۵٬۱۲۵
ویرایش
(←منابع) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
در روایتها فضیلتی فراوان برای بیتوته کردن با وضو در بستر خواب شمرده شده<ref>سنن ابی داود، ج2، ص485؛ من لا یحضره الفقیه، ج1، ص469؛ معانی الاخبار، ص235.</ref> و از بیتوته با بیداری کامل در شب برای کسب درآمد نهی گشته است.<ref>الکافی، ج5، ص127؛ التهذیب، ج6، ص367.</ref> | در روایتها فضیلتی فراوان برای بیتوته کردن با وضو در بستر خواب شمرده شده<ref>سنن ابی داود، ج2، ص485؛ من لا یحضره الفقیه، ج1، ص469؛ معانی الاخبار، ص235.</ref> و از بیتوته با بیداری کامل در شب برای کسب درآمد نهی گشته است.<ref>الکافی، ج5، ص127؛ التهذیب، ج6، ص367.</ref> | ||
بر پایه احادیث، [[حضرت آدم(ع)]] هنگام حجگزاری خود در [[حطیم]] و [[حضرت ابراهیم(ع)]] در [[مشعر الحرام]] بیتوته میکردند.<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص239؛ النوادر، ص138.</ref> پیامبر(ص) نیز در [[مناسک حج]]، شبهایی را در [[ذی الحلیفه]]، <ref>صحیح مسلم، ج4، ص10؛ سنن ابی داود، ج1، ص403.</ref> [[عرفات]]، [[منا]] و [[مشعر]] بیتوته فرمود. او در [[مسجدالنبی]] در [[مدینه]] نیز بیتوته میکرده است.<ref>وفاء الوفاء، ج2، ص46-47.</ref> | بر پایه احادیث، [[حضرت آدم(ع)]] هنگام حجگزاری خود در [[حطیم]] و [[حضرت ابراهیم(ع)]] در [[مشعر الحرام]] بیتوته میکردند.<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص239؛ النوادر، ص138.</ref> پیامبر(ص) نیز در [[مناسک حج]]، شبهایی را در [[ذی الحلیفه]]،<ref>صحیح مسلم، ج4، ص10؛ سنن ابی داود، ج1، ص403.</ref> [[عرفات]]، [[منا]] و [[مشعر]] بیتوته فرمود. او در [[مسجدالنبی]] در [[مدینه]] نیز بیتوته میکرده است.<ref>وفاء الوفاء، ج2، ص46-47.</ref> | ||
به گزارش روایات، [[حضرت علی(ع)]] مدتی برای حفظ جان پیامبر(ص) در [[شعب ابیطالب]] با خوابیدن در بستر او بیتوته میکرد.<ref>المناقب، ج1، ص335؛ بحار الانوار، ج38، ص292.</ref> افزون بر این، به تصریح متون حدیثی و تفسیری امامیان<ref>الامالی، طوسی، ص446؛ التبیان، ج2، ص183؛ المناقب، ج1، ص339.</ref> و اهل سنت<ref>شواهد التنزیل، ج1، ص123؛ التفسیر الکبیر، ج5، ص223-224؛ الفصول المهمه، ج1، ص288-295.</ref> شان نزول آیه 207 [[سوره بقره]]، آن است که در [[لیلة المبیت]] که [[مشرکان]] قصد کشتن پیامبر(ص) را داشتند، حضرت علی(ع) با خوابیدن در بستر وی موجب نجات جانش شد: ({{قلم رنگ|سبز|وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْری نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللهِ وَ اللهُ رَؤُفٌ بِالْعِبادِ}}). | به گزارش روایات، [[حضرت علی(ع)]] مدتی برای حفظ جان پیامبر(ص) در [[شعب ابیطالب]] با خوابیدن در بستر او بیتوته میکرد.<ref>المناقب، ج1، ص335؛ بحار الانوار، ج38، ص292.</ref> افزون بر این، به تصریح متون حدیثی و تفسیری امامیان<ref>الامالی، طوسی، ص446؛ التبیان، ج2، ص183؛ المناقب، ج1، ص339.</ref> و اهل سنت<ref>شواهد التنزیل، ج1، ص123؛ التفسیر الکبیر، ج5، ص223-224؛ الفصول المهمه، ج1، ص288-295.