Automoderated users، دیوان‌سالاران، checkuser، ناظمان (CommentStreams)، developer، Moderators، مدیران
۹٬۹۰۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:ناودان کعبه.jpg|350px|thumb|left|]] | [[پرونده:ناودان کعبه.jpg|350px|thumb|left|]] | ||
ناودان کعبه | '''ناودان کعبه''' مجرایی از جنس طلا در دیوار کعبه برای خروج آب باران از سقف آن. ناودان کعبه در سمت [[حجر اسماعیل]] قرار دارد. این ناودان را نخستین بار [[قریش]] در بنای کعبه ساختند. در [[احادیث معصومین]]، ناودان کعبه به عنوان مکان مبارک و محل [[عبادات]] انبیا و [[اهل بیت]] ذکر شده است. | ||
==موقعیت== | ==موقعیت== | ||
{{بیشتر|کعبه}} | {{بیشتر|کعبه}} | ||
ناودان کعبه در سمت [[حجر اسماعیل]]، یعنی در ضلع شمالی بر پشت بام [[کعبه]] نصب شده و آب باران را به حجر می‌ریزد. | ناودان کعبه در سمت [[حجر اسماعیل]]، یعنی در ضلع شمالی بر پشت بام [[کعبه]] نصب شده و آب باران را به حجر می‌ریزد. | ||
== | ==واژه== | ||
به زبان عربی، میزاب به معنای ناودان است. و بعضی بر این نظر هستند که میزاب دارای ریشه‌ی فارسی مرزآب است. <ref>الرحلة الحجازیة، ص105.</ref> | به زبان عربی، میزاب به معنای ناودان است. و بعضی بر این نظر هستند که میزاب دارای ریشه‌ی فارسی مرزآب است. <ref>الرحلة الحجازیة، ص105.</ref> | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
{{بیشتر|بازسازی کعبه}} | {{بیشتر|بازسازی کعبه}} | ||
کعبه‌ای که [[حضرت ابراهیم|حضرت ابراهیم(ع)]] ساخت، سقف نداشت<ref>فی منزل الوحی، ص207.</ref>؛ بنابراین به ناودان نیازی نداشت. بعدا [[قصی بن کلاب]] برای [[کعبه]]، سقفی از چوب ساخت ولی ناودانی برای سقف در نظر نگرفت. | کعبه‌ای که [[حضرت ابراهیم|حضرت ابراهیم(ع)]] ساخت، سقف نداشت<ref>فی منزل الوحی، ص207.</ref>؛ بنابراین به ناودان نیازی نداشت. بعدا [[قصی بن کلاب]] برای [[کعبه]]، سقفی از چوب ساخت ولی ناودانی برای سقف در نظر نگرفت. [[قریش]] که نخستین سقف محکم را برای کعبه ساختند محلی نیز برای ریزش آب باران ساختند که آب‌ها را به [[حجر اسماعیل]] می‌ریخت<ref>اخبار مکة و ما جاء فیها من الآثار، ج1، ص197 به بعد.</ref> | ||
[[قریش]] که نخستین سقف محکم را برای کعبه ساختند محلی نیز برای ریزش آب باران ساختند که آب‌ها را به [[حجر اسماعیل]] می‌ریخت<ref>اخبار مکة و ما جاء فیها من الآثار، ج1، ص197 به بعد.</ref> | |||
[[عبدالله ابن زبیر ابن عوام|ابن زبیر]] نیز در سال ۶۴ق که کعبه را دوباره ساختُ برای آن ناودانی گذاشت. <ref>راهنمای حرمین شریفین، ج1، ص178.</ref> | [[عبدالله ابن زبیر ابن عوام|ابن زبیر]] نیز در سال ۶۴ق که کعبه را دوباره ساختُ برای آن ناودانی گذاشت. <ref>راهنمای حرمین شریفین، ج1، ص178.</ref> | ||
{{بیشتر|عبدالله ابن زبیر}} | {{بیشتر|عبدالله ابن زبیر}} | ||
[[حجاج بن یوسف]] | [[حجاج بن یوسف]] نیز ناودانی از مس برای سقف کعبه ساخت که بین [[رکن عراقی]] و [[رکن شامی|شامی]] قرار داشت و هنوز هم در همان مکان است. بعدا [[ولید بن عبدالملک]] صفحه‌ای از طلا روی این ناودان کشید. | ||
