عربستان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Abbassehati (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Abbassehati (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
البته سنت‌گرايان خود به دو جناح و گرايش قابل تقسيم هستند: الف. جناح رسمي؛ ب. جناح غير رسمي. | البته سنت‌گرايان خود به دو جناح و گرايش قابل تقسيم هستند: الف. جناح رسمي؛ ب. جناح غير رسمي. | ||
اكنون جامعه عربستان، يك جامعه سنتي است كه با روشي نامتجانس، در حال مدرنيزه شدن است. | اكنون جامعه عربستان، يك جامعه سنتي است كه با روشي نامتجانس، در حال مدرنيزه شدن است. | ||
مردم عربستان از نظر آداب و رسوم به سه گروه تقسيم مي‌شوند: الف: حجازيان؛ ب: نجديان؛ ج: ساكنان منطقه شرقيه. | |||
مردان اغلب پيراهنِ سفيدِ بلند (دشداشه) مي‌پوشند و از پارچه خط‌دار قرمزي به نام «شماغ» يا سفيد به نام «غتره» براي پوشاندن سر خود استفاده مي‌كنند. جز علماي مذهبي كه به «شيخ» يا «مُطوّع» (مأموران امر به معروف و نهي‌از منکر هستند) معروف‌اند، بقيه مردم بر روي سرپوش خود، يك حلقه مشكي به نام «عِقال» مي‌پيچند. | |||
===آداب و رسوم=== | ===آداب و رسوم=== | ||
سلام كردن لازم و پاسخ دادن به آن واجب است؛ به گونه‌اي كه ورود به هر مكان بدون سلام، بي ادبي تلقي مي‌شود. | |||
سلام كردن | |||
دست دادن در هنگام ملاقات، عملي پسنديده به حساب مي‌آيد و نوعي اظهار محبت و صميمت است؛ به گونه‌اي كه در ديدارهاي مردم يا سران قبايل با پادشاه و وليعهد، دست دادن و مصافحه معمول است. | دست دادن در هنگام ملاقات، عملي پسنديده به حساب مي‌آيد و نوعي اظهار محبت و صميمت است؛ به گونه‌اي كه در ديدارهاي مردم يا سران قبايل با پادشاه و وليعهد، دست دادن و مصافحه معمول است. | ||
مردم اين كشور، افراد را با نام كوچك صدا مي‌زنند و اگر اسم کسي را ندانند، او را محمد مي‌خوانند. الفاظي نظير «سيّد» و «سيّده» نيز به كار مي‌رود و احترام به حساب مي‌آيد. | مردم اين كشور، افراد را با نام كوچك صدا مي‌زنند و اگر اسم کسي را ندانند، او را محمد مي‌خوانند. الفاظي نظير «سيّد» و «سيّده» نيز به كار مي‌رود و احترام به حساب مي‌آيد. | ||
در اين كشور به دليل نفوذ افكار وهابيت، مردم در مرگ كسي نمي‌گريند، مجالس ترحيم و فاتحه وجود ندارد؛ بلكه تنها پس از مرگ هر فرد، مردم به منزل وي رفته و به بازماندگان تسليت مي‌گويند. شستشو و دفن مردگان بدون حضور زنان صورت مي‌گيرد؛ و رفتن زنان به قبرستان ممنوع است. | در اين كشور به دليل نفوذ افكار وهابيت، مردم در مرگ كسي نمي‌گريند، مجالس ترحيم و فاتحه وجود ندارد؛ بلكه تنها پس از مرگ هر فرد، مردم به منزل وي رفته و به بازماندگان تسليت مي‌گويند. شستشو و دفن مردگان بدون حضور زنان صورت مي‌گيرد؛ و رفتن زنان به قبرستان ممنوع است. | ||
پخش اذان از مأذنه مساجد، التزام به نماز و حضور در نمازهاي جماعت كه در پنج نوبت اقامه مي‌گردد، تعطيل نمودن بازار به هنگام نماز و حفظ ظواهر اسلامي، از آداب و رسوم نيكوي مردم اين كشور است. | پخش اذان از مأذنه مساجد، التزام به نماز و حضور در نمازهاي جماعت كه در پنج نوبت اقامه مي‌گردد، تعطيل نمودن بازار به هنگام نماز و حفظ ظواهر اسلامي، از آداب و رسوم نيكوي مردم اين كشور است. | ||
=== وضعيت زنان === | ===وضعيت زنان=== | ||