</ref> شان نزول آیه 207 [[سوره بقره]]، آن است که در [[لیلة المبیت]] که [[مشرکان]] قصد کشتن پیامبر(ص) را داشتند، حضرت علی(ع) با خوابیدن در بستر وی موجب نجات جانش شد: ({{قلم رنگ|سبز|وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْری نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللهِ وَ اللهُ رَؤُفٌ بِالْعِبادِ}}). | ||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
===بیتوته شب عرفه در منا=== | ===بیتوته شب عرفه در منا=== | ||
فقیهان امامی<ref>الکافی فی الفقه، ص198؛ جامع المدارک، ج2، ص427-428؛ کتاب الحج، ج5، ص494.</ref> و اهل سنت<ref>المدونة الکبری، ج1، ص411؛ المبسوط، سرخسی، ج4، ص52-53؛ المغنی، ج3، ص423.</ref> به پشتوانه احادیث، <ref>صحیح مسلم، ج4، ص41؛ دعائم الاسلام، ج1، ص319؛ الکافی، ج4، ص461.</ref> بیتوته شب عرفه را در سرزمین منا از سنتهای مستحب دانستهاند. | فقیهان امامی<ref>الکافی فی الفقه، ص198؛ جامع المدارک، ج2، ص427-428؛ کتاب الحج، ج5، ص494.</ref> و اهل سنت<ref>المدونة الکبری، ج1، ص411؛ المبسوط، سرخسی، ج4، ص52-53؛ المغنی، ج3، ص423.</ref> به پشتوانه احادیث،<ref>صحیح مسلم، ج4، ص41؛ دعائم الاسلام، ج1، ص319؛ الکافی، ج4، ص461.</ref> بیتوته شب عرفه را در سرزمین منا از سنتهای مستحب دانستهاند. | ||
در متون حدیثی امامیان<ref>اقبال الاعمال، ج2، ص49-56.</ref> و اهل سنت<ref>المصنف، ج7، ص133؛ مسند ابی یعلی، ج9، ص264؛ المعجم الکبیر، ج10، ص227.</ref> دعاها و اذکاری ویژه برای بیتوتهکننده در شب عرفه سفارش شده است. فقیهان امامی به پشتوانه احادیث<ref>الکافی، ج4، ص519.</ref> ادای عبادات به ویژه نمازها را در شب عرفه، در [[مسجد خیف]] مستحب شمردهاند.<ref>السرائر، ج1، ص612؛ تحریر الاحکام، ج2، ص14؛ کتاب الحج، ج5، ص494.</ref> | در متون حدیثی امامیان<ref>اقبال الاعمال، ج2، ص49-56.</ref> و اهل سنت<ref>المصنف، ج7، ص133؛ مسند ابی یعلی، ج9، ص264؛ المعجم الکبیر، ج10، ص227.</ref> دعاها و اذکاری ویژه برای بیتوتهکننده در شب عرفه سفارش شده است. فقیهان امامی به پشتوانه احادیث<ref>الکافی، ج4، ص519.</ref> ادای عبادات به ویژه نمازها را در شب عرفه، در [[مسجد خیف]] مستحب شمردهاند.<ref>السرائر، ج1، ص612؛ تحریر الاحکام، ج2، ص14؛ کتاب الحج، ج5، ص494.</ref> | ||
خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
در فقه شافعی، درباره بیتوته شب عید قربان در مشعر دو سخن یافت میشود: وجوب و استحباب.<ref>فتح العزیز، ج7، ص388؛ المجموع، ج8، ص124.</ref> | در فقه شافعی، درباره بیتوته شب عید قربان در مشعر دو سخن یافت میشود: وجوب و استحباب.<ref>فتح العزیز، ج7، ص388؛ المجموع، ج8، ص124.</ref> | ||
