سعی: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح نویسه‌های عربی
بدون خلاصۀ ویرایش |
(اصلاح نویسه‌های عربی) |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
سعی یکی از [[اعمال عمره مفرده]] و عمره [[اعمال حج تمتع|تمتع]] است و به معنای هفت بار پیمودن فاصلهٔ میان دو کوه [[صفا و مروه]] است. سعی از واجبات حج و عمره است و بنابر رای فقهای امامی، از ارکان حج و عمره است. | سعی یکی از [[اعمال عمره مفرده]] و عمره [[اعمال حج تمتع|تمتع]] است و به معنای هفت بار پیمودن فاصلهٔ میان دو کوه [[صفا و مروه]] است. سعی از واجبات حج و عمره است و بنابر رای فقهای امامی، از ارکان حج و عمره است. | ||
به اعتقاد فقیهان | به اعتقاد فقیهان امامیه<ref>. المبسوط فی فقه الإمامیة؛ ج1، ص 307؛ شرائع الإسلام، ج1، ص179؛ منتهی المطلب، ج10، ص 414، 418، 427.</ref> و بیشتر فقیهان اهل سنت<ref>. المجموع، ج8، ص 76-77؛ أحکام القرآن، ج1، ص118؛ المبسوط، سرخسی، ج4، ص45.</ref>سعی میان صفا و مروه، یکی از مناسک و واجبات حج و عمره<ref>. الخلاف، ج2، ص328-330؛ منتهی المطلب، ج10، ص427؛ أحکام القرآن، ج1، ص118</ref> است. همچنین به نظر فقیهان امامیه<ref>. المبسوط فی الفقه الاسلامی، ج1، ص307-308؛ الخلاف، ج2، ص 328؛ تذکرة الفقهاء، ج8، ص136.</ref>سعی از ارکان حج و عمره است. | ||
==زمان== | ==زمان== | ||
به باور فقیهان | به باور فقیهان امامیه<ref>. المبسوط فی الفقه الامامیه، ج1، ص361؛ السرائر، ج1، ص578؛ شرائع الإسلام، ج1، ص 203-204.</ref>و اهل سنت<ref>.المجموع، ج8، ص 63،78؛ المبسوط، (سرخسی)، ج4، ص46؛ حاشیة الدسوقی، ج2، ص34.</ref>سعی باید بعد از [[طواف]] و [[نماز طواف|نماز آن]]، انجام شود و تقدیم آن بر طواف جایز نیست. | ||
به نظر | به نظر فقهای امامیه تأخیر سعی از طواف و نماز آن، برای رفع خستگی یا تخفیف گرمی هوا، جایز است؛<ref>. ر.ک: تذکرة الفقهاء، ج8، ص141؛ المعتمد فی شرح المناسک، ج5، ص81؛ مناسک حج(امام خمینی)، ص160.</ref> | ||
گرچه به نظر برخی | گرچه به نظر برخی احتیاط، در عدم تأخیر است<ref>. مناسک حج (امام خمینی)، ص160.</ref>یا بنابر احتیاط واجب نباید بدون ضرورت تا شب تاخیر بیندازد.<ref>. مناسک حج (وحید خراسانی)، ص176.</ref>همچنین مشهور فقیهان امامیه با استناد به روایات از جمله صحیحه علاء بن زرین<ref>. التهذیب الاحکام، ج 5، ص129؛ الاستبصار، ج2، ص229؛ الوسائل الشیعه، ج13، ص411. </ref>و اجماع برآنند که حج گزار نباید بدون ضرورت سعی را تا روز بعد به تاخیر اندازد.<ref>. منتهی المطلب، ج10، ص 424؛ تذکرة الفقهاء، ج8، ص141؛ مستند الشیعه، ج12، ص189.</ref> | ||
==واجبات== | ==واجبات== | ||
در تعداد واجبات | در تعداد واجبات سعی و موارد آن میان فقیهان امامیه و اهل سنت اختلاف نظر وجود دارد: برخی از فقیهان امامیه واجبات سعی را سه مورد (شروع از صفا، ختم به مروه و هفت شوط)<ref>. الجمل و العقود، ص141؛ المهذب، ج1، ص239.</ref> ذکر کرده‌اند؛ عده‌ای با افزودن نیت، آنها را چهار مورد<ref>. شرائع الإسلام، ج1، ص204؛ مدارک الاحکام، ج8، ص205-206؛ الحدائق الناضرة، ج16، ص265.</ref>دانسته‌اند. | ||
