پرش به محتوا

آستان مقدس امام حسین: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۰۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۷ ژانویهٔ ۲۰۱۹
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جا:ویرایش}} ==دفن بدن مطهر== به نوشته شیخ مفید، پس از آنکه لشکر عمر سعد...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[بهمن]]|روز=[[۵]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=Hodjat p  }}
{{در دست ویرایش|ماه=[[بهمن]]|روز=[[۵]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=Hodjat p  }}


[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
 


   
   
خط ۹۴: خط ۹۴:
گفته می‌شود پس از تخریب قبر امام حسین (ع) به دستور متوکل، فرزندش [[منتصر بالله عباسی|منتصر]] که پدر خود را به علت نصب و دشمنی او با اهل‌بیت پیامبر (ع) به قتل رسانید، بارگاه امام حسین (ع) را بازسازی کرد و زائران قبر شریف آن حضرت را برای زیارت، آزاد گذاشت.
گفته می‌شود پس از تخریب قبر امام حسین (ع) به دستور متوکل، فرزندش [[منتصر بالله عباسی|منتصر]] که پدر خود را به علت نصب و دشمنی او با اهل‌بیت پیامبر (ع) به قتل رسانید، بارگاه امام حسین (ع) را بازسازی کرد و زائران قبر شریف آن حضرت را برای زیارت، آزاد گذاشت.


====مهاجرت سادات به کربلا====
=====مهاجرت سادات به کربلا=====


در این دوره، تعدادی از سادات و [[علویان]] و در راس آنان، ابراهیم مجاب، فرزند محمد عابد، فرزند [[امام موسی کاظم (ع)]]،  به کربلا مهاجرت کردند و اطراف حرم امام (ع) سکونت گزیدند. <ref>تاریخ مرقد الحسین والعباس (ع)،  ص٧٨ به نقل از مدینة الحسین.</ref>
در این دوره، تعدادی از سادات و [[علویان]] و در راس آنان، ابراهیم مجاب، فرزند محمد عابد، فرزند [[امام موسی کاظم (ع)]]،  به کربلا مهاجرت کردند و اطراف حرم امام (ع) سکونت گزیدند. <ref>تاریخ مرقد الحسین والعباس (ع)،  ص٧٨ به نقل از مدینة الحسین.</ref>
خط ۱۳۱: خط ۱۳۱:
به گزارش [[ابن شهرآشوب]]، در نیمه اول قرن ششم هجری، المسترشد بالله، خلیفه عباسی، به این بهانه که «قبر، نیازی به خزانه ندارد»،  اموال حرم حسینی و کربلا و نجف را غارت کرد و آن را میان لشکریان خود تقسیم کرد. اما طولی نکشید که او و پسرش، به قتل رسیدند. <ref>در چاپ جدید مناقب آل ابی‌طالب، ج٢، ص٣٨٧.</ref><ref>تنها کربلا و حائر حسینی ذکر شده است. اما در چاپ قدیمی، ج٢، ص١٧١، شهر نجف نیز افزوده شده است و با توجه به اینکه ابن شهرآشوب، این حادثه را در باب معجزات امام علی (ع) آورده است، غارت اموال نجف نیز تایید می‌شود.</ref> او در زمانی که درگیر جنگ با سلطان مسعود بن محمد ابن ملکشاه سلجوقی بود، به دست فداییان اسماعیلی، در سال 529ه. ق، کشته شد. <ref>المنتظم، ج١٧، صص ٢٩٩ و ٣٠٠.</ref> با توجه به سال کشته شدن مسترشد، به نظر می‌رسد که قضیه غارت اموال نیز در همین سال، یعنی سال 529ه. ق، اتفاق افتاده است. <ref>آینه پژوهش، «لغزش‌ها در تاریخ بارگاه سیدالشهداء (ع)»،  ص١٠.</ref>
به گزارش [[ابن شهرآشوب]]، در نیمه اول قرن ششم هجری، المسترشد بالله، خلیفه عباسی، به این بهانه که «قبر، نیازی به خزانه ندارد»،  اموال حرم حسینی و کربلا و نجف را غارت کرد و آن را میان لشکریان خود تقسیم کرد. اما طولی نکشید که او و پسرش، به قتل رسیدند. <ref>در چاپ جدید مناقب آل ابی‌طالب، ج٢، ص٣٨٧.</ref><ref>تنها کربلا و حائر حسینی ذکر شده است. اما در چاپ قدیمی، ج٢، ص١٧١، شهر نجف نیز افزوده شده است و با توجه به اینکه ابن شهرآشوب، این حادثه را در باب معجزات امام علی (ع) آورده است، غارت اموال نجف نیز تایید می‌شود.</ref> او در زمانی که درگیر جنگ با سلطان مسعود بن محمد ابن ملکشاه سلجوقی بود، به دست فداییان اسماعیلی، در سال 529ه. ق، کشته شد. <ref>المنتظم، ج١٧، صص ٢٩٩ و ٣٠٠.</ref> با توجه به سال کشته شدن مسترشد، به نظر می‌رسد که قضیه غارت اموال نیز در همین سال، یعنی سال 529ه. ق، اتفاق افتاده است. <ref>آینه پژوهش، «لغزش‌ها در تاریخ بارگاه سیدالشهداء (ع)»،  ص١٠.</ref>


====درایت علمای شیعه در دوره حمله مغولان به عراق====
====حمله مغولان به عراق و درایت علمای شیعه====


در زمان حمله ویرانگر [[مغولان]]، به فرماندهی «[[هولاکو]]» به [[عراق]] در سال 656ه. ق، با درایت و تدبیر علمای شیعه، از جمله سید بن طاووس، دو بارگاه مطهر امام علی (ع) و امام حسین (ع) و دو شهر مهم شیعه، یعنی [[حله]] و کوفه، از تخریب و کشتار در امان ماندند. <ref>شهر حسین، مدرس بستان‌آبادی، صص 269 و ٢٧٢.</ref>
در زمان حمله ویرانگر [[مغولان]]، به فرماندهی «[[هولاکو]]» به [[عراق]] در سال 656ه. ق، با درایت و تدبیر علمای شیعه، از جمله سید بن طاووس، دو بارگاه مطهر امام علی (ع) و امام حسین (ع) و دو شهر مهم شیعه، یعنی [[حله]] و کوفه، از تخریب و کشتار در امان ماندند. <ref>شهر حسین، مدرس بستان‌آبادی، صص 269 و ٢٧٢.</ref>
خط ۱۴۱: خط ۱۴۱:
کربلا شهر کوچکی است که نخلستان‌ها، اطراف آن را گرفته‌اند و از رودخانه [[فرات]]، آبیاری می‌شود. روضه مقدسه امام حسین، داخل شهر واقع شده است و مدرسه‌ای بزرگ و زاویه‌ای دارد که در آن، برای مسافران طعام می‌دهند. خادمان و حاجبان بر در روضه امام ایستاده‌اند و ورود به حرم، بدون اجازه آنان میسر نیست. هنگام ورود، باید عتبه شریفه را که از نقره است، بوسید. روی قبر، قندیل‌های زرین و سیمین گذاشته شده و از درهای آن، پرده‌های حریر، آویخته‌اند. <ref>سفرنامه ابن بطوطه، ج١، صص ٢٧٢ و ٢٧٣.</ref>
کربلا شهر کوچکی است که نخلستان‌ها، اطراف آن را گرفته‌اند و از رودخانه [[فرات]]، آبیاری می‌شود. روضه مقدسه امام حسین، داخل شهر واقع شده است و مدرسه‌ای بزرگ و زاویه‌ای دارد که در آن، برای مسافران طعام می‌دهند. خادمان و حاجبان بر در روضه امام ایستاده‌اند و ورود به حرم، بدون اجازه آنان میسر نیست. هنگام ورود، باید عتبه شریفه را که از نقره است، بوسید. روی قبر، قندیل‌های زرین و سیمین گذاشته شده و از درهای آن، پرده‌های حریر، آویخته‌اند. <ref>سفرنامه ابن بطوطه، ج١، صص ٢٧٢ و ٢٧٣.</ref>


====اقدامات امین‌الدین مرجان====
====خدمات امین‌الدین مرجان====


در سال 767ه. ق، امین‌الدین مرجان بن عبدالله که سلطان اویس، پادشاه [[آل‌جلایر]]، او را والی بغداد، نموده بود، به کربلا آمد و در مجاورت آستان امام حسین (ع) مسجد و مناره‌ای ساخت و املاک خود در بغداد، کربلا و عین‌التمر را وقف آن نمود.
در سال 767ه. ق، امین‌الدین مرجان بن عبدالله که سلطان اویس، پادشاه [[آل‌جلایر]]، او را والی بغداد، نموده بود، به کربلا آمد و در مجاورت آستان امام حسین (ع) مسجد و مناره‌ای ساخت و املاک خود در بغداد، کربلا و عین‌التمر را وقف آن نمود.


مناره این مسجد که به نام «[[مناره عبد]]» شناخته می‌شد و از مناره‌های تاریخی ارزشمند عراق به شمار می‌آمد، در دوره اخیر، توسط شهرداری کربلا، از بین رفت.
مناره این مسجد که به نام «[[مناره عبد]]» شناخته می‌شد و از مناره‌های تاریخی ارزشمند عراق به شمار می‌آمد، در دوره اخیر، توسط شهرداری کربلا، از بین رفت.
====اقدامات سلطان اویس====
====خدمات سلطان اویس====


در همین سال، سلطان اویس، نیز به بازسازی و توسعه بنای آستان مقدس اقدام نمود و پس از وی، فرزندانش به نام‌های سلطان حسن و سلطان حصین، کار تکمیل بنا و توسعه را ادامه دادند.
در همین سال، سلطان اویس، نیز به بازسازی و توسعه بنای آستان مقدس اقدام نمود و پس از وی، فرزندانش به نام‌های سلطان حسن و سلطان حصین، کار تکمیل بنا و توسعه را ادامه دادند.
خط ۱۵۸: خط ۱۵۸:
در سال ٩١4ه. ق، [[شاه اسماعیل اول صفوی]]، بغداد را فتح کرد و سپس به زیارت قبر امام حسین (ع) در کربلا آمد و هدایایی به بارگاه مقدس هدیه کرد. <ref>تاریخ حبیب السیر، خواند میر، ج4، ص4٩4.</ref>
در سال ٩١4ه. ق، [[شاه اسماعیل اول صفوی]]، بغداد را فتح کرد و سپس به زیارت قبر امام حسین (ع) در کربلا آمد و هدایایی به بارگاه مقدس هدیه کرد. <ref>تاریخ حبیب السیر، خواند میر، ج4، ص4٩4.</ref>


====ساخت صندوقچه چوبی====
همچنین گفته‌اند که او در سال ٩٢٠ه. ق، دستور ساخت شش صندوقچه چوبی خاتم و منبت‌کاری نفیس را صادر کرد تا بر قبور مطهر امامان مدفون در عراق، نصب شود که البته صندوقچه قبر امام حسین (ع)،  پس از وفات شاه اسماعیل در سال ٩٣٢ه. ق، روی قبر مطهر نصب گردید. <ref>دائرةالمعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، محمدصادق کرباسی، ج٢، صص ٧5 و ٧٩.</ref>
همچنین گفته‌اند که او در سال ٩٢٠ه. ق، دستور ساخت شش صندوقچه چوبی خاتم و منبت‌کاری نفیس را صادر کرد تا بر قبور مطهر امامان مدفون در عراق، نصب شود که البته صندوقچه قبر امام حسین (ع)،  پس از وفات شاه اسماعیل در سال ٩٣٢ه. ق، روی قبر مطهر نصب گردید. <ref>دائرةالمعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، محمدصادق کرباسی، ج٢، صص ٧5 و ٧٩.</ref>
====بازسازی توسط سلطان سلیمان عثمانی====
در سال ٩4١ه. ق پادشاه عثمانی، سلطان سلیمان قانونی، به زیارت کربلا آمد و دستور بازسازی و مرمت بنای آستان امام حسین (ع) را صادر کرد. در کتاب [[بیان منازل سفر العراقین]] تالیف [[نصوح مطراق‌چی]]، که موضوع آن شرح لشکرکشی‌های سلطان سلیمان قانونی به عراق عرب و عجم است، نگاره‌ای هنری از آستان مقدس وجود دارد که نشان‌دهنده تصویر و وضعیت تقریبی ساختمان آن در زمان بازدید سلطان سلیمان است.
در سال ٩4١ه. ق پادشاه عثمانی، سلطان سلیمان قانونی، به زیارت کربلا آمد و دستور بازسازی و مرمت بنای آستان امام حسین (ع) را صادر کرد. در کتاب [[بیان منازل سفر العراقین]] تالیف [[نصوح مطراق‌چی]]، که موضوع آن شرح لشکرکشی‌های سلطان سلیمان قانونی به عراق عرب و عجم است، نگاره‌ای هنری از آستان مقدس وجود دارد که نشان‌دهنده تصویر و وضعیت تقریبی ساختمان آن در زمان بازدید سلطان سلیمان است.
در سال ٩٨٠ه. ق، [[شاه طهماسب صفوی]] با دولت عثمانی، عهدنامه صلحی امضا کرد و به زیارت کربلا آمد و دستور بازسازی آستان مقدس و مسجد واقع در شمال حرم و توسعه رواق حرم و صحن از سمت شمال را صادر کرد. در همین سال، حسن بغدادی <ref>دائرةالمعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، محمدصادق کرباسی، ج٢، صص ٧٠ و ٧١.</ref> تبریزی، از نزدیکان شاه طهماسب، گنبد حرم را طلاکاری کرد و در سال ٩٨٢ه. ق، بازسازی مناره عبد، به دستور شاه طهماسب، به پایان رسید. <ref>دائرةالمعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، صص ٧5 و ٧٩.</ref> شیخ محمد سماوی مادّه تاریخ این بازسازی را به فارسی «انگشت یار» و به عربی «خنصر الاحب» که معادل عربی همان عبارت فارسی می‌باشد، گفته است. <ref>مجالی اللطف بارض الطف، ص٣٠٧.</ref>
 
