طواف (فتاوای مراجع): تفاوت میان نسخهها
←موالات
(←موالات) |
(←موالات) |
||
خط ۳۴۴: | خط ۳۴۴: | ||
* '''آيه الله سبحانی:''' هفت [[شوط]] طواف و [[سعي]] هر کدام يک عمل واحدي است که بايد آن را به صورت واحد به جا آورد از اين جهت: اولاً نبايد آنقدر طول داد که از صورت يک عمل در آيد و ثانياً هفت دور را بايد پشت سر هم انجام داد و موالات را حفظ کرد و از خواندن نماز مستحبي در اثنای اشواط و ديگر اعمال که از نظر عرف با موالات سازگار نيست خودداري نمود. لکن براي رفع خستگي استراحت کردن و نشستن و مانند اينها به اندازهاي که موالات به هم نخورد چه در طواف و چه در سعي اشکالي ندارد. | * '''آيه الله سبحانی:''' هفت [[شوط]] طواف و [[سعي]] هر کدام يک عمل واحدي است که بايد آن را به صورت واحد به جا آورد از اين جهت: اولاً نبايد آنقدر طول داد که از صورت يک عمل در آيد و ثانياً هفت دور را بايد پشت سر هم انجام داد و موالات را حفظ کرد و از خواندن نماز مستحبي در اثنای اشواط و ديگر اعمال که از نظر عرف با موالات سازگار نيست خودداري نمود. لکن براي رفع خستگي استراحت کردن و نشستن و مانند اينها به اندازهاي که موالات به هم نخورد چه در طواف و چه در سعي اشکالي ندارد. | ||
* '''آيه الله مکارم:''' در طواف واجب موالات لازم است و در مستحب شرط نيست.}}؛ يعني در بين دورهاي طواف آنقدر طول ندهد که از صورت يک طواف خارج شود. | * '''آيه الله مکارم:''' در طواف واجب موالات لازم است و در مستحب شرط نيست.}}؛ يعني در بين دورهاي طواف آنقدر طول ندهد که از صورت يک طواف خارج شود. | ||
| {{ارجاع مساله|۵۷۴}} }} {{سخ}} | |||
قسم دوم، [از واجبات طواف] ـ چيزهايي است که گفتهاند داخل در حقيقت طواف است، اگرچه بعضي از آنها نيز شرط است از براي طواف، ليکن در عمل فرقي نميکند و آن هفت چيز است: | === شروع از حجر الاسود === | ||
{{فتاوی حج | مساله = ۵۷۴ | (ادامه مسئله قبل) قسم دوم، [از واجبات طواف] ـ چيزهايي است که گفتهاند داخل در حقيقت طواف است، اگرچه بعضي از آنها نيز شرط است از براي طواف، ليکن در عمل فرقي نميکند و آن هفت چيز است: | |||
اول ـ آنکه ابتدا کند به [[حجرالاسود]]؛ | |||
| نظر دیگر=ندارد | |||
}}{{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۷۵ | در ابتدا کردن به حجرالاسود، لازم نيست که تمام اجزاي بدن طوافکننده به تمام اجزاي حجرالاسود عبور کند،{{توضیح مساله|۵۷۵| | |||
* '''آیات عظام بهجت، تبريزي، خويي، سيستانی:''' احوط و اولي اين است که تمام بدن خود را بر تمام حجرالاسود بگذراند و براي انجام اين احتياط، کمي قبل از حجر بايستد و نيت کند که طواف را از محاذات واقعي انجام ميدهم و زايد بر آن، از باب مقدمه علميه است. | |||
* '''آيه الله خامنهای:''' و مانعي ندارد از باب احتياط اندکي زودتر وارد مسير طواف شود با اين نيت که طواف او از مقابل حجرالاسود باشد. | * '''آيه الله خامنهای:''' و مانعي ندارد از باب احتياط اندکي زودتر وارد مسير طواف شود با اين نيت که طواف او از مقابل حجرالاسود باشد. | ||
* '''آيه الله سبحانی:''' در محاذات کافي است که در نظر عرف دقيق بگويند عمل خود را از محاذي حجرالاسود آغاز کرده و با رسيدن به محاذي آن پايان داد. براي اين منظور هنگام کثرت جمعيت که مانع از تشخيص محاذات است، لازم است که کمي قبل از رسيدن به حجرالاسود نيت کند که طواف را از محاذات واقعي آغاز ميکنم و با رسيدن به آن نقطه نيز پايان ميدهم. | * '''آيه الله سبحانی:''' در محاذات کافي است که در نظر عرف دقيق بگويند عمل خود را از محاذي حجرالاسود آغاز کرده و با رسيدن به محاذي آن پايان داد. براي اين منظور هنگام کثرت جمعيت که مانع از تشخيص محاذات است، لازم است که کمي قبل از رسيدن به حجرالاسود نيت کند که طواف را از محاذات واقعي آغاز ميکنم و با رسيدن به آن نقطه نيز پايان ميدهم. | ||
* '''آيه الله صافي، آيه الله گلپايگانی:''' طواف را در هر [[شوط|دور]] واجب است از حجرالاسود شروع کند و به آن ختم کند و چون تحقق اين معنا بر وجه حقيقت متعسّر و بلکه متعذّر است، در تحقق آن اکتفا ميشود به اينکه پيش از رسيدن به حجرالاسود نيت کند و قصد کند که ابتداي طواف در هر دور از محاذي اولين جزء حجر باشد و انتهاي آن همان موضعي که واقعاً انتهاي دور است باشد و زايد، از باب مقدمه علميه باشد. و اين نيت را در ذهن باقي بدارد تا وقتي که محاذي حَجَر شود و اين کافي خواهد بود و با همين نيت هفت دور طواف کند. | |||
* '''آيه الله صافي، آيه الله گلپايگانی:''' طواف را در هر دور واجب است از حجرالاسود شروع کند و به آن ختم کند و چون تحقق اين معنا بر وجه حقيقت متعسّر و بلکه متعذّر است، در تحقق آن اکتفا ميشود به اينکه پيش از رسيدن به حجرالاسود نيت کند و قصد کند که ابتداي طواف در هر دور از محاذي اولين جزء حجر باشد و انتهاي آن همان موضعي که واقعاً انتهاي دور است باشد و زايد، از باب مقدمه علميه باشد. و اين نيت را در ذهن باقي بدارد تا وقتي که محاذي حَجَر شود و اين کافي خواهد بود و با همين نيت هفت دور طواف کند. | * '''آيه الله فاضل:''' آنچه که براي صحت طواف لازم است، آن است که شروع و ختم طواف نزد عرف از حَجَر و محاذي حَجَر باشد و ميتواند براي يقين به حصول اين معنا از باب مقدمه علميه کمي قبل از حجر نيت کند و در پايان کمي پس از حجر ختم کند. | ||
* '''آيه الله مکارم:''' دقت در محاذي بودنِ اجزاي بدن با اجزاي حجرالاسود لازم نيست همين اندازه که عرفاً محاذات صدق کند کافي است.}} بلکه واجب آن است که انