الگو:مقاله پیشنهادی

تحفةالعراقین (ختم الغرایب) سفرنامه منظوم حج سروده خاقانی شروانی شاعر نامدار پارسی‌گوی سده ششم قمری است که به قدرت تصویر‌گری و خیال پردازی و نیز دشواری و پیچیدگی‌ بیان شهرت دارد. او از شاعران دربار شروان‌شاهان بود.

تحفة العراقین که در قالب مثنوی و در شش مقاله سروده شده، شرح دو سفر خاقانی، یکی به عراق عجم و دیگری به حجاز، به‌قصد حج است. این درونمایه اصلی با حواشی شاعرانه فراوان از مناجات‌ها و مدح شخصیت‌های سیاسی و علمی و نیز مختصری از زندگی خصوصی خاقانی همراه گشته است. شاعر در این منظومه به وصف راه حج و اتفاقات آن و توصیف مکه و مدینه و برخی اماکن مقدس این دو شهر پرداخته‌ است.

برخی بر آنند که این منظومه سفرنامه حج نیست و خاقانی آن را قبل از سفر حج سروده است و گروهی دیگر از پژوهشگران با این نظر مخالف‌اند.

خاقانی یک بار در سال 551 و بار دیگر بین سال‌های 569 و 570 قمری به حج رفت و حج در تحول روحی او و تغییر رویه زندگی‌اش تاثیر گذار بود. مدح پیامبر اسلام و اماکن مقدس مکه و مدینه از مضامین پر تکرار در دیوان شعر خاقانی است. ادامه...