در سال ١٠٣٢ه. ق، [[شاه عباس کبیر صفوی]]، وارد عراق شد و پس از زیارت قبر امیرمؤمنان (ع)،  به زیارت قبر امام حسین (ع) رفت. سپس دستور داد تا برای نخستین بار، ضریح مشبکی از جنس مس، تهیه و روی قبر نصب گردد. این ضریح تا سال ١٣5٧ه. ق، در محل خود باقی بود. سپس آن را برداشتند و صندوق و محفظه شیشه‌ای را که برای حفاظت صندوق خاتم است، به‌جای آن گذاشتند. همچنین به دستور وی، گنبد مطهر، کاشی‌کاری گردید و ساختمان حرم و صحن و رواق‌ها، بازسازی شد. <ref>شهر حسین، صص ٣١4 و ٣١6.</ref>
====خدمات شاه طهماسب صفوی====
در سال ٩٨٠ه. ق، [[شاه طهماسب صفوی]] با دولت عثمانی، عهدنامه صلحی امضا کرد و به زیارت کربلا آمد و دستور بازسازی آستان مقدس و مسجد واقع در شمال حرم و توسعه رواق حرم و صحن از سمت شمال را صادر کرد.
 
====ساخت گنبد مطلا====
در همین سال، حسن بغدادی <ref>دائرةالمعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، محمدصادق کرباسی، ج٢، صص ٧٠ و ٧١.</ref> تبریزی، از نزدیکان شاه طهماسب، گنبد حرم را طلاکاری کرد و در سال ٩٨٢ه. ق، بازسازی مناره عبد، به دستور شاه طهماسب، به پایان رسید. <ref>دائرةالمعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، صص ٧5 و ٧٩.</ref> شیخ محمد سماوی مادّه تاریخ این بازسازی را به فارسی «انگشت یار» و به عربی «خنصر الاحب» که معادل عربی همان عبارت فارسی می‌باشد، گفته است. <ref>مجالی اللطف بارض الطف، ص٣٠٧.</ref>
 
====خدمات شاه عباس کبیر صفوی====
در سال ١٠٣٢ه. ق، [[شاه عباس کبیر صفوی]]، وارد عراق شد و پس از زیارت قبر امیرمؤمنان (ع)،  به زیارت قبر امام حسین (ع) رفت. سپس دستور داد تا برای نخستین بار، ضریح مشبکی از جنس مس، تهیه و روی قبر نصب گردد.
 
این ضریح تا سال ١٣5٧ه. ق، در محل خود باقی بود. سپس آن را برداشتند و صندوق و محفظه شیشه‌ای را که برای حفاظت صندوق خاتم است، به‌جای آن گذاشتند. همچنین به دستور وی، گنبد مطهر، کاشی‌کاری گردید و ساختمان حرم و صحن و رواق‌ها، بازسازی شد. <ref>شهر حسین، صص ٣١4 و ٣١6.</ref>
 
