پرش به محتوا

مولد النبی(ص): تفاوت میان نسخه‌ها

۹۵۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۸ اکتبر ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۶: خط ۴۶:


==== آخرین توصیف‌ها از بنای مولد النبی قبل از تخریب ====
==== آخرین توصیف‌ها از بنای مولد النبی قبل از تخریب ====
یک زائر که در سال 1315 قمری به زیارت این خانه توفیق یافته، می‌نویسد: «روز جمعه، چهاردهم، به [[زیارت]] [[حضرت رسول(ص)]] در موضعی که مشهور به مولد النبی(ص) است، رفتیم و آن موضع واقع است در سوق اللیل. از در داخل شدیم و تخمیناً چهارده پله پایین رفتیم. وارد اتاقی شدیم که مسمّی به مسجد است. بعد از آن، به اتاق دیگر رفتیم. در این اتاق ضریحی است. درِ ضریح را خادم باز کرد. داخل در این ضریح گودالی واقع است. در وسط آن سنگ سبزی بود که محل تولد حضرت ختمی مرتبت بود.»<ref name=":1" />[[پرونده:نقشه مولد النبی.jpg|وسط|بی‌قاب|400x400px|جایگزین=]]محمد لبیب بتنونی که در سال ۱۳۲۷ق/۱۹۰۹م. به مکه سفر کرده نیز بنا را اینچنین توصیف کرده است: «هنگام ورود به آن نخست به فضای بازی به طول ۱۲ متر و عرض ۶ متر وارد می‌شوید که در دیوار سمت راست آن دری قرار دارد، پس از عبور از آن به فضایی وارد می‌شوید که بر روی آن گنبدی قرار گرفته است، در میانه این فضا و در زیر گنبد متمایل به دیوار غربی مقصوره ای از چوب وجود دارد که درون آن سنگ مقعر مرمری که وسط آن کمی فرو رفته است دیده می‌شود. این جایگاه نشان دهنده محل تولد پیامبر است»<ref>سفرنامه حجاز، ترجمه رحله الحجازیه محمد لیبی بتنونی، ص ۱۴۶</ref>
یک زائر که در سال 1315 قمری به زیارت این خانه توفیق یافته، می‌نویسد: «روز جمعه، چهاردهم، به [[زیارت]] [[حضرت رسول(ص)]] در موضعی که مشهور به مولد النبی(ص) است، رفتیم و آن موضع واقع است در سوق اللیل. از در داخل شدیم و تخمیناً چهارده پله پایین رفتیم. وارد اتاقی شدیم که مسمّی به مسجد است. بعد از آن، به اتاق دیگر رفتیم. در این اتاق ضریحی است. درِ ضریح را خادم باز کرد. داخل در این ضریح گودالی واقع است. در وسط آن سنگ سبزی بود که محل تولد حضرت ختمی مرتبت بود.»<ref name=":1">سفرنامه ملا ابراهیم کازرونی، میراث اسلامی ایران، دفتر پنجم، ص٣66.</ref>[[پرونده:نقشه مولد النبی.jpg|وسط|بی‌قاب|400x400px|جایگزین=]]محمد لبیب بتنونی که در سال ۱۳۲۷ق/۱۹۰۹م. به مکه سفر کرده نیز بنا را اینچنین توصیف کرده است: «هنگام ورود به آن نخست به فضای بازی به طول ۱۲ متر و عرض ۶ متر وارد می‌شوید که در دیوار سمت راست آن دری قرار دارد، پس از عبور از آن به فضایی وارد می‌شوید که بر روی آن گنبدی قرار گرفته است، در میانه این فضا و در زیر گنبد متمایل به دیوار غربی مقصوره ای از چوب وجود دارد که درون آن سنگ مقعر مرمری که وسط آن کمی فرو رفته است دیده می‌شود. این جایگاه نشان دهنده محل تولد پیامبر است»<ref>سفرنامه حجاز، ترجمه رحله الحجازیه محمد لیبی بتنونی، ص ۱۴۶</ref>


