Automoderated users، دیوان‌سالاران، checkuser، ناظمان (CommentStreams)، developer، Moderators، مدیران
۹٬۹۱۹
ویرایش
ناودان کعبه: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح ارقام، اصلاح نویسه‌های عربی، اصلاح فاصلهٔ مجازی
بدون خلاصۀ ویرایش |
(اصلاح ارقام، اصلاح نویسه‌های عربی، اصلاح فاصلهٔ مجازی) |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
ناودان کعبه در سمت [[حجر اسماعیل]]، یعنی در ضلع شمالی بر پشت بام [[کعبه]] نصب شده و آب باران را به حجر می‌ریزد. | ناودان کعبه در سمت [[حجر اسماعیل]]، یعنی در ضلع شمالی بر پشت بام [[کعبه]] نصب شده و آب باران را به حجر می‌ریزد. | ||
==واژه== | ==واژه== | ||
به زبان عربی، میزاب به معنای ناودان است. و بعضی بر این نظر هستند که میزاب دارای | به زبان عربی، میزاب به معنای ناودان است. و بعضی بر این نظر هستند که میزاب دارای ریشهٔ فارسی مرزآب است. <ref>الرحلة الحجازیة، ص105.</ref> | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
{{بیشتر|بازسازی کعبه}} | {{بیشتر|بازسازی کعبه}} | ||
ناودان کعبه در طول تاریخ بارها تعویض شده است. | ناودان کعبه در طول تاریخ بارها تعویض شده است. | ||
کعبه‌ای که [[حضرت ابراهیم|حضرت ابراهیم(ع)]] ساخت، سقف نداشت<ref>فی منزل الوحی، ص207.</ref>؛ بنابراین به ناودان نیازی نداشت. بعدا [[قصی بن کلاب]] برای [[کعبه]]، سقفی از چوب ساخت ولی ناودانی برای سقف در نظر نگرفت. [[قریش]] که نخستین سقف محکم را برای کعبه ساختند محلی نیز برای ریزش آب باران ساختند که آب‌ها را به [[حجر اسماعیل]] می‌ریخت<ref>اخبار مکة و ما جاء فیها من الآثار، ج1، ص197 به بعد.</ref> | کعبه‌ای که [[حضرت ابراهیم|حضرت ابراهیم(ع)]] ساخت، سقف نداشت<ref>فی منزل الوحی، ص207.</ref>؛ بنابراین به ناودان نیازی نداشت. بعدا [[قصی بن کلاب]] برای [[کعبه]]، سقفی از چوب ساخت ولی ناودانی برای سقف در نظر نگرفت. [[قریش]] که نخستین سقف محکم را برای کعبه ساختند محلی نیز برای ریزش آب باران ساختند که آب‌ها را به [[حجر اسماعیل]] می‌ریخت<ref>اخبار مکة و ما جاء فیها من الآثار، ج1، ص197 به بعد.</ref> | ||
به گزارش محمد طاهر کردی در کتاب تاریخ القویم<ref>تاریخ القویم، ج۴ ص ۱۶۷-۱۶۹</ref> تاریخ بازسازی‌های ناودان کعبه به شرح زیر است: | به گزارش محمد طاهر کردی در کتاب تاریخ القویم<ref>تاریخ القویم، ج۴ ص ۱۶۷-۱۶۹</ref> تاریخ بازسازی‌های ناودان کعبه به شرح زیر است: | ||
* [[عبدالله ابن زبیر ابن عوام|ابن زبیر]] در سال ۶۴ق که کعبه را دوباره ساختُ برای آن ناودانی گذاشت. | * [[عبدالله ابن زبیر ابن عوام|ابن زبیر]] در سال ۶۴ق که کعبه را دوباره ساختُ برای آن ناودانی گذاشت. | ||
{{بیشتر|بازسازی کعبه(ابن زبیر)}} | {{بیشتر|بازسازی کعبه(ابن زبیر)}} | ||
* [[حجاج بن یوسف]] ناودانی از مس برای سقف کعبه ساخت. | * [[حجاج بن یوسف]] ناودانی از مس برای سقف کعبه ساخت. | ||
* [[ولید بن عبدالملک]] صفحه‌ای از طلا روی این ناودان کشید. | * [[ولید بن عبدالملک]] صفحه‌ای از طلا روی این ناودان کشید. | ||
* بازسازی میزاب در سال ۵۳۹ به دست [[رامشت]]، که سازنده [[رباط رامشت]] در مکه است. | * بازسازی میزاب در سال ۵۳۹ به دست [[رامشت]]، که سازنده [[رباط رامشت]] در مکه است. | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
* بنابر گزارشی، [[رمیثه]] یکی از شرفای [[مکه]] در فاصله سال‌های ۷۰۱ تا ۷۴۶ سال‌هایی بر مکه حاکم بود، نیز ناودانی برای [[کعبه]] ساخت. | * بنابر گزارشی، [[رمیثه]] یکی از شرفای [[مکه]] در فاصله سال‌های ۷۰۱ تا ۷۴۶ سال‌هایی بر مکه حاکم بود، نیز ناودانی برای [[کعبه]] ساخت. | ||
* [[ناصر لدین الله]] نیز در سال ۷۸۱ ناودانی برای کعبه ساخت که گفته شده با چوب و تزیین شده با نقره بوده است. | * [[ناصر لدین الله]] نیز در سال ۷۸۱ ناودانی برای کعبه ساخت که گفته شده با چوب و تزیین شده با نقره بوده است. | ||
* در سال | * در سال ۹۵۹ق سلطان [[سلیمان قانونی]]، ناودانی از نقره بر کعبه نصب کرد. | ||