ازدواج زنان عربستان با مردان بيگانه ممنوع است، مگر با مجوّز دولت كه به ندرت صادر مي‌شود. در مورد رعايت پوشش نيز سختگيري صورت مي‌گيرد؛ پوشاندن دست‌ها و صورت حتي توسط دختران پس از دوران ابتدايي اجباري است. چنانچه زني بدن خود را به خوبي نپوشاند، توسط مأموران موسوم به «مطوّع» كه وظيفه امر به معروف و نهي از منكر را بر عهده دارند، مورد بازجويي قرار مي‌گيرد. | |||
رفت و آمد زنان به سهولت ميسر نيست؛ به زنان اجازه داده نمي‌شود به تنهايي و بدون اجازه مرد خانواده از خانه يا كشور خارج شوند. رانندگي براي زنان ممنوع است مگر زنان ارتش آمريكا كه مجاز هستند در داخل مناطق نظامي، رانندگي نمايند ولي آنان نيز حق رانندگي در ملأ عام را ندارند. البته اخيراً حضور زنان غير مسلمان خارجي كه صرفاً با پوشيدن يك عباي عربي و با سر و پاي برهنه رفت و آمد مي‌كنند، در شهرهاي غير مكه و مدينه، امري عادي شده است. | |||
ساختمان‌هاي مسكوني دولتي موظف به ساختن زمين‌هاي تفريحي براي زنان و مردان به طور جداگانه هستند و استخدام زنان در فروشگاه‌ها و ادارات عمومي ممنوع است. البته در مراكز پزشكي و درماني، مدارس، دانشگاه‌ها و . از وجود بانوان به طور رسمي استفاده مي‌شود. | ساختمان‌هاي مسكوني دولتي موظف به ساختن زمين‌هاي تفريحي براي زنان و مردان به طور جداگانه هستند و استخدام زنان در فروشگاه‌ها و ادارات عمومي ممنوع است. البته در مراكز پزشكي و درماني، مدارس، دانشگاه‌ها و . از وجود بانوان به طور رسمي استفاده مي‌شود. | ||
در اين كشور امكانات آموزشي براي مردان و زنان يكسان | در اين كشور امكانات آموزشي براي مردان و زنان يكسان نيست. | ||
در عربستان نظام تعدد زوجات و حق انتخاب چند همسر براي مردان وجود دارد و بيشتر ثروتمندان آن سامان بيش از يک همسر اختيار مي‌کنند. در اين کشور يك مرد به راحتي مي‌تواند همسر خود را طلاق دهد ولي زنان براي طلاق گرفتن از شوهران خود، بايد به نظام حقوقي پيچيده‌اي متوسل شوند. مدتي است که ازدواج‌هاي موقت به روش‌هاي مختلف نيز در اين کشور رايج شده است. | در عربستان نظام تعدد زوجات و حق انتخاب چند همسر براي مردان وجود دارد و بيشتر ثروتمندان آن سامان بيش از يک همسر اختيار مي‌کنند. در اين کشور يك مرد به راحتي مي‌تواند همسر خود را طلاق دهد ولي زنان براي طلاق گرفتن از شوهران خود، بايد به نظام حقوقي پيچيده‌اي متوسل شوند. مدتي است که ازدواج‌هاي موقت به روش‌هاي مختلف نيز در اين کشور رايج شده است. | ||
==جغرافياي آموزشي و فرهنگي== | ==جغرافياي آموزشي و فرهنگي== | ||
برابر آمارهاي رسمي گفته مي‌شود که 78% مردم اين کشور باسواد هستند ولي طبق آمار غير رسمي، ميزان با سوادها کمتر است. | برابر آمارهاي رسمي گفته مي‌شود که 78% مردم اين کشور باسواد هستند ولي طبق آمار غير رسمي، ميزان با سوادها کمتر است. | ||
| خط ۷۰: | خط ۶۱: | ||
جهت‌گيري كلّي آثار منتشره ديني بيشتر بر محور نشر انديشه سلفي‌گري و وهابيت و ردّ مخالفان آنان دور مي‌زند.در كنار اين نوع كتب، برخي از آثار مهم تاريخي، رجالي و تفسيري نيز نشر يافته است. تعداد كتابخانه‌هاي عمومي عربستان در سال 1410ه .ق به 60 عدد افزايش يافت و در حال حاضر بيش از يك ميليون جلد كتاب در اين كتابخانه‌ها موجود است. | جهت‌گيري كلّي آثار منتشره ديني بيشتر بر محور نشر انديشه سلفي‌گري و وهابيت و ردّ مخالفان آنان دور مي‌زند.در كنار اين نوع كتب، برخي از آثار مهم تاريخي، رجالي و تفسيري نيز نشر يافته است. تعداد كتابخانه‌هاي عمومي عربستان در سال 1410ه .ق به 60 عدد افزايش يافت و در حال حاضر بيش از يك ميليون جلد كتاب در اين كتابخانه‌ها موجود است. | ||