به باور [[حنبلیان]]، <ref>المغنی، ج3، ص442؛ الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج3، ص441؛ کشاف القناع، ج2، ص577.</ref> بیتوته نیمه دوم شب در مشعر واجب است. پشتوانه آنها سیره نبوی و احادیث<ref>صحیح البخاری، ج2، ص178؛ صحیح مسلم، ج4، ص77؛ السنن الکبری، ج5، ص133.</ref> است.<ref>المغنی، ج3، ص442.</ref> | به باور [[حنبلیان]]،<ref>المغنی، ج3، ص442؛ الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج3، ص441؛ کشاف القناع، ج2، ص577.</ref> بیتوته نیمه دوم شب در مشعر واجب است. پشتوانه آنها سیره نبوی و احادیث<ref>صحیح البخاری، ج2، ص178؛ صحیح مسلم، ج4، ص77؛ السنن الکبری، ج5، ص133.</ref> است.<ref>المغنی، ج3، ص442.</ref> | ||
[[مالکیان]] بیتوته شب عید قربان را در مشعر واجب ندانسته و کمترین مقدار توقف واجب را درنگی برابر با زمان نماز خواندن و فرود آمدن از مرکب و گستردن اسباب سفر شمردهاند.<ref>مواهب الجلیل، ج4، ص168-169؛ حاشیة الدسوقی، ج2، ص44؛ الثمر الدانی، ص373.</ref> | [[مالکیان]] بیتوته شب عید قربان را در مشعر واجب ندانسته و کمترین مقدار توقف واجب را درنگی برابر با زمان نماز خواندن و فرود آمدن از مرکب و گستردن اسباب سفر شمردهاند.<ref>مواهب الجلیل، ج4، ص168-169؛ حاشیة الدسوقی، ج2، ص44؛ الثمر الدانی، ص373.</ref> | ||
خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
===بیتوته شبهای ایام تشریق در منا=== | ===بیتوته شبهای ایام تشریق در منا=== | ||
امامیان، <ref>المختصر النافع، ص96؛ الجامع للشرائع، ص217-218؛ تحریر الاحکام، ج2، ص7-8.</ref> شافعیان، <ref>الام، ج2، ص236؛ مختصر المزنی، ص68-69؛ المجموع، ج8، ص247.</ref> مالکیان<ref>المدونة الکبری، ج1، ص411؛ مواهب الجلیل، ج4، ص16، 188؛ حاشیة الدسوقی، ج2، ص48.</ref> و حنبلیان<ref>المغنی، ج3، ص473.</ref> به پشتوانه احادیث، <ref>صحیح البخاری، ج2، ص167، 192؛ الکافی، ج4، ص514؛ السنن الکبری، ج5، ص153.</ref> بیتوته شبهای یازدهم و دوازدهم<ref>تحریر الاحکام، ج2، ص7؛ کتاب الحج، ج5، ص376، 381.</ref> ذیحجه از شبهای [[ایام تشریق]] را در سرزمین منا واجب دانستهاند. | امامیان،<ref>المختصر النافع، ص96؛ الجامع للشرائع، ص217-218؛ تحریر الاحکام، ج2، ص7-8.</ref> شافعیان،<ref>الام، ج2، ص236؛ مختصر المزنی، ص68-69؛ المجموع، ج8، ص247.</ref> مالکیان<ref>المدونة الکبری، ج1، ص411؛ مواهب الجلیل، ج4، ص16، 188؛ حاشیة الدسوقی، ج2، ص48.</ref> و حنبلیان<ref>المغنی، ج3، ص473.</ref> به پشتوانه احادیث،<ref>صحیح البخاری، ج2، ص167، 192؛ الکافی، ج4، ص514؛ السنن الکبری، ج5، ص153.</ref> بیتوته شبهای یازدهم و دوازدهم<ref>تحریر الاحکام، ج2، ص7؛ کتاب الحج، ج5، ص376، 381.</ref> ذیحجه از شبهای [[ایام تشریق]] را در سرزمین منا واجب دانستهاند. | ||
بیتوته در منا به معنای توقف شبانه در آن است و خواب یا بیدار بودن یا انجام دادن کاری ویژه در آنجا شرط نیست.<ref>تحریر الاحکام، ج2، ص8؛ قواعد الاحکام، ج1، ص446؛ بحار الانوار، ج84، ص145.</ref> شماری از فقیهان امامی به وجوب نیت در بیتوته منا تصریح کردهاند.<ref>کفایة الاحکام، ج1، ص357؛ مستند الشیعه، ج13، ص32.</ref> | بیتوته در منا به معنای توقف شبانه در آن است و خواب یا بیدار بودن یا انجام دادن کاری ویژه در آنجا شرط نیست.<ref>تحریر الاحکام، ج2، ص8؛ قواعد الاحکام، ج1، ص446؛ بحار الانوار، ج84، ص145.</ref> شماری از فقیهان امامی به وجوب نیت در بیتوته منا تصریح کردهاند.<ref>کفایة الاحکام، ج1، ص357؛ مستند الشیعه، ج13، ص32.</ref> | ||
