رمی جمره عقبه (فتاوای مراجع)

این صفحه شامل فتوای مراجع تقلید درباره احکام رمی جمره عقبه است. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم نگاه کنید به مقاله رمی جمره عقبه.

رمی جمره عقبه (فتاوای مراجع)

دسته	مناسک حج تمتع
مکان	منا
زمان	عید قربان
عمل قبلی	وقوف در مشعر
عمل بعدی	قربانی
حکم	واجب
اشیای وابسته	جمرات؛ سنگ
دعاهای وابسته	دعاهای حج#دعاهای رمی جمرات
صفحه فتواهای مراجع	رمی جمرات سه‌گانه (فتاوای مراجع)
جستارهای وابسته	رمی
ببنید:آموزش رمی جمره عقبه

چگونگی

رمی جمره عقبه
امام خمینی: [یکی از واجبات منا، رمی جمره عقبه] یعنی ریگ انداختن به جمره، که نام محلی است در منا.

شرط اندازه سنگ رمی

مسئله 996
امام خمینی: شرط است در سنگی که می‌خواهد بیندازد به آن، «حصی» یعنی ریگ گفته شود، پس اگر آنقدر ریز باشد که ریگ به آن گفته نشود مثل «شن» کافی نیست و اگر خیلی بزرگ باشد نیز کافی نیست، چنانچه به غیر ریگ مثل کلوخ و خزف و اقسام جواهرات نیز جایز نیست و اما اقسام سنگ‌ها حتی سنگ مرمر مانع ندارد.
مراجع دیگر:

سنگ‌ها از حرم باشند

مسئله 997
امام خمینی: شرط است که سنگ‌ها از حرم باشد و سنگ خارج حرم کافی نیست و در حرم از هر موضعی که مباح باشد می‌تواند بردارد مگر مسجدالحرام و مسجد خِیف بلکه سایر مساجد بنا بر احوط و مستحب است از مشعر بردارد.
مراجع دیگر:

سنگ‌ها بکر باشند

مسئله 998
امام خمینی: شرط است که سنگ‌ها بکر باشند؛ یعنی آنها را خودش یا کس دیگری به وجه صحیح نینداخته باشد، اگرچه در سال‌های قبل.
مراجع دیگر:

سنگ‌ها مباح باشند

مسئله 999
امام خمینی: شرط است که مباح باشد، پس با سنگ غصبی یا آنچه که دیگری برای خودش حیازت کرده کافی نیست.
مراجع دیگر:

زمان رمی

مسئله 1000
امام خمینی: وقت انداختن سنگ از طلوع آفتاب روز عید است تا غروب آن و اگر فراموش کرد ، تا روز سیزدهم می‌تواند به جا آورد و اگر تا آن وقت متذکر نشد احتیاطاً در سال دیگر خودش یا نایبش بیندازد.
مراجع دیگر:

احکام رمی

مسئله 1001
امام خمینی: واجب است در انداختن سنگ‌ها چند امر: اول ـ نیت، با قصد خالص، بدون ریا و نمایش دادنِ عمل به غیر، که موجب بطلان می‌شود. دوم ـ آنکه آنها را بیندازد، پس اگر برود نزدیک و با دست بگذارد به جمره، کافی نیست. سوم ـ آنکه به انداختن، به جمره برسد. پس اگر سنگ را انداخت و سنگ دیگران به آن خورد و به واسطه آن یا کمک آن به جمره رسید کافی نیست، لکن اگر سنگ به جایی بخورد و کمانه کند و به جمره برسد کافی است ظاهراً. چهارم ـ عدد سنگ‌ریزه‌ها باید هفت باشد. پنجم ـ باید به تدریج یکی یکی عقب هم بیندازد و در این صورت، اگر با هم به جمره بخورد مانع ندارد ولی اگر همه را یا چند عدد را با هم بیندازد کافی نیست. اگرچه با هم به جمره نرسد و دنبال هم برسد.
مراجع دیگر:

رمی سنگی که دیگری استعمال کرده است

مسئله 1002
امام خمینی: اگر شک کند که سنگ را دیگری استعمال کرده یا نه جایز است به آن بیندازد.
مراجع دیگر:

عدم اعتنا به سنگی که از خارج حرم آورده‌اند

مسئله 1003
امام خمینی: اگر سنگی را که در حرم است احتمال بدهد از خارج آورده‌اند، اعتنا نکند.
مراجع دیگر:

شک در مورد خود سنگ

مسئله 1004
امام خمینی: اگر شک کند به سنگی که می‌خواهد بیندازد «حصی»؛ یعنی ریگ گفته می‌شود، باید به آن اکتفا نکند.

