سفرنامه عضدالملک به عتبات: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۳: خط ۱۳:


==محتوا==
==محتوا==
سفرنامه عضدالمک به عتبات، شرح گزارش نویسنده از سفر وی از تهران به عتبات عالیات است. وی از ابتدای سفر، به هر آبادی و روستایی که رسیده، پژوهش‌هایی از آن ارائه داده است.<ref name=":2">گزارشی از سفرنامه عضدالملک به عتبات عالیات عراق، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۱۳، ص۱۶۵-۱۶۷.</ref>
عضدالملک، مزار امامزادگان بین راه را توصیف کرده<ref>گزارشی از سفرنامه عضدالملک به عتبات عالیات عراق، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۱۳، ص۱۶۳.</ref> و در بخش درون‌مرزی سفر خود، با اینکه خود از دربار [[قاجار]] است، نسبت به مفاسد،‌ خراب‌های، رشوه‌خواری‌ها و زورگویی‌های مناطق بین راه انتقاد کرده است.<ref name=":2" />
<br />
<br />


== نسخه خطی ==
==نسخه خطی==
نسخه اصلی سفرنامه، در مؤسسه پژوهش و مطالعات فرهنگی جمهوری اسلامی ایران نگاه‌داری می‌شود. قطع نسخه، به صورت وزیری بزرگ بوده و متن آن با خط نستعلیق شکسته خوش و مرکب مشکی نگاشته شده است. این نسخه تزئینات فراوان دارد. روی بعضی عبارات به شنگرف خط کشیده و در تمام صفحات دارای جدول، دور سطور مذهب به زر و لاجورد است. در اوایل نسخه مخطوط، فواصل روزها رعایت گردیده؛ یعنی هر روز را از آغاز صفحه شروع کرده، ولی اواخر، این نظم مراعات نشده است. در جاهایی از نسخه، اعداد و بعضی از کلمات به خط سیاق نگاشته شده است. حسن مرسلوند (م.۱۳۹۰ش)، از رجال‌نگاران و تاریخ‌نگاران معاصر، در تصحیح این نسخه تلاش کرده است.<ref>گزارشی از سفرنامه عضدالملک به عتبات عالیات عراق، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۱۳،‌ ص۱۶۲.</ref> کاتب، میرزا محمدحسین دبیر، متخلص به «دبیر فارسی» است که در سفر عضدالملک همراه او بوده و گزارش‌های عضدالملک را کتابت می‌کرده است.<ref>حیات یحیی، ج1 ،ص357؛ تاریخ ایران و جهان، ص168.</ref>
نسخه اصلی سفرنامه، در مؤسسه پژوهش و مطالعات فرهنگی جمهوری اسلامی ایران نگاه‌داری می‌شود. قطع نسخه، به صورت وزیری بزرگ بوده و متن آن با خط نستعلیق شکسته خوش و مرکب مشکی نگاشته شده است. این نسخه تزئینات فراوان دارد. روی بعضی عبارات به شنگرف خط کشیده و در تمام صفحات دارای جدول، دور سطور مذهب به زر و لاجورد است. در اوایل نسخه مخطوط، فواصل روزها رعایت گردیده؛ یعنی هر روز را از آغاز صفحه شروع کرده، ولی اواخر، این نظم مراعات نشده است. در جاهایی از نسخه، اعداد و بعضی از کلمات به خط سیاق نگاشته شده است. حسن مرسلوند (م.۱۳۹۰ش)، از رجال‌نگاران و تاریخ‌نگاران معاصر، در تصحیح این نسخه تلاش کرده است.<ref>گزارشی از سفرنامه عضدالملک به عتبات عالیات عراق، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۱۳،‌ ص۱۶۲.</ref> کاتب، میرزا محمدحسین دبیر، متخلص به «دبیر فارسی» است که در سفر عضدالملک همراه او بوده و گزارش‌های عضدالملک را کتابت می‌کرده است.<ref>حیات یحیی، ج1 ،ص357؛ تاریخ ایران و جهان، ص168.</ref>


== ویژگی ==
==ویژگی==
این سفرنامه، دارای نکته‌های ادبی است. برای نمونه، در بخشی از مقدمه کتاب آمده است:
 
* این سفرنامه، دارای نکته‌های ادبی است. برای نمونه، در بخشی از مقدمه کتاب آمده است:
{{گفتاورد
{{گفتاورد
| متن = درود بر فارِس شبرنگ عنایت، جالس اورنگ ولایت، اسدالله الغالب و مظهرالعجـایب، علـی بن ابی‌طالب و بر اولاد اطهارش که آیات حق را مفسرند و ولایات صدق را مدبّر. سرگشتگان وادی حیرت و فروماندگان بادیه ظلمت را محبتشان مفتاح ابواب عرفان است و ارادتشان مصباح اسباب ایقان.
| متن = درود بر فارِس شبرنگ عنایت، جالس اورنگ ولایت، اسدالله الغالب و مظهرالعجـایب، علـی بن ابی‌طالب و بر اولاد اطهارش که آیات حق را مفسرند و ولایات صدق را مدبّر. سرگشتگان وادی حیرت و فروماندگان بادیه ظلمت را محبتشان مفتاح ابواب عرفان است و ارادتشان مصباح اسباب ایقان.
خط ۲۵: خط ۳۰:


==چاپ==
==چاپ==
این سفرنامه بعد از تصحیح، ویرایش و توضیحاتی که در پایان هرکدام از فصل‌های ششگانه آن آمده، به همراه فهرست اعلام، تصاویر، اسناد و تصاویری از نویسنده، توسط مؤسسه پژوهش و مطالعات فرهنگی، در شمارگان 4000 نسخه، در قطع وزیری، در 243 صفحه، در سال 1370ش. چاپ شده است.<ref>گزارشی از سفرنامه عضدالملک به عتبات عالیات عراق، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۱۳، ص۱۵۶.</ref>


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
۱۵٬۶۱۴

ویرایش