====خدمات شاه صفی اول صفوی====
در سال ١٠4٨ه. ق، [[شاه صفی اول صفوی]]، به زیارت امام حسین (ع) آمد و اموالی را برای بازسازی حرم مطهر، اختصاص داد. به دستور وی، مسجد پشت سر را بازسازی کردند و دیوار صحن را از سمت شمال، خراب کردند و مساحت صحن را توسعه دادند و رواق شمالی را ساختند. <ref>شهر حسین، ص٣١٨.</ref>
در سال ١٠4٨ه. ق، [[شاه صفی اول صفوی]]، به زیارت امام حسین (ع) آمد و اموالی را برای بازسازی حرم مطهر، اختصاص داد. به دستور وی، مسجد پشت سر را بازسازی کردند و دیوار صحن را از سمت شمال، خراب کردند و مساحت صحن را توسعه دادند و رواق شمالی را ساختند. <ref>شهر حسین، ص٣١٨.</ref>
====خدمات گوهرشاد بیگم====
در سال ١١5٣ه. ق، [[گوهرشاد بیگم]]، دختر شاه سلطان حسین صفوی و همسر نادرشاه افشار، به تعمیر و تزیین و کاشی‌کاری حرم، اقدام کرد. او کف حرم را با کف‌پوش نفیس، فرش نمود و برای کلیه درهای حرم، پرده‌های نفیسی نصب کرد و بالای ضریح نیز چراغی از طلای خالص قرار داد. <ref>شهر حسین، ص٣١٨.</ref>
در سال ١١5٣ه. ق، [[گوهرشاد بیگم]]، دختر شاه سلطان حسین صفوی و همسر نادرشاه افشار، به تعمیر و تزیین و کاشی‌کاری حرم، اقدام کرد. او کف حرم را با کف‌پوش نفیس، فرش نمود و برای کلیه درهای حرم، پرده‌های نفیسی نصب کرد و بالای ضریح نیز چراغی از طلای خالص قرار داد. <ref>شهر حسین، ص٣١٨.</ref>


===حمله وهابی‌ها به کربلا===
===حمله وهابی‌ها به کربلا===
یکی از برجسته‌ترین و در عین حال وحشیانه‌ترین حوادث تجاوز به شهر مقدس [[کربلا]] و بارگاه مطهر [[امام حسین (ع)]]،  فاجعه [[حمله وهابی‌ها]] در سال ١٢١6ه. ق بود که ویرانی و آتش‌سوزی بارگاه مطهر و غارت و کشتار مردم را به دنبال داشت. این حادثه، در دوره حکومت [[عبدالعزیز بن سعود]]، از حاکمان دولت اول [[آل سعود]] در منطقه [[نجد]] [[عربستان]]، اتفاق افتاد. شعرای شیعه عراقی، در اشعار خود، به زشتی و شدت حادثه و تاثر خود از آن اشاره کرده‌اند و بسیاری از علما و نویسندگان نیز ابعاد و جزئیاتی از حادثه را ثبت کرده‌اند که در اینجا شرح این ماجرا را از زبان یک نویسنده غربی، یعنی [[مستر استفان همیسلی لونکریک]] در کتابش، [[چهار قرن از تاریخ عراق]]، نقل می‌کنیم: <ref>تاریخ کربلا و حائر حسینی، ص٣١٠.</ref>
یکی از برجسته‌ترین و در عین حال وحشیانه‌ترین حوادث تجاوز به شهر مقدس [[کربلا]] و بارگاه مطهر [[امام حسین (ع)]]،  فاجعه [[حمله وهابی‌ها]] در سال ١٢١6ه. ق بود که ویرانی و آتش‌سوزی بارگاه مطهر و غارت و کشتار مردم را به دنبال داشت. این حادثه، در دوره حکومت [[عبدالعزیز بن سعود]]، از حاکمان دولت اول [[آل سعود]] در منطقه [[نجد]] [[عربستان]]، اتفاق افتاد.
خبر نزدیک شدن [[وهابی‌ها]] به کربلا، شامگاه روز دوم ماه آوریل سال ١٨٠١م و هنگامی که بیشتر ساکنان شهر، به زیارت نجف اشرف رفته بودند، منتشر شد. از این‌رو حاضران در شهر، با عجله و شتاب، درها را بستند. اما وهابی‌ها که ششصد نفر پیاده و چهارصد نفر سواره، برآورد شده‌اند، فرود آمدند و چادرهای خود را برپا کردند و نیروهای خود را به سه دسته تقسیم نمودند. آنان از زاویه یکی از زائرسراها در ناحیه «[[باب المخیم]]»،  روزنه‌ای در دیوار گشودند و به‌طور ناگهانی، داخل یک زائرسرا شدند و به نزدیک‌ترین دروازه‌های شهر حمله کردند و با گشودن ساده و راحت آن، داخل شهر شدند. ساکنان، وحشت کردند و سراسیمه پا به فرار گذاشتند و نمی‌دانستند چه کنند.
 
