مقام
 | این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب را کاربر:Abbasahmadi1363 در تاریخ ۱ آذر ۱۳۹۸ برای جلوگیری از تعارض ویرایشی قرار داده است. لطفا بدون توافق با کاربر فوق برچسب را برندارید. |
مقام، در زیارتگاه‌ها، به جای خاصی که، به نحوی، به یکی از معصومان(ع)، پیامبران یا اولیا ارتباط یافته، مقام گفته می‌شود. برای نمونه، وی در آن مکان حضور یافته یا اقامت کرده یا عبادت کرده است؛ مانند مقام ابراهیم(ع) در مسجدالحرام، مقام خضر(ع) در مسجد اموی دمشق و مقام صاحب الزمان(ع) در کربلا.
واژه‌شناسی
مقام، واژه‌ای عربی، اسم مکان[۱] و به معنای جای دو گام[۲] و جای ایستادن[۳] است. برخی، معانی دیگری نیز به آن افزوده‌اند؛ مانند توقّفگاه، جایگاه، جای اقامت، خانه، مسکن، رتبه و منزلت.[۴] مقام، به عنوان مصدر و به معنای ایستادن[۵] و به عنوان اسم زمان و به معنای زمان ایستادن نیز به کار رفته است.[۱] این واژه در قرآن، در چندین آیه به کار رفته است.[۶] مقام، یک معنای مصطلح عرفانی نیز داشته که اشاره به درجات سیر و سلوک و مراحل مختلف عرفان است؛ مانند مقام رضا، مقام فنا، و مقام جمع.[۴]
در زیارتگاه‌ها
در زیارتگاه‌ها، به جای خاصی که، به نحوی، به یکی از معصومان(ع)، پیامبران، یا اولیا ارتباط یافته، مقام گفته می‌شود؛ برای نمونه، وی در آن مکان حضور یافته یا اقامت کرده یا عبادت کرده است؛ مانند مقام خضر در مسجد اموی دمشق، مقام صاحب الزمان(ع) در کربلا و مقام امام صادق(ع) در مسجد کوفه. حتی به مسجد بُراثا به سبب حضور امام علی(ع) در آن، «مقام الامام علی(ع)» نیز گفته می‌شود.
مقام ابراهیم(ع)، در مسجدالحرام، سنگی است درون یک محفظه شیشه‌ای که بر آن جای پای حضرت ابراهیم(ع)، هنگام بنای کعبه، نقش بسته است. این مقام در قرآن، یکی از نشانه‌های روشن مسجد الحرام دانسته شده[یادداشت ۱][۷] و سفارش شده کنار آن نماز خوانده شود.[یادداشت ۲][۸] اصطلاح «قدمگاه»، که در بسیاری جاها نزد مردم شهرت داشته و به قداست آن باور دارند، به «مقام» اشاره دارد.[۴]
پانوشت
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ مفردات ألفاظ القرآن، ص691.
- ↑ کتاب العین، ج5، ص232؛ المحیط فی اللغة، ج6، ص58
- ↑ الصحاح، ج5، ص2017؛ الفروق فی اللغة، ص303.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ فرهنگ نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۱، ص92.
- ↑ الصحاح، ج5، ص2017؛ الفروق فی اللغة، ص303؛ مفردات ألفاظ القرآن، ص691.
- ↑ سوره یونس، آیه۷۱؛ سوره الرحمن، آیه۴۶؛ سوره بقره، آیه ۱۲۵؛ سوره آل عمران، آیه ۹۷؛ سوره دخان، آیه ۲۶ و ۵۱؛ سوره مریم، آیه ۷۳؛ سوره صافات، آیه ۱۶۴؛ سوره نمل، آیه ۳۹.
- ↑ سوره آل عمران، آیه٩٧.
- ↑ سوره بقره، آیه ١٢۵.
منابع
کتاب العین، خلیل بن احمد فراهیدی، نشر هجرت، قم، ۱۴۰۹ق.
المحیط فی اللغة، اسماعیل بن عباد صاحب، عالم الکتب، بیروت، ۱۴۱۴ق.
الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة، اسماعیل بن حماد جوهری، دار العلم للملایین، بیروت، ۱۳۷۶ق.
الفروق فی اللغة، حسن بن عبدالله عسکری، دار الافاق الجدیدة، بیروت، ۱۴۰۰ق.
مفردات ألفاظ القرآن، حسین بن محمد راغب اصفهانی، دار القلم، بیروت، ۱۴۱۲ق.