۵٬۱۲۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)') |
||
خط ۷: | خط ۷: | ||
امروزه نهر علقمه از میان رفته است.<ref>معارف الرجال، ج3، ص176.</ref> بر پایه گزارش ابن خردادبه (م. حدود ۳۰۰ق) و مسعودی (م. ۳۴۵یا ۳۴۶ق)، زمانی که [[فرات]] به هیت و [[استان انبار|انبار]] که در دو طرف فرات قرار دارد میرسید، به دو شاخه تقسیم شده، شاخهای به سمت غرب رفته و به نهر علقمه معروف بود که سرانجام به [[کوفه]] میرسید.<ref>التنبیه و الاشراف ص47، نهرهای کربلا در منابع تاریخی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۷، ص۸۱، به نقل از المسالک و الممالک، ص233.</ref> برخی دیگر نیز، نهر علقمه را جدا شده از فرات، میان هیت و الانبار و متمایل به جنوب دانسته، که سرانجام به قصر هیبره و شهرهای کوفه و [[حله]] میرسیده است.<ref>نهایة الارب فی فنون الادب، ج2، ص267.</ref> | امروزه نهر علقمه از میان رفته است.<ref>معارف الرجال، ج3، ص176.</ref> بر پایه گزارش ابن خردادبه (م. حدود ۳۰۰ق) و مسعودی (م. ۳۴۵یا ۳۴۶ق)، زمانی که [[فرات]] به هیت و [[استان انبار|انبار]] که در دو طرف فرات قرار دارد میرسید، به دو شاخه تقسیم شده، شاخهای به سمت غرب رفته و به نهر علقمه معروف بود که سرانجام به [[کوفه]] میرسید.<ref>التنبیه و الاشراف ص47، نهرهای کربلا در منابع تاریخی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۷، ص۸۱، به نقل از المسالک و الممالک، ص233.</ref> برخی دیگر نیز، نهر علقمه را جدا شده از فرات، میان هیت و الانبار و متمایل به جنوب دانسته، که سرانجام به قصر هیبره و شهرهای کوفه و [[حله]] میرسیده است.<ref>نهایة الارب فی فنون الادب، ج2، ص267.</ref> | ||
به باور عبدالحسین کلیدار، آنچه امروزه از نهر علقمه باقی مانده، مربوط به بخشی است که به شمال [[مرقد عون بن عبدالله|مرقد «عون»]] رسیده و به سمت جنوب راه کج میکند و به [[غاضریه]] در ساحل شرقی و منطقه مربوط به اسکان [[بنیاسد بن خزیمه|بنیأسد]] میرسد. به موازات غاضریه، در ساحل غربی نهر علقمه، شریعه [[امام صادق (ع)|امام صادق(ع)]] قرار گرفته است. پلی به نام پل غاضریه، حلقه وصل میان علقمه و شریعه امام صادق(ع) است؛ سپس به طرف شمال غربی منحرف شده و به نحوی متمایل به ضلع شرقی [[کربلا]] است تا به [[آستان مقدس حضرت عباس(ع)|آستان حضرت عباس (ع)]] میرسد و در حقیقت، آبی که به دور قبر او در حال چرخش است، از آنجا تغذیه میگردد. پس از عبور از [[بین الحرمین|بینالحرمین]] به سمت جنوب شرقی کربلا به راه خود ادامه داده تا اینکه به منطقه [[نینوا]] رسیده و در اینجا دو نهر [[نهر نینوا|نینوا]] و علقمه به هم وصل شده و در ادامه مسیر، پیدرپی به سمت ضلع جنوبی و شرقی، به صورت مارپیچ تغییر جهت میدهد. در میانه راه [[نجف]] و کربلا، به [[خان حماد]] رسیده و یکباره به طرف شرق تغییر مسیر داده و رود هندی را قطع میکند، تا اینکه کاملا شرق کوفه را پوشش میدهد و امروز نیز آثارش قابل مشاهده است.<ref>نهرهای کربلا در منابع تاریخی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۷، ص۷۶ و ۷۷.</ref> | به باور عبدالحسین کلیدار، آنچه امروزه از نهر علقمه باقی مانده، مربوط به بخشی است که به شمال [[مرقد عون بن عبدالله|مرقد «عون»]] رسیده و به سمت جنوب راه کج میکند و به [[غاضریه]] در ساحل شرقی و منطقه مربوط به اسکان [[بنیاسد بن خزیمه|بنیأسد]] میرسد. به موازات غاضریه، در ساحل غربی نهر علقمه، شریعه [[امام صادق(ع)|امام صادق(ع)]] قرار گرفته است. پلی به نام پل غاضریه، حلقه وصل میان علقمه و شریعه امام صادق(ع) است؛ سپس به طرف شمال غربی منحرف شده و به نحوی متمایل به ضلع شرقی [[کربلا]] است تا به [[آستان مقدس حضرت عباس(ع)|آستان حضرت عباس(ع)]] میرسد و در حقیقت، آبی که به