پرش به محتوا

ساخت مسجدالنبی (دوران پیامبر): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:
با افزایش تعداد مسلمانان، گسترش مسجد ضرورت یافت. پیامبر پس از غزوه خیبر مسجد را توسعه داد و بر مساحت آن افزود.
با افزایش تعداد مسلمانان، گسترش مسجد ضرورت یافت. پیامبر پس از غزوه خیبر مسجد را توسعه داد و بر مساحت آن افزود.


==مسجدالنبی==
==ساخت مسجدالنبی==


پیامبر پس از هجرت از مکه به مدینه و استقرار در آن شهر، خانه و مسجدی را بنا نهاد. ایجاد این اماکن در محل نشستن شتر پیامبر به هنگام ورود به مدینه دانسته شده است.
پیامبر پس از هجرت از مکه به مدینه و استقرار در آن شهر، خانه و مسجدی را بنا نهاد. ایجاد این اماکن در محل نشستن شتر پیامبر به هنگام ورود به مدینه دانسته شده است.
خط ۱۶: خط ۱۶:


برخی منابع پژوهشی، بر اساس مجموع روایت‌ها ماجرای ساخته شدن مسجد را به این شکل ترسیم کرده اند
برخی منابع پژوهشی، بر اساس مجموع روایت‌ها ماجرای ساخته شدن مسجد را به این شکل ترسیم کرده اند
در مرحله اول مسجد النبی چهار دیواری بود که طولش از شرق به غرب ۶۳ و عرضش از شمال به جنوب ۵۴ ذراع بود. و سقفی نداشت. <ref>. عمارة المسجد النبوی، ص ۳۸</ref>
با افزایش جمعیت مسلمانان، مسجد را کمی بزگرت کردند و طول آن را به ۷۰ ذراع و عرضش را به بیش از ۶۰ ذراع رساندند. <ref>. عمارة المسجد النبوی، ص ۳۸</ref>
پس از مدتی به دلیل شدت گرما، سایبانی در جهت شمال مسجد ساخته شد که محل نماز (مصلی) مسجد بود. این سایه‌بان بر روی ستون‌هایی از چوب قرار داشت و در آغاز از چوب ساخته شده و پس از مدتی برای جلوگیری از نفوذ باران گل اندود شد. <ref>. عمارة المسجد النبوی، ص ۳۸-۳۹</ref>
== تغییر قبله ==
مرحله دیگری از تغییر مسجد النبی زمانی بود که قبله از سمت شمال (مسجدالاقصی) به جنوب مدینه (کعبه) تغییر کرد. بدین ترتیب لازم بود محل نمازگزاری که سایه بان داشت به جنوب مسجد برود. در این مرحله سایه‌بان شمالی را باقی گذاشتند و در جنوب مسجد نیز محوطه‌ای سقف دار که بر سه ردیف ستون بنا شده بود ساختند. در هر ردیف شش ستون قرار داشت و این همان رواق جنوبی مسجد النبی بود. رواق شمالی (سایبانی که قبل از تغییر قبله مصلی بود) دست نخورده باقی ماند و تبدیل شد به مکانی برای اهل صفه.<ref>. عماره المسجد النبوی، ص 45</ref>


==ابعاد اولیه مسجد==
==== بنای نخستین ====
در مرحله اول مسجد النبی چهار دیواری بود که طولش از شرق به غرب ۶۳ و عرضش از شمال به جنوب ۵۴ ذراع بود. و سقفی نداشت. <ref>. عمارة المسجد النبوی، ص ۳۸</ref>پی و اساس مسجد به عمق 3 ذراع (در حدود1/5 متر) با سنگ ریخته شد که دیوارهایی خشتی روی آن ساخته شد.


زمین مسجد مستطیل شکل  به عرض 60 ذراع(در حدود 30 متر) و طول :از شمال به جنوب 70 ذراع(در حدود 40 متر) ذکر شده است.
==== نخستین گسترش ====
 
