مسجد عثمان (مدینه)
مسجد عثمان، یکی از مساجد مدینه در کشور عربستان است که در اوایل قرن 15 قمری ساخته شده و بر این اساس، جزء مساجد قدیمی عصر نبوی محسوب نمی‌شوند.
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| مکان | عربستان * مدینه * |
| کاربری | مسجد |
| جنبه دینی | |
| بزرگداشت نزد | مسلمانان |
| وابسته به دین/مذهب | اسلام |
| آیین‌ها | اقامه نماز جماعت |
| تاریخ بنا | |
| زمان پایه‌گذاری | قرن 15هجری |
| وضعیت فعلی | |
| وضعیت بنا | موجود |
|
| |
موقعیت جغرافیایی
در فاصله‌ای دورتر از مناخه به سمت مسجد کنونی بلال، مسجدی است به نام «مسجد عثمان» که بر اساس گفته مورّخانِ جدیدِ تاریخ مدینه، بنای آن به چند دهه گذشته باز می‌گردد.
این مسجد در جهت جنوبی مسجد النبی با فاصله 425 متر واقع شده و با مسجد غمامه 322متر فاصله دارد[۱] و در محدوده مصلای پیامبر(ص) قرار گرفته است.
نام
برخی محققین احتمال داده اند که نام عثمان بر روی این مسجد، به خاطر این است که در محدوده مساجد مصلی، به نام همه خلفای نخستین، مسجدی وجود داشته، پس این مسجد را جهت تکمیل اسامی خلفای چهارگانه اینگونه نام گذاشته اند.[۲]
تاریخچه بنا
ساختمان فعلی این مسجد را در حدود1410هجری، شیخ خاشقچی ساخت و به اداره اوقاف عربستان واگذار کرد. بنابر این، وجود آن در محدوده مُصلّی پیامبر(ص) و در نزدیکی حرم پیامبر(ص)، نباید این تصور را به وجود آورد که مسجد مذکور، از مساجد قدیمی مربوط به عصر نبوی است.[۱]
کعکی گزارش هایی مبنی بر بازگشت تاریخچه بنا به عصر نبوی آورده[۳]، و اشاراتی به ترمیم بنا در ضمن بازسازی قلعه به سال 1285هجری کرده است.[۴] همچنین به ادعای وی ساختمان مسجد با انفجار و زوال قلعه در 1338ه مخروبه شد و در 1370ه همراه با دیوارهای قلعه به کلی از میان برداشته شد.[۵]
پیشینه مسجد عثمان
اما پیش از بنای امروزی مسجد عثمان، ساختمان قدیمی‌تری از این مسجد داخل «القلعه العسکریه» از زمان سلطان در غرب مسجد النبی وجود داشته و و خیاری (متوفی 1380ه) از وجود این مسجد سخن به میان آورده.[۶] همچنین سفرنامه نویسی در سال 1303ه/1885م مسجد عثمان را داخل قلعه مذکور دیده و با یک مناره توصیف کرده است.[۷] در واقع نسخه قدیمی این مسجد در پروژه‌های توسعه‌ای این منطقه از بین رفته و شیخ خاشقچی بنای جدید را با مقداری جابجایی، در مکان فعلی ساخته است.[۲]
احمد خیاری علت عدم وجود محتوای دقیق درباره بازسازی های مسجد را، وجود آن در داخل قلعه و اختصاص آن به نماز سربازها، دانسته است.[۸]
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ مساجد الاثریة، ص261
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ مساجد الاثریة، ص262
- ↑ معالم المدینه النوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص76.
- ↑ معالم المدینه النوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص79.
- ↑ معالم المدینه النوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص87.
- ↑ تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص138و 134
- ↑ وصف المدینة المنورة، ص16
- ↑ تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص144
منابع
- مساجد الاثریه، محمد الیاس عبدالغنی1418ه، مطابع الرشید بالمدینة المنورة، الطبعة الثانیة، 1419ه.
- تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، خیاری، احمد یاسین احمد. ۱۴۱۹. ۱ج. ریاض عربستان: المملکة العربیة السعودیة. الأمانة العامة للإحتفال بمرور مائة عام علی تأسیس المملکة.
- وصف المدینه المنوره، علی بن موسی، مطبعة نهضة مصر.
- معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.
- الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین، غالی محمدامین الشنقیطی، جده، دارالقبلة، ١٩٩٢.