مساجد تاریخی شهر پیامبر (کتاب)
| پدید آورندگان | |
|---|---|
| نویسنده | سیداحمد یاسین خیاری |
| تاریخ نگارش | سال 1380ق. |
| محتوا | |
| موضوع | معرفی مکان‌ها و آثار مذهبی و تاریخی مدینه |
| زبان | عربی |
| نشر | |
| تعداد جلد | 1 |
| تعداد صفحات | 340 صفحه در چاپ اول و 478 صفحه در چاپ بعدی |
| قطع | وزیری |
| ناشر | دارالعلم للطباعة و النشر و نشر عامه |
| محل نشر | جده |
| تاریخ نشر | سال‌های 1410ق. 1411ق. 1412ق. و 1419ق. |
معرفی
این کتاب به بررسی تاریخچه، معماری و جایگاه مساجد مهم و کهن شهر مدینه می‌پردازد. تمرکز اصلی اثر بر بناهای مذهبی است که پیامبر(ص) در آنها نماز خوانده و در طول تاریخ اسلام، به ویژه در سده‌های نخستین، نقش محوری در حیات اجتماعی و دینی این شهر ایفا کرده‌اند.[۱] کتاب به کوشش حسین طه نیا به فارسی ترجمه شده و نسخه اصلی کتاب به زبان عربی با عنوان «مساجد الاثریة فی المدینة النبویة» به قلم محمد الیاس عبدالغنی می‌باشد.
نویسنده
محتوای کتاب
مؤلف در این کتاب کوشیده تا با استناد به منابع تاریخی و روایی، اطلاعاتی مستند درباره این مساجد ارائه دهد. محتوای کتاب شامل بخش‌های مختلفی از جمله موارد زیر است:
- تاریخچه و پیشینه: شرح چگونگی تأسیس هر مسجد، علل بنیان‌گذاری و رویدادهای تاریخی مرتبط به آن مسجد.
- ویژگی‌های معماری: توصیف سبک معماری، مصالح به کار رفته، تغییرات و بازسازی‌های انجام‌شده در طول دوران‌های مختلف.
- موقعیت جغرافیایی: ذکر موقعیت کنونی و تاریخی مساجد در نقشه شهر مدینه.
- آثار و یادگارها: اشاره به عناصر شاخص و بااهمیت داخل یا مجاورت مسجد.[۱]
مساجد شاخص مورد بررسی:
در این کتاب 33 مسجد مورد بررسی قرار گرفته از جمله، می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- مسجد قبا: که به عنوان نخستین مسجد در اسلام شناخته می‌شود.
- مساجد السبعه (مساجد هفت‌گانه): گروهی از مساجد کوچک در نزدیکی کوه سلع که با رویداد غزوه خندق مرتبط هستند.
- مسجد الفتح: به عنوان اصلی‌ترین مسجد در میان مساجد السبعه.
- مسجد ذوقبلتین: که به دلیل تغییر قبله مسلمانان در میانه نماز دارای اهمیت تاریخی است.
ساختار و سبک نگارش:
شیوه نگارش کتاب، علمی-تاریخی است و از اغراق در توصیف‌ها و بیان فضایل غیرمستند پرهیز دارد. این اثر بیشتر به دنبال ارائه تصویری قابل اطمینان برای پژوهشگران، زائران و علاقه‌مندان به تاریخ و تمدن اسلامی است.[۱] مؤلف برای سامان دادن به تحقیق خود، افزون بر مراجعه به آثار متعدد کتابخانه‌ای، به کار میدانی نیز پرداخته که اتقان کار را بیشتر کرده است.[۲]
نویسنده در ساختار کتاب خود در ضمن استفاده از آیات و احادیث، نقشه‌ها و تصاویر مرتبط به مساجد را نیز ارائه کرده که در زمان خود، برای اولین بار اتفاق افتاده است.[۱]
اطلاعات نشر
جستار وابسته
متن کتاب تاریخ معالم المدینه قدیما و حدیثا
پانویس
منابع
محتوای این مقاله برگرفته شده است از: دانشنامه حج و حرمین شریفین مدخل تاریخ معالم المدینة المنوره قدیما و حدیثا (کتاب).
- معجم ما کتب فی الحج و الزیاره: عبدالجبار الرفاعی، تهران، مشعر، 1427ق.
- نشر الریاحین فی تاریخ البلد الامین: عاتق بن غیث البلادی، مکه، دار مکه، 1414ق.