مقدار بیتوته واجب به پشتوانه احادیث<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص478، 553؛ التهذیب، ج5، ص258.</ref> و سیره پیامبر(ص) <ref>اعانة الطالبین، ج2، ص345.</ref> به باور امامیان از غروب آفتاب تا نیمه شب<ref>المقنع، ص287؛ المبسوط، طوسی، ج1، ص378؛ قواعد الاحکام، ج1، ص446.</ref> و به باور بیشتر فقیهان اهل سنت، بخش اعظم شب است.<ref>المدونة الکبری، ج1، ص411؛ الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج3، ص480؛ المجموع، ج8، ص247.</ref> | مقدار بیتوته واجب به پشتوانه احادیث<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص478، 553؛ التهذیب، ج5، ص258.</ref> و سیره پیامبر(ص)<ref>اعانة الطالبین، ج2، ص345.</ref> به باور امامیان از غروب آفتاب تا نیمه شب<ref>المقنع، ص287؛ المبسوط، طوسی، ج1، ص378؛ قواعد الاحکام، ج1، ص446.</ref> و به باور بیشتر فقیهان اهل سنت، بخش اعظم شب است.<ref>المدونة الکبری، ج1، ص411؛ الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج3، ص480؛ المجموع، ج8، ص247.</ref> | ||
حنفیان به پشتوانه برخی روایات، <ref>صحیح البخاری، ج2، ص167، 192.</ref> بیتوته این شبها را در منا مستحب شمردهاند.<ref>المبسوط، سرخسی، ج4، ص24-25.</ref> | حنفیان به پشتوانه برخی روایات،<ref>صحیح البخاری، ج2، ص167، 192.</ref> بیتوته این شبها را در منا مستحب شمردهاند.<ref>المبسوط، سرخسی، ج4، ص24-25.</ref> | ||
به روایتی، عباس از پیامبر(ص) اجازه خواست تا به سبب سقایت حجاج، شبهای تشریق را در منا نماند و رسول خدا به او اجازه داد که چنین کند.<ref>سنن ابن ماجه، ج2، ص1019؛ السنن الکبری، ج5، ص153.</ref> | به روایتی، عباس از پیامبر(ص) اجازه خواست تا به سبب سقایت حجاج، شبهای تشریق را در منا نماند و رسول خدا به او اجازه داد که چنین کند.<ref>سنن ابن ماجه، ج2، ص1019؛ السنن الکبری، ج5، ص153.</ref> | ||
خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
بیشتر فقیهان به پشتوانه این روایت و احادیث دیگر، ترک بیتوته در منا را جایز ندانسته و تنها مواردی چون آبرسانی به حاجیان و [[شتربانی]] را استثنا کردهاند.<ref>مسند احمد، ج5، ص450؛ مغنی المحتاج، ج1، ص506؛ نک: الفقه الاسلامی، ج3، ص2265-2266.</ref> اما حنفیان تجویز پیامبر(ص) را دلیل واجب نبودن بیتوته در منا دانستهاند.<ref>المبسوط، سرخسی، ج4، ص24-25.</ref> | بیشتر فقیهان به پشتوانه این روایت و احادیث دیگر، ترک بیتوته در منا را جایز ندانسته و تنها مواردی چون آبرسانی به حاجیان و [[شتربانی]] را استثنا کردهاند.<ref>مسند احمد، ج5، ص450؛ مغنی المحتاج، ج1، ص506؛ نک: الفقه الاسلامی، ج3، ص2265-2266.</ref> اما حنفیان تجویز پیامبر(ص) را دلیل واجب نبودن بیتوته در منا دانستهاند.<ref>المبسوط، سرخسی، ج4، ص24-25.</ref> | ||
