قرار دارد.[۱]
ساخت
این مدرسه به دستور سید حسین طباطبائی بروجردی و با نظارت و مدیریت نصرالله خلخالی در سال ۱۳۳۳ش. (۱۳۷۳ق) ساخته شد. مساحت زمین آن ۵۰۰ متر مربع بود. این ساختمان دارای ۳ طبقه، ۶۴ حجره[۲]، کتابخانه‌ای مجهز، حیاط بزرگ و حوض بزرگ بود. [۳]
کتابخانه
کتابخانه مدرسه آیت‌الله بروجردی دارای ۸ هزار جلد کتاب بود. سید حسین بروجردی بخشی از کتاب‌های شخصی خود را به این کتابخانه انتقال داد.[۴]
شکوفایی
مدرسه آیت‌الله بروجردی از ابتدای ساخت، مورد توجه شخصیت‌های حوزوی قرار گرفت؛ حتی سید موسی بحرالعلوم به مناسبت تأسیس آن شعر سرود.[۵] این مدرسه، یکی از مدارس معتبر و مهم حوزه‌ی نجف شمرده شد. آیت‌الله بروجردی، فرزند کوچک خود، سید احمد بروجردی را برای ادامه تحصیلات به این مدرسه فرستاد.[۶] مدیریت و ویژگی‌های اخلاقی مدیر مدرسه، نصرالله خلخالی در شکوفایی آن، تأثیرگذار بود.
حضور امام خمینی(ره)
با تبعید سید روح‌الله خمینی، بنیانگذار انقلاب اسلامی در آبانِ ۱۳۴۴ش به نجف این مدرسه از نظر سیاسی شهرت و اهمیت یافت تا حدی که برخی، جایگاه این مدرسه را در آن دوران در نجف، شبیه جایگاه مدرسه فیضیه در قم دانسته‌اند.[۷]
نصرالله خلخالی از امام خمینی درخواست کرد در این مدرسه نماز جماعت اقامه کند. وی اگر چه ابتدا نپذیرفت امّا با اصرارهای خلخالی پاسخ مثبت داد. نماز مغرب و عشاء، با جمعیتی زیاد، در حیاط بزرگ مدرسه اقامه می‌شد.[۸] سید هاشم رسول محلاتی معتقد است این نماز در سطح حوزه نجف نظیر نداشت؛ زیرا سابقه نداشت در نجف مرجع تقلیدی در مدرسه، نماز جماعت برگزار کند.[۹] شاگردان روح‌الله خمینی و بسیاری از طلاب، فضلا و استادان در این نماز جماعت شرکت می‌کردند. [۱۰]
بخشی از زائرانی که از کشورهای دیگر به نجف می‌آمدند برای دیدار با امام خمینی(ره) در نماز او در این مدرسه شرکت می‌کردند. [۱۱] همچنین به طلبه‌ها و روحانیان انقلابی برای دیدار با سید روح‌الله خمینی از ایران به نجف می‌آمدند، در این مدرسه اسکان داده می‌شد. بدین ترتیب این مدرسه به محل گردآمدن روحانیان حامی انقلاب اسلامی تبدیل شد.[۱۲]
یورش رژیم بعث
مدرسه آیت‌الله بروجردی چندین بار مورد هجوم مأموران رژیم بعث قرار گرفت. آن‌ها وارد مدرسه شده، قفل برخی حجره‌ها را شکسته، وسایل و کتاب‌های طلاب را بیرون ریختند. دلیل آن را حمایت مدرسه از طلبه‌های حامی انقلاب اسلامی دانسته‌اند.[۱۳]
تخریب بخشی از مدرسه
2.jpg)
در اواخر دهه شصت شمسی، مدرسه آیت‌الله بروجردی در مسیر احداث خیابان قرار گرفت و حدود سه چهارم آن تخریب شد. برخی، احداث خیابان را بهانه‌ای برای ویران‌سازی مدرسه[۱۴] و به دلیل دشمنی صدام با ایران و با انگیزه ز میان بردن مکان‌هایی که متعلق به ایرانیان بود یا نام ایرانی داشت، دانسته‌اند.[۱۵] رژیم بعث، نام مدرسه آیت‌الله بروجردی را نیز به امام حسین(ع) تغییر داد.[۱۶]
اکنون
طبق آخرین آماری که از سال ۱۳۸۸ش در دست است، تنها در ضلع شرقی مدرسه آیت‌الله بروجردی، از ۶۴ حجره، ۲۵ حجره باقی مانده است. عده‌ای از طلاب در حال تحصیل علوم دینی هستند. از سردابِ مدرسه مانند گذشته برای اسکان طلابِ زائر استفاده می‌شود. مدرسه آیت‌الله بروجردی زیر نظر مرجع دینی، سید علی سیستانی اداره می‌شود و از مدرسه‌های نسبتاً فعال حوزه‌ی نجف به‌شمار می‌آید.
پانوشت
- ↑ ماضی النجف و حاضرها، ج ١، ص ١۴٣.
- ↑ به اتاق‌هایی که طلبه‌های علوم دینی، دوران تحصیل، در آن ساکن می‌شوند، حجره گفته می‌شود.
- ↑ ماضی النجف و حاضرها، ج ١، ص ١۴٣و144.
- ↑ زندگانی زعیم بزرگ عالم تشیع آیت الله بروجردی، ص ٢٠٣.
- ↑ ماضی النجف و حاضرها، ص ١۴۴.
- ↑ زندگانی زعیم بزرگ عالم تشیع آیت الله بروجردی، ص ٢٠٣.
- ↑ خاطرات شیخ عبدالحمید بنایی، ص ۵١.
- ↑ خاطرات سید هاشم رسولی محلاتی، ص ٩١.
- ↑ خاطرات سید هاشم رسولی محلاتی، ص ٩١.
- ↑ خاطرات سید علی اکبر محتشمی، ج ٢، ص ٨٢.
- ↑ خاطرات شیخ عبدالحمید بنایی، ص ۵١.
- ↑ حدیث روشن، ص ٢١٣ و ٢٣٨.
- ↑ خاطرات سید علی اکبر محتشمی، ج ٢، ص ٨٢.
- ↑ خاطرات شیخ عبدالحمید بنایی، ص ۵١.
- ↑ خاطرات شیخ عبدالحمید بنایی، ص ۵١.
- ↑ خاطرات شیخ عبدالحمید بنایی، ص ۵١.
منابع
- ماضی النجف و حاضرها، جعفر شیخ با قر آل محبوبه.
- زندگانی زعیم بزرگ عالم تشیع آیت الله بروجردی، علی دوانی.
- حدیث روشن، خاطرات محمد حسن رحیمیان.