وهابی‌های خشن، راه خود را به‌سوی روضه مقدسه گشودند و شروع به تخریب آن کردند. تمام آرایه‌های معماری، نظیر قضیب معدنی، کتیبه‌های چوبی از جنس ساج و آیینه‌های بزرگ را از جا کندند و هدایای نفیس و نذورات گرانبها، اعم از پیشکش‌های صاحب‌منصبان و زمامداران و سلاطین و شاهان فارس را غارت نمودند.
شعرای شیعه عراقی، در اشعار خود، به زشتی و شدت حادثه و تاثر خود از آن اشاره کرده‌اند و بسیاری از علما و نویسندگان نیز ابعاد و جزئیاتی از حادثه را ثبت کرده‌اند که در اینجا شرح این ماجرا را از زبان یک نویسنده غربی، یعنی [[مستر استفان همیسلی لونکریک]] در کتابش، [[چهار قرن از تاریخ عراق]]، نقل می‌کنیم: <ref>تاریخ کربلا و حائر حسینی، ص٣١٠.</ref>
همه طلاهای دیوارها و سقف را جدا ساختند و شمعدانی‌ها، سجاده و آویزهای ارزشمند و قیمتی را برداشتند و درهای منبت‌کاری شده و خلاصه هر وسیله‌ای از این قبیل را جمع‌آوری نمودند و به بیرون حرم، انتقال دادند.
 
خبر نزدیک شدن [[وهابی‌ها]] به کربلا، شامگاه روز دوم ماه آوریل سال ١٨٠١م و هنگامی که بیشتر ساکنان شهر، به زیارت نجف اشرف رفته بودند، منتشر شد. از این‌رو حاضران در شهر، با عجله و شتاب، درها را بستند.
 
وهابی‌ها که ششصد نفر پیاده و چهارصد نفر سواره، برآورد شده‌اند، فرود آمدند و چادرهای خود را برپا کردند و نیروهای خود را به سه دسته تقسیم نمودند. آنان از زاویه یکی از زائرسراها در ناحیه «[[باب المخیم]]»،  روزنه‌ای در دیوار گشودند و به‌طور ناگهانی، داخل یک زائرسرا شدند و به نزدیک‌ترین دروازه‌های شهر حمله کردند و با گشودن ساده و راحت آن، داخل شهر شدند. ساکنان، وحشت کردند و سراسیمه پا به فرار گذاشتند و نمی‌دانستند چه کنند.
 
====غارت اموال آستان مقدس====
وهابی‌های خشن، راه خود را به‌سوی روضه مقدسه گشودند و شروع به تخریب آن کردند. تمام آرایه‌های معماری، نظیر قضیب معدنی، کتیبه‌های چوبی از جنس ساج و آیینه‌های بزرگ را از جا کندند و هدایای نفیس و نذورات گرانبها، اعم از پیشکش‌های صاحب‌منصبان و زمامداران و سلاطین و شاهان فارس را غارت نمودند. همه طلاهای دیوارها و سقف را جدا ساختند و شمعدانی‌ها، سجاده و آویزهای ارزشمند و قیمتی را برداشتند و درهای منبت‌کاری شده و خلاصه هر وسیله‌ای از این قبیل را جمع‌آوری نمودند و به بیرون حرم، انتقال دادند.
 
====کشتار مردم====
مستر لونکریک، در ادامه، از کشته شدن بسیاری از اهالی بی‌گناه کربلا، سخن گفته و نوشته است: <ref>تاریخ کربلا و حائر حسینی، صص ٣١٠ و ٣١١.</ref>
مستر لونکریک، در ادامه، از کشته شدن بسیاری از اهالی بی‌گناه کربلا، سخن گفته و نوشته است: <ref>تاریخ کربلا و حائر حسینی، صص ٣١٠ و ٣١١.</ref>
افزون بر این کارها، حدود پنجاه نفر را نزدیک ضریح و پانصد نفر را نیز بیرون حرم در صحن، به قتل رساندند. این مهاجمان وحشی در شهر هم، دست به فساد و تخریب زدند و به هر کسی رسیدند، او را بی‌رحمانه کشتند. همچنین به هر خانه‌ای دستبرد زدند و به پیر و کودک رحم نکردند و حرمت هیچ زن و مردی را نگاه نداشتند. از همین روی، هیچ جنبنده‌ای از کشتار وحشیانه یا اسارتشان، در امان نماند. بعضی، شمار کشته‌شدگان را هزار نفر و برخی دیگر، پنج برابر آن (پنج هزار نفر) برآورد کرده‌اند.
افزون بر این کارها، حدود پنجاه نفر را نزدیک ضریح و پانصد نفر را نیز بیرون حرم در صحن، به قتل رساندند. این مهاجمان وحشی در شهر هم، دست به فساد و تخریب زدند و به هر کسی رسیدند، او را بی‌رحمانه کشتند.
 
