۵٬۱۲۵
ویرایش
قبر عثمان بن عفان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '</ref>' به '</ref> '
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،') |
جز (جایگزینی متن - '</ref>' به '</ref> ') |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
قبر عثمان در سال 1344ه. ق مانند دیگر آثار و بقاع به‌وسیله [[وهابیان]] منهدم گردیده است. | قبر عثمان در سال 1344ه. ق مانند دیگر آثار و بقاع به‌وسیله [[وهابیان]] منهدم گردیده است. | ||
==محل قبر عثمان== | ==محل قبر عثمان== | ||
به طوری‌که در منابع تاریخی آمده، پس از کشته شدن [[عثمان بن عفان]]، از دفن شدن جسد وی در داخل [[بقیع]] جلوگیری شد و طبعاً در خارج بقیع و در طرف شرقی آن، در محلی به نام «[[حش کوکب]]» دفن گردید. لیکن در دوران [[معاویه]] که [[مروان بن حکم]] به حکومت [[مدینه]] دست یافت، دیوار موجود در میان بقیع و حش کوکب را برداشت و محل دفن عثمان را به بقیع ضمیمه نمود و قطعه سنگی را که [[رسول خدا(ص)]] با دست مبارک خویش بر قبر [[عثمان بن مظعون]] نصب کرده بود بر قبر عثمان بن عفان منتقل کرد و چنین گفت: «والله لایکون علی قبر عثمان بن مظعون حجر یعرف به!»<ref>اسد الغابة، ج٣، ص٣٨٧؛ تاریخ المدینة، ابن زباله به نقل وفاء الوفا، ج٣، ص ٩١4 - ٨٩4.</ref> | به طوری‌که در منابع تاریخی آمده، پس از کشته شدن [[عثمان بن عفان]]، از دفن شدن جسد وی در داخل [[بقیع]] جلوگیری شد و طبعاً در خارج بقیع و در طرف شرقی آن، در محلی به نام «[[حش کوکب]]» دفن گردید. لیکن در دوران [[معاویه]] که [[مروان بن حکم]] به حکومت [[مدینه]] دست یافت، دیوار موجود در میان بقیع و حش کوکب را برداشت و محل دفن عثمان را به بقیع ضمیمه نمود و قطعه سنگی را که [[رسول خدا(ص)]] با دست مبارک خویش بر قبر [[عثمان بن مظعون]] نصب کرده بود بر قبر عثمان بن عفان منتقل کرد و چنین گفت: «والله لایکون علی قبر عثمان بن مظعون حجر یعرف به!»<ref>اسد الغابة، ج٣، ص٣٨٧؛ تاریخ المدینة، ابن زباله به نقل وفاء الوفا، ج٣، ص ٩١4 - ٨٩4.</ref> | ||
==بقعه و بنای مزار== | ==بقعه و بنای مزار== | ||
از قبوری که از دوران‌های دور تا زمان تسلط [[وهابیان]]، دارای بقعه و گنبد بوده همان قبر عثمان است. گرچه تاریخ ساختمان اول و همچنین مؤسس و بنیانگذار آن معلوم نیست؛ ولی دو نفر از نویسندگان که هر دو در اوایل قرن هفتم هجری می‌زیستند، از وجود چنین بقعه‌ای در این تاریخ سخن گفته و آن را تایید نموده‌اند و باید این نکته را بر این سخن تاریخی افزود که: معمولاً در این‌گونه آثار و ابنیه امکان فاصله سالیان متمادی میانِ «اصل احداث» آنها و «زمان مشاهده و معرفی آن» وجود دارد و ممکن است ساختمانی که در قرن هفتم معرفی شده، به قرن پنجم و چهارم متعلق باشد. | از قبوری که از دوران‌های دور تا زمان تسلط [[وهابیان]]، دارای بقعه و گنبد بوده همان قبر عثمان است. گرچه تاریخ ساختمان اول و همچنین مؤسس و بنیانگذار آن معلوم نیست؛ ولی دو نفر از نویسندگان که هر دو در اوایل قرن هفتم هجری می‌زیستند، از وجود چنین بقعه‌ای در این تاریخ سخن گفته و آن را تایید نموده‌اند و باید این نکته را بر این سخن تاریخی افزود که: معمولاً در این‌گونه آثار و ابنیه امکان فاصله سالیان متمادی میانِ «اصل احداث» آنها و «زمان مشاهده و معرفی آن» وجود دارد و ممکن است ساختمانی که در قرن هفتم معرفی شده، به قرن پنجم و چهارم متعلق باشد. | ||
