Automoderated users، دیوان‌سالاران، checkuser، ناظمان (CommentStreams)، developer، Moderators، مدیران
۹٬۹۱۹
ویرایش
استظلال (فتاوای مراجع): تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح نویسه‌های عربی
Abbassehati (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
(اصلاح نویسه‌های عربی) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مقاله فقهی۲ | {{مقاله فقهی۲ | ||
| استظلال|استظلال}} | | استظلال|استظلال}} | ||
این مقاله در مورد احکام | این مقاله در مورد احکام سایه قرار دادن مرد بالای سر خود در [[حج]] است. | ||
== حکم == | == حکم == | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
'''امام خمینی:''' حرام بودنِ سایه قرار دادن بالای سر، مختص به حال منزل طی کردن است و اما درحالی‌که در محلی منزل کرد در [[منا]] باشد یا غیر آن، زیر سایه رفتن مانع ندارد و با چتر و مثل آن سایه بر سر قرار دادن مانع ندارد اگرچه در حال راه رفتن باشد، پس مانع ندارد که در منا از چادر خود تا محلی که [[ذبح]] می‌کنند یا محلی که [[رمی جمرات]] می‌کنند با چتر برود؛ گرچه [[احتیاط مستحب]] ترک است در حال راه رفتن.{{توضیح مساله|438| | '''امام خمینی:''' حرام بودنِ سایه قرار دادن بالای سر، مختص به حال منزل طی کردن است و اما درحالی‌که در محلی منزل کرد در [[منا]] باشد یا غیر آن، زیر سایه رفتن مانع ندارد و با چتر و مثل آن سایه بر سر قرار دادن مانع ندارد اگرچه در حال راه رفتن باشد، پس مانع ندارد که در منا از چادر خود تا محلی که [[ذبح]] می‌کنند یا محلی که [[رمی جمرات]] می‌کنند با چتر برود؛ گرچه [[احتیاط مستحب]] ترک است در حال راه رفتن.{{توضیح مساله|438| | ||
* '''آیت‌الله بهجت:''' احتیاط واجب ترک سایه انداختن است در وقت تردد برای حوائج غیر خانه و خیمه و نحو آنها، چه در [[مکه]] و چه در [[عرفات]] و منا. | * '''آیت‌الله بهجت:''' احتیاط واجب ترک سایه انداختن است در وقت تردد برای حوائج غیر خانه و خیمه و نحو آنها، چه در [[مکه]] و چه در [[عرفات]] و منا. | ||
* '''آیت‌الله | * '''آیت‌الله تبریزی:''' رفتن زیر سایه ثابت مانعی ندارد، ولی بنا بر احتیاط نمی‌تواند در حال حرکت، برای خود سایه‌بان درست کند؛ مثل آنکه چتر بردارد و یا سوار ماشین سقف‌دار شود. | ||
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' احوط آن است که شخص محرم پس از رسیدن به مکه پیش از انجام [[مناسک عمره]] و همچنین در حال [[احرام]] در عرفات و منا، از قرار گرفتن در زیر سایه‌های متحرک مانند اتوبوس مسقف و چتر، اجتناب کند. ولی قرار گرفتن در سایه دیوار و درخت و مانند آنها و نیز عبور از زیر سقف‌های ثابت مانند پل و تونل، حتی در روز اشکال ندارد. | * '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' احوط آن است که شخص محرم پس از رسیدن به مکه پیش از انجام [[مناسک عمره]] و همچنین در حال [[احرام]] در عرفات و منا، از قرار گرفتن در زیر سایه‌های متحرک مانند اتوبوس مسقف و چتر، اجتناب کند. ولی قرار گرفتن در سایه دیوار و درخت و مانند آنها و نیز عبور از زیر سقف‌های ثابت مانند پل و تونل، حتی در روز اشکال ندارد. | ||
* '''آیت‌الله خویی:''' و در قسمت جدید شهر مکه بنا بر احتیاط، سوار ماشین سقف‌دار نشوند. | * '''آیت‌الله خویی:''' و در قسمت جدید شهر مکه بنا بر احتیاط، سوار ماشین سقف‌دار نشوند. | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
'''امام خمینی:''' احتیاط آن است که در وقت طی منزل، به پهلوی محمل یا هر چیزی که بالای سر او نباشد، [[استظلال]] نکند،{{توضیح مساله|440| | '''امام خمینی:''' احتیاط آن است که در وقت طی منزل، به پهلوی محمل یا هر چیزی که بالای سر او نباشد، [[استظلال]] نکند،{{توضیح مساله|440| | ||
* '''آیت‌الله بهجت:''' احوط ترک سایه انداختن از آفتاب است، اگرچه منحرف از بالای سر باشد با چیزی که در سر ممنوع است. | * '''آیت‌الله بهجت:''' احوط ترک سایه انداختن از آفتاب است، اگرچه منحرف از بالای سر باشد با چیزی که در سر ممنوع است. | ||
* '''آیت‌الله | * '''آیت‌الله تبریزی:''' حرمت و ثبوت کفاره در تظلیل جانبی مبنی بر [[احتیاط]] است. | ||
* '''آیت‌الله خویی:''' و احوط بلکه اظهر این است که زیر سایه چیزی که روی سر نباشد نیز نرود، پس اگر از طرف چپ و راست چیزی بر او سایه بیفکند؛ به نحوی که تأثیر در کم شدن گرما یا سرما یا باد و نحو آن داشته باشد، جایز نیست و کفاره دارد. | * '''آیت‌الله خویی:''' و احوط بلکه اظهر این است که زیر سایه چیزی که روی سر نباشد نیز نرود، پس اگر از طرف چپ و راست چیزی بر او سایه بیفکند؛ به نحوی که تأثیر در کم شدن گرما یا سرما یا باد و نحو آن داشته باشد، جایز نیست و کفاره دارد. | ||
* '''آیت‌الله زنجانی:''' محرم نمی‌تواند در سایه سایبان متحرکی که بالای سر او نباشد نیز حرکت کند، ولی قرار گرفتن در سایه صندلی‌ها و دیوارهای ماشین، اشکال ندارد، و فرقی بین ماشین خود و دیگری نیست. | * '''آیت‌الله زنجانی:''' محرم نمی‌تواند در سایه سایبان متحرکی که بالای سر او نباشد نیز حرکت کند، ولی قرار گرفتن در سایه صندلی‌ها و دیوارهای ماشین، اشکال ندارد، و فرقی بین ماشین خود و دیگری نیست. | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
|-style="background:#f9f9fe;" | |-style="background:#f9f9fe;" | ||
| | | | ||
'''امام خمینی:''' کسانی | '''امام خمینی:''' کسانی که از تهران یا جای دیگر می‌خواهند به مکه مشرف شوند یا هواپیما، اگر نذر کنند برای [[احرام]] بستن از تهران، نذر آنها صحیح است و باید محرم شوند{{توضیح مساله|441| | ||
* '''آیت‌الله زنجانی، آیت‌الله مکارم:''' نذری که سبب می‌شود محرم ناچار گردد با وسیله سرپوشیده سفر کند [[باطل]] است. | * '''آیت‌الله زنجانی، آیت‌الله مکارم:''' نذری که سبب می‌شود محرم ناچار گردد با وسیله سرپوشیده سفر کند [[باطل]] است. | ||
* '''آیت‌الله سبحانی:''' احتیاطاً این شخص در [[میقات]] یا اگر نشد در [[ | * '''آیت‌الله سبحانی:''' احتیاطاً این شخص در [[میقات]] یا اگر نشد در [[ادنی الحل]] تجدید احرام کند. | ||
* '''آیت‌الله سیستانی:''' [[نذرِ]] احرام قبل از میقات، برای کسی که می‌داند ناچار می‌شود زیر سقف برود محل اشکال است. | * '''آیت‌الله سیستانی:''' [[نذرِ]] احرام قبل از میقات، برای کسی که می‌داند ناچار می‌شود زیر سقف برود محل اشکال است. | ||
* '''آیت‌الله فاضل:''' صحت نذر برای کسی که می‌داند باید در روز با وسیله مسقف حرکت کند محل اشکال است. بلی اگر بداند که برای احرام [[عمره تمتع]] نمی‌تواند به یکی از مواقیت معروفه برود، نذر اشکال ندارد و [[معصیت]] هم نکرده است، ولی احتیاط آن است که در | * '''آیت‌الله فاضل:''' صحت نذر برای کسی که می‌داند باید در روز با وسیله مسقف حرکت کند محل اشکال است. بلی اگر بداند که برای احرام [[عمره تمتع]] نمی‌تواند به یکی از مواقیت معروفه برود، نذر اشکال ندارد و [[معصیت]] هم نکرده است، ولی احتیاط آن است که در ادنی الحل تجدید احرام کند. و در هر صورت کفاره زیر سقف رفتن را باید بدهد. | ||
}} | }} | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
'''امام خمینی:''' کسی که نذر کرد از تهران یا جای دیگر محرم شود، باید محرم شود{{توضیح مساله|442| | '''امام خمینی:''' کسی که نذر کرد از تهران یا جای دیگر محرم شود، باید محرم شود{{توضیح مساله|442| | ||
* '''آیت‌الله زنجانی، آیت‌الله مکارم:''' نذری که سبب می‌شود محرم ناچار گردد با وسیله سرپوشیده سفر کند باطل است. | * '''آیت‌الله زنجانی، آیت‌الله مکارم:''' نذری که سبب می‌شود محرم ناچار گردد با وسیله سرپوشیده سفر کند باطل است. | ||
* '''آیت‌الله سبحانی:''' احتیاطاً این شخص در میقات یا اگر نشد در | * '''آیت‌الله سبحانی:''' احتیاطاً این شخص در میقات یا اگر نشد در ادنی الحل تجدید احرام کند. | ||
* '''آیت‌الله سیستانی:''' نذرِ احرام قبل از میقات، برای کسی که می‌داند ناچار می‌شود زیر سقف برود محل اشکال است. | * '''آیت‌الله سیستانی:''' نذرِ احرام قبل از میقات، برای کسی که می‌داند ناچار می‌شود زیر سقف برود محل اشکال است. | ||
* '''آیت‌الله فاضل:''' صحت نذر برای کسی که می‌داند باید در روز با وسیله مسقف حرکت کند محل اشکال است. بلی اگر بداند که برای احرام عمره تمتع نمی‌تواند به یکی از مواقیت معروفه برود، نذر اشکال ندارد و معصیت هم نکرده است، ولی احتیاط آن است که در | * '''آیت‌الله فاضل:''' صحت نذر برای کسی که می‌داند باید در روز با وسیله مسقف حرکت کند محل اشکال است. بلی اگر بداند که برای احرام عمره تمتع نمی‌تواند به یکی از مواقیت معروفه برود، نذر اشکال ندارد و معصیت هم نکرده است، ولی احتیاط آن است که در ادنی الحل تجدید احرام کند. و در هر صورت کفاره زیر سقف رفتن را باید بدهد. | ||
}} | }} | ||
و حتی | و حتی الامکان باید از راهی برود که زیر سایه ـ در طی منزل ـ قرار نگیرد{{توضیح مساله|442| | ||
* '''آیات عظام سبحانی، فاضل، نوری:''' می‌تواند از راهی برود که زیر سایه قرار بگیرد، مانند تونل و پل و زیر درخت، از سایه‌های ثابت. | * '''آیات عظام سبحانی، فاضل، نوری:''' می‌تواند از راهی برود که زیر سایه قرار بگیرد، مانند تونل و پل و زیر درخت، از سایه‌های ثابت. | ||
}} | }} | ||
و اگر راهی نباشد که زیر سقف قرار نگیرد در صورت التفات به این مطلب پیش از نذر معصیت‌کار است برای آنکه خود را از روی عمد مبتلای به [[معصیت]] کرده است.{{توضیح مساله|442| | و اگر راهی نباشد که زیر سقف قرار نگیرد در صورت التفات به این مطلب پیش از نذر معصیت‌کار است برای آنکه خود را از روی عمد مبتلای به [[معصیت]] کرده است.{{توضیح مساله|442| | ||
* '''آیت‌الله | * '''آیت‌الله تبریزی، آیت‌الله خویی:'''ظاهر این است که معصیت نکرده است، ولی برای [[استظلال اضطراری]] کفاره باید بدهد. | ||
* '''آیت‌الله مکارم:''' معصیتی نکرده است. | * '''آیت‌الله مکارم:''' معصیتی نکرده است. | ||
| خط ۱۱۵: | خط ۱۱۵: | ||
|-style="background:#f9f9fe;" | |-style="background:#f9f9fe;" | ||
| | | | ||
'''امام خمینی:''' کسانی | '''امام خمینی:''' کسانی که می‌خواهند با هواپیما به مکه بروند، لازم است با هواپیما به مدینه بروند و از آنجا در [[مسجد شجره]] محرم شوند و با اتومبیلی که سقف ندارد به مکه بروند و یا آنکه بروند [[جده]] به قصد رفتن به [[جحفه]] و در صورت امکان بروند به جحفه و از آنجا محرم شوند و با اتومبیل بی‌روپوش بروند به مکه معظمه، و اگر رفتن به میقات امکان نداشت از جده [با نذر] محرم شوند و بهتر آن است که در «حده» هم که بین جده و مکه است تجدید احرام کنند.{{توضیح مساله|443| | ||
نظر آیات عظام در مسئله 212 گذشت. | نظر آیات عظام در مسئله 212 گذشت. | ||
}} | }} | ||
| خط ۱۳۰: | خط ۱۳۰: | ||
'''امام خمینی:''' نشستن در زیر سقف در حال طی منزل در شب خلاف احتیاط است،{{توضیح مساله|444| | '''امام خمینی:''' نشستن در زیر سقف در حال طی منزل در شب خلاف احتیاط است،{{توضیح مساله|444| | ||
* '''آیت‌الله بهجت:''' استظلال در شب نیست و مانع ندارد و ظاهرِ مجموعِ روایات و مقتضای اصل، اختصاص ممنوعیت به سایه انداختن از آفتاب است. | * '''آیت‌الله بهجت:''' استظلال در شب نیست و مانع ندارد و ظاهرِ مجموعِ روایات و مقتضای اصل، اختصاص ممنوعیت به سایه انداختن از آفتاب است. | ||
* '''آیت‌الله | * '''آیت‌الله تبریزی:''' بنا بر احتیاط در حرمت استظلال فرقی بین شب و روز نیست. | ||
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' احوط آن است که در شب‌های بارانی و سرد از سوار شدن به اتوبوس مسقف و مانند آن اگر برای فرار از باران و سرما باشد اجتناب کند. | * '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' احوط آن است که در شب‌های بارانی و سرد از سوار شدن به اتوبوس مسقف و مانند آن اگر برای فرار از باران و سرما باشد اجتناب کند. | ||
* '''آیت‌الله خویی:''' مراد از استظلال تحفظ از آفتاب و سرما و گرما و باران و باد و مانند آنهاست. پس اگر هیچ‌کدام از آنها نباشد، به نحوی که وجود و عدمِ سایبان یکسان باشد اشکال ندارد، و در این حکم بین شب و روز فرقی نیست و در فرض شک در اینکه آیا مظله وجود و عدمش یکسان است یا نه استظلال [[جایز]] است. | * '''آیت‌الله خویی:''' مراد از استظلال تحفظ از آفتاب و سرما و گرما و باران و باد و مانند آنهاست. پس اگر هیچ‌کدام از آنها نباشد، به نحوی که وجود و عدمِ سایبان یکسان باشد اشکال ندارد، و در این حکم بین شب و روز فرقی نیست و در فرض شک در اینکه آیا مظله وجود و عدمش یکسان است یا نه استظلال [[جایز]] است. | ||
| خط ۱۵۰: | خط ۱۵۰: | ||
| | | | ||
'''امام خمینی:''' در جایز نبودنِ سایه بالای سر قرار دادن، فرق نیست{{توضیح مساله|445| | '''امام خمینی:''' در جایز نبودنِ سایه بالای سر قرار دادن، فرق نیست{{توضیح مساله|445| | ||
* '''آیت‌الله | * '''آیت‌الله تبریزی، آیت‌الله خویی:''' بنا بر احتیاط. | ||
}} | }} | ||
بین سواره و پیاده. | بین سواره و پیاده. | ||
| خط ۱۶۲: | خط ۱۶۲: | ||
|-style="background:#f9f9fe;" | |-style="background:#f9f9fe;" | ||
| | | | ||
'''امام خمینی:''' کسانی | '''امام خمینی:''' کسانی که کشتی سوار می‌شوند در حال احرام، زیر سقفِ آن نباید بروند، لیکن در کنار دیوار کشتی که سایه است، ظاهراً نشستن جایز است.{{توضیح مساله|446| | ||
نظر آیات عظام در ذیل مسئله 440 و 441 گذشت. | نظر آیات عظام در ذیل مسئله 440 و 441 گذشت. | ||
* '''آیت‌الله بهجت:''' احوط ترک سایه انداختن از آفتاب است، اگرچه منحرف از بالای سر باشد با چیزی که در سر ممنوع است. | * '''آیت‌الله بهجت:''' احوط ترک سایه انداختن از آفتاب است، اگرچه منحرف از بالای سر باشد با چیزی که در سر ممنوع است. | ||
* '''آیت‌الله | * '''آیت‌الله تبریزی:''' [[حرمت]] و ثبوت [[کفاره]] در تظلیل جانبی مبنی بر احتیاط است. | ||
* '''آیت‌الله خویی:''' و احوط بلکه اظهر این است که زیر سایه چیزی که روی سر نباشد نیز نرود، پس اگر از طرف چپ و راست چیزی بر او سایه بیفکند؛ به نحوی که تأثیر در کم شدن گرما یا سرما یا باد و نحو آن داشته باشد، جایز نیست و کفاره دارد. | * '''آیت‌الله خویی:''' و احوط بلکه اظهر این است که زیر سایه چیزی که روی سر نباشد نیز نرود، پس اگر از طرف چپ و راست چیزی بر او سایه بیفکند؛ به نحوی که تأثیر در کم شدن گرما یا سرما یا باد و نحو آن داشته باشد، جایز نیست و کفاره دارد. | ||
* '''آیت‌الله زنجانی:''' محرم نمی‌تواند در سایه سایبان متحرکی که بالای سر او نباشد نیز حرکت کند، ولی قرار گرفتن در سایه صندلی‌ها و دیوارهای ماشین، اشکال ندارد، و فرقی بین ماشین خود و دیگری نیست. | * '''آیت‌الله زنجانی:''' محرم نمی‌تواند در سایه سایبان متحرکی که بالای سر او نباشد نیز حرکت کند، ولی قرار گرفتن در سایه صندلی‌ها و دیوارهای ماشین، اشکال ندارد، و فرقی بین ماشین خود و دیگری نیست. | ||