همچنین به هر خانه‌ای دستبرد زدند و به پیر و کودک رحم نکردند و حرمت هیچ زن و مردی را نگاه نداشتند. از همین روی، هیچ جنبنده‌ای از کشتار وحشیانه یا اسارتشان، در امان نماند. بعضی، شمار کشته‌شدگان را هزار نفر و برخی دیگر، پنج برابر آن (پنج هزار نفر) برآورد کرده‌اند.


===روند بازسازی و توسعه آستان از دوره قاجار تا زمان حاضر===
===روند بازسازی و توسعه آستان از دوره قاجار تا زمان حاضر===
پس از روی کارآمدن [[قاجار]]، [[آقا محمدشاه قاجار]] دستور داد تا گنبد حرم امام حسین (ع) بازسازی و سپس به‌طور کامل، طلاکاری شود. برخی تاریخ این کار را ١٢٠6ه. ق و برخی نیز ١٢٠٧ه. ق، بیان کرده‌اند. <ref>شهر حسین، ص٣45.</ref> اما در کتاب «[[تاریخ محمدی]]» که تالیف آن در سال ١٢١١ه. ق پایان یافته است، سال ١٢٠5ه. ق ذکر شده و ماده تاریخ آن از قول سلیمان صباحی کاشانی، چنین آمده است: «در گنبد حسین علی زیب جست زر».  اما عددی که از این مصرع به دست می‌آید، ١٢٠٧ است<ref>آینه پژوهش، «لغزش‌ها در تاریخ بارگاه سیدالشهداء (ع)»،  ص١٢.</ref> که شاید تاریخ پایان طلاکاری گنبد باشد.
پس از روی کارآمدن [[قاجار]]، [[آقا محمدشاه قاجار]] دستور داد تا گنبد حرم امام حسین (ع) بازسازی و سپس به‌طور کامل، طلاکاری شود. برخی تاریخ این کار را ١٢٠6ه. ق و برخی نیز ١٢٠٧ه. ق، بیان کرده‌اند. <ref>شهر حسین، ص٣45.</ref> اما در کتاب «[[تاریخ محمدی]]» که تالیف آن در سال ١٢١١ه. ق پایان یافته است، سال ١٢٠5ه. ق ذکر شده و ماده تاریخ آن از قول سلیمان صباحی کاشانی، چنین آمده است: «در گنبد حسین علی زیب جست زر».  اما عددی که از این مصرع به دست می‌آید، ١٢٠٧ است<ref>آینه پژوهش، «لغزش‌ها در تاریخ بارگاه سیدالشهداء (ع)»،  ص١٢.</ref> که شاید تاریخ پایان طلاکاری گنبد باشد.
در سال ١٢٢٠ه. ق، [[محمدعلی میرزای قاجار]] (م١٢٣٧ه. ق) اموال فراوانی را برای بازسازی ویرانی‌های به‌جا مانده از حمله وحشیانه وهابی‌ها اختصاص داد. <ref>تاریخ کربلا و حائر حسینی، ص٣5١.</ref> در سال ١٢٣٢ه. ق نیز، به دستور یکی از زنان [[فتحعلی‌شاه قاجار]]، ایوان روضه مقدسه، طلاکاری گردید. او در سال ١٢٢٩ه. ق، به همراه چهل هزار زائر ایرانی، به کربلا می‌رود که در همان زمان، این شهر به محاصره عشایر در می‌آید. از این‌رو نذر می‌کند در صورت رهایی از محاصره، به طلاکاری ایوان اقدام نماید. <ref>شهر حسین، صص 4٠٠ و 4٠١.</ref>
 
در سال ١٢٢٠ه. ق، [[محمدعلی میرزای قاجار]] (م١٢٣٧ه. ق) اموال فراوانی را برای بازسازی ویرانی‌های به‌جا مانده از حمله وحشیانه وهابی‌ها اختصاص داد. <ref>تاریخ کربلا و حائر حسینی، ص٣5١.</ref>
 
در سال ١٢٣٢ه. ق نیز، به دستور یکی از زنان [[فتحعلی‌شاه قاجار]]، ایوان روضه مقدسه، طلاکاری گردید. او در سال ١٢٢٩ه. ق، به همراه چهل هزار زائر ایرانی، به کربلا می‌رود که در همان زمان، این شهر به محاصره عشایر در می‌آید. از این‌رو نذر می‌کند در صورت رهایی از محاصره، به طلاکاری ایوان اقدام نماید. <ref>شهر حسین، صص 4٠٠ و 4٠١.</ref>
 
