در راه خانه خدا (کتاب)

در راه خانه خدا سفرنامه‌ای است مصور نوشته عزالدین قلوز تونسی که توسط سید جعفر شهیدی، تاریخ‌نگار معاصر به فارسی ترجمه شده است. عکس‌های کتاب نیز اثر عبدالعزیز فریخه است. ترجمه فارسی این کتاب در سال ۱۳۵۷ شمسی به چاپ رسیده است. کتاب شامل مقدماتی درباره مناسک حج و نیز معرفی اماکن زیارتی حجاز از قبیل جده، مکه، عرفات، منا و مدینه است.

محتوای کتاب

 
دو صفحه از کتاب، تصویری از یک حاجی آسیایی و معماری خانه‌های جده

کتاب با مقدمه ای از سید جعفر شهیدی شروع شده که در آن درباره استطاعت حج و جنبه‌های فقهی و معنوی حج و فلسفه حج سخن رانده است.[۱] محور سایر مباحث کتاب بر اساس شهرها است و در آن از جده، مکه، عرفات، منا و مدینه یاد شده است.[۲] متن کتاب سفرنامه‌ای است که در نویسنده در آن افزون بر شرح احساس و حالت روحانی خود، توضیحاتی درباره مراحل سفر و مکان‌ها و مفاهیم و اسرار حج سخن گفته است. این کتاب را از نظر هنری به دلیل تصاویر و شیوه چاپ آن و نیز نثر شهیدی در ترجمه فارسی کتاب، از نظر هنری ستوده‌اند.[۳]تصاویر مجموعه‌ای است از تصویر چند نگاره قدیمی و عکس‌های متعدد از حاجیان، شهرهای جده و مکه و مدینه و مساجد و اماکن حج. به گفته ناشر در مقدمه، عکاس کتاب، عبدالعزیز فریخه ماهها در عربستان سعودی به سر برد و بیش از هزار تصویر آماده کرد.[۴]

 
تصویر خیابانی در جده

ماجرای ترجمه و چاپ کتاب

 
تصویر حاجیان ایرانی در صفحه ۴۹ کتاب

شهیدی در مقدمه‌ای که در برای چاپ دیگری از این کتاب در سال ۱۳۸۲ نوشته توضیح می‌دهد که ترجمه کتاب را به پیشنهاد سید حسین نصر پذیرفته است. کتاب را پس از ترجمه به سویس فرستادند تا در آنجا همراه با تصاویر اصلی به چاپ برسد[۵] او توضیح می‌دهد که چون متن اصلی بر اساس فقه مالکی نوشته شده بود، در نسخه فارسی با اجازه از ناشر اصلی مناسک حج را بر اساس فتوای سید ابوالقاسم خویی نگاشته است.[۶]سید جعفر شهیدی در سال ۱۳۵۶ به سفر حج رفته بود و ناشر کتاب در مقدمه‌ به این موضوع اشاره کرده است.[۷]

اطلاعات نشر

ترجمه کتاب در سال ۱۳۵۷ شمسی/ 1987 میلادی توسط انتشارات دانش نو به چاپ رسید. کتاب در قطع رحلی و در ۲۱۰ صفحه با تصاویری با کیفیت بالا به چاپ رسیده است و در آن قطعاتی از خوشنویسی استاد احصایی وجود دارد.[۸]

تجدید چاپ بدون تصاویر

متن کتاب را نشر معشر در سال ۱۳۸۳ در قطع پالتویی بدون چاپ تصاویر کتاب دوباره منتشر کرده است. شهیدی مقدمه‌ای بر این چاپ از کتاب نوشته و معرفی کتاب در مجله یغما و مجله آینده را نیز در ابتدای کتاب آورده است.

پانویس

  1. ادبیات راهنمای حج در دوره پهلوی، ص ۶۰۷
  2. ادبیات راهنمای حج در دوره پهلوی، ص ۶۰۷
  3. ادبیات راهنمای حج در دوره پهلوی، ص۶۰۸
  4. در راه خانه خدا، انتشارات دانش نو، ص ۷
  5. در راه خانه خدا، نشر مشعر، ص۶
  6. در راه خانه خدا، نشر مشعر، ص۷
  7. ادبیات راهنمای حج در دوره پهلوی، ص ۶۰۷
  8. در راه خانه خدا، چاپ اول انتشارات دانش نو، ص 205؛ ادبیات راهنمای حج در دوره پهلوی، ص ۷۰۷

منابع

  • در راه خانه خدا، عزالدین قلوز، ترجمه سید جعفر شهیدی، دانش نو، ۲۵۳۷
  • در راه خانه خدا، عزالدین قلوز، ترجمه سید جعفر شهیدی، تهران، مشعر، ۱۳۸۳
  • «ادبیات راهنمای حج در دوره پهلوی»، رسول جعفریان، مقالات و رسالات تاریخی، دفتر دهم، تهران، علم، ۱۴۰۰