اذاخر: تفاوت میان نسخه‌ها

اذاخر جمع اِذخِر،<ref>الصحاح، ج۲، ص۶۶۳، «ذخر»؛ معجم ما استعجم، ج۱، ص۱۲۸؛ معجم البلدان، ج۱، ص۱۲۷.</ref> نام مکانی است میان [[مکه]] و [[مدینه]] و نزدیک‌ به مکه که به ثنیه (دره) اذاخر،<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۲۸۹؛ تاریخ طبری، ج۷، ص۵۷۴؛ معجم ما استعجم، ج۱، ص۱۲۸.</ref> جبل (کوه) اذاخر<ref>نک: اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۲۰۹؛ تخریج الدلالات السمعیه، ص۳۷۰؛ میقات حج، ش۱۳، ص۱۵۴، «فرهنگ آثار تاریخی مکه».</ref> و شِعْب اذاخر<ref>البلدان، ص۱۵۳؛ خزانة الادب، ج۹، ص۲۳۸.</ref> شناخته می‌شود. به گزارش [[سمهودی|سَمهودی]]، در مدینه نیز جایی به این نام هست.<ref>وفاء الوفاء، ج۴، ص۱۱۲۳.</ref> این مکان میان شعب آل اَخْنس بن شُرَیق و فخّ<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۲۸۵.</ref> قرار دارد و از شمال به [[ابطح|اَبطح]]<ref>فرهنگ اعلام جغرافیایی، ص۳۳.</ref> و از شرق به [[حجون|حَجون]] متصل است.<ref>میقات حج، ش۱۳، ص۱۵۰، «فرهنگ آثار تاریخی مکه».</ref> اذاخر بالای قریه مُعابده و اکنون در محدوده شهر جای گرفته است.<ref>شذرات الذهب، ج۱، ص۳۱۱.</ref>

[[اذخر|اِذخِر]] نام گیاهی خوشبو است که رویشگاه آن معمولاً بیابان‌های مکه است و کندن آن در حال احرام مباح و جویدنش هنگام ورود به حرم سفارش شده است.<ref>الکافی، ج۴، ص۳۹۸؛ الجمل و العقود، ص۳۳۳.</ref>

بر خلاف مشهور که آرامگاه [[آمنه بنت وهب]]، مادر [[پیامبر(ص)]] را در [[ابواء|اَبواء]] میان [[مدینه]] و [[مکه]] دانسته‌اند،<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۰؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۱۰۳.</ref> برپایه گزارشی، مدفن وی در مسیر کوهستانی اَذاخر مکه است.<ref>اخبار مکه، فاکهی، ج۴، ص۵۴؛ شفاء الغرام، ج۱، ص۵۰۴؛ خزانة الادب، ج۹، ص۲۳۸.</ref> برخی در‌گزارش [[بیعت عقبه دوم]] به سال سیزدهم [[بعثت]]، از دستگیری دو تن از بیعتکنندگان [[مدینه|یثربی]]، [[سعد بن عباده]] و [[منذر بن عمرو]]، به دست [[قریش]] در این مکان یاد کرده‌اند.<ref>السیرة النبویه، ج۱، ص۴۴۹.</ref>  

پیامبر(ص) در مسیر [[هجرت]] به مدینه، از اذاخر گذشت.<ref>الطبقات، ج۱، ص۱۸۰؛ المعالم الاثیره، ص۲۴.</ref> همچنین ایشان در [[فتح مکه]] به سال هشتم قمری پیش از ورود به مکه فرمان داد تا نیروهایش به فرماندهی [[زبیر بن عوام]]، [[خالد بن ولید]]، و [[قیس بن سعد بن عباده]]، از دروازه‌های کداء و لیط، وارد شهر شوند و خود نیز با همراهانش از ناحیه اذاخر به شهر پای نهاد<ref>المغازی، ص۶۳۲؛ اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۲۸۸-۲۸۹؛ الاصابه، ج۲، ص۱۸۸.</ref> و خیمه خود را در اذاخر بر پا کرد<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۲۸۸-۲۸۹؛ معجم البلدان، ج۱، ص۱۲۷.</ref> و سپاه مسلمانان را از نبرد با قریش بازداشت. به گزارشی، پیامبر(ص) هنگام عبور از فراز گردنه اذاخر، برق شمشیرها را دید و چون درباره آن‌ها پرسید و فرمان منع نبرد را یادآور شد، به ایشان گفتند که نیروهای فرمانبر خالد بن ولید با قریش درگیر شده‌اند.<ref>المغازی، ج۲، ص۸۲۵؛ الطبقات، ج۲، ص۱۳۵-۱۳۶؛ سبل الهدی، ج۵، ص۲۲۹.</ref> در منابع به علت این جای‌گیری در اذاخر اشاره نشده است. شاید مشرف بودن این مکان به مکه، موجب آن بوده است.

اذاخر مکان نبرد محمد بن حسن، نماینده [[نفس زکیه]] در [[مکه]]، با کارگزار [[منصور عباسی]]، سَرِی بن عبدالله، در سال ۱۴۵ق بود.<ref>الکامل، ج۵، ص۵۴۲؛ نهایة الارب، ج۲۵، ص۳۸؛ تاریخ ابن خلدون، ج۳، ص۱۹۱.</ref> در همین جا به سال ۷۸۹ق درگیری سختی میان [[شریف علی]] پسر عجلان با فرزندان [[شریف رمیثه|شریف رُمیثه]] از حاکمان مکه که فرمانروایی پسر عجلان را نپذیرفته بودند، رخ داد. در این درگیری، خون‌های بسیار ریخته شد و کبیش، فرمانده شورشیان، به قتل رسید.<ref>‌شفاء الغرام، ج۲، ص۳۵۲-۳۵۳؛ تاریخ مکه، ص۳۵۲.</ref> همچنین در همین جا به سال ۱۱۱۶ق میان [[شریف سعد]] و [[شریف عبدالکریم]] نبردی سخت درگرفت که بر پایه‌گزارشی اغراق‌آمیز، سبب شد خون از [[خرمانیه]] تا [[ریع اذاخر]] روی زمین جاری شود.<ref>تاریخ مکه، ص۴۸۲.</ref> اکنون در مکه خیابانی به نام ریع اذاخر وجود دارد.