در كشور عربستان، مطبوعات زير نظر دولت است. سردبيران و نويسندگان نه تنها از نشر مطالب انتقادي خودداري مي‌كنند؛ بلكه خط فكري و مشي سياسي دولت را تبليغ مي‌كنند. | در كشور عربستان، مطبوعات زير نظر دولت است. سردبيران و نويسندگان نه تنها از نشر مطالب انتقادي خودداري مي‌كنند؛ بلكه خط فكري و مشي سياسي دولت را تبليغ مي‌كنند. | ||
==اوضاع اقتصادی== | ==اوضاع اقتصادی== | ||
اقتصاد عربستان بر محور نفت و فرآورده‌هاي آن بنا شده است؛ پس از نفت، مسافرت گسترده حجاج به آن كشور نقش مهمي در اقتصاد اين كشور ايفا مي‌كند<ref>عربستان، فخري، ص104.</ref>. اين كشور بر اساس نظام اقتصادي آزاد، سياست اقتصادي و تجاري خود را بنيان نهاده است. اقتصاد عربستان داراي بخش‌هاي مختلفي است كه برخي از مهم‌ترين آن‌ها عبارتند از: الف: كشاورزي<ref>عربستان، فخري، ص105 - 112.</ref> ب: معادن ج: انرژي د: صنايع. | اقتصاد عربستان بر محور نفت و فرآورده‌هاي آن بنا شده است؛ پس از نفت، مسافرت گسترده حجاج به آن كشور نقش مهمي در اقتصاد اين كشور ايفا مي‌كند<ref>عربستان، فخري، ص104.</ref>. اين كشور بر اساس نظام اقتصادي آزاد، سياست اقتصادي و تجاري خود را بنيان نهاده است. اقتصاد عربستان داراي بخش‌هاي مختلفي است كه برخي از مهم‌ترين آن‌ها عبارتند از: الف: كشاورزي<ref>عربستان، فخري، ص105 - 112.</ref> ب: معادن ج: انرژي د: صنايع. | ||
واحد پول عربستان سعودي، «ريال» مي‌باشد. | واحد پول عربستان سعودي، «ريال» مي‌باشد. | ||
بانك‌هاي مهم عربستان عبارتند از: 1. بانك الرياض؛ 2. بانك الجزيره؛ 3. بانك عربي وطني؛ 4. بانك سرمايه‌گذاري عربستان؛ 5. بانك المتحد؛ 6. بانك الراجحي (خصوصي)؛ 7. بانك عربستان و آمريكا؛ 8. بانك عربستان و انگليس؛ 9. بانك عربستان و هلند؛ 10. بانك عربستان و فرانسه. | بانك‌هاي مهم عربستان عبارتند از: 1. بانك الرياض؛ 2. بانك الجزيره؛ 3. بانك عربي وطني؛ 4. بانك سرمايه‌گذاري عربستان؛ 5. بانك المتحد؛ 6. بانك الراجحي (خصوصي)؛ 7. بانك عربستان و آمريكا؛ 8. بانك عربستان و انگليس؛ 9. بانك عربستان و هلند؛ 10. بانك عربستان و فرانسه. | ||
عربستان با اختصاص يك ميليارد دينار اسلامي از بنيانگذاران بانك توسعه اسلامي به حساب مي‌آيد. اين كشور يكي از اعضاي مهم بانك عرب براي توسعه آفريقا نيز هست. <ref>عربستان، فخري، ص98 - 101.</ref> | عربستان با اختصاص يك ميليارد دينار اسلامي از بنيانگذاران بانك توسعه اسلامي به حساب مي‌آيد. اين كشور يكي از اعضاي مهم بانك عرب براي توسعه آفريقا نيز هست. <ref>عربستان، فخري، ص98 - 101.</ref> | ||
==پيشينه تاريخي عربستان== | ==پيشينه تاريخي عربستان== | ||
منطقه عربستان داراي تاريخي بس كهن و طولاني است كه مي‌توان پيشينه آن را به پنج دوران تقسيم نمود: | منطقه عربستان داراي تاريخي بس كهن و طولاني است كه مي‌توان پيشينه آن را به پنج دوران تقسيم نمود: | ||
=== دوران باستان تا هجرت حضرت ابراهيم== | === دوران باستان تا هجرت حضرت ابراهيم=== | ||
