ملتزم بخشی از دیوار شرقی کعبه است که بین در کعبه حجر الاسود قرار گرفته است. بنابر روایاتی، این مکان محل استجابت دعا است و پیامبر اکرم(ص) صورت و دست‌های خود را در این قسمت دیوار قرار داده و دعا کرد.

واژه‌شناسی

چرا به این مکان ملتزم گفته می‌شود؟

برخی گفته اند چون حاجیان در هنگام دعا و راز و نیاز به این قسمت می‌چسبند و ملتزم این قسمت می‌شوند.[۱]

برخی نیز گفته اند که در زمان جاهلیت برای قسم خوردن و پیمان بستن به کنار این بخش از دیوار کعبه می‌آمدند و به سوگندی که می‌بستند ملتزم و پای‌بند بودند.[۲]

ملتزم و مستجار

اطلاعات بیشتر: مستجار در دیوار کعبه جای دیگری وجود دارد که به آن مستجار می‌گویند و در آنجا هم توصیه به دعا کردن شده است. مستجار پشت کعبه در ضلع غربی و فاصله رکن یمانی تا در مسدود شده کعبه را شامل می‌شود.

از آنجا که گاهی در منابع و روایات مستجار و ملتزم نام‌های یک مکان دانسته شد‌ه است،[۳] یا ملتزم نیز در دیوار پشت کعبه جانمایی شده است[۴] برخی بر آنند که ملتزم نیز همان مستجار است و در رکن یمانی قرار دارد.[۳]

 

محل اعتراف به گناهان

از پیامبر(ص) به نقل از ابن عباس نقل شده که ملتزم مکان استجابت دعا است.[۵]

از امام صادق(ع) نقل شده است که حضرت آدم نیز در هنگام طواف کعبه در این مکان توبه کرده است و از آن پس این مکان از سوی خداوند محل اجابت دعا قرار گرفته است[۶]

از امام علی نیز نقل شده که در ملتزم به گناهان خود اعتراف کنید.[۶]

  1. موسوعه العتبات المقدسة، قسم مکه، ص ۲۳۶
  2. المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ج۶، ص ۴۳۷
  3. شفاء الغرام باخبار البد الحرام، ج۱، ص ۱۹۶
  4. فهرستی از این روایات را بنگرید در: «پژوهشی درباره ملتزم»، مجله میقات حج، شماره ۴۳، ص ۸۴
  5. شفاء‌الغرام باخبار البلد الحرام، ج۱، ص ۱۹۶
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ وسائل الشیعه، ج۷، ص ۴۲۵