در سال 959ق سلطان سلیمان، ناودانی از نقره ساخت و در سال 1021ق سلطان احمد آن را با زر و لاجورد رنگین نمود. در سال 1272ق سلطان عبدالمجید ناودانی از طلای خالص ساخت. | در سال 959ق سلطان سلیمان، ناودانی از نقره ساخت و در سال 1021ق سلطان احمد آن را با زر و لاجورد رنگین نمود. در سال 1272ق سلطان عبدالمجید ناودانی از طلای خالص ساخت. | ||
==نام‌های دیگر ناودان== | ==نام‌های دیگر ناودان== | ||
این ناودان با نام‌های میزاب الذهب(ناودان طلا) <ref>راهنمای حرمین شریفین، ج1، ص178.</ref><ref>راهنمای حرمین شریفین، ج1، ص178.</ref> و میزاب الرحمة <ref>الرحلة الحجازیة، ص105، موسوعة العتبات المقدسة، ص236.</ref> (ناودان رحمت) مشهور می‌باشد. | این ناودان با نام‌های میزاب الذهب (ناودان طلا) <ref>راهنمای حرمین شریفین، ج1، ص178.</ref><ref>راهنمای حرمین شریفین، ج1، ص178.</ref> و میزاب الرحمة <ref>الرحلة الحجازیة، ص105، موسوعة العتبات المقدسة، ص236.</ref> (ناودان رحمت) مشهور می‌باشد. | ||
==در روایات== | ==در روایات== | ||
در روایات ناودان | برخی ویژگی‌ها در روایات به مکان قرار گرفتن ناودان (زیر ناودان) نسبت داده شده است: | ||
* محل ایستادن و اذن [[حضرت جبرئیل]] برای رسیدن به خدمت [[پیامبر اکرم]].<ref>الكافي، ج 4، ص 557.</ref> | * محل ایستادن و اذن [[حضرت جبرئیل]] برای رسیدن به خدمت [[پیامبر اکرم]].<ref>الكافي، ج 4، ص 557.</ref> | ||
* محل عبادات اهل بیت<ref>مستدرك الوسائل، ج 9، ص 427.</ref>. | * محل عبادات اهل بیت<ref>مستدرك الوسائل، ج 9، ص 427.</ref>. | ||
* محل نماز شَبِير و شَبَّر.<ref>مستدرك الوسائل، ج 3، ص 422.</ref> | * محل نماز شَبِير و شَبَّر.<ref>مستدرك الوسائل، ج 3، ص 422.</ref> | ||
* استحباب [[نماز]] خواندن.<ref>مستدرك الوسائل، ج 3، ص 422.</ref>.<ref>بحار الانوار، ج 99، ص 230.</ref> | * استحباب [[نماز]] خواندن.<ref>مستدرك الوسائل، ج 3، ص 422.</ref>.<ref>بحار الانوار، ج 99، ص 230.</ref> | ||
* استحباب [[دعا]] کردن.<ref>مستدرك الوسائل، ج 3، ص 422.</ref>.<ref>بحار الانوار، ج 99، ص 230.</ref> | * استحباب [[دعا]] کردن.<ref>مستدرك الوسائل، ج 3، ص 422.</ref>.<ref>بحار الانوار، ج 99، ص 230.</ref> | ||
===سبب شفای بیمار=== | ===سبب شفای بیمار=== | ||
در برخی روایات آبی که از ناودان می‌ریزد شفا بخش توصیف شده است.<ref>الكافي، ج 6، ص 387.</ref><ref>بحار الانوار، ج 47، ص 122.</ref> | |||
==در ادب فارسی== | ==در ادب فارسی== | ||
ناودان کعبه از مفاهیمی | ناودان کعبه از مفاهیمی است که در ادبیات فارسی<ref>شجاعى، محمد، حج در آئينه شعر فارسى، 1جلد، مشعر - تهران - ايران، چاپ: 2، 1388 ه.ش.</ref>، شعرا در مورد آن اشعاری سروده‌اند مثل محیی لاری<ref>محيى لارى، فتوح الحرمين، ص 46 و 47.</ref>، سنایی<ref>سنايى، ديوان، ص 104.</ref>، خاقانی<ref>خاقانى، ديوان، ص 404.</ref>،<ref>خاقانى، ديوان، ص 246.</ref> جامی<ref>جامى، سبحة الاسرار، سلسلة الذهب، ص 226.</ref>. | ||
نمونه‌ای از اشعار: | نمونه‌ای از اشعار: | ||
* سنایی: جويد به تبرك آب دستت چون حاج ز ناودان كعبه<ref>سنايى، ديوان، ص 104.</ref> | * سنایی: جويد به تبرك آب دستت چون حاج ز ناودان كعبه<ref>سنايى، ديوان، ص 104.</ref> | ||