قرآن كريم در سوره «نازعات» از گسترش يافتن زمين سخن به ميان آورده است. <ref>نازعات: 30 وَ الأْرْضَ بَعْدَ ذلِكَ دَحاها.</ref> برابر روايات، پديدار شدن خاك و گسترشِ زمين از محل كعبه در مكه آغاز شده است. <ref>بحارالانوار، ج57، ص232، و ج66، ص254.</ref> بر اين اساس، سرزمين عربستان كهن‌ترين بلكه نخستين نقطه پيدايش كره خاكي است. | قرآن كريم در سوره «نازعات» از گسترش يافتن زمين سخن به ميان آورده است. <ref>نازعات: 30 وَ الأْرْضَ بَعْدَ ذلِكَ دَحاها.</ref> برابر روايات، پديدار شدن خاك و گسترشِ زمين از محل كعبه در مكه آغاز شده است. <ref>بحارالانوار، ج57، ص232، و ج66، ص254.</ref> بر اين اساس، سرزمين عربستان كهن‌ترين بلكه نخستين نقطه پيدايش كره خاكي است. | ||
باستان شناسان نيز قدمت اقامت در اين سرزمين را به دوران ماقبل تاريخ و«عصر حجر» منتسب ساخته‌اند. آنان اكتشافات باستاني و آثار زير خاكي را بهترين شاهد اين قدمت دانسته‌اند. <ref>جغرافياي تاريخي شبه جزيره عربي در دوران ماقبل تاريخ، دكتر طلعت احمد محمد عبده، ص184 ـ 268.</ref> گفتني است افزون بر آن‌ها، آثار دوره برنزي نيز در برخي از مناطق اين كشور كشف شده است. <ref>تاريخ البلاد العربية السعوديه، منيرالعجلاني، ص5 .</ref> | باستان شناسان نيز قدمت اقامت در اين سرزمين را به دوران ماقبل تاريخ و«عصر حجر» منتسب ساخته‌اند. آنان اكتشافات باستاني و آثار زير خاكي را بهترين شاهد اين قدمت دانسته‌اند. <ref>جغرافياي تاريخي شبه جزيره عربي در دوران ماقبل تاريخ، دكتر طلعت احمد محمد عبده، ص184 ـ 268.</ref> گفتني است افزون بر آن‌ها، آثار دوره برنزي نيز در برخي از مناطق اين كشور كشف شده است. <ref>تاريخ البلاد العربية السعوديه، منيرالعجلاني، ص5 .</ref> | ||
| خط ۱۳۹: | خط ۱۱۲: | ||
===عربستان در دوران معاصر=== | ===عربستان در دوران معاصر=== | ||
عربستان با پشت سر گذاشتن فراز و نشيب‌هاي بسياري كه بدان اشاره شد، به كشوري با اهميت در منطقه و جهان بدل شده است که تصيل ساختار حکومتي آن در درس آينده مطرح خواهد شد. | عربستان با پشت سر گذاشتن فراز و نشيب‌هاي بسياري كه بدان اشاره شد، به كشوري با اهميت در منطقه و جهان بدل شده است که تصيل ساختار حکومتي آن در درس آينده مطرح خواهد شد. | ||
==ساختار حکومت== | ==ساختار حکومت== | ||
عربستان كه قرآن را قانون اساسي خود معرفي مي‌نمايد، در سال 1412ه . ق. به فرمان ملك فهد از مواهب تدوين سه قانون؛ شامل قانون اساسي، قوانين مجلس شورا و قانون مناطق ايالتي برخوردار شد. | عربستان كه [[قرآن]] را قانون اساسي خود معرفي مي‌نمايد، در سال 1412ه . ق. به فرمان ملك فهد از مواهب تدوين سه قانون؛ شامل قانون اساسي، قوانين مجلس شورا و قانون مناطق ايالتي برخوردار شد. | ||
بر طبق اصل 24 قانون اساسي، اين كشور داراي سه قوه به شرح ذيل است: | بر طبق اصل 24 قانون اساسي، اين كشور داراي سه قوه به شرح ذيل است: | ||
«قواي دولت بر سه قوه استوار است: قوه قضائيه، قوه مجريه و قوه مقننه؛ اين سه قوه در انجام وظايف خود بر مبناي اين قانون و ديگر قوانين، هماهنگي به عمل مي‌آورند و پادشاه مرجع تمام اين قوا مي‌باشد.» | «قواي دولت بر سه قوه استوار است: قوه قضائيه، قوه مجريه و قوه مقننه؛ اين سه قوه در انجام وظايف خود بر مبناي اين قانون و ديگر قوانين، هماهنگي به عمل مي‌آورند و پادشاه مرجع تمام اين قوا مي‌باشد.» | ||
