پرش به محتوا

حدیث غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۶۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:
'''حدیث غدیر''' در [[روز غدیر]]، در محلی معروف به نام [[غدیر خم]] در روز [[18 ذی‌الحجه]] توسط [[پیامبر اکرم|پیامبر اکرم(ص)]] در هنگام بازگشت از [[حجة الوداع]] بیان شد. که حضرت فرمودند: «مَن کنتُ مولاه فهذا علیٌ مولاه». هر کسی من ولی و سرپرست او هستم علی(ع) سرپرست و ولی او بعد از من هست.
'''حدیث غدیر''' در [[روز غدیر]]، در محلی معروف به نام [[غدیر خم]] در روز [[18 ذی‌الحجه]] توسط [[پیامبر اکرم|پیامبر اکرم(ص)]] در هنگام بازگشت از [[حجة الوداع]] بیان شد. که حضرت فرمودند: «مَن کنتُ مولاه فهذا علیٌ مولاه». هر کسی من ولی و سرپرست او هستم علی(ع) سرپرست و ولی او بعد از من هست.
این [[حدیث]] یکی از دلایل روشن و قوی برای اثبات حقانیت [[خلافت امام علی|خلافت امام علی(ع)]] پس از پیامبر اکرم(ص) می‌باشد.
این [[حدیث]] یکی از دلایل روشن و قوی برای اثبات حقانیت [[خلافت امام علی|خلافت امام علی(ع)]] پس از پیامبر اکرم(ص) می‌باشد.
==زمان ابلاغ حدیث غدیر==
==زمان و مکان ابلاغ==
[[ماه های حرام|ماه‌های حرام]] که در پی نسیء مشرکان جابه جا شده بود، در سال دهم هجری به زمان اولیه خود مطابق شد.<ref>الآثار الباقیه، ص71؛ الخصال، ج2، ص487؛ بحارالانوار، ج15، ص252.</ref> در این سال، پیامبر تصمیم گرفت عازم [[سفر حج]] شود. این حج، که در آخرین سال عمر حضرت انجام شد، بعدها [[حجةالوداع]] نامیده شد.<ref>تاریخ الطبری، ج3، ص149.</ref> لذا به مسلمانان اطلاع داده شد<ref>صحیح البخاری، ج4، ص1599؛ تاریخ الطبری، ج3، ص152؛ السیرة الحلبیه، ج3، ص360.</ref> برای حج آن سال آماده شوند.<ref>السیرة النبویه، ج2، ص601.</ref> جمع کثیری از مسلمانان، برای همراهی با پیامبر، در [[مدینه]] گرد آمده<ref>المغازی، ج3، ص1089؛ البدایة و النهایه، ج5، ص110.</ref>، در 25 [[ذیقعده|ذی‌قعده]] راهی [[مکه]] شدند.<ref>تاریخ الطبری، ج3، ص149.</ref> [[امام علی]] نیز، که از [[رمضان]] همان سال به جنگ با کفار منطقه مذحج در [[یمن]] رفته بود<ref>تاریخ الطبری، ج3، ص132؛ تاریخ الیعقوبی، ج2، ص110؛ السیرة الحلبیه، ج3، ص289.</ref>، پس از پیروزی و جمع‌آوری غنایم، به دستور پیامبر، به مکه آمد.<ref>المغازی، ج3، ص1079-1080؛ السیرة الحلبیه، ج3، ص289.</ref> حضرت در [[روز عرفه]]، خطابه‌ای برای حاجیان خواند و امور مهمی، از جمله [[حرمت خون]] و مال مسلمانان، [[امانتداری]]، حرمت [[ربا]]، حق زنان و نهی از پیروی [[شیطان]] را به آنان گوشزد کرد.<ref>تاریخ الطبری، ج3، ص150-152؛ السیرة النبویه، ج2، ص603-604.</ref>
در سال دهم هجری<ref>الآثار الباقیه، ص71؛ الخصال، ج2، ص487؛ بحارالانوار، ج15، ص252.</ref> پیامبر(ص) تصمیم گرفت عازم [[سفر حج]] شود. این حج، که در آخرین سال عمر حضرت انجام شد، بعدها [[حجةالوداع]] نامیده شد.<ref>تاریخ الطبری، ج3، ص149.</ref> لذا به مسلمانان اطلاع داده شد<ref>صحیح البخاری، ج4، ص1599؛ تاریخ الطبری، ج3، ص152؛ السیرة الحلبیه، ج3، ص360.</ref> برای حج آن سال آماده شوند.<ref>السیرة النبویه، ج2، ص601.</ref> جمع کثیری از مسلمانان، برای همراهی با پیامبر، در [[مدینه]] گرد آمده<ref>المغازی، ج3، ص1089؛ البدایة و النهایه، ج5، ص110.</ref>، در 25 [[ذیقعده|ذی‌قعده]] راهی [[مکه]] شدند.<ref>تاریخ الطبری، ج3، ص149.</ref> [[امام علی]] نیز، که از [[رمضان]] همان سال به جنگ با کفار منطقه مذحج در [[یمن]] رفته بود<ref>تاریخ الطبری، ج3، ص132؛ تاریخ الیعقوبی، ج2، ص110؛ السیرة الحلبیه، ج3، ص289.</ref>، پس از پیروزی و جمع‌آوری غنایم، به دستور پیامبر، به مکه آمد.<ref>المغازی، ج3، ص1079-1080؛ السیرة الحلبیه، ج3، ص289.</ref>  
