مسجد بنی بیاضه
مسجد بنی بَیّاضَة از مساجد قدیمی شهر مدینه در کشور عربستان بود که امروزه از میان رفته است. امروزه محدوده مسجد در غرب مسجد قبا و ما بین مسجد توبه و مسجد بنی سالم قرار دارد. مطابق نقل منابع قدیمی، رسول خدا(ص) در محدوده مسجد نماز خوانده است. منابع قدیمی بدون اشاره به بنای مسجد به محدوده جغرافیایی آن اشاره کرده‌اند. برخی از محققان مدینه شناس معاصر به جستجوی میدانی در محدوده خانه‌های بنی بیاضه اقدام کرده و آثاری یافته‌اند.
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| مکان | عربستان - مدینه |
| کاربری | مسجد |
| جنبه دینی | |
| بزرگداشت نزد | مسلمانان |
| وضعیت فعلی | |
| وضعیت بنا | نا موجود |
محدوده مکان ویرایش
مسجد بنی بَیاضَة در جنوب مدینه و در نزدیکی مسجد جمعه قرار داشته است،[۱] امروزه محدوده مسجد در غرب مسجد قبا و ما بین مسجد توبه و مسجد بنی سالم قرار دارد.[۲] مکان دقیق مسجد مشخص نیست ولی در داخل محله بنی بیاضه قرار داشته[۳] و علی سمهودی (مدینه شناس متوفی911ق)، محدوده خانه های بنی بیاضه را در شمال مسجد جمعه می‌داند.[۴] همچنین گفته شده که مسجد در نزدیکی قلعه بنی‌بیاضه که به آن عقرب گفته می‌شد قرار داشت.[۴]
تاریخچه ویرایش
منابع کهن تاریخ مدینه از نمازگزاری رسول خدا(ص) در محدوده مسجد بنی بیاضه یاد کرده اند.[۵]در سده‌های بعدی از جمله در سده نهم مسجد از میان رفته بود.[۴] اما یکی از مدینه‌شناسان سده دهم قمری مکان مسجد را شناسایی کرده و از وجود ویرانه‌های مسجد خبر داده است.[۲]
امروزه از مسجد بنی‌بیاضه اثری باقی نمانده ولی محققان معاصر نشانه‌هایی از منازل و محدوده زیست قبیله بنی‌بیاضه یافته‌اند[۶] و درپی برخی استدلال‌ها، مکان مسجد را در نزدیکی جهت شمالی قلعه قباء می‌دانند.[۷]
جستارهای وابسته ویرایش
پانویس ویرایش
- ↑ التعریف بما انست الهجرة، ص218.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ عمده الاخبار فی مدینه المختار، ص183؛ معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج3، ص179.
- ↑ معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج3، ص181.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ وفاء الوفاء، ج۳، ص 240 و 241.
- ↑ اخبار المدینه، ص151؛ تاریخ المدینة المنورة، ج۱، ص۶۴.
- ↑ تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص215.
- ↑ معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۳، ص179-182.
منابع ویرایش
- التعریف بما انست الهجرة من معالم دارالهجرة، محمدبن‌احمد المطری، ریاض، دارة الملک عبدالعزیز، 1426ق.
- اخبار المدینه، محمدبن حسن ابن زباله، مدینه، المملکه العربیه السعودی، ۱۴۲۴ق.
- وفاء الوفا باخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله سمهودی، لندن، موسسه التراث، ۲۰۰۱م.
- معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.
- تاریخ المدینة المنوره، عمر بن شبه (ابن شبه)، قم، دار الفکر، ۱۴۱۰ق.
- تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، احمد یاسین خیاری، ریاض، المملکة العربیة السعودیة، ۱۴۱۹ق.
- عمدة الاخبار فی مدینة المختار، احمد عباسی، قاهره، اسعد طرابزونی، بی‌تا.