چاه بصه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
چاه بُصَّه | '''چاه بُصَّه'''، یکی از چاه‌های [[مدینه]] و [[تبرک]] یافته به دست [[حضرت محمد(ص)]] است، که در جنوب شرقی مدینه و نزدیک [[بقیع]] قرار دارد. | ||
چاه بصه از چاه‌های معروف مدینه و یکی از هفت چاه متبرک به دست پیامبر(ص) است.<ref>الجواهر الثمینه، ص91.</ref> این چاه در باغی بزرگ به همین نام<ref>مدینه‌شناسی، ج1، ص311.</ref> در جنوب شرق مدینه و در سمت چپ مسیر مدینه به قبا*<ref>التعریف، ص153؛ اثارة الترغیب، ج2، ص366.</ref> با فاصله حدود۲۲۰متر از بقیع قرار دارد.<ref>المعالم الاثیره، ص49.</ref> بُصَه از وَبِص یبِص<ref>الجواهر الثمینه، ص93؛ وفاء الوفا، ج3، ص127.</ref> به معنای درخشندگی است،<ref>العین، ج7، ص91، «بص»؛ الصحاح، ج3، ص1030، «بصص»؛ غریب الحدیث، ج4، ص333.</ref> این تلفظ در میان مردم مدینه مشهور و رایج بوده است.<ref>وفاء الوفا، ج3، ص127؛ التحفة اللطیفه، ج1، ص37-38؛ تاریخ معالم المدینه، ص263.</ref> برخی نیز آن را به تشدید از بصّ الماء بصا به معنای تراوش<ref>الجواهر الثمینه، ص93-94؛ وفاء الوفا، ج3، ص127.</ref> و درخشندگی<ref>الصحاح، ج3، ص1030، «بصص»؛ القاموس المحیط، ج2، ص295، «بص».</ref> دانسته‌اند، همچنین گاه آن را بوصه خوانده‌اند.<ref>تاریخ معالم المدینه، ص263-264.</ref> برخی به اشتباه از این چاه با نام بضاعه که نام یکی دیگر از چاه‌های مشهور و منسوب به پیامبر است، یاد کرده‌اند.<ref>تاریخ المدینه، ص64.</ref> | == مکان == | ||
چاه بصه از چاه‌های معروف مدینه و یکی از هفت چاه متبرک به دست پیامبر(ص) است.<ref>الجواهر الثمینه، ص91.</ref> این چاه در باغی بزرگ به همین نام<ref>مدینه‌شناسی، ج1، ص311.</ref> در جنوب شرق مدینه و در سمت چپ مسیر مدینه به قبا*<ref>التعریف، ص153؛ اثارة الترغیب، ج2، ص366.</ref> با فاصله حدود۲۲۰متر از بقیع قرار دارد.<ref>المعالم الاثیره، ص49.</ref> | |||
== نام == | |||
بُصَه از وَبِص یبِص<ref>الجواهر الثمینه، ص93؛ وفاء الوفا، ج3، ص127.</ref> به معنای درخشندگی است،<ref>العین، ج7، ص91، «بص»؛ الصحاح، ج3، ص1030، «بصص»؛ غریب الحدیث، ج4، ص333.</ref> این تلفظ در میان مردم مدینه مشهور و رایج بوده است.<ref>وفاء الوفا، ج3، ص127؛ التحفة اللطیفه، ج1، ص37-38؛ تاریخ معالم المدینه، ص263.</ref> برخی نیز آن را به تشدید از بصّ الماء بصا به معنای تراوش<ref>الجواهر الثمینه، ص93-94؛ وفاء الوفا، ج3، ص127.</ref> و درخشندگی<ref>الصحاح، ج3، ص1030، «بصص»؛ القاموس المحیط، ج2، ص295، «بص».</ref> دانسته‌اند، همچنین گاه آن را بوصه خوانده‌اند.<ref>تاریخ معالم المدینه، ص263-264.</ref> برخی به اشتباه از این چاه با نام بضاعه که نام یکی دیگر از چاه‌های مشهور و منسوب به پیامبر است، یاد کرده‌اند.<ref>تاریخ المدینه، ص64.</ref> | |||
چاه بصه متعلق به مالک بن سنان خزرجی پدر ابوسعید خُدری از صحابی پیامبر(ص) بود که در کنار قلعه مالک قرار داشت.<ref>التعریف، ص154؛ تاریخ معالم المدینه، ص36.</ref> برخی گزارش‌ها از تعلق این قلعه و چاه بصه به بنی خُدره حکایت دارند.<ref>وفاء الوفا، ج1، ص158.</ref> | چاه بصه متعلق به مالک بن سنان خزرجی پدر ابوسعید خُدری از صحابی پیامبر(ص) بود که در کنار قلعه مالک قرار داشت.<ref>التعریف، ص154؛ تاریخ معالم المدینه، ص36.</ref> برخی گزارش‌ها از تعلق این قلعه و چاه بصه به بنی خُدره حکایت دارند.<ref>وفاء الوفا، ج1، ص158.</ref> | ||