با افزایش جمعیت مسلمانان، مسجد را کمی بزگرت کردند و طول آن را به ۷۰ ذراع و عرضش را به بیش از ۶۰ ذراع رساندند. <ref>. عمارة المسجد النبوی، ص ۳۸</ref>
دو خانه از خارج مسجد در سمت شرق به آن متصل بوده که متعلق به سوده بنت زمعه و عایشه بنت ابوبکر بوده است.
پس از مدتی به دلیل شدت گرما، سایبانی در جهت شمال مسجد ساخته شد که محل نماز (مصلی) مسجد بود. این سایه‌بان که از شاخ و برگ درختان ساخته شده بود بر روی ستون‌هایی از چوب قرار داشت و در آغاز از چوب ساخته شده و پس از مدتی برای جلوگیری از نفوذ باران گل اندود شد. <ref>. عمارة المسجد النبوی، ص ۳۸-۳۹</ref>
 
==بنای اولیه مسجد==
پی و اساس مسجد به عمق 3 ذراع (در حدود1/5 متر) با سنگ ریخته شد که دیوارهایی خشتی روی آن ساخته شد.
===طریقه خشت گذاری==
مسجد به شیوه سمیط یعنی خشت روی خشت ساخته شد و هنگامی که تعداد مسلمانان افزایش یافت به شیوه سعیده یعنی یک خشت و نیم ساخته شد و پس از آن به شیوه الذکر و الانثی یعنی دو خشت مختلف ساخته شد. عرض دیوار1/5 ذراع(در حدود 0/75متر) بود.
===سقف مسجد===
با گرم شدن هوا برای ایجاد سایه، ستون‌هایی از تنه نخل در مسجد قرار دادند و برآن‌ها چوب نهاده و روی چوبها را با برگ و شاخه خرما پوشاندند.به هنگام بارندگی اما آب از لای شاخ و برگ رد می شد و به همین خاطر سقف را با گل پوشاندند.


ارتفاع سقف مسجد به اندازه قامت یک انسان یعنی 3/5ذراع(1/75 متر) بود.
ارتفاع سقف مسجد به اندازه قامت یک انسان یعنی 3/5ذراع(1/75 متر) بود.


ساخت مسجد تابستان 623م به پایان رسید و پوشاندن با گل در زمستان 624م تمام شد.
ساخت مسجد تابستان 623م به پایان رسید و پوشاندن با گل در زمستان 624م تمام شد.
===رواق ها===
مسجد در جهت قبله( بیت المقدس، دیوار شمالی) سه رواق داشت که در هر رواق شش ستون وجود داشت.
===جایگاه صفه===
در قسمت انتهایی مسجد یعنی جنوب مسجد، صفه قرار داشت. صفه جایگاه مهاجرینی بود که خانه و مأوایی نداشتند.


===درها===
===درها===
خط ۵۳: خط ۳۵:


ارتفاع دیوار مسجد به 5 تا 7 ذراع (2/5 تا 3/5 متر) می رسید. در منابع آمده دیوار قبله، پیش از آن که به سمت کعبه تغییر کند، متشکل از تنه های نخل بود که کنار هم چیده شده بود.
ارتفاع دیوار مسجد به 5 تا 7 ذراع (2/5 تا 3/5 متر) می رسید. در منابع آمده دیوار قبله، پیش از آن که به سمت کعبه تغییر کند، متشکل از تنه های نخل بود که کنار هم چیده شده بود.
 
== تغییر قبله ==
مرحله دیگری از تغییر مسجد النبی زمانی بود که قبله از سمت شمال (مسجدالاقصی) به جنوب مدینه (کعبه) تغییر کرد. بدین ترتیب لازم بود محل نمازگزاری که سایه بان داشت به جنوب مسجد برود. در این مرحله سایه‌بان شمالی را باقی گذاشتند و در جنوب مسجد نیز محوطه‌ای سقف دار که بر سه ردیف ستون بنا شده بود ساختند. در هر ردیف شش ستون قرار داشت و این همان رواق جنوبی مسجد النبی بود. رواق شمالی (سایبانی که قبل از تغییر قبله مصلی بود) دست نخورده باقی ماند و تبدیل شد به مکانی برای اهل صفه.<ref>. عماره المسجد النبوی، ص 45</ref>
==طریقه خشت‌گذاری==
مسجد به شیوه سمیط یعنی خشت روی خشت ساخته شد و هنگامی که تعداد مسلمانان افزایش یافت به شیوه سعیده یعنی یک خشت و نیم ساخته شد و پس از آن به شیوه الذکر و الانثی یعنی دو خشت مختلف ساخته شد. عرض دیوار1/5 ذراع(در حدود 0/75متر) بود.
==تغییر قبله و تأثیر بر مسجد النبی==
==تغییر قبله و تأثیر بر مسجد النبی==