فراش
فَرّاش، به کسانی گفته شده که در زيارتگاه‌ها، مأمور پهن كردن و جمع كردن فرش‌ها، زيلوها و جارو كردن صحن‌ها و رواق‌ها هستند. منصب فراشى، در مزارهاى معصومان(ع)، افتخار شمرده شده و گاهى زائران، به صورت افتخارى به این کار مى‌پردازند. وظایف فراشان در حرم امام رضا(ع) گسترده‌تر بوده و شامل حفظ نظم و آرامش، تقسيم گل‌هاى بالاى ضريح بين زائران و آماده‌سازی مکان برگزاری مراسم صفّه و خطبه نیز می‌شود.
واژه‌شناسی
فراش، صيغۀ مبالغه از «فرش» بوده[۱] و به معنای كسى است كه فرش و بساط را مى‌گسترد.[۲] به پيشخدمت و خدمتكار[۳] و جاروكش و مأمور نظافت يك ساختمان و مسجد و حرم نيز گفته مى‌شود.[۴]
در مکان‌های مقدس
در زيارتگاه‌ها، به كسانى كه مأمور پهن كردن و جمع كردن فرش‌ها و زيلوها و جارو كردن حرم و صحن‌ها و رواق‌ها هستند، فراش گفته مى‌شود. منصب فراشى و جاروكشى در مزارهاى معصومان(ع)، افتخار است و زائران گاهى به صورت افتخارى به آن مى‌پردازند.[۵]
در حرم امام رضا(ع)
فرّاشان، در حرم امام رضا(ع)، خادمانی هستند كه وظيفۀ آن‌ها حفظ نظافت، طهارت و غبارروبى رواق‌ها، حفظ نظم و آرامش و تقسيم گل‌هاى بالاى ضريح بين زائران است. افزون بر اين، راهنمایی زائران و برف‌روبى حرم و بيوتات بر عهدۀ آن‌ها است. فراشان، برای برگزاری مراسم خطبۀ صبح، رواق دارالسياره يا دارالحكمه را براى مراسم آماده کرده و در هنگام برگزارى مراسم صفّه و خطبه، مراقبت بر حفظ نظم و زمان را بر عهده دارند. تنظيم لوح، لاله و قرآن، براى اجراى مراسم صفّۀ صبح و مراسم صفّه شام و هدايت زائران در رواق‌هاى دارالحفّاظ و دارالسّلام، از دیگر وظایف آن‌هاست.[۶]
پانوشت
- ↑ لغت نامه دهخدا ذیل واژه فراش، به نقل از اقرب الموارد؛ فرهنگامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص38.
- ↑ لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه فراش.
- ↑ فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه فراش؛
- ↑ فرهنگامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص38.
- ↑ فرهنگ‌نامه زیارت، ص۵۰.
- ↑ راهنماى جامع اماكن متبركه، ص ۵٩؛ فرهنگ‌نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۴، ص38.
منابع
فرهنگ‌نامه زیارت، جواد محدثی، مشعر، تهران، ۱۳۸۷ش.
راهنماى جامع اماكن متبركه حرم مطهر حضرت رضا(ع)، روابط عمومى آستان قدس رضوى، ۱۳۸۷ش.