== بازسازی‌های بنا ==
== بازسازی‌های بنا ==
خط ۶۴: خط ۶۴:
* سال ۱۲۳۰ محمدعلی پاشای مصر به فرمان سلطان محمودخان.  
* سال ۱۲۳۰ محمدعلی پاشای مصر به فرمان سلطان محمودخان.  
* آخرین تعمیر گویا زمان عبدالمجید خان بوده است.<ref>افادة الانام، ج٢، ص٧١.</ref>
* آخرین تعمیر گویا زمان عبدالمجید خان بوده است.<ref>افادة الانام، ج٢، ص٧١.</ref>
== جشن تولد پیامبر در مسجد مولدالنبی ==
[[ابن جبیر]] در قرن ششم از حضور مردم مکه در مسجد مولدالنبی در دوشنبه ماه ربیع الاول به مناسبت بزرگداشت سالروز تولد آن حضرت خبر داده است.<ref name=":0" />  گزارش‌هایی از آیین جشن میلاد پیامبر در این مکان در سده‌های بعدی وجود دارد.


==تخریب مولد النبی ==
محمد بن احمد نهروالی (م۹۹۰) در قرن دهم هجری گزارش مفصلی درباره آیین شب تولد پیامبر به دست داده است. به گفته او هر ساله در شب دوازدهم ربیع الاول، بعد از نماز مغرب، فقها و اعیان و مشایخ و مردم در حالی که شمع و مشعل‌های فراوان همراه داشتند نزد ناظر مسجدالحرام و قاضیان مذاهب چهارگانه جمع می‌شوند و از مسجدالحرام به سمت سوق الیل و مکان مولد النبی می‌روند و داخل آن می‌شوند و نزدیک محل تولد پیامبر(ص) تجمع می‌کنند. در آنجا خطبه‌ای خوانده می‌شود و بعد از آن مردم به مسجدالحرام می‌آیند و به برخی مقامات مسجدالحرام خلعت داده می‌شود و نماز عشاء برگزار می‌شود مراسم پایان می‌یابد.<ref>کتاب الاعلام باعلام بیت الله الحرام، ص ۴۲۲
 
</ref>
بنای مولد النبی در سال ۱۳۴۳ قمری تخریب شد. بعدها با توجه به اینکه در این مکان قبری قرار نداشته برخی تلاش کردند تا مجوز بازسازی آن را اخذ کنند. در سال ۱۳۷۰ مجوز ساخت کتابخانه‌ای در این مکان صادر شد. سرمایه ساخت بنا را  فاطمه دختر یوسف قطان پرداخت کرد و برادرش شیخ عباس قطان(م۱۳۷۰) ناظر بر ساخت بنا شد و بعد از وفاتش پسرانش کار ساخت بنا را به پایان رساندند. بدین ترتیب «مکتبة مکة المکرمة» در این مکان ساخته شد. <ref>التاریخ القویم، ص١٧٣ – ١٧١؛ مکتبة مکة‌ المکرمة قدیما و حدیثا، ص ۸۰</ref>
== جشن تولد پیامبر در مسجد مولدالنبی ==
ابن جبیر در قرن ششم از حضور مردم مکه در مسجد مولدالنبی در دوشنبه ماه ربیع الاول به مناسبت بزرگداشت سالروز تولد آن حضرت خبر داده است.<ref name=":0" />  گزارش‌هایی از آیین جشن میلاد پیامبر در این مکان در سده‌های بعدی وجود دارد. محمد بن احمد نهروالی(م۹۹۰) گزارش می‌کند که هر ساله در شب دوازدهم ربیع الاول، بعد از نماز مغرب، فقها و اعیان و مشایخ و مردم در حالی که شمع و مشعل‌های فراوان همراه داشتند نزد ناظر مسجدالحرام و قاضیان مذاهب چهارگانه جمع می‌شوند و از مسجدالحرام به سمت سوق الیل و مکان مولد النبی می‌روند و داخل آن می‌شوند و نزدیک محل تولد پیامبر(ص) تجمع می‌کنند. در آنجا خطبه‌ای خوانده می‌شود و بعد از آن مردم به مسجدالحرام می‌آیند و به برخی مقامات مسجدالحرام خلعت داده می‌شود و نماز عشاء برگزار می‌شود و بعد از آن مراسم پایان می‌یابد.<ref>کتاب الاعلام باعلام بیت الله الحرام، ص ۴۲۲