===ابن جبیر=== | ===ابن جبیر=== | ||
[[ابن جبیر]] (متوفای 6١4ه. ق) در سفرنامه‌اش آورده: «وفی آخر البقیع قبر عثمان وعلیه قبّة صغیرة مختصرة»<ref>رحلة ابن جبیر، ص١44.</ref> | [[ابن جبیر]] (متوفای 6١4ه. ق) در سفرنامه‌اش آورده: «وفی آخر البقیع قبر عثمان وعلیه قبّة صغیرة مختصرة»<ref>رحلة ابن جبیر، ص١44.</ref> «قبر عثمان در آخر بقیع واقع شده و در روی آن قبه کوچکی و بنای مختصری وجود دارد». | ||
===ابن نجار=== | ===ابن نجار=== | ||
[[ابن نجار]] (متوفای 64٣ه. ق) می‌گوید: «و قبر عثمان(رض) و علیه قبة عالیة»<ref>الدرة الثمینة فی اخبار المدینة، ص١56.</ref> | [[ابن نجار]] (متوفای 64٣ه. ق) می‌گوید: «و قبر عثمان(رض) و علیه قبة عالیة»<ref>الدرة الثمینة فی اخبار المدینة، ص١56.</ref> «قبر عثمان دارای گنبدی است بزرگ.» | ||
از گفتار این دو نفر، که یکی جهانگرد است و دیگری مدینه‌شناس، چنین برمی‌آید که در آن تاریخ و به فاصله سی سال، تحوّل و تجدید بنا در بقعه عثمان به وجود آمده و آن قبه کوچک و مختصر به یک قبه بزرگ تبدیل شده است. | از گفتار این دو نفر، که یکی جهانگرد است و دیگری مدینه‌شناس، چنین برمی‌آید که در آن تاریخ و به فاصله سی سال، تحوّل و تجدید بنا در بقعه عثمان به وجود آمده و آن قبه کوچک و مختصر به یک قبه بزرگ تبدیل شده است. | ||
==تخریب بقعه== | ==تخریب بقعه== | ||
برخورداری قبر عثمان از بقعه، در طول تاریخ ادامه داشته تا در سال ١٣44ه. ق مانند دیگر آثار و بقاع به‌وسیله [[وهابیان]] منهدم گردیده است. لذا [[سمهودی]] (متوفای ٩١١ه. ق) قبه عثمان را به‌عنوان «قبه‌ای بزرگ» معرفی می‌کند و می‌گوید: «وعلیه قبة عالیة البناء».<ref>وفاء الوفا، ج٣، ص٩١٩.</ref> | برخورداری قبر عثمان از بقعه، در طول تاریخ ادامه داشته تا در سال ١٣44ه. ق مانند دیگر آثار و بقاع به‌وسیله [[وهابیان]] منهدم گردیده است. لذا [[سمهودی]] (متوفای ٩١١ه. ق) قبه عثمان را به‌عنوان «قبه‌ای بزرگ» معرفی می‌کند و می‌گوید: «وعلیه قبة عالیة البناء».<ref>وفاء الوفا، ج٣، ص٩١٩.</ref> | ||
===احمد عباسی=== | ===احمد عباسی=== | ||
مشابه همین جمله را صاحب کتابِ [[عمدة الاخبار فی مدینة المختار]]، که تقریباً یک قرن پس از سمهودی می‌زیسته، به‌کار برده است.<ref>عمدة الاخبار فی مدینة المختار، ص١5٩.</ref> | مشابه همین جمله را صاحب کتابِ [[عمدة الاخبار فی مدینة المختار]]، که تقریباً یک قرن پس از سمهودی می‌زیسته، به‌کار برده است.<ref>عمدة الاخبار فی مدینة المختار، ص١5٩.</ref> | ||
===نایب الصدر و رفعت پاشا=== | ===نایب الصدر و رفعت پاشا=== | ||
از گفتار [[نایب الصدر شیرازی]]<ref>سفرنامه، ص٢٣٠.</ref> و [[رفعت پاشا]]<ref>مرآة الحرمین، ج١، ص4٢6.</ref> که در آخرین دهه‌های قبل از انهدام بقیع به [[حج]] مشرف شده‌اند چنین برمی‌آید که در زمان آنها نیز این بقعه با همین مشخصات، که پیشتر گذشت، موجود بوده است. | از گفتار [[نایب الصدر شیرازی]]<ref>سفرنامه، ص٢٣٠.</ref> و [[رفعت پاشا]]<ref>مرآة الحرمین، ج١، ص4٢6.</ref> که در آخرین دهه‌های قبل از انهدام بقیع به [[حج]] مشرف شده‌اند چنین برمی‌آید که در زمان آنها نیز این بقعه با همین مشخصات، که پیشتر گذشت، موجود بوده است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||