پرش به محتوا

کتابخانه حرم امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:


==مکان==
==مکان==
گرچه در گذر زمان، جای آن تغییر یافته، لکن اکنون که برای سومین بار بازسازی و تأسیس شده، در کنار مسجد عمران، طرف باب الطوسی قرار دارد و شامل دو طبقه است. مسئولان کتابخانه در فکر تهیه جایی با امکانات مناسب و متناسب با معیارهای جهانی برای کتابخانه‌اند.<ref name=":0" />
این کتابخانه، در گذر زمان، جای آن تغییر یافته؛ اکنون که برای سومین بار بازسازی و راه‌اندازی شده، در کنار [[مسجد عمران]]، طرف باب الطوسی قرار دارد و شامل دو طبقه است. مسئولان کتابخانه در فکر تهیه جایی با امکانات مناسب و متناسب با معیارهای جهانی برای کتابخانه‌اند.<ref name=":0" />


==پایه‌گذاری==
==پایه‌گذاری==
در تاریخ تأسیس این کتابخانه، اشخاص بسیاری را مؤسس آن ذکر کرده‌اند؛ از این رو نمی‌توان دقیقاً نخستین مؤسس آن را نام برد. کسانی همچون عضدالدوله دیلمی (از سلاطین آل بویه) و سید صدرالدین بن شرف‌الدین از گذشته دور یاد می‌شوند؛ ولی کتابخانه فعلی، پس از سقوط صدام و به اهتمام و نظارت مرجعیت عظمای نجف تأسیس شده است که البته بیشتر کتاب‌های آن جدید است.<ref name=":0" />
در تاریخ پایه‌گذاری این کتابخانه، اشخاص بسیاری را پایه‌گذار آن ذکر کرده‌اند؛ از این رو نمی‌توان دقیقاً نخستین مؤسس آن را نام برد. کسانی همچون [[عضدالدوله دیلمی]]، از پادشاهان [[آل بویه]] و [[سید صدرالدین بن شرف‌الدین]] از گذشته دور یاد می‌شوند؛ ولی کتابخانه کنونی، پس از سقوط [[صدام]] و به اهتمام و نظارت مرجعیت [[نجف]] تأسیس شده، که بیشتر کتاب‌های آن جدید است.<ref name=":0" />


==اهمیت==
==اهمیت==
کتابخانه حرم امیرمؤمنان، از قدیمی‌ترین کتابخانه‌هایی است که پذیرای نفایس بسیار و نسخه‌های خطی و کمیاب بسیاری بوده و بسیاری از علما از اقصی نقاط جهان برای زیارت و بهره‌گیری علمی از این مجموعه، به حرم علوی مشرف شده‌اند. آنچه سبب شهرت این کتابخانه گشته، وجود مرقد مطهر حضرت امیر(ع)، اهتمام سلاطین و امیران و وزیران به آبادانی آن، اهتمام عالمان و نویسندگان برای خرید یا وقف یا اهدای کتاب به آن، وجود کتب وقفی بسیار در طول تاریخ و حوزه علمیه پررونق در کنار آن بوده است.<ref name=":0" />
کتابخانه حرم امام علی(ع)، از قدیمی‌ترین کتابخانه‌هایی است که پذیرای کتاب‌های نفیس و نسخه‌های خطی و کمیاب بوده و عالمان از مناطق گوناگون جهان برای زیارت و بهره‌گیری علمی از این مجموعه، به [[آستان مقدس امام علی(ع)|حرم امام علی(ع)]] می‌آمدند. آنچه سبب شهرت این کتابخانه گشته، وجود حرم امام علی(ع)، اهتمام پادشاهان، امیران و وزیران به آبادانی آن، اهتمام عالمان و نویسندگان برای خرید یا وقف یا اهدای کتاب به آن، وجود کتاب‌های وقفی در طول تاریخ و حوزه علمیه پررونق در کنار آن بوده است.<ref name=":0" />