| خط ۱۵۱: | خط ۱۲۳: | ||
پس از هيئت دولت، عالي‌ترين مقام اجرايي در هر منطقه، اميران آن مناطق مي‌باشند.كشور عربستان به سيزده استان تقسيم شده است كه از سوي پادشاه در رأس هر استان، يكي از اعضاي خانواده سلطنتي به عنوان «امير» آن منطقه منصوب مي‌گردد. | پس از هيئت دولت، عالي‌ترين مقام اجرايي در هر منطقه، اميران آن مناطق مي‌باشند.كشور عربستان به سيزده استان تقسيم شده است كه از سوي پادشاه در رأس هر استان، يكي از اعضاي خانواده سلطنتي به عنوان «امير» آن منطقه منصوب مي‌گردد. | ||
مؤسسات عمومي عربستان عبارتند از: ديوان محاسبات عمومي، ديوان خدمات شهري، سازمان امور استخدامي، اداره آمار عمومي، سازمان محيط زيست و هواشناسي، هيئت عربي سعودي استاندارد (المواصفات والمقاييس)، مؤسسه عمومي مخارج و هزينه‌ها. | مؤسسات عمومي عربستان عبارتند از: ديوان محاسبات عمومي، ديوان خدمات شهري، سازمان امور استخدامي، اداره آمار عمومي، سازمان محيط زيست و هواشناسي، هيئت عربي سعودي استاندارد (المواصفات والمقاييس)، مؤسسه عمومي مخارج و هزينه‌ها. | ||
==سياست خارجي== | ==سياست خارجي== | ||
سياست و روابط خارجي عربستان در پنج بخش قابل تبيين | سياست و روابط خارجي عربستان در پنج بخش قابل تبيين است: | ||
است: | |||
=== روابط با كشورهاي غربي=== | === روابط با كشورهاي غربي=== | ||
از زمان تشكيل عربستان سعودي، همواره اين كشور روابط | از زمان تشكيل عربستان سعودي، همواره اين كشور روابط بسيار نزديكي با دول غربي؛ به ويژه با انگليس و آمريكا داشته است. | ||
بسيار نزديكي با دول غربي؛ به ويژه با انگليس و آمريكا داشته است. | |||
پس از جنگ جهاني دوم، رابطه عميق با انگليس، جاي خود را به آمريكا داد. | پس از جنگ جهاني دوم، رابطه عميق با انگليس، جاي خود را به آمريكا داد. | ||
نزديكي بيشتر سياست خارجي عربستان به غرب و آمريكا كه از | نزديكي بيشتر سياست خارجي عربستان به غرب و آمريكا كه از | ||
| خط ۲۲۳: | خط ۱۸۶: | ||
اعضاي اين سازمان نقش پليس منكرات را بر عهده دارند و با گشت زني در خيابان‌ها، با موارد غير مشروع برخورد مي‌كنند. | اعضاي اين سازمان نقش پليس منكرات را بر عهده دارند و با گشت زني در خيابان‌ها، با موارد غير مشروع برخورد مي‌كنند. | ||
==== سازمان‌هاي وابسته به امور مذهبي==== | ==== سازمان‌هاي وابسته به امور مذهبي==== | ||
از مراكز مهم ديگر وابسته به امور مذهبي عبارتند از: 1. مؤسسه ملي راهنمايي حجاج؛ 2. معهد خادم الحرمين الشريفين لأبحاث الحج؛ 3. مجتمع چاپ قرآن ملك فهد؛ 4 . كارگاه بافت پرده كعبه؛ 5. حوزه‌هاي ديني و رهبران مذهبي | از مراكز مهم ديگر وابسته به امور مذهبي عبارتند از: 1. مؤسسه ملي راهنمايي حجاج؛ 2. معهد خادم الحرمين الشريفين لأبحاث الحج؛ 3. مجتمع چاپ قرآن ملك فهد؛ 4 . كارگاه بافت پرده كعبه؛ 5. حوزه‌هاي ديني و رهبران مذهبي | ||
== مقرّرات عربستان== | == مقرّرات عربستان== | ||
فلسفه وجودي كاروان و انتخاب مدير و معاونِ واجد شرايط، تأمين آسايش، جلب رضايت زائر و اطمينان بر صحت اعمال او مي‌باشد. | فلسفه وجودي كاروان و انتخاب مدير و معاونِ واجد شرايط، تأمين آسايش، جلب رضايت زائر و اطمينان بر صحت اعمال او مي‌باشد. | ||