==مکان ابلاغ حدیث غدیر==
مسلمانان، پس از اتمام حج، از مکه خارج شدند و [[18 ذیحجه|18 ذی‌حجه]] به منطقه [[غدیر خم|خمّ]] رسیدند.<ref>تاریخ الیعقوبی، ج2، ص118.</ref> غدیر خم، در فاصله دو میلی (5 کیلومتر) جحفه است و منزلگاهی بین مکه و مدینه دارد.<ref>معجم البلدان، ج2، ص103.</ref>  
مسلمانان، پس از اتمام حج، از مکه خارج شدند و [[18 ذیحجه|18 ذی‌حجه]] به منطقه [[غدیر خم|خمّ]] رسیدند.<ref>تاریخ الیعقوبی، ج2، ص118.</ref> غدیر خم، در فاصله دو میلی (5 کیلومتر) جحفه است و منزلگاهی بین مکه و مدینه دارد.<ref>معجم البلدان، ج2، ص103.</ref>  
زمانی که کاروان حج به این منطقه رسید، فرشته وحی آیه 67 [[سوره مائده]]/ 5 ([[آیه تبلیغ]]) را بر حضرت نازل، و ایشان را مأمور کرد که [[ولایت حضرت علی]] را به همگان اعلام کند.<ref>تفسیر القرآن المجید، ج1، ص184؛ تفسیر العیاشی، ج1، ص332.</ref>  
زمانی که کاروان حج به این منطقه رسید، فرشته وحی آیه 67 [[سوره مائده]]/ 5 ([[آیه تبلیغ]]) را بر حضرت نازل، و ایشان را مأمور کرد که [[ولایت حضرت علی]] را به همگان اعلام کند.<ref>تفسیر القرآن المجید، ج1، ص184؛ تفسیر العیاشی، ج1، ص332.</ref>  
==نحوه ابلاغ حدیث غدیر==
==نحوه ابلاغ==
کاروانیان، به دستور حضرت، توقف کردند و دیگران نیز به آنان پیوستند. پس از [[نماز ظهر]]، حضرت خطبه‌ای برایشان خواند و فرمود که به زودی از میان آنان خواهد رفت. سپس از دو چیز گران‌بهایی که میان آنان به امانت نهاده و از [[ولایت]] و اولویت خویش بر مؤمنین سخن گفت.<ref>تاریخ الیعقوبی، ج2، ص112.</ref> آن گاه دست علی را بالا برد و فرمود: «هر کسی که من مولا و صاحب‌اختیار اویم، این علی مولای اوست».<ref>اسدالغابه، ج5، ص253؛ الکافی، ج2، ص27.</ref> سپس برای دوستان علی [[دعا]]، و برای دشمنان او [[نفرین]] کرد.<ref>انساب الاشراف، ج2، ص111؛ البدایة و النهایه، ج7، ص349؛ السنن الکبری، ج5، ص45.</ref>  
کاروانیان، به دستور حضرت، توقف کردند و دیگران نیز به آنان پیوستند. پس از [[نماز ظهر]]، حضرت خطبه‌ای برایشان خواند و فرمود که به زودی از میان آنان خواهد رفت. سپس از دو چیز گران‌بهایی که میان آنان به امانت نهاده و از [[ولایت]] و اولویت خویش بر مؤمنین سخن گفت.<ref>تاریخ الیعقوبی، ج2، ص112.</ref> آن گاه دست علی را بالا برد و فرمود: «هر کسی که من مولا و صاحب‌اختیار اویم، این علی مولای اوست».<ref>اسدالغابه، ج5، ص253؛ الکافی، ج2، ص27.</ref> سپس برای دوستان علی [[دعا]]، و برای دشمنان او [[نفرین]] کرد.<ref>انساب الاشراف، ج2، ص111؛ البدایة و النهایه، ج7، ص349؛ السنن الکبری، ج5، ص45.</ref>  
==وقایع مهم روز ابلاغ حدیث غدیر==
===وقایع مهم روز ابلاغ===
در این هنگام، [[حسان بن ثابت]] از حضرت اجازه گرفت و شعری در وصف این واقعه سرود.<ref>الامالی، ص575؛ اقسام المولی، ص35؛ الاقتصاد، ص351.</ref>  
در این هنگام، [[حسان بن ثابت]] از حضرت اجازه گرفت و شعری در وصف این واقعه سرود.<ref>الامالی، ص575؛ اقسام المولی، ص35؛ الاقتصاد، ص351.</ref>  