کتابخانه حرم حضرت امیر(ع) نقش به‌سزایی در پشتیبانی فعالیت‌های علمی و فرهنگی و پژوهشی در نجف داشته و همواره مورد مراجعه محققین و اهل مطالعه از حوزویان و دانشگاهیان بوده است. از مشهورترین بهره‌گیرندگان این کتابخانه در طول تاریخ می‌توان از
این کتابخانه، نقش زیادی در پشتیبانی فعالیت‌های علمی، فرهنگی و پژوهشی در [[نجف]] داشته و همواره مورد مراجعه پژوهشگران از حوزه و دانشگاه بوده است. برخی از بهره‌گیرندگان سرشناس این کتابخانه در طول تاریخ عبارتند از: یحیی بن علیان، [[سید بن طاووس]]، [[خضر بن محمد حبلرودی|خضر بن محمد حبلرودی رازی]]، [[ابراهیم کفعمی]]، [[حسن صاحب معالم]]، [[محمدباقر مجلسی]]، [[میرزا عبدالله افندی]]، محمد بن یونس شویهی، کاظم دجیلی، [[میرزا حسن نوری]]، [[آقا بزرگ تهرانی]]، [[شیخ عباس قمی]]، [[سید محسن امینی]]، حسین علی محفوظ، [[عبدالحسین امینی]] و [[محمد سماوی]].<ref name=":1">کتاب‌نامه حرم امام علی (ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۹، ص۱۱۲.</ref>
 
یحیی بن علیان، سید بن طاووس، شیخ خضر رازی، شیخ ابراهیم کفعمی، شیخ حسن صاحب معالم، علامه مجلسی، میرزا عبدالله افندی، شیخ محمد بن یونس شویهی، کاظم الدجیلی، محدث نوری، شیخ آقا بزرگ تهرانی، شیخ عباس قمی، سید محسن الأمینی، دکتر حسین علی محفوظ، علامه امینی، شیخ محمد سماوی نام برد که نشان دهنده مرکزیت این کانون علمی برای پژوهشگران است.<ref name=":1">کتاب‌نامه حرم امام علی (ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۹، ص۱۱۲.</ref>


==آمار کتاب==
==آمار کتاب==
آمار دقیقی از تعداد کتاب‌ها در دست نیست؛ لکن از مجموع آمار پراکنده به دست می‌آید که کتابخانه عظیم و مهمی بوده است. برخی محققان در گذشته، رقم ۴۰ هزار تا ۴۰۰ هزار را هم برای آن یاد کرده‌اند؛ ولی عدد چهل‌هزار قابل قبول‌تر به نظر می‌رسد.
آمار دقیقی از شمار کتاب‌های این کتابخانه در دست نیست؛ ولی از مجموع آمار پراکنده به دست می‌آید که کتابخانه بزرگ و مهمی بوده است. برخی پژوهشگران در گذشته، شمار ۴۰ هزار تا ۴۰۰ هزار را برای آن یاد کرده‌اند؛ که عدد ۴۰هزار، پذیرفتنی‌تر به نظر می‌رسد.


وقف کتاب، یکی از عوامل غنا و شکوفایی این کتابخانه بوده است و انتساب آن به حرم امیرمؤمنان (ع) و جایگاه معتبر و علمی آن، از مهم‌ترین عوامل و انگیزه‌ها برای وقف کتاب، به‌ویژه مجموعه‌هایی از کتب (کتابخانه‌های شخصی) به آستان علوی است. در فهرست نام واقفین کتاب برای این حرم، اسامی بسیاری از سلاطین، علما، وزرا، محققان و چهره‌های برجسته دیده می‌شود. تعداد ۱۶ کتابخانه غنی کلاً به کتابخانه حرم وقف یا اهدا شده است.<ref name=":1" />
وقف کتاب، یکی از عوامل غنا و شکوفایی این کتابخانه بوده است و انتساب آن به [[آستان مقدس امام علی(ع)|حرم امام علی(ع)]] و جایگاه معتبر و علمی آن، از مهم‌ترین عوامل و انگیزه‌ها برای وقف کتاب، به‌ویژه کتابخانه‌های شخصی به آستان علوی است. در فهرست نام واقفین کتاب برای این حرم، اسامی بسیاری از پادشاهان، عالمان ، وزیران، پژوهشگران و چهره‌های برجسته دیده می‌شود. تعداد ۱۶ کتابخانه غنی کلاً به کتابخانه حرم وقف یا اهدا شده است.<ref name=":1" />


==نسخه‌های خطی==
==نسخه‌های خطی==
۱۵٬۶۱۴

ویرایش