====نیت==== | ====نیت==== | ||
به باور فقیهان | به باور فقیهان امامیه در سعی نیت واجب است<ref>. تذکرة الفقهاء، ج8، ص132؛ شرائع الإسلام، ج1، ص204؛ الروضة البهیة، ج2، ص 263.</ref>و اخلال در آن چه عمدی و چه سهوی، سعی را باطل می‌کند.<ref>. تذکرة الفقهاء، ج8، ص 132؛ منتهی المطلب، ج10، ص406.</ref> | ||
====شروع از صفا و ختم به مروه==== | ====شروع از صفا و ختم به مروه==== | ||
به نظر | به نظر فقهای شیعه<ref>. المبسوط(السرخسی)، ج1، ص: 362؛ شرائع الإسلام ، ج1، ص: 204؛ تذکرة الفقهاء، ج8، ص: 132.</ref> و اهل سنت<ref>. المجموع، ج8، ص 70،78؛ المبسوط(سرخسی)، ج4، ص12،13؛ المغنی، ج3،ص406.</ref> سعی باید از صفا آغاز و به مروه ختم شود. <ref group="یادداشت">یادآوری می‌شود، چون قسمتی از صفا و مروه را برداشته‌اند، بخشی از راه شیب‌دار و محوطه مسطح نیز جزء کوه حساب می‌شود، لذا همین‌که از بالای قسمت شیب‌دار، سعی را آغاز کنند صحیح است و رفتن بالای صخره‌ها لازم نیست و بر مروه نیز پس از بالا رفتن از قسمت شیب‌دار و رسیدن به قسمت مُسطح کافی است.</ref> | ||
====هفت مرتبه سعی کردن==== | ====هفت مرتبه سعی کردن==== | ||
به نظر فقیهان | به نظر فقیهان امامیه<ref>. المبسوط(سرخسی)، ج1، ص 362؛ مدارک الاحکام، ج8، ص207؛ الروضة البهیة، ج2، ص263.</ref>و اهل سنت<ref>. المجموع، ج8، ص 63،71؛ بدائع الصنائع، ج2، ص134؛ الفقه الاسلامی و أدلته، ج3، ص2229.</ref>سعی کننده باید بین صفا و مروه هفت مرتبه سعی کند. | ||
====توجه به صفا و مروه هنگام سعی==== | ====توجه به صفا و مروه هنگام سعی==== | ||
در حال سعی، وقتی که از صفا به مروه می‌رود باید رو به مروه باشد و نیز وقتی به‌طرف صفا برمی‌گردد باید رو به صفا باشد پس اگر عقب عقب | در حال سعی، وقتی که از صفا به مروه می‌رود باید رو به مروه باشد و نیز وقتی به‌طرف صفا برمی‌گردد باید رو به صفا باشد پس اگر عقب عقب حرکت کند یا با پهلو به طرف صفا یا مروه حرکت کند، سعی او باطل است؛<ref>. مدارک الأحکام، ج8، ص207؛ مستند الشیعة، ج12، ص170؛ الحدائق الناضرة، ج16، ص 268.</ref> | ||
====موالات در اشواط | ====موالات در اشواط سعی==== | ||
گروهی از فقیهان امامیه<ref>. تذکرة الفقهاء، ج8، ص141؛ الدروس الشرعیه، ج1، ص411؛ مستند الشیعة، ج12، ص 185.</ref> قائل به عدم وجوب موالات شده اند.<ref>. مستند الشیعة، ج12، ص185؛ ر.ک: المعتمد فی شرح المناسک، ج5، ص64 ،66.</ref> در مقابل، برخی دیگر<ref>. الدروس الشرعیه، ج1، ص411؛ التهذیب فی مناسک الحج و العمره، ج3، ص88؛ مناسک حج (محشی)؛ ص336.</ref>بنابر احتیاط قائل به لزوم آن شده اند.<ref>. المعتمد فی شرح المناسک، ج5، ص64-66؛ التهذیب فی مناسک الحج و العمره، ج3، ص88؛ مناسک حج (محشی)، ص336.</ref> | |||