بعد از آن، خلیفه دوم این واقعه را به امام علی تبریک و تهنیت گفت.<ref>البدایة و النهایه، ج7، ص349.</ref>  
بعد از آن، خلیفه دوم این واقعه را به امام علی تبریک و تهنیت گفت.<ref>البدایة و النهایه، ج7، ص349.</ref>  
خط ۴۱: خط ۴۰:
===نقل‌های غیرمستقیم===
===نقل‌های غیرمستقیم===
علاوه بر نقل مستقیم از سوی این افراد، برخی این [[حدیث]] را از کسانی که در غدیر خم حاضر بوده‌اند، شنیده و نقل کرده‌اند. ابی‌الطفیل از 30 نفر<ref>مسند الامام احمد بن حنبل، ج4، ص370.</ref>، عامر بن لیلی غفاری از 17 نفر<ref>الاصابه، ج3، ص484.</ref>، عمیرة بن سعد از 12 نفر<ref>مناقب امام علی بن ابی‌طالب، ج1، ص66.</ref>، زید بن ارقم از 16 نفر<ref>مسند الامام احمد بن حنبل، ج5، ص370.</ref>، زیاد بن ابی‌زیاد از 12 نفر<ref>مسند الامام احمد بن حنبل، ج1، ص88.</ref>، زاذان ابی‌عمر از 13 نفر<ref>مسند الامام احمد بن حنبل، ج1، ص84.</ref>، عبدالرحمان بن ابی‌لیلی از دوازده نفر<ref>مسند الامام احمد بن حنبل، ج1، ص119؛ تاریخ بغداد، ج16، ص348.</ref>، عبد خیر و عمرو ذی‌مره و حبة العرنی از 12 نفر<ref>مناقب امام علی بن ابی‌طالب، ج1، ص54.</ref>، ابی‌هریره و انس و ابی‌سعید از 9 نفر<ref>مجمع الزوائد، ج9، ص136.</ref>، ابی‌قلابه از 12 نفر<ref>الکنی و الاسماء، ج3، ص928.</ref>، زید بن یثیغ از 12 نفر، سعید بن وهب از 5 یا 6 نفر<ref>مسند الامام احمد بن حنبل، ج1، ص118.</ref> <ref>مسند الامام احمد بن حنبل، ج5، ص366.</ref> شنیده و نقل کرده‌اند.  
علاوه بر نقل مستقیم از سوی این افراد، برخی این [[حدیث]] را از کسانی که در غدیر خم حاضر بوده‌اند، شنیده و نقل کرده‌اند. ابی‌الطفیل از 30 نفر<ref>مسند الامام احمد بن حنبل، ج4، ص370.</ref>، عامر بن لیلی غفاری از 17 نفر<ref>الاصابه، ج3، ص484.</ref>، عمیرة بن سعد از 12 نفر<ref>مناقب امام علی بن ابی‌طالب، ج1، ص66.</ref>، زید بن ارقم از 16 نفر<ref>مسند الامام احمد بن حنبل، ج5، ص370.</ref>، زیاد بن ابی‌زیاد از 12 نفر<ref>مسند الامام احمد بن حنبل، ج1، ص88.</ref>، زاذان ابی‌عمر از 13 نفر<ref>مسند الامام احمد بن حنبل، ج1، ص84.</ref>، عبدالرحمان بن ابی‌لیلی از دوازده نفر<ref>مسند الامام احمد بن حنبل، ج1، ص119؛ تاریخ بغداد، ج16، ص348.</ref>، عبد خیر و عمرو ذی‌مره و حبة العرنی از 12 نفر<ref>مناقب امام علی بن ابی‌طالب، ج1، ص54.</ref>، ابی‌هریره و انس و ابی‌سعید از 9 نفر<ref>مجمع الزوائد، ج9، ص136.</ref>، ابی‌قلابه از 12 نفر<ref>الکنی و الاسماء، ج3، ص928.</ref>، زید بن یثیغ از 12 نفر، سعید بن وهب از 5 یا 6 نفر<ref>مسند الامام احمد بن حنبل، ج1، ص118.</ref> <ref>مسند الامام احمد بن حنبل، ج5، ص366.</ref> شنیده و نقل کرده‌اند.  
==اعتبار حدیث غدیر==
==حدیث غدیر در منابع اهل سنت==
در متون حدیثی و تاریخی، این حدیث به چند صورت نقل شده است.
در متون حدیثی و تاریخی، این حدیث به چند صورت نقل شده است.
* در مشهورترین نقل، تنها به اعلام ولایت امام علی اشاره شده است که [[پیامبر اکرم|پیامبر]] فرمود: «هر کس که من مولای او هستم، این علی مولای اوست».<ref>سنن ابن ماجه، ج1، ص45؛ سنن الترمذی، ج5، ص297؛ السنن الکبری، ج5، ص108.</ref>  
* در مشهورترین نقل، تنها به اعلام ولایت امام علی اشاره شده است که [[پیامبر اکرم|پیامبر]] فرمود: «هر کس که من مولای او هستم، این علی مولای اوست».<ref>سنن ابن ماجه، ج1، ص45؛ سنن الترمذی، ج5، ص297؛ السنن الکبری، ج5، ص108.</ref>  
۴۹۲

ویرایش