مسجد بنی بَیّاضَة از مساجد قدیمی شهر مدینه در کشور عربستان بود. امروزه محدوده مسجد در غرب مسجد قبا و ما بین مسجد توبه و مسجد بنی سالم قرار دارد. مطابق نقل منابع قدیمی، رسول خدا(ص) در محدوده مسجد نماز خوانده است. از مسجد بنی بیاضه در حال حاضر اثری نیست. منابع قدیمی بدون اشاره به بنای مسجد به محدوده جغرافیایی آن اشاره کرده‌اند. برخی از محققان مدینه شناس معاصر به جستجوی میدانی در محدوده خانه‌های بنی بیاضه اقدام کرده‌ و آثاری یافته‌اند.

اطلاعات اوليه
مکانعربستان - مدینه
کاربریمسجد
جنبه دینی
بزرگداشت نزدمسلمانان
وضعیت فعلی
وضعیت بنانا موجود

مسیریابی

در حال بارگیری نقشه...
تصویر قدیمی قلعه قباء که منابع معاصر حدس می‌زنند مسجد بنی‌بیاضه در شمال آن قرار داشته است.
بنای امروزی قلعه قباء

محدوده مکان

مسجد بنی بَیاضَة در جنوب مدینه و در نزدیکی مسجد جمعه قرار داشته است،[۱] امروزه محدوده مسجد در غرب مسجد قبا و ما بین مسجد توبه و مسجد بنی سالم قرار دارد.[۲] مکان دقیق مسجد مشخص نیست ولی در داخل محله بنی بیاضه قرار داشته[۳] و علی سمهودی (محقق مدینه شناس متوفی911قمری)، محدوده خانه های بنی بیاضه را در شمال مسجد جمعه می‌داند.[۴]

نماز پیامبر

مطابق نقل منابع قدیمی، رسول خدا(ص) در محدوده مسجد نماز خوانده است.[۵]

گزارش مسجد در منابع

منابع متعدد قدیمی از مسجد یاد کرده و عموما به ذکر مکان و محدوده مسجد یا نماز خواندن پیامبر(ص) در محدوده آن اکتفا کرده اند.[۴] اما یکی از محققان مدینه‌شناس قرن دهم قمری به جستجوی میدانی در محدوده خانه‌های بنی بیاضه اقدام کرده و در ضمن شناسایی مکان دقیق مسجد، به بازسازی محوطه آن اقدام کرده به شکلی مکان مسجد بر رهگذران این منطقه مخفی نبوده است.[۲]

از مسجد بنی بیاضه در حال حاضر اثری باقی نمانده ولی محققان معاصر نشانه‌هایی از منازل و محدوده زیست قبیله بنی بیاضه یافته‌اند[۶] و درپی برخی استدلال‌ها، مکان مسجد را در نزدیکی جهت شمالی قلعه قباء می‌دانند.[۷]

جستارهای وابسته

پانویس

  1. التعریف بما انست الهجرة، ص218.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ عمده الاخبار فی مدینه المختار، ص183؛ معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج3، ص179.
  3. معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج3، ص181.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ وفاء الوفاء، ج۳، ص 240 و 241.
  5. اخبار المدینه، ص151؛ تاریخ المدینة المنورة، ج۱، ص۶۴.
  6. تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص215.
  7. معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۳، ص179-182.

منابع

  • التعریف بما انست الهجرة من معالم دارالهجرة، محمدبن‌احمد المطری، ریاض، دارة الملک عبدالعزیز، 1426ق.
  • اخبار المدینه، محمدبن حسن ابن زباله، مدینه، المملکه العربیه السعودی، ۱۴۲۴ق.
  • وفاء الوفا باخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله سمهودی، لندن، موسسه التراث، ۲۰۰۱م.
  • معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.
  • تاریخ المدینة المنوره، عمر بن شبه (ابن شبه)، قم، دار الفکر، ۱۴۱۰ق.
  • تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، احمد یاسین خیاری، ریاض، المملکة العربیة السعودیة، ۱۴۱۹ق.
  • عمدة الاخبار فی مدینة المختار، احمد عباسی، قاهره، اسعد طرابزونی، بی‌تا.