== استفاده پیامبر(ص) از چاه == | |||
در روایتی از ابوسعید خُدری در یک روز جمعه پیامبر(ص) نزد او رفت و از وی مقداری سِدر درخواست کرد تا سر خود را با آن بشوید. پس از آن، حضرت به همراه ابوسعید کنار چاه بصه رفت و سر خود را با آب این چاه شست.<ref>الدرة الثمینه، ص62؛ بهجة النفوس، ج1، ص313؛ تاریخ مکه المشرفه، ج1، ص246.</ref> از این رو نوشیدن از آب این چاه و وضوی با آن را مستحب دانسته‌اند.<ref>مغنی المحتاج، ج1، ص513؛ حواشی الشروانی، ج4، ص145.</ref> | در روایتی از ابوسعید خُدری در یک روز جمعه پیامبر(ص) نزد او رفت و از وی مقداری سِدر درخواست کرد تا سر خود را با آن بشوید. پس از آن، حضرت به همراه ابوسعید کنار چاه بصه رفت و سر خود را با آب این چاه شست.<ref>الدرة الثمینه، ص62؛ بهجة النفوس، ج1، ص313؛ تاریخ مکه المشرفه، ج1، ص246.</ref> از این رو نوشیدن از آب این چاه و وضوی با آن را مستحب دانسته‌اند.<ref>مغنی المحتاج، ج1، ص513؛ حواشی الشروانی، ج4، ص145.</ref> | ||
== ویژگی‌ها == | |||
ابن نجار (م۶۴۳ق) خود عرض و ارتفاع چاه بصه را اندازه‌گیری کرده و عمق آن را ۱۱ذرع (کمتر از شش متر) و عرض آن را نه ذرع (بیش از چهار متر) و عمق آب موجود در آن را دو ذرع (کمتر از یک متر) دانسته است. وی آب نیمه شیرین این چاه را سبز رنگ خوانده که زمانی که از چاه خارج می‌شود رنگ آن سفید به نظر می‌رسد. بر پایه این گزارش چاه بصه که از سنگ ساخته شده بود، در اثر سیل ویران گردید و درونش با گل و لای ناشی از سیل تخریب شد. ابن نجار به استناد سخنان مردم مدینه آب این چاه را تا پیش از سیل قابل شرب دانسته است.<ref>الدرة الثمینه، ص62.</ref> | ابن نجار (م۶۴۳ق) خود عرض و ارتفاع چاه بصه را اندازه‌گیری کرده و عمق آن را ۱۱ذرع (کمتر از شش متر) و عرض آن را نه ذرع (بیش از چهار متر) و عمق آب موجود در آن را دو ذرع (کمتر از یک متر) دانسته است. وی آب نیمه شیرین این چاه را سبز رنگ خوانده که زمانی که از چاه خارج می‌شود رنگ آن سفید به نظر می‌رسد. بر پایه این گزارش چاه بصه که از سنگ ساخته شده بود، در اثر سیل ویران گردید و درونش با گل و لای ناشی از سیل تخریب شد. ابن نجار به استناد سخنان مردم مدینه آب این چاه را تا پیش از سیل قابل شرب دانسته است.<ref>الدرة الثمینه، ص62.</ref> | ||
| خط ۱۵: | خط ۲۱: | ||
خیاری(-۱۳۸۰ق) از دیگر مدینه‌شناسان از ظرفیت این چاه برای آبیاری باغ در عصر خود گزارش داده است.<ref>تاریخ معالم المدینه، ص264.</ref>چاه و باغ بصه که هم‌اکنون بین حد فاصل دو جاده اصلی عوالی و نخاوله در امتداد جنوبی خیابان ابوذر و باب جنائز قرار دارد، از سوی اوقاف حرم مدینه اجاره داده شده و بنای آن رو به ویرانی است.<ref>مدینه‌شناسی، ج1، ص311-312.</ref> | خیاری(-۱۳۸۰ق) از دیگر مدینه‌شناسان از ظرفیت این چاه برای آبیاری باغ در عصر خود گزارش داده است.<ref>تاریخ معالم المدینه، ص264.</ref>چاه و باغ بصه که هم‌اکنون بین حد فاصل دو جاده اصلی عوالی و نخاوله در امتداد جنوبی خیابان ابوذر و باب جنائز قرار دارد، از سوی اوقاف حرم مدینه اجاره داده شده و بنای آن رو به ویرانی است.<ref>مدینه‌شناسی، ج1، ص311-312.</ref> | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
{{دانشنامه | {{دانشنامه | ||