به باور فقیهان امامی، به پشتوانه احادیث، <ref>الکافی، ج4، ص514؛ التهذیب، ج5، ص258.</ref> اگر حجگزار نتواند در شبهای یازدهم و دوازهم ذیحجه در منا بیتوته کند، باید همین شبها را در مکه به شب زندهداری و عبادت بگذراند.<ref>تذکرة الفقهاء، ج8، ص356؛ الدروس، ج1، ص459.</ref> برخی حدّ واجب از این عبادت را تا نیمه شب دانسته و موارد اضطراری مانند خوردن و آشامیدن یا چیره شدن خواب بر انسان را استثنا کردهاند.<ref>الدروس، ج1، ص459.</ref> | به باور فقیهان امامی، به پشتوانه احادیث،<ref>الکافی، ج4، ص514؛ التهذیب، ج5، ص258.</ref> اگر حجگزار نتواند در شبهای یازدهم و دوازهم ذیحجه در منا بیتوته کند، باید همین شبها را در مکه به شب زندهداری و عبادت بگذراند.<ref>تذکرة الفقهاء، ج8، ص356؛ الدروس، ج1، ص459.</ref> برخی حدّ واجب از این عبادت را تا نیمه شب دانسته و موارد اضطراری مانند خوردن و آشامیدن یا چیره شدن خواب بر انسان را استثنا کردهاند.<ref>الدروس، ج1، ص459.</ref> | ||
اگر حجگزار بیتوته در منا را بهگونه کامل انجام ندهد، به باور مشهور فقیهان امامی، برای هر شب، قربانیکردن یک گوسفند به عنوان [[کفاره]] بر او واجب میشود.<ref>تذکرة الفقهاء، ج8، ص356؛ المهذب البارع، ج2، ص215؛ جواهر الکلام، ج20، ص4.</ref> | اگر حجگزار بیتوته در منا را بهگونه کامل انجام ندهد، به باور مشهور فقیهان امامی، برای هر شب، قربانیکردن یک گوسفند به عنوان [[کفاره]] بر او واجب میشود.<ref>تذکرة الفقهاء، ج8، ص356؛ المهذب البارع، ج2، ص215؛ جواهر الکلام، ج20، ص4.</ref> | ||
به باور فقیهان مالکی، <ref>مواهب الجلیل، ج4، ص16، 188؛ حاشیة الدسوقی، ج2، ص49.</ref> شافعی<ref>المجموع، ج8، ص247.</ref> و شماری از فقیهان امامی<ref>المقنعه، ص421؛ المراسم العلویه، ص114؛ نک: جواهر الکلام، ج20، ص4.</ref> برای یک یا چند شب، تنها قربانیکردن یک گوسفند بر او واجب میشود. البته در منابع فقه شافعی آرایی دیگر نیز یاد شده است.<ref>نک: الام، ج2، ص236؛ المجموع، ج8، ص247.</ref> | به باور فقیهان مالکی،<ref>مواهب الجلیل، ج4، ص16، 188؛ حاشیة الدسوقی، ج2، ص49.</ref> شافعی<ref>المجموع، ج8، ص247.</ref> و شماری از فقیهان امامی<ref>المقنعه، ص421؛ المراسم العلویه، ص114؛ نک: جواهر الکلام، ج20، ص4.</ref> برای یک یا چند شب، تنها قربانیکردن یک گوسفند بر او واجب میشود. البته در منابع فقه شافعی آرایی دیگر نیز یاد شده است.<ref>نک: الام، ج2، ص236؛ المجموع، ج8، ص247.</ref> | ||
اندکی از حنبلیان بر پایه روایتی از [[احمد بن حنبل]]، بیتوته نکردن در [[شبهای تشریق]] در منا را موجب کفاره ندانستهاند.<ref>المغنی، ج3، ص474.</ref> ولی باور مشهور آنها وجوب قربانیکردن گوسفند به عنوان کفاره در این فرض است.<ref>الشرح الکبیر، ج3، ص479؛ کشاف القناع، ج2، ص592؛ مطالب اولی النهی، ج2، ص433.</ref> | اندکی از حنبلیان بر پایه روایتی از [[احمد بن حنبل]]، بیتوته نکردن در [[شبهای تشریق]] در منا را موجب کفاره ندانستهاند.<ref>المغنی، ج3، ص474.</ref> ولی باور مشهور آنها وجوب قربانیکردن گوسفند به عنوان کفاره در این فرض است.<ref>الشرح الکبیر، ج3، ص479؛ کشاف القناع، ج2، ص592؛ مطالب اولی النهی، ج2، ص433.</ref> |
ویرایش