شک در مورد عدد سنگ

مسئله 1005
امام خمینی: اگر شک کند در عدد انداختن، در وقتی که مشغول عمل است، باید چندان بیندازد تا علم به عدد پیدا کند و همچنین اگر شک کند که سنگی که انداخت خورد به جمره یا نه، باید بیندازد تا علم به رسیدن پیدا کند.
مراجع دیگر:

در صورت عدم اصابت سنگ به جمره

مسئله 1006
امام خمینی: اگر سنگی را که انداخت به جمره نرسید، باید دو مرتبه بیندازد، اگرچه در وقت رمی گمانش آن بود که رسیده است. پس اگر پهلوی جمره چیزهای دیگری نصب شده و اشتباهاً به آنها رمی کرده، کافی نیست و باید اعاده کند، اگرچه در سال دیگر به وسیله نایبش.
مراجع دیگر:

اگر چند سنگ را باهم بیندازد

مسئله 1007
امام خمینی: اگر چند سنگ را با هم بیندازد مانع ندارد لکن یکی حساب می‌شود؛ چه یکی از آنها به محل بخورد یا همه.

سواره یا پیاده انداختن سنگ

مسئله 1008
امام خمینی: جایز است سواره و پیاده سنگ بیندازد.
مراجع دیگر:

سنگ را با دست انداختن

مسئله 1009
امام خمینی: باید سنگ را با دست بیندازد، اگر با پا یا دهان بیندازد کافی نیست، ولی بعید نیست با «فلاخن» کافی باشد.
مراجع دیگر:

شک در عدد سنگها بعد از انحراف سنگ‌ها

مسئله 1010
امام خمینی: اگر بعد از آنکه سنگ را انداخت و از محل منصرف شد، شک کند در عدد سنگ‌ها، اگر شک در نقیصه کند، احتیاط آن است که برگردد و نقیصه را تمام کند و در شک در زیاده اعتنا نکند.
مراجع دیگر:

شک بعد از ذبح

مسئله 1011
امام خمینی: اگر بعد از ذبح یا سر تراشیدن، شک کند در انداختن سنگ یا در عدد آن، اعتنا نکند.
مراجع دیگر:

شک بعد از فراغت

مسئله 1012
امام خمینی: اگر بعد از فارغ شدن شک کند در اینکه درست انداخته یا نه، بنا بر صحت بگذارد، بلی اگر در رسیدن سنگ آخری به محل شک کند باید اعاده کند ، ولی اگر رسیدن را دانست و احتمال داد که با پا انداخته باشد یا سنگ مستعمل انداخته باشد، اعتنا نکند.
مراجع دیگر:

ظن در مورد رمی

مسئله 1013
امام خمینی: ظن به رسیدن سنگ و عدد آن اعتبار ندارد.

عدم شرط طهارت در زمان رمی

مسئله 1014
امام خمینی: در انداختن سنگ‌ها شرط نیست طهارت از حدث یا خبث و در خود سنگها نیز طهارت شرط نیست.
مراجع دیگر:

نیابت در رمی

مسئله 1015
امام خمینی: از بچه‌ها و مریض‌ها و کسانی ‌که نمی‌توانند به واسطه عذری ـ مثل اغما ـ خودشان رمی کنند، کسی دیگر نیابت کند.
مراجع دیگر:

مسئله 1016
امام خمینی: مستحب است بلکه موافق احتیاط است که اگر بشود مریض را حمل کنند و ببرند نزد جمره و در حضور او سنگ بیندازند.
مراجع دیگر:

مسئله 1017
امام خمینی: اگر مریض خوب شد و بی‌هوش به هوش آمد، بعد از آنکه نایب سنگ‌ها را انداخت، لازم نیست خودش اعاده کند و اگر در بین سنگ انداختن خوب شد یا به هوش آمد، باید خودش از سر، سنگ بیندازد و کفایت کردن به مقداری که نایب عمل کرده مشکل است.
مراجع دیگر:

حکم کسانی که عذر دارمد در روز رمی کنند

مسئله 1018
امام خمینی: کسانی ‌که عذر دارند از اینکه روز رمی کنند، می‌توانند شب عمل کنند هر وقت شب که باشد.
مراجع دیگر:

مستحبات

مستحبات رمی جمرات
امام خمینی: مستحبات رمی جمرات
مراجع دیگر:

