اتحاف الوری باخبار ام القری: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۴: خط ۱۴:


==اهمیت==  
==اهمیت==  
ابن فهد، به ظاهر، تنها مورخی است که به رویدادهای سال‌های ۸۳۰-۸۸۵ق. پرداخته است. جز او محمد بن احمد صاغانی قرشی (م.۸۵۴ق.) در نوشته‌هایش درباره تاریخ مکه و مسجدالحرام از این دوره زمانی سخن گفته که در مقایسه با اتحاف الوری به لحاظ گستره زمان و مطلب، کم‌برگ است. (ص۱۸، «مقدمه»)
ابن فهد، به ظاهر، تنها مورخی است که به رویدادهای سال‌های ۸۳۰-۸۸۵ق. پرداخته است. جز او محمد بن احمد صاغانی قرشی (م.۸۵۴ق.) در نوشته‌هایش درباره تاریخ مکه و مسجدالحرام از این دوره زمانی سخن گفته که در مقایسه با اتحاف الوری به لحاظ گستره زمان و مطلب، کم‌برگ است.<ref>اتحاف الوری، ص 18</ref> 


دقت و جامعیت نسبی اتحاف الوری در گزارش سالیانه رخدادهای مکه موجب شده تا این کتاب همواره از منابع مهم پژوهشگران به شمار آید. محمد بن عبد الرحمن سخاوی بدین کتاب بسیار استناد کرده و در الضوء اللامع مطالبی پرشمار از آن آورده است. بر پایه گزارش سخاوی (م.۹۰۲ق.)، استاد او ابن حجر (م.۸۵۲ق.) و نیز مقریزی (م.۸۴۵ق.) گزارش‌هایی از این کتاب داشته‌اند. بسیاری از گزارش‌های کتاب الإعلام بأعلام البلدالحرام* نوشته قطب الدین نهروالی (م.۹۹۰ق.) نیز برگرفته از اتحاف الوری است.  
دقت و جامعیت نسبی اتحاف الوری در گزارش سالیانه رخدادهای مکه موجب شده تا این کتاب همواره از منابع مهم پژوهشگران به شمار آید. [[محمد بن عبد الرحمن سخاوی]] بدین کتاب بسیار استناد کرده و در الضوء اللامع مطالبی پرشمار از آن آورده است. بر پایه گزارش سخاوی (م.۹۰۲ق.)، استاد او ابن حجر (م.۸۵۲ق.) و نیز [[مقریزی]] (م.۸۴۵ق.) گزارش‌هایی از این کتاب داشته‌اند. بسیاری از گزارش‌های کتاب [[الإعلام بأعلام البلدالحرام]] نوشته [[قطب الدین نهروالی]] (م.۹۹۰ق.) نیز برگرفته از اتحاف الوری است.  


==چاپ‌ها==
==چاپ‌ها==
فهیم شلتوت، محقق عربستانی، جلد یکم کتاب را با سه نسخه خطی و جلد دوم و سوم را با دو نسخه تصحیح کرده و در آغاز هر جلد مقدمه‌ای کوتاه نوشته است. این سه جلد را «مرکز البحث العلمی و احیاء التراث الاسلامی» به سال ۱۴۰۴ق. چاپ کرده است. عبدالکریم باز، بخش دیگر کتاب را در یک جلد تصحیح نموده و به سال ۱۴۰۸ق. در همان مرکز به چاپ سپرده است. او مقدمه‌ای کوتاه در اهمیت این کتاب نگاشته و به نسخه‌هایی که از آن‌ها برای تصحیح سود برده، اشاره نکرده؛ ولی به ظاهر از همان نسخه‌های فهیم شلتوت بهره جسته است. هر دو مصحح، منابع گزارش‌های کتاب را تحقیق کرده و آن‌ها را در پانوشت، همراه برخی توضیحات دیگر آورده‌اند. افزون بر نسخه‌های خطی یاد شده، از دیگر منابع تاریخی همانند اخبار مکه ازرقی (ج۱، ص۵۱۲، «پانوشت ۱-۲»)، طبقات ابن سعد (ج۱، ص۴۵۰، «پانوشت۳»)، الکامل ابن اثیر (ج۳، ص۲۷-۲۸)، شفاء الغرام فاسی (ج۳، ص۳۲)، الضوء ‌اللامع (ج۴، ص۳۶۰، «پانوشت۱-۲»)، العقد الثمین سخاوی (ج۳، ص۲۷-۲۸، ۳۳)، معجم الشیوخ تألیف خود وی (ج۴، ص۳۶۰، «پانوشت ۱-۲») و درر الفرائد عبدالقادر انصاری جزیری (م.۹۷۶ق.) (ج۳، ص۳۲) سود جسته‌اند و گاه نیز کلمه‌ای را از خود بر متن افروده و در پانوشت دلیل آورده‌اند: «سیاق سخن چنین کلمه‌ای را طلب می‌کند». (ج۳، ص۲۷، «پانوشت ۱»؛ ص۴۳، «پانوشت۴») این چهار جلد دارای ۲۷۸۸ صفحه است. جلد پنجم ویژه فهرست‌های کتاب است که با کوشش محمد اسماعیل سید احمد، صادق بیلی و محمد ابوشادی فراهم آمده و در سال ۱۴۱۰ چاپ شده است.
[[فهیم محمد شلتوت]]، محقق عربستانی، جلد یکم کتاب را با سه نسخه خطی و جلد دوم و سوم را با دو نسخه تصحیح کرده و در آغاز هر جلد مقدمه‌ای کوتاه نوشته است. این سه جلد را «مرکز البحث العلمی و احیاء التراث الاسلامی» به سال ۱۴۰۴ق. چاپ کرده است. عبدالکریم باز، بخش دیگر کتاب را در یک جلد تصحیح نموده و به سال ۱۴۰۸ق. در همان مرکز به چاپ سپرده است.  
 
هر دو مصحح، منابع گزارش‌های کتاب را تحقیق کرده و آن‌ها را در پانوشت، همراه برخی توضیحات دیگر آورده‌اند. افزون بر نسخه‌های خطی یاد شده، از دیگر منابع تاریخی سود جسته‌اند و گاه نیز کلمه‌ای را از خود بر متن افروده اند.این چهار جلد دارای ۲۷۸۸ صفحه است. جلد پنجم ویژه فهرست‌های کتاب است که با کوشش محمد اسماعیل سید احمد، صادق بیلی و محمد ابوشادی فراهم آمده و در سال ۱۴۱۰ چاپ شده است.
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}