سفرنامه ابن جبیر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
عاطفه فتاحی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
عاطفه فتاحی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
===مسجدالحرام و کعبه=== | ===مسجدالحرام و کعبه=== | ||
او نخست به گونه اي دقيق و مفصل در بيش از بيست صفحه (8659) به ذکر ويژگي هاي [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] و اماکن و اشياي مربوط به آن پرداخته و در صفحه هاي ديگر نيز به مناسبت هايي بدين موضوعات پرداخته و کمتر موضوعي مربوط به [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] را از قلم انداخته است.<ref>. نک. رحله ابن بطوطه، ج1، ص374-376.</ref> ابن جبیر همچنین ارتفاع کعبه از جهات مختلف، ويژگي هاي در و اشياي درون | او نخست به گونه اي دقيق و مفصل در بيش از بيست صفحه (8659) به ذکر ويژگي هاي [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] و اماکن و اشياي مربوط به آن پرداخته و در صفحه هاي ديگر نيز به مناسبت هايي بدين موضوعات پرداخته و کمتر موضوعي مربوط به [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] را از قلم انداخته است.<ref>. نک. رحله ابن بطوطه، ج1، ص374-376.</ref> ابن جبیر همچنین ارتفاع کعبه از جهات مختلف، ويژگي هاي در و اشياي درون [[بیت‌الله|کعبه]]، [[پرده کعبه|پرده کعبه]]، مقام ابراهيم، [[حجر اسماعیل|حجر اسماعيل]]، [[حجر الاسود|حجرالاسود]]، ناودان، طوافگاه و ديگر متعلقات [[بیت‌الله|کعبه]] و مسجد را با تفصيل و فواصل، مساحت و اندازه وصف کرده است.(ص59-61) | ||
===نمازگزاری در مکه=== | ===نمازگزاری در مکه=== | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
===اماکن مقدس مکه=== | ===اماکن مقدس مکه=== | ||
ابن جبیر بخشی را به دیگراماکن مقدس و زیارتی شهر [[مکه]] اختصاص داده است از جمله: محل تولد [[محمدبن عبدالله|پیامبر]]۹ در مسجدی که در اصل خانه حضرت عبدالله بن عبدالمطلب و در زادروز آن حضرت محل زیارت و تبرک زائران بسیاری بوده، خانه ابوطالب که مسجدی بر آن ساخته بودند همان خانه ای که پیامبر در آن پرورش یافت (ص۹۲، ۱۴۱)، محل فرود آمدن وحی در خانه | ابن جبیر بخشی را به دیگراماکن مقدس و زیارتی شهر [[مکه]] اختصاص داده است از جمله: محل تولد [[محمدبن عبدالله|پیامبر]]۹ در مسجدی که در اصل [[خانه حضرت عبدالله بن عبدالمطلب]] و در زادروز آن حضرت محل زیارت و تبرک زائران بسیاری بوده، [[خانه ابوطالب]] که مسجدی بر آن ساخته بودند همان خانه ای که پیامبر در آن پرورش یافت (ص۹۲، ۱۴۱)، محل فرود آمدن وحی در [[خانه خدیجه]]، گنبد کوچکی که بر تولدگاه فاطمه۳ بوده (ص۱۴۱)، و در همانجا [[حسنین]]۸ نیز به دنیا آمده اند. | ||
ابن جبیر میگوید این امکان دربسته و محفوظند و بر آنها بناهایی شایسته | ابن جبیر میگوید این امکان دربسته و محفوظند و بر آنها بناهایی شایسته برآورده اند (ص۹۲، ۱۴۲) و خانه ابوبکر از بین رفته اما دیوار و سنگی آنجا هست که مردم از آن تبرک می جویند . (ص۹۲) همچنین [[خانه جعفر بن ابی طالب]] (ص۹۳)، [[دارالخیزان]] که ابن جبیر آن را خواستگاه اسلام میخواند و خانه ای کوچک به محازات صفا بوده است.(ص۹۲) | ||
===گزارش اجتماعی و سیاسی از شهر مکه=== | ===گزارش اجتماعی و سیاسی از شهر مکه=== | ||
ابن جبیر به وضعیت اقتصادی و تجاری مکه پرداخته و از وفور کالاهای مختلف در آن خبر داده که از نقاط مختلف جهان مانند فارس(ایران)، هند و حبشه بدانجا | ابن جبیر به وضعیت اقتصادی و تجاری [[مکه]] پرداخته و از وفور کالاهای مختلف در آن خبر داده که از نقاط مختلف جهان مانند فارس([[ایران]])، هند و حبشه بدانجا می رسیده است (ص۹۶-۹۹) در سال های پیش از سفر ابن جبیر وضعیت امنیتی حجاج در مکه مناسب نبوده؛ اما در آن سال امیر مکه بر دزدان و حرامیان سخت گرفته و امنیت کامل فراهم بوده است(ص۱۰۰) | ||