مسئله 1019

امام خمینی: در رمی جمرات چند چیز مستحب است: 1. با طهارت بودن در حال رمی. 2. هنگامی که سنگ‌ها را در دست گرفته و آماده رمی است، این دعا را بخواند: «أللَّهُمَّ هذِهِ حصَیاتی فَأحْصِهِنَّ لِی وَارْفَعْهُنَّ فی عَمَلی». 3. با هر سنگی که می‌اندازد تکبیر بگوید. 4. هر سنگی را که می‌اندازد این دعا را بخواند: «اللهُ أکبَرُ، أللَّهُمَّ ادْحَرْ عنِّی الشَّیطانَ أللَّهُمَّ تَصْدِیقاً بِکتابِکَ وَعَلى سُنَّةِ نَبِیک أللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لِی حَجّاً مَبْرُوراً وَعَمَلاً مَقْبُولاً وَسَعْیاً مَشْکوراً وَذَنْباً مَغْفُوراً». 5. میان او و جمره در جمره عقبه ده یا پانزده ذراع فاصله باشد و در جمره اولی و وسطی کناره جمره بایستد. 6. جمره عقبه را رو به جمره و پشت به قبله رمی نماید و جمره اولی و وسطی را رو به قبله ایستاده رمی نماید. 7. سنگ‌ریزه را بر انگشت ابهام گذارده و با ناخنِ انگشتِ انگشت شهادت بیندازد. 8. پس از برگشتن به جای خود در منا، این دعا را بخواند: «أَللَّهُمَّ بِک وَثِقْتُ وَعَلَیک تَوَکلْتُ فَنِعْمَ الرَّبُ وَنِعْمَ الْمَوْلی وَنِعْمَ النَّصِیرُ».

استفتائات

مسئله 1424
امام خمینی: سئوال: رمی جمرات از طبقه فوقانی جایز و مکفی است یا نه؟ و چنانچه بر اثر ازدحام جمعیت رمی در طبقه پایین مشکل باشد تکلیف چیست؟ جواب: جایز است و لازم نیست در طبقه اوّل رمی نمایند.
مراجع دیگر:

مسئله 1425
سوال: ستون قبلی جمرات در طبقات پایین و بالا، در هر جمره به صورت دیواری به طول 25 متر و عرض یک متر ساخته شده است که تشخیص محل قبلی ستون‌ها و ایستادن در آن محلّ پر ازدحام برای تشخیص آن، کاری دشوار و یا غیر ممکن است، از این رو خواهشمند است بفرمایید تکلیف حجاج در رمی جمرات چیست؟ و آیا رمی تمام دیوار 25 متری کفایت می‌کند یا خیر؟
پاسخ مراجع: آیت‌الله بهجت: اگر ضرورت است، به اینکه ممکن نیست سؤال شود که از کجا زیاد شده، اشکال ندارد. آیت‌الله تبریزی: با فحص و سؤال از کسانی ‌که از کیفیت بنا اطلاع دارند، به دیوار جدیدی که مقابل ستون‌های قبلی قرار گرفته رمی کنند و اگر تشخیص محل قبلی ستون‌ها و ایستادن در محل پر ازدحام برای تشخیص آن، کاری دشوار و یا غیر ممکن بود (با توجه به نقشه ارسالی به این جانب از جمرات جدید) چنانچه وسط دیوار جدید را در نظر بگیرند و رمی کنند، مجزی است ان شاء الله تعالی. آیت‌الله خامنه‌ای: اگر بتواند جای جَمَره قدیمی را بشناسد و آن را رمی کند، باید همان جا را رمی کند، و اگر شناختن جای جمره قدیمی یا رمی آن برای او مشقت داشته باشد، هر جای جمره فعلی را رمی کند کافی است. آیت‌الله زنجانی: سنگ‌زدن به ستون‌هایی که اخیراً احداث شده است، حتی قسمت‌هایی که از محل جمرات سابق بیرون است و همچنین رمی هر دو طرف دیوار کافی است. آیت‌الله سبحانی: به ذیل مسئله 1001 مراجعه شود. آیت‌الله سیستانی: اگر دیوار موجود، مشتمل بر ستون سابق باشد و تشخیص آن هرچند به کمک اهل خبره قبل از رمی میسور باشد، بنا بر احتیاط واجب باید همان قسمت را رمی کنند و اگر میسور نباشد، به احتیاط واحب، باید رمی را تکرار کنند، مگر مقداری که مستلزم حرج یا ضرر است. آیت‌الله صافی: در صورت عدم امکان رمی ستون سابق، محاذی ستون سابق رمی شود؛ والله العالم. آیت‌الله فاضل: بلی، در فرض مزبور رمی جمرات فعلی کفایت می‌کند. آیت‌الله مکارم: پرتاب سنگ به آن حوضچه، هرچند بزرگتر از سابق شده است کافی است، و اگر به دیوار مزبور بزنند تا در حوضچه بیفتد، آن هم کفایت می‌کند، و هیچ ضرورتی ندارد که جای ستون سابق را پیدا کنند و به آن بزنند.

منبع

این مقاله برگرفته از صفحه 477 تا 486 کتاب مناسک حج پژوهشکده حج و زیارت، سال انتشار: ۱۳۹۷ است.

مقالات مرتبط

• رمی جمره عقبه