* در سال ۹۶۲ ناودانی از طلا جایگزین آن شد | * در سال ۹۶۲ ناودانی از طلا جایگزین آن شد | ||
* در سال | * در سال ۱۰۲۱ق سلطان احمد آن را با زر و لاجورد رنگین نمود. | ||
* در سال | * در سال ۱۲۷۳ق سلطان عبدالمجید ناودانی از طلای خالص ساخت. این ناودان که حدود ۵۰ رطل طلا در آن به کار رفته است تا زمان حیات محمد طاهر کردی بر کعبه قرار داشته است.<ref>تاریخ القویم،مجلد ۴، ص ۱۷۱</ref> | ||
==نام‌های دیگر ناودان== | ==نام‌های دیگر ناودان== | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
==در روایات== | ==در روایات== | ||
برخی ویژگی‌ها در روایات به مکان قرار گرفتن ناودان (زیر ناودان) نسبت داده شده است: | برخی ویژگی‌ها در روایات به مکان قرار گرفتن ناودان (زیر ناودان) نسبت داده شده است: | ||
* محل ایستادن و اذن [[حضرت جبرئیل]] برای رسیدن به خدمت [[پیامبر اکرم]].<ref> | * محل ایستادن و اذن [[حضرت جبرئیل]] برای رسیدن به خدمت [[پیامبر اکرم]].<ref>الکافی، ج 4، ص 557.</ref> | ||
* محل عبادات اهل بیت<ref> | * محل عبادات اهل بیت<ref>مستدرک الوسائل، ج 9، ص 427.</ref>. | ||
* محل نماز | * محل نماز شَبِیر و شَبَّر.<ref>مستدرک الوسائل، ج 3، ص 422.</ref> | ||
* استحباب [[نماز]] خواندن.<ref> | * استحباب [[نماز]] خواندن.<ref>مستدرک الوسائل، ج 3، ص 422.</ref>.<ref>بحار الانوار، ج 99، ص 230.</ref> | ||
* استحباب [[دعا]] کردن.<ref> | * استحباب [[دعا]] کردن.<ref>مستدرک الوسائل، ج 3، ص 422.</ref>.<ref>بحار الانوار، ج 99، ص 230.</ref> | ||
===سبب شفای بیمار=== | ===سبب شفای بیمار=== | ||
در برخی روایات آبی که از ناودان می‌ریزد شفا بخش توصیف شده است.<ref> | در برخی روایات آبی که از ناودان می‌ریزد شفا بخش توصیف شده است.<ref>الکافی، ج 6، ص 387.</ref><ref>بحار الانوار، ج 47، ص 122.</ref> | ||
==در ادب فارسی== | ==در ادب فارسی== | ||
ناودان کعبه از مفاهیمی است که در ادبیات فارسی<ref> | ناودان کعبه از مفاهیمی است که در ادبیات فارسی<ref>شجاعی، محمد، حج در آئینه شعر فارسی، 1جلد، مشعر - تهران - ایران، چاپ: 2، 1388 ه.ش.</ref>، شعرا در مورد آن اشعاری سروده‌اند مثل محیی لاری<ref>محیی لاری، فتوح الحرمین، ص 46 و 47.</ref>، سنایی<ref>سنایی، دیوان، ص 104.</ref>، خاقانی<ref>خاقانی، دیوان، ص 404.</ref>،<ref>خاقانی، دیوان، ص 246.</ref> جامی<ref>جامی، سبحة الاسرار، سلسلة الذهب، ص 226.</ref>. | ||
نمونه‌ای از اشعار: | نمونه‌ای از اشعار: | ||
* سنایی: | * سنایی: جوید به تبرک آب دستت چون حاج ز ناودان کعبه<ref>سنایی، دیوان، ص 104.</ref> | ||
* خاقانی: | * خاقانی: ای تشنه ابر رحمت تو چون من لب ناودان کعبه<ref>خاقانی، دیوان، ص 246.</ref> | ||
==جستارهای ویژه== | ==جستارهای ویژه== | ||
* [[کعبه]] | * [[کعبه]] | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
}} | }} | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
*'''اخبار مکة و ما جاء فیها من الآثار'''، | *'''اخبار مکة و ما جاء فیها من الآثار'''، ابوالولید محمد بن عبدالله بن احمد (ازرقی)، بیروت، دارالاندلس، ۱۴۱۶ ه .ق. | ||
*''' | *'''الکافی'''، ابوجعفر محمد بن یعقوب، کلینی، چهارم، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۴۰۷ه .ق. | ||
*''' | *'''مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، میرزا حسین نوری'''، قم، مؤسسه آل‌البیت لاحیاء التراث، ۱۴۰۸ه .ق. | ||
*'''بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار'''، | *'''بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار'''، مولی محمد باقر بن مولی محمدتقی مجلسی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا. | ||
*'''الرحلة الحجازیة'''. | *'''الرحلة الحجازیة'''. | ||
*'''فی منزل الوحی'''. | *'''فی منزل الوحی'''. | ||
*'''راهنمای حرمین شریفین'''. | *'''راهنمای حرمین شریفین'''. | ||
*'''موسوعة العتبات المقدسة'''. | *'''موسوعة العتبات المقدسة'''. | ||