دور قبر او در حال چرخش است، از آنجا تغذیه میگردد. پس از عبور از [[بین الحرمین|بینالحرمین]] به سمت جنوب شرقی کربلا به راه خود ادامه داده تا اینکه به منطقه [[نینوا]] رسیده و در اینجا دو نهر [[نهر نینوا|نینوا]] و علقمه به هم وصل شده و در ادامه مسیر، پیدرپی به سمت ضلع جنوبی و شرقی، به صورت مارپیچ تغییر جهت میدهد. در میانه راه [[نجف]] و کربلا، به [[خان حماد]] رسیده و یکباره به طرف شرق تغییر مسیر داده و رود هندی را قطع میکند، تا اینکه کاملا شرق کوفه را پوشش میدهد و امروز نیز آثارش قابل مشاهده است.<ref>نهرهای کربلا در منابع تاریخی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۷، ص۷۶ و ۷۷.</ref> | ||
در سال ۱۴۴۰ق. (۲۰۱۸م)، [[آستان مقدس امام حسین(ع)|آستان امام حسین (ع)]]، طی پروژه مشترکی با دانشگاه دورهام [[انگلیس]]، به دنبال تعیین مسیر نهر علقمه در زمان رویداد [[عاشورا]] بوده است.<ref>[http://imamhussain.org/persian/news/23066 تعیین مسیر نهر علقمه در زمان واقعه عاشورا پروژه مشترک آستان قدس حسینی با دانشگاه دورهام انگلیس]، العتبة الحسینیة المقدسة، دریافت شده در ۶ آذز ۱۳۹۸ش.</ref> | در سال ۱۴۴۰ق. (۲۰۱۸م)، [[آستان مقدس امام حسین(ع)|آستان امام حسین(ع)]]، طی پروژه مشترکی با دانشگاه دورهام [[انگلیس]]، به دنبال تعیین مسیر نهر علقمه در زمان رویداد [[عاشورا]] بوده است.<ref>[http://imamhussain.org/persian/news/23066 تعیین مسیر نهر علقمه در زمان واقعه عاشورا پروژه مشترک آستان قدس حسینی با دانشگاه دورهام انگلیس]، العتبة الحسینیة المقدسة، دریافت شده در ۶ آذز ۱۳۹۸ش.</ref> | ||
==پیشینه== | ==پیشینه== | ||
خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
[[آل بویه]]، در سده چهارم قمری، به سبب توجهی که به حرم [[امامان(ع)]] داشتند، به نهر علقمی نیز رسیدگی کردند. این اقدام را، تنها سبب زنده ماندن نهر علقمه، تا نیمه سده پنجم دانستهاند.<ref name=":1">بعیة النبلاء فی تاریخ الکربلاء، ص۱۰۵.</ref> | [[آل بویه]]، در سده چهارم قمری، به سبب توجهی که به حرم [[امامان(ع)]] داشتند، به نهر علقمی نیز رسیدگی کردند. این اقدام را، تنها سبب زنده ماندن نهر علقمه، تا نیمه سده پنجم دانستهاند.<ref name=":1">بعیة النبلاء فی تاریخ الکربلاء، ص۱۰۵.</ref> | ||
بر پایه گزارشی از ابن جوزی، در بخش رویدادهای سال ۴۵۱ق. ارسلان مظفر بساسیری، به قصد زیارت [[آستان مقدس امام علی(ع)|حرم امام علی (ع)]] به سوی [[کوفه]] حرکت کرده تا به واسط رسید. وی به سبب نذری که کرده بود، گروه زیادی از کارگران را با خود همراه کرده بود تا نهر علقمه را حفر کرده و تا شهر [[کربلا]] بکشند.<ref>المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، ج8، ص202.</ref> برخی، این گزارش را دلیلی بر بقای حیات این نهر، تا نیمه سده پنجم قمری دانستهاند.<ref name=":1" /> | بر پایه گزارشی از ابن جوزی، در بخش رویدادهای سال ۴۵۱ق. ارسلان مظفر بساسیری، به قصد زیارت [[آستان مقدس امام علی(ع)|حرم امام علی(ع)]] به سوی [[کوفه]] حرکت کرده تا به واسط رسید. وی به سبب نذری که کرده بود، گروه زیادی از کارگران را با خود همراه کرده بود تا نهر علقمه را حفر کرده و تا شهر [[کربلا]] بکشند.<ref>المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، ج8، ص202.</ref> برخی، این گزارش را دلیلی بر بقای حیات این نهر، تا نیمه سده پنجم قمری دانستهاند.<ref name=":1" /> | ||
بر پایه گزارشی در سال ۴۷۹ق. نهر علقمه خراب شده بود و عمادالدوله سرهنگ ساوتکین آن را حفر کرد.<ref>تاریخ سلسله سلجوقی، ص۷۲.</ref> | بر پایه گزارشی در سال ۴۷۹ق. نهر علقمه خراب شده بود و عمادالدوله سرهنگ ساوتکین آن را حفر کرد.<ref>تاریخ سلسله سلجوقی، ص۷۲.</ref> |
ویرایش