به نظر مشهور فقیهان امامیه توقف و نشستن در اثنای سعی برای استراحت در صفا یا مروه و یا میان آن دو جایز است.<ref>. مختلف الشیعه، ج4، ص214؛ الحدائق الناضره، ج16، ص273؛ سداد العباد، ص325-326.</ref> برخی از فقیهان امامیه نشستن هنگام سعی را در غیر صورت خستگی و مشقت جایز ندانسته اند،<ref>. مختلف الشیعه، ج4، ص214؛ کشف اللثام، ج6، ص28.</ref> | به نظر مشهور فقیهان امامیه توقف و نشستن در اثنای سعی برای استراحت در صفا یا مروه و یا میان آن دو جایز است.<ref>. مختلف الشیعه، ج4، ص214؛ الحدائق الناضره، ج16، ص273؛ سداد العباد، ص325-326.</ref> برخی از فقیهان امامیه نشستن هنگام سعی را در غیر صورت خستگی و مشقت جایز ندانسته اند،<ref>. مختلف الشیعه، ج4، ص214؛ کشف اللثام، ج6، ص28.</ref> | ||
همچنین فقیهان امامیه قطع سعی برای اقامه نماز<ref>. المبسوط فی فقه الإمامیة، ج1، ص362؛ مجمع الفائدة، ج7، ص169-170؛ المجموع، ج8، ص 65-78.</ref> و قضاء حاجت خود یا غیر را جایز شمرده اند.<ref>. المبسوط فی فقه الإمامیة، ج1، ص362؛ مسالک الأفهام(شهید الثانی)، ج2، ص358-363؛ المجموع، ج8، ص65.</ref> | |||
====سعی از راه متعارف==== | ====سعی از راه متعارف==== | ||
به اعتقاد | به اعتقاد فقهای امامیه و اهل سنت سعی باید از راه متعارف میان صفا و مروه باشد.<ref>. مستند الشیعة، ج12، ص170؛ الحدائق الناضرة، ج16، ص 268؛ المجموع، ج8، ص76.</ref> پس اگر فردی از راه غیرمتعارف سعی کند، مانند این که از میان مسجد الحرام به مروه رود یا به صفا بازگردد، مجزی نخواهد بود،<ref>. مستند الشیعة، ج12، ص 170؛ الحدائق الناضرة، ج16، ص 268؛ جواهر الکلام، ج19، ص: 423.</ref> | ||
در مورد سعی از طبقات فوقانی بیشتر فقیهان امامیه گفته اند: در صورت احراز میان دو کوه بودن مکان یاد شده سعی صحیح است.<ref>مجمع المسائل، ج1، ص487؛ تحریر الوسیله، ج1، ص437؛ منیة السائل، ص80.</ref>برخی نیز طبقات یاد شده را خارج از فاصله میان دو کوه دانسته و سعی در آنها را جایز ندانسته اند.<ref>. درسنامه فقه و مناسک، ص85.</ref>و از برخی فقیهان قول به جواز در این طبقات به طور مطلق نقل شده است.<ref>. مناسک الحج، فیاض، ص184.</ref> | در مورد سعی از طبقات فوقانی بیشتر فقیهان امامیه گفته اند: در صورت احراز میان دو کوه بودن مکان یاد شده سعی صحیح است.<ref>مجمع المسائل، ج1، ص487؛ تحریر الوسیله، ج1، ص437؛ منیة السائل، ص80.</ref>برخی نیز طبقات یاد شده را خارج از فاصله میان دو کوه دانسته و سعی در آنها را جایز ندانسته اند.<ref>. درسنامه فقه و مناسک، ص85.</ref>و از برخی فقیهان قول به جواز در این طبقات به طور مطلق نقل شده است.<ref>. مناسک الحج، فیاض، ص184.</ref> | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
برخی از مستحبات سعی چنین است: | برخی از مستحبات سعی چنین است: | ||
* | *خواندن دعاها و اذکاری خاص ار جمله صدبار تکرار هر کدام از این ذکرها: الله اکبر؛ لا اله إلاّ الله؛ الحمد لله؛ سبحان الله. | ||
*برای مردان مستحب است، فاصله‌ای که با خط و چراغ سبزرنگ در مسیر سعی مشخص شده است [[هروله|هَروَله]] کند، یعنی کمی تندتر بروند و در وقت برگشتن نیز به همان ترتیب برگردند، ولی برای زن‌ها هروله کردن مستحب نیست. | *برای مردان مستحب است، فاصله‌ای که با خط و چراغ سبزرنگ در مسیر سعی مشخص شده است [[هروله|هَروَله]] کند، یعنی کمی تندتر بروند و در وقت برگشتن نیز به همان ترتیب برگردند، ولی برای زن‌ها هروله کردن مستحب نیست. | ||