===گزارش آداب ماه‌های رجب، شعبان و رمضان در مکه=== | ===گزارش آداب ماه‌های رجب، شعبان و رمضان در مکه=== | ||
ابن جبیر پیش از ذی الحجه چند ماه در مکه بوده و بدین رو گزارش هایی نیز از آداب مذهبی و اجتماعی مردم در این ماه‌ها به دست داده است؛ مانند مراسم جشن ماه رجب و رمضان و عمره گزاردن مردم در ماه رجب. (ص۱۰۶-۱۰۸) مراسم ماه شعبان و نیمه شعبان در مکه نیز از مباحث مفصل ابن جبیر است که مکیان و زائران مکه آن را بسیار بزرگ | ابن جبیر پیش از ذی الحجه چند ماه در [[مکه]] بوده و بدین رو گزارش هایی نیز از آداب مذهبی و اجتماعی مردم در این ماه‌ها به دست داده است؛ مانند مراسم جشن ماه رجب و رمضان و [[عمره مفرده|عمره گزاردن]] مردم در ماه رجب. (ص۱۰۶-۱۰۸) مراسم ماه شعبان و نیمه شعبان در [[مکه]] نیز از مباحث مفصل ابن جبیر است که مکیان و زائران مکه آن را بسیار بزرگ می شمرده و به اعمال خیر و عبادت و عمره میپرداخته اند. | ||
روایت ماه رمضان به گفته ابن جبیر از سوی امیر مکه بنابر مذهب شیعیان علوی اعلام شده(ص۱۲۲) و بدین مناسبت جشن هایی برگزار و حصیرهای مسجدالحرام را نو کرده و | روایت ماه رمضان به گفته ابن جبیر از سوی امیر [[مکه]] بنابر مذهب شیعیان علوی اعلام شده(ص۱۲۲) و بدین مناسبت جشن هایی برگزار و حصیرهای [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] را نو کرده و شمع ها و چراغ ها بر آن افزوده اند. ابن جبیر مراسم جشن عید فطر را به تفصیل یاد کرده و آداب مذهبی مکیان را در این روز توضیح داده است.(ص۱۲۲-۱۲۳٬۱۳۴) | ||
===حج در زمان حضور ابن جبیر=== | ===حج در زمان حضور ابن جبیر=== | ||
به گفته ابن جبیر آن سال جمعیتی بی سابقه در عرفات گرد آمده بودند. روز عید قربان جامه کعبه را از قرارگاه امیرالحاج عراقی به مکه آوردند و قاضی که لباس خلیفه را بر تن داشت، پیشاپیش کاروان حاوی پرده کعبه حرکت | به گفته ابن جبیر آن سال جمعیتی بی سابقه در [[عرفات]] گرد آمده بودند. روز عید قربان جامه کعبه را از قرارگاه امیرالحاج عراقی به مکه آوردند و قاضی که لباس خلیفه را بر تن داشت، پیشاپیش کاروان حاوی [[پرده کعبه]] حرکت می کرد و پرده را بر فراز کعبه نهاد تا روز سیزدهم ذی حجه شیبیان آن را بیاویزند.(ص۱۵۷-۱۵۸) به گفته ابن جبیر در روزهای پس از حج، در کعبه را برای ایرانیان می گشایند و آنها برای زیارت ازدحام میکنند. (ص۱۵۸) | ||
==مدینه از نگاه ابن جبیر== | ==مدینه از نگاه ابن جبیر== | ||
ابن جبیر دوشنبه سوم محرم به مدینه | ابن جبیر دوشنبه سوم محرم به مدینه می رسد. (ص۱۶۷) گزارش های او از [[مدینه]] نسبت به [[مکه]] بسیار اندکند زیرا او تنها پنج روز در مدینه مانده است.(ص۱۸۰) | ||
===مسجد نبوی=== | ===مسجد نبوی=== | ||
گزارشی از مساحت مسجد نبوی و ویژگی های آن همراه با مساحت و اندازه و اماکن درونش مانند روضه نبوی نخستین گزارش او از مدینه است.(ص۱۶۸-۱۶۹) ابن جبیر جایی را در روضه مقدس نبوی معرفی کرده و با تردید گزارش | گزارشی از مساحت مسجد نبوی و ویژگی های آن همراه با مساحت و اندازه و اماکن درونش مانند [[روضه نبوی]] نخستین گزارش او از [[مدینه]] است.(ص۱۶۸-۱۶۹) ابن جبیر جایی را در روضه مقدس نبوی معرفی کرده و با تردید گزارش می دهد که گویند قبر حضرت فاطمه در اینجا است(ص۱۷۰)و آن گاه تمامی جای ها و اشیای درون روضه را با تفصیل معرفی می کند. (ص۱۷۲-۱۷۳) | ||
===زیارتگاهای مدینه=== | ===زیارتگاهای مدینه=== | ||