Automoderated users، دیوان‌سالاران، checkuser، ناظمان (CommentStreams)، developer، Moderators، مدیران
۹٬۹۱۹
ویرایش
بازسازی مسجدالنبی (ممالیک بحری): تفاوت میان نسخه‌ها
←نورالدین بن عزالدین
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
در دوره سلطنت نور الدین بن عز الدین (۶۵۷-655 ق./59-1257م.) اولین بازسازی پس از آتش‌سوزی اواخر دوره [[بنی‌عباس|عباسی]] صورت گرفت. البته در اواخر دوره [[بازسازی مسجدالنبی (دوره عباسی)|مستعصم]] قبل تسلط مغول بر بغداد، سقف [[حجره نبوی]] و اطراف آن تا دیوار شرقی، تا [[باب جبرئیل]] و از جنوب تا دیوار قبله و از غرب تا [[منبر مسجدالنبی|منبر]] ساخته شده بود.<ref>مدینه منوره، ص 99</ref> | در دوره سلطنت نور الدین بن عز الدین (۶۵۷-655 ق./59-1257م.) اولین بازسازی پس از آتش‌سوزی اواخر دوره [[بنی‌عباس|عباسی]] صورت گرفت. البته در اواخر دوره [[بازسازی مسجدالنبی (دوره عباسی)|مستعصم]] قبل تسلط مغول بر بغداد، سقف [[حجره نبوی]] و اطراف آن تا دیوار شرقی، تا [[باب جبرئیل]] و از جنوب تا دیوار قبله و از غرب تا [[منبر مسجدالنبی|منبر]] ساخته شده بود.<ref>مدینه منوره، ص 99</ref> | ||
در این زمان، معماری مسجد تا [[باب السلام (ابهام‌زدایی)|باب السلام]] در دیوار غربی ادامه یافت. پادشاه یمن، مظفر شمس الدین یوسف، نیز منبری را برای مسجد ارسال نمود.<ref>مدینه منوره، ص99</ref><ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 136</ref> | در این زمان، معماری مسجد تا [[باب السلام (ابهام‌زدایی)|باب السلام]] در دیوار غربی ادامه یافت. پادشاه یمن، مظفر شمس الدین یوسف، نیز در سال 656 منبری را برای مسجد ارسال نمود.<ref>مدینه منوره، ص99</ref><ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 136</ref> | ||
==سیف الدین قُطُز | ==سیف الدین قُطُز == | ||
کار بازسازی زمان [[قطز]] ادامه یافت. بازسازی در جهت جنوبی یعنی جناح قبله از باب السلام و [[باب الرحمه (ابهام‌زدایی)|باب الرحمه]] در جهت غربی تا باب جبرئیل و باب النسا در جهت شرقی تکمیل شد.<ref>مدینه منوره، ص 99</ref><ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 137</ref> | کار بازسازی زمان در زمان سیف الدین [[قطز]] (658-655ق./1260-1257م.) ادامه یافت. بازسازی در جهت جنوبی یعنی جناح قبله از باب السلام و [[باب الرحمه (ابهام‌زدایی)|باب الرحمه]] در جهت غربی تا باب جبرئیل و باب النسا در جهت شرقی تکمیل شد.<ref>مدینه منوره، ص 99</ref><ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 137</ref> | ||
==بیبرس (676-658ه/1277-1260)== | ==بیبرس (676-658ه/1277-1260)== | ||
{{بیشتر|بیبرس بندقداری}} | {{بیشتر|بیبرس بندقداری}} | ||
در | در زمان حکومت بیبرس (676-658ق/1277-1260م.) تعمیر سقف مسجد کامل شد. سقفی بالای سقف مسجد ساخته شد. اما سقف شمالی فقط یک سقف داشت.<ref>مدینه منوره، ص99</ref> <ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 137</ref> | ||
همچنین در این زمان، [[گلدسته|مناره‌ها]]، درها، مخازن و همه اثاث مسجد، تجدید شد. مصالح بازسازی نیز برحسب نیاز همواره تأمین می‌شد.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 137</ref> | همچنین در این زمان، [[گلدسته|مناره‌ها]]، درها، مخازن و همه اثاث مسجد، تجدید شد. مصالح بازسازی نیز برحسب نیاز همواره تأمین می‌شد.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 137</ref> | ||