در سال ١٢٧6ه. ق [[ناصرالدین‌شاه قاجار]]، دستور داد تا پوشش طلای گنبد بارگاه امام حسین (ع) با طلاهای جدید عوض شود. او اجرای این کار را به شیخ عبدالحسین طهرانی، که به دستور وی برای اجرای خدمات عمرانی در عتبات عالیات، به عراق آمده بود، واگذار کرد. طلاهای قدیمی گنبد امام حسین (ع) نیز به [[آستان کاظمین]] انتقال یافت و بر گنبد این آستان، نصب گردید. <ref>شهر حسین، ص٣46.</ref> بر کتیبه‌های موجود بر گردن گنبد حرم امام حسین (ع)،  به طلاکاری آن در دوره ناصرالدین‌شاه، اشاره شده و تاریخ آن، ١٢٧٣ه. ق، ثبت شده است.
در سال ١٢٧6ه. ق [[ناصرالدین‌شاه قاجار]]، دستور داد تا پوشش طلای گنبد بارگاه امام حسین (ع) با طلاهای جدید عوض شود. او اجرای این کار را به شیخ عبدالحسین طهرانی، که به دستور وی برای اجرای خدمات عمرانی در عتبات عالیات، به عراق آمده بود، واگذار کرد. طلاهای قدیمی گنبد امام حسین (ع) نیز به [[آستان کاظمین]] انتقال یافت و بر گنبد این آستان، نصب گردید. <ref>شهر حسین، ص٣46.</ref> بر کتیبه‌های موجود بر گردن گنبد حرم امام حسین (ع)،  به طلاکاری آن در دوره ناصرالدین‌شاه، اشاره شده و تاریخ آن، ١٢٧٣ه. ق، ثبت شده است.
همچنین [[شیخ عبدالحسین طهرانی]] به دستور ناصرالدین‌شاه، اقدامات عمرانی مهم دیگری نیز در آستان مقدس حسینی اجرا کرد. او در سال ١٢٧6ه. ق، دکه بزرگ واقع در نمای جنوبی حرم مطهر را که ایوان طلای حرم را پوشش می‌دهد، بنا کرد. سقف و ستون‌های ایوان، چوبی بود و ستون‌های آن، از درخت‌های جنگلی هند آورده شده بود. <ref>شهر حسین، ص4٠6.</ref> او همچنین کارهای دیگری را آغاز کرد؛ از جمله ساختن ایوان معروف به ناصری در صحن آستان؛ ساختن مسجد ناصری در ضلع غربی آستان حسینی، ساختن مدرسه زینبیه نزدیک [[تل زینبیه]] و ساختن مدرسه صدر از ثلث اموال میرزا تقی‌خان نوری، صدراعظم ناصرالدین‌شاه. <ref>دائرة المعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، ج٢، صص ١6٣ و ١64.</ref> همان‌گونه که در ادامه به تفصیل بیشتری بیان خواهد شد، متاسفانه این مسجد و مدارس دینی، بعدها به بهانه احداث خیابان اطراف حرم، خراب شد و از بین رفت.
همچنین [[شیخ عبدالحسین طهرانی]] به دستور ناصرالدین‌شاه، اقدامات عمرانی مهم دیگری نیز در آستان مقدس حسینی اجرا کرد. او در سال ١٢٧6ه. ق، دکه بزرگ واقع در نمای جنوبی حرم مطهر را که ایوان طلای حرم را پوشش می‌دهد، بنا کرد. سقف و ستون‌های ایوان، چوبی بود و ستون‌های آن، از درخت‌های جنگلی هند آورده شده بود. <ref>شهر حسین، ص4٠6.</ref> او همچنین کارهای دیگری را آغاز کرد؛ از جمله ساختن ایوان معروف به ناصری در صحن آستان؛ ساختن مسجد ناصری در ضلع غربی آستان حسینی، ساختن مدرسه زینبیه نزدیک [[تل زینبیه]] و ساختن مدرسه صدر از ثلث اموال میرزا تقی‌خان نوری، صدراعظم ناصرالدین‌شاه. <ref>دائرة المعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، ج٢، صص ١6٣ و ١64.</ref> همان‌گونه که در ادامه به تفصیل بیشتری بیان خواهد شد، متاسفانه این مسجد و مدارس دینی، بعدها به بهانه احداث خیابان اطراف حرم، خراب شد و از بین رفت.
خط ۳۰۵: خط ۳۳۵:


  ==منبع==
  ==منبع==
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
۴۰۸

ویرایش