ساخت مسجدالنبی (دوران پیامبر): تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (added Category:بازسازی مسجدالنبی using HotCat) |
عاطفه فتاحی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۷: | خط ۷: | ||
==بنای نخست== | ==بنای نخست== | ||
حضرت محمد(ص) پس از [[هجرت]] از مکه به مدینه و استقرار در آن شهر، خانه و مسجدی را بنا نهاد. به این منظور، زمینی را که متعلق به دو یتیم از بنی نجار، بود خریداری نمود و مسجد را در آنجا بنا نهادند.ساخت مسجدحدود هفت ماه به طول انجامید. | حضرت محمد(ص) پس از [[هجرت]] از مکه به مدینه و استقرار در آن شهر، خانه و مسجدی را بنا نهاد. به این منظور، زمینی را که متعلق به دو یتیم از بنی نجار، بود خریداری نمود و مسجد را در آنجا بنا نهادند.ساخت مسجدحدود هفت ماه به طول انجامید.<ref>مدینه منوره، ص 71</ref> | ||
پی و اساس مسجد به عمق 3 ذراع (در حدود1/5 متر) با سنگ ریخته شد که دیوارهایی خشتی روی آن ساخته شد. بنای نخستین مسجد النبی چهار دیواری بود که طولش از شرق به غرب ۶۳ و عرضش از شمال به جنوب ۵۴ ذراع بود و سقفی نداشت. <ref>. [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%89_%D9%85%D9%86%D8%B0_%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A6%D9%87_%D8%AD%D8%AA%D9%89_%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%88%D9%83%D9%89.pdf&page=34 عمارة المسجد النبوی، ص ۳۸]</ref> | پی و اساس مسجد به عمق 3 ذراع (در حدود1/5 متر) با سنگ ریخته شد که دیوارهایی خشتی روی آن ساخته شد. <ref>مدینه منوره، ص 75</ref>بنای نخستین مسجد النبی چهار دیواری بود که طولش از شرق به غرب ۶۳ و عرضش از شمال به جنوب ۵۴ ذراع بود و سقفی نداشت. <ref>. [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%89_%D9%85%D9%86%D8%B0_%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A6%D9%87_%D8%AD%D8%AA%D9%89_%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%88%D9%83%D9%89.pdf&page=34 عمارة المسجد النبوی، ص ۳۸]</ref> | ||
== بازسازی اول == | == بازسازی اول == | ||
خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
پس از مدتی به دلیل شدت گرما، سایبانی در جهت شمال مسجد ساخته شد که محل نماز (مصلی) مسجد بود. به این بخش از مسجد [[رواق|رِواق]] گفته میشود. این سایهبان که از شاخ و برگ درختان ساخته شده بود بر روی ستونهایی از چوب قرار داشت و در آغاز از چوب و برگ درختان ساخته شده و پس از مدتی برای جلوگیری از نفوذ باران گل اندود شد.<ref>. [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%89_%D9%85%D9%86%D8%B0_%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A6%D9%87_%D8%AD%D8%AA%D9%89_%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%88%D9%83%D9%89.pdf&page=34 عمارة المسجد النبوی، ص ۳۸-۳۹]</ref> | پس از مدتی به دلیل شدت گرما، سایبانی در جهت شمال مسجد ساخته شد که محل نماز (مصلی) مسجد بود. به این بخش از مسجد [[رواق|رِواق]] گفته میشود. این سایهبان که از شاخ و برگ درختان ساخته شده بود بر روی ستونهایی از چوب قرار داشت و در آغاز از چوب و برگ درختان ساخته شده و پس از مدتی برای جلوگیری از نفوذ باران گل اندود شد.<ref>. [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%89_%D9%85%D9%86%D8%B0_%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A6%D9%87_%D8%AD%D8%AA%D9%89_%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%88%D9%83%D9%89.pdf&page=34 عمارة المسجد النبوی، ص ۳۸-۳۹]</ref> | ||
ارتفاع سقف مسجد به اندازه قامت یک انسان یعنی 3/5ذراع(1/75 متر) بود. | ارتفاع سقف مسجد به اندازه قامت یک انسان یعنی 3/5ذراع(1/75 متر) بود.<ref>مدینه منوره، ص 77</ref> | ||
