قبر بلال حبشی (دمشق)
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| تأسیس | 635 هجری قمری |
| کاربری | مقبره، زیارتگاه |
| مکان | سوریه |
| مشخصات | |
| وضعیت | فعال |
قبر بلال حبشى در قبرستان باب الصغیر دمشق قرار دارد. درباره صحت انتساب این قبر به بلال حبشی اختلاف است.
شخصیت بلال حبشی
بلال بن رباح،از صحابۀ پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و مؤذن آن حضرت،از بردگان سياه پوستِ خريدارى شده از حبشه بود كه به خدمت اميّة بن خلف در آمد و سال‌ها زير ستم وى به زندگى خويش ادامه داد تا اين‌كه پيامبر صلى الله عليه و آله به رسالت مبعوث گرديد.چون برابرى و مساوات از شعارهاى اصلى اسلام بود،بسيارى از بندگان و بردگان،از آن استقبال كردند تا خود را از ستم و ظلم اربابان و بى‌عدالتى در جامعه رهايى بخشند.يكى از اين بردگان سياه،بلال حبشى بود.او به رغم شكنجه‌هاى طاقت فرسايى كه از مشركان و به‌ويژه ارباب خود؛اميّه مى‌ديد،باز از اسلام و آيين خود دست نكشيد.ابوبكر او را از صاحبش خريد و آزاد ساخت.
مهاجرت به مدینه
بلال پس از هجرت پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به مدينه مهاجرت كرد و آن حضرت او را مؤذن خود گردانيد.هنگامى كه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله وفات يافت،خليفه(ابوبكر)،از بلال خواست تا همچنان اذان بگويد ولى او نپذيرفت و گفت:سوگند خورده‌ام كه پس از پيامبر صلى الله عليه و آله براى هيچ كس اذان نگويم.
وقتى لشكر اسلام در مدينه آمادۀ عزيمت براى فتح شام شد،بلال از ابوبكر اجازه عزيمت خواست.ابوبكر گفت:هر آنچه خواهى كن ولى دوست داشتم نزد من در مدينه مى‌ماندى و اذان مى‌گفتى،بلال نپذيرفت و وارد لشكر شد.[۱] او به دمشق آمد و در«داريا»،يكى از قريه‌هاى اطراف دمشق ساكن شد و سرانجام در سال بيست هجرى[۲] يا به روايتى هفده هجرى[۳] در دوران خلافت عمربن خطاب-در سن ۶٣ سالگى-وفات يافت.
اطلاعات تکمیلی
در محل دفن بلال اختلاف است.ابن كثير قبرى كه در باب الصغير به او منسوب است را صحيح ندانسته و محل دفن وى را همان قريه«داريا»مى‌داند.او قبرى كه اكنون در باب الصغير است،را از«بلال بن ابى الدرداء» قاضى دمشق دانسته كه فردى عابد و زاهد بوده است. در هر حال،قبرى كه اكنون به نام بلال در باب الصغير معروف است، كمى بالاتر از قبور سكينه و ام‌كلثوم قرار دارد؛و با قبر منسوب به عبداللّٰه بن جعفر طيار در يك بقعه هستند. قبر بلال بزرگترين قبرِ داخل اين بقعه است كه در ميان قبور ديگر متمايز و اطراف آن نيز با محفظه‌اى از شيشه پوشانيده شده است.تاريخ سنگ قبر وى ۶٣۵ هجرى است.
مشخصات بنای مقبره
بر بناى مقبرۀ بلال گنبدى است به رنگ سبز و سوّمين گنبد از درِ ورودى قبرستان باب الصغير است.اين گنبد،در ١٠٠٧ هجرى و ١٢٨٩ هجرى مرمّت شد.در ١٣۶١ هجرى در آتش سوخت و ادارۀ اوقاف آن را بازسازى كرد.[۴]