</ref> حدود یک و نیم قرن بعد یک سفرنامه‌نویس که به مکه رفته همین گزارش نهروالی را نقل کرده و این مراسم را از بزرگترین تجمعاتی که بسیاری از بدویان و ساکنان شهرهای دیگر (غیر از مکه) در آن شرکت می‌کردند توصیف کرده است.
بیش از یک سده بعد، سفرنامه‌نویسی که در سال‌های ۱۱۰۵ - ۱۱۰۶ به سفر حج رفته همین گزارش نهروالی را نقل کرده و این مراسم را گردهم‌آیی بزرگی توصیف می‌کند که بسیاری از بدویان و ساکنان شهرهای دیگر (غیر از مکه) در آن شرکت می‌کردند.<ref>الحقیقه و المجاز، ج۳، ص ۳۵۴-۳۵۵</ref>


==توصیف سفرنامه‌نویسان==
==تخریب بنا و وضعیت امروز ==


یک زائر که در سال 1315 قمری به زیارت این خانه توفیق یافته، می‌نویسد: «روز جمعه، چهاردهم، به [[زیارت]] [[حضرت رسول(ص)]] در موضعی که مشهور به مولد النبی(ص) است، رفتیم و آن موضع واقع است در سوق اللیل. از در داخل شدیم و تخمیناً چهارده پله پایین رفتیم. وارد اتاقی شدیم که مسمّی به مسجد است. بعد از آن، به اتاق دیگر رفتیم. در این اتاق ضریحی است. درِ ضریح را خادم باز کرد. داخل در این ضریح گودالی واقع است. در وسط آن سنگ سبزی بود که محل تولد حضرت ختمی مرتبت بود. آن موضع مطهّر را تقبیل نموده و صورت را بر آن مالیده و به خاک پاک و غبار نور آثار آن مکان رفیع البنیان، که رشک کحل الجواهر است، دیده را منوّر نموده، پس از آن در مسجد آمده هر یک دو رکعت [[نماز تحیت|نماز تحیّت]] بجا آوردیم و از آن مکان بیرون آمدیم.»<ref name=":1">سفرنامه ملا ابراهیم کازرونی، میراث اسلامی ایران، دفتر پنجم، ص٣66.</ref>  
در دولت آل سعود، بنای مولد النبی نیز به مانند بسیاری از بناهای متبرک مکه، در سال ۱۳۴۳ قمری تخریب شد. بعدها با توجه به اینکه در این مکان قبری قرار نداشت که زیارت شود، برخی تلاش کردند تا مجوز بازسازی آن را اخذ کنند. در سال ۱۳۷۰ مجوز ساخت کتابخانه‌ای در این مکان صادر شد. سرمایه ساخت بنا را فاطمه دختر یوسف قطان پرداخت کرد و برادرش شیخ عباس قطان(م۱۳۷۰) ناظر بر ساخت بنا شد و بعد از وفاتش پسرانش کار ساخت بنا را به پایان رساندند. بدین ترتیب «مکتبة مکة المکرمة» در این مکان ساخته شد. <ref>التاریخ القویم، ص١٧٣ – ١٧١؛ مکتبة مکة‌ المکرمة قدیما و حدیثا، ص ۸۰</ref>


==پانویس==
==پانویس==