====درها==== | ====درها==== | ||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
====دیوار==== | ====دیوار==== | ||
ارتفاع دیوار مسجد به 5 تا 7 ذراع (2/5 تا 3/5 متر) می رسید. در منابع آمده دیوار قبله، پیش از آن که به سمت کعبه تغییر کند، متشکل از تنه های نخل بود که کنار هم چیده شده بود. | ارتفاع دیوار مسجد به 5 تا 7 ذراع (2/5 تا 3/5 متر) می رسید. در منابع آمده دیوار قبله، پیش از آن که به سمت کعبه تغییر کند، متشکل از تنه های نخل بود که کنار هم چیده شده بود.<ref>مدینه منوره، ص 77</ref> | ||
== بازسازی بعد از تغییر قبله == | == بازسازی بعد از تغییر قبله == | ||
مرحله دیگری از تغییر مسجد النبی زمانی بود که قبله از سمت شمال ([[مسجد الاقصی|مسجدالاقصی]]) به جنوب مدینه ([[کعبه]]) تغییر کرد. در این مرحله ابعاد مسجد تغییر نکرد. اما لازم بود محل نمازگزاری که سایهبان داشت و در ضلع شمالی بود به جنوب مسجد برود. | مرحله دیگری از تغییر مسجد النبی زمانی بود که قبله از سمت شمال ([[مسجد الاقصی|مسجدالاقصی]]) به جنوب مدینه ([[کعبه]]) تغییر کرد. در این مرحله ابعاد مسجد تغییر نکرد. اما لازم بود محل نمازگزاری که سایهبان داشت و در ضلع شمالی بود به جنوب مسجد برود. | ||
در جنوب مسجد محوطهای سقفدار که بر سه ردیف ستون بنا شده بود ساخته شد که در هر ردیف شش ستون قرار داشت. این همان رواق جنوبی مسجدالنبی بود. رواق شمالی (سایبانی که قبل از تغییر قبله مصلی بود) دست نخورده | در جنوب مسجد محوطهای سقفدار که بر سه ردیف ستون بنا شده بود ساخته شد که در هر ردیف شش ستون قرار داشت. این همان رواق جنوبی مسجدالنبی بود. رواق شمالی (سایبانی که قبل از تغییر قبله مصلی بود) دست نخورده باقیماند و تبدیل به مکانی برای [[اهل صفه]] شد .<ref>. [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%89_%D9%85%D9%86%D8%B0_%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A6%D9%87_%D8%AD%D8%AA%D9%89_%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%88%D9%83%D9%89.pdf&page=41 عماره المسجد النبوی، ص 45]</ref><ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص ۵۳</ref> | ||
در این بازسازی درِ جنوبی مسجد مسدود شد و در عوض دری در ضلع شمالی باز شد اما درهای شرقی و غربی ([[باب جبرئیل|باب عثمان]] و [[باب عاتکه]]) تغییری نکردند.<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص 52-53</ref> | در این بازسازی درِ جنوبی مسجد مسدود شد و در عوض دری در ضلع شمالی باز شد اما درهای شرقی و غربی ([[باب جبرئیل|باب عثمان]] و [[باب عاتکه]]) تغییری نکردند.<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص 52-53</ref> | ||
خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
==بازسازی چهارم بعد از فتح خیبر== | ==بازسازی چهارم بعد از فتح خیبر== | ||
با افزایش تعداد مسلمانان ضرورت توسعه مسجد ایجاد شد. پیامبر پس از بازگشت از [[غزوه خیبر]] به توسعه مسجد پرداخت. برای این کار خانه یکی از انصار خریداری و به مسجد اضافه شد.<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص ۵۴</ref> و ابعاد مسجد به ۱۰۰ در ۱۰۰ ذراع<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ،ص 54</ref> یا 100 در 90 ذراع (در حدود 45 در 50 متر) افزایش یافت. | با افزایش تعداد مسلمانان ضرورت توسعه مسجد ایجاد شد. پیامبر پس از بازگشت از [[غزوه خیبر]] به توسعه مسجد پرداخت. برای این کار خانه یکی از انصار خریداری و به مسجد اضافه شد.<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص ۵۴</ref> و ابعاد مسجد به ۱۰۰ در ۱۰۰ ذراع<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ،ص 54</ref> یا 100 در 90 ذراع (در حدود 45 در 50 متر) افزایش یافت.<ref>مدینه منوره، ص 79</ref> | ||
==== گسترش رواق ==== | ==== گسترش رواق ==== | ||