محراب مسجد نیز به شکل مجوف(کنده شده در دیوار) احیا شد.<ref>عماره المسجد النبوی، ص 227</ref> این محراب در مکان نمازگزاردن پیامبر قرارداشت.<ref>عماره المسجد النبوی، ص 227 | محراب مسجد نیز به شکل مجوف (کنده شده در دیوار) احیا شد.<ref>عماره المسجد النبوی، ص 227</ref> این محراب در مکان نمازگزاردن پیامبر قرارداشت.<ref>عماره المسجد النبوی، ص 227</ref> | ||
در قسمت شمالی چهار رواق ایجاد شد، در حالی‌که تعداد رواق‌ها در دوره عباسی 5 [[رواق]] بود.<ref>مدینه منوره، ص 99</ref> | در قسمت شمالی چهار رواق ایجاد شد، در حالی‌که تعداد رواق‌ها در دوره عباسی 5 [[رواق]] بود.<ref>مدینه منوره، ص 99</ref> | ||
مقصوره‌ای از جنس چوب به ارتفاع 3/5 متر ساخته شد و در اطراف قبر نبوی<ref>مدینه منوره، 99</ref> وجایی که منسوب به خانه حضرت [[فاطمه(س)]]، بود قرار گرفت.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 137</ref> این [[مقصوره]] دارای سه در بود. <ref>مدینه منوره، ص 99</ref><ref>عماره المسجد النبوی، ص 231</ref> | مقصوره‌ای از جنس چوب به ارتفاع 3/5 متر ساخته شد و در اطراف قبر نبوی<ref>مدینه منوره، 99</ref> وجایی که منسوب به خانه حضرت [[فاطمه(س)]]، بود قرار گرفت.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 137</ref> این [[مقصوره]] دارای سه در بود. <ref>مدینه منوره، ص 99</ref><ref>عماره المسجد النبوی، ص 231</ref> | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۱: | ||
در این دوره محوطه مسجد با سنگریزه‌های [[وادی عقیق]] موسم به حمره رمله، مفروش شد.<ref>عماره المسجد نبوی، ص 232</ref> | در این دوره محوطه مسجد با سنگریزه‌های [[وادی عقیق]] موسم به حمره رمله، مفروش شد.<ref>عماره المسجد نبوی، ص 232</ref> | ||
همچنین قندیل‌هایی بر سقف مسجد | همچنین قندیل‌هایی بر سقف مسجد قرار گرفت.<ref>عماره المسجد النبوی، ص 223-224</ref> | ||
در سال 666 قمری، [[بیبرس بندقداری|بیبرس]] منبری را برای مسجد فرستاد.<ref>مدینه منوره، ص 99</ref> | |||
==قلاوون== | ==قلاوون== | ||
=== ساخت اولین گنبد بر قبر پیامبر(ص) === | |||
در زمان سيف الدين قلاوون (678-689) به سال 678 قمری برای اولین بار بر مقبره نبوی گنبد قرار گرفت. از این گنبد با نام [[قبه البیضاء]] نیز یاد شده است.<ref>عماره المسجد النبوی، ص239</ref> این گنبد، همان گنبد اصلی [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] است که در دوره‌های بعد تکامل یافته‌است.<ref>عماره المسجد النبوی، ص 237</ref> سطح مقطع این گنبد، مربع و بالای آن هشت ضلعی بود. جنس این گنبد از چوب و بر ستون‌ها قرار داشت. روی آن با سرب پوشانده شده بود. این گنبد دارای پنچره‌ای بود که مشرف بر سقف زیرین مسجد بود. سقف زیرین با مشمع پوشانده شده بود سطح نزدیک گنبد با سرب احاطه شده بود.<ref>مدینه منوره، ص 99</ref> <ref>وفاالوفا، ج2، ص 384</ref>ناظر ساخت گنبد، کمال‌الدین بن برهان ربعی بود.<ref>مدینه منوره، ص 100</ref><ref>وفاالوفا، ج2، ص385</ref> | |||
=== | === ساخت وضو‌خانه === | ||
در این دوره، در سال 686ق./1287م. وضوخانه‌ای در خارج مسجد، نزدیک باب السلام ساخته‌شد. ناظر ساخت آن علاءالدین، معروف به اقمر بود.<ref>مدینه منوره، ص 100</ref> | |||
=== ساخت مناره‌ها === | |||
علی رغم منابع دیگر، سمهودی از ساخت مناره‌های شمال شرقی(سنجاریه){{یادداشت|ظاهرا از آثار امیر سنجر جاولی است، که ساختمان‌های زیادی در مصر و شام بنا کرد}}، شمال غربی (خشبیه:چوبین)، جنوب شرقی (رئیسیه)، در این زمان خبر می‌دهد. و زمان ساخت آن ها را سال 654ق./1256م بیان می‌کند.<ref>مدینه منوره، ص 100</ref> | |||
==سلطان زین الدین کَتبُغا== | ==سلطان زین الدین کَتبُغا== | ||
در این دوره، [[کتبغا]]، در سال | در این دوره، [[کتبغا]]، در سال 694قمری، پنجره مشبک دائره‌ای شکل را به [[مقصوره]] چوبی اضافه کرد و مقصوره را تا سقف بالا برد.<ref>وفاالوفا، ج2، ص 388</ref> | ||
==ناصرمحمدبن قلاوون== | ==ناصرمحمدبن قلاوون== | ||
[[محمدبن قلاوون]] در سال 701ه/1301م، سقف مقبره نبوی را مرمت نمود. و در سال‌های 6- | [[محمدبن قلاوون]] (698-708) در سال 701ه/1301م، سقف مقبره نبوی را مرمت نمود. و در سال‌های 6-705 سقف رواق‌های شرقی و غربی مقابل صحن را بازسازی کرد و آن را با سقف شمالی که در دوره بیبرس ساخته شده بود هم تراز کرد.<ref>مدینه منوره، ص 100</ref> | ||
در این | در این دوره، شیخ‌الحرم<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 138</ref>، مأذنه جنوب غربی (مأذنه باب السلام<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 138</ref>) را با ارتفاع 95 ذراع (47/31 متر) احیا کرد.<ref>مدینه منوره، ص 100</ref> هزینه این کار را از ذخایر حرم نبوی و نیز وجه حاصل از فروش ذخائر موجود، فراهم کردند.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 138</ref> | ||
سمهودی احیای مأذنه شمال غربی را نیز در این دوره و در سال | سمهودی احیای مأذنه شمال غربی را نیز در این دوره و در سال 706 ذکر کرده است.<ref>مدینه منوره، ص 100</ref> | ||
قسمت های مسقف از سمت سایبان قبله، گسترش یافت. در کنار این [[صحن]] دو رواق موازی با دیوار قبله با طاق‌هایی که تا آن زمان در آن‌جا معهود نبود ایجاد شد.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی د رطول تاریخ، ص 138</ref> بدین ترتیب در سال | قسمت های مسقف از سمت سایبان قبله، گسترش یافت. در کنار این [[صحن]] دو رواق موازی با دیوار قبله با طاق‌هایی که تا آن زمان در آن‌جا معهود نبود ایجاد شد.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی د رطول تاریخ، ص 138</ref> بدین ترتیب در سال 729 قمری، دو رواق به رواق‌های جناح جنوبی اضافه شد و تعداد رواق‌ها به 7 رواق رسید.<ref>مدینه منوره، ص 100</ref> | ||
==سلطان ناصرحسن== | ==سلطان ناصرحسن== | ||
در | در دوره حکومت سلطان ناصر الدین حسن (755-762) دوره اصلاحاتی بر گنبد مقبره نبوی انجام شد و پوشش سربی آن بازسازی شد.<ref>مدینه منوره، ص 101</ref><ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص138</ref> | ||
==سلطان شعبان== | ==سلطان شعبان== | ||
آخرین اصلاحات ممالیک بحری در زمان [[سلطان شعبان]] انجام شد. در سال | آخرین اصلاحات ممالیک بحری در زمان [[سلطان شعبان]] انجام شد. در سال 765 گنبد مقبره نبوی مرمت شد. | ||
در سال | در سال 767 نیز بر روی دیوارهای مسجد، کنگره ساخته شد.<ref>مدینه منوره، ص 101</ref><ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریه، ص 138</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||