فَرّاش، کسی است که در زيارتگاه‌ها، مأمور پهن كردن و جمع كردن فرش‌ها، زيلوها و جارو كردن صحن‌ها و رواق‌ها است. منصب فراشى، در مزارهاى معصومان(ع)، افتخار شمرده شده و گاهى زائران، به صورت افتخارى به این کار مى‌پردازند.


واژه‌شناسی

فراش، صيغۀ مبالغه از «فرش» بوده[۱] و به معنای كسى است كه فرش و بساط را مى‌گسترد.[۲] به پيشخدمت و خدمتكار[۳] و جاروكش و مأمور نظافت يك ساختمان و مسجد و حرم نيز گفته مى‌شود.[۴]

در مکان‌های مقدس

در زيارتگاه‌ها، به كسانى كه مأمور پهن كردن و جمع كردن فرش‌ها و زيلوها و جارو كردن حرم و صحن‌ها و رواق‌ها هستند، فراش گفته مى‌شود. منصب فراشى و جاروكشى در مزارهاى معصومان(ع)، افتخار است و زائران گاهى به صورت افتخارى به آن مى‌پردازند.[۵]

در حرم امام رضا(ع)

فرّاشان، در حرم امام رضا(ع)، خادمانی هستند كه وظيفۀ آن‌ها حفظ نظافت، طهارت و غبارروبى رواق‌ها، حفظ نظم و آرامش و تقسيم گل‌هاى بالاى ضريح بين زائران است. علاوه بر اين، راهنمایی زائران و برف‌روبى حرم و بيوتات بر عهدۀ آن‌ها است. فراشان، برای برگزاری مراسم خطبۀ صبح، رواق‌ دارالسياره يا دارالحكمه را براى مراسم آماده مى‌كنند و در هنگام برگزارى مراسم صفّه و خطبه، مراقبت بر حفظ نظم و زمان را بر عهده دارند. تنظيم لوح، لاله و قرآن، براى اجراى مراسم صفّۀ صبح، مراسم صفّه شام و هدايت زائران در رواق‌هاى دارالحفّاظ و دارالسّلام را هم انجام مى‌دهند.[۶]

پانوشت

  1. لغت نامه دهخدا ذیل واژه فراش، به نقل از اقرب الموارد؛ فرهنگامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص38.
  2. لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه فراش.
  3. فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه فراش؛
  4. فرهنگامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص38.
  5. فرهنگ‌نامه زیارت، ص۵۰.
  6. فرهنگ‌نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص38، به نقل از راهنماى جامع اماكن متبركه، ص ۵٩.

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله فرهنگامه زیارت، جواد محدثی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره چهاردهم، بهار 1392، ص38. است.

فرهنگ‌نامه زیارت، جواد محدثی، مشعر، تهران، ۱۳۸۷ش.