در این بازسازی، سه ستون به هر ردیف از ستونهای رواق مسجد افزوده شد و تعداد ستونها در هر ردیف به ۹ ستون رسید. دو ستون در قسمت غربی و یک ستون در قسمت شرقی اضافه شد. بدین ترتیب رواق مسجد سه ستون عمق و ۹ ستون عرض داشت.<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص 54-56</ref> سقف مسجد نیز هفت ذراع سه و نیم متر بوده است.<ref>عمارة المسجد النبوی، ص ۵۵</ref> | در این بازسازی، سه ستون به هر ردیف از ستونهای رواق مسجد افزوده شد و تعداد ستونها در هر ردیف به ۹ ستون رسید. دو ستون در قسمت غربی و یک ستون در قسمت شرقی اضافه شد. بدین ترتیب رواق مسجد سه ستون عمق و ۹ ستون عرض داشت.<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص 54-56</ref> سقف مسجد نیز هفت ذراع سه و نیم متر بوده است.<ref>عمارة المسجد النبوی، ص ۵۵</ref> | ||
بنا بر نقل برخی منابع توسعه مسجد موجب تخریب صفه شد. | بنا بر نقل برخی منابع توسعه مسجد موجب تخریب صفه شد.<ref>مدینه منوره، ص 77</ref> | ||
برخی منابع سنگفرش شدن مسجد با سنگریزه را در این دوره دانستهاند.[[پرونده:پلان مسجدالنبی بعد از فتح خیبر.jpg|وسط|بیقاب|450px|جایگزین=مراحل توسعه مسجد قبل از تغییر قبله]] | برخی منابع سنگفرش شدن مسجد با سنگریزه را در این دوره دانستهاند.<ref>مدینه منوره، ص 80</ref>[[پرونده:پلان مسجدالنبی بعد از فتح خیبر.jpg|وسط|بیقاب|450px|جایگزین=مراحل توسعه مسجد قبل از تغییر قبله]] | ||
== خانههای چسبیده به مسجد == | == خانههای چسبیده به مسجد == | ||
خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
مقطع افقی خانههای اطراف مسجد هریک عبارت از مربعی به ضلع 8 تا 9 ذراع (4 تا 4/5 متر) بود و سقف آن از داخل قابل لمس بود. گفته شده ارتفاع آن به اندازه رواق های مسجد بود.<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص ۵۶</ref> | مقطع افقی خانههای اطراف مسجد هریک عبارت از مربعی به ضلع 8 تا 9 ذراع (4 تا 4/5 متر) بود و سقف آن از داخل قابل لمس بود. گفته شده ارتفاع آن به اندازه رواق های مسجد بود.<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص ۵۶</ref> | ||
داخل هر خانه حجرهای بود به ضلع 6 تا 7 ذراع (3 تا 3/5 متر) که دیواره های آن را پوشش مویینی از چوب درخت سرو پوشانده بود. هر خانه از یک مدخل و یک حجره (اتاق) تشکیل میشد و درِ آن در دیوار غربی واقع بود که به مسجد گشوده میشد. | داخل هر خانه حجرهای بود به ضلع 6 تا 7 ذراع (3 تا 3/5 متر) که دیواره های آن را پوشش مویینی از چوب درخت سرو پوشانده بود. هر خانه از یک مدخل و یک حجره (اتاق) تشکیل میشد و درِ آن در دیوار غربی واقع بود که به مسجد گشوده میشد.<ref>مدینه منوره، ص77</ref> | ||
==محراب و مأذنه مسجد== | ==محراب و مأذنه مسجد== | ||
مسجد در زمان پیامبر [[گلدسته|مأذنه]] و [[محراب]] گود نداشت.<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص ۵۳</ref> | مسجد در زمان پیامبر [[گلدسته|مأذنه]] و [[محراب]] گود نداشت.<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص ۵۳</ref> | ||
در منابع آمده [[بلال بن رباح|بلال]] هنگام گفتن [[اذان و اقامه|اذان]] بر بام خانهای از [[بنی نجار]] که بلندترین خانه های اطراف مسجد بود میایستاد. برخی هم گفتهاند بلال بر ستون مربعی از خانه [[عبدالله بن عمر بن خطاب|عبدالله بن عمر]] واقع در جنوب مسجد بالا میرفته و اذان را با صدای بلند ادا میکرده است. | در منابع آمده [[بلال بن رباح|بلال]] هنگام گفتن [[اذان و اقامه|اذان]] بر بام خانهای از [[بنی نجار]] که بلندترین خانه های اطراف مسجد بود میایستاد. برخی هم گفتهاند بلال بر ستون مربعی از خانه [[عبدالله بن عمر بن خطاب|عبدالله بن عمر]] واقع در جنوب مسجد بالا میرفته و اذان را با صدای بلند ادا میکرده است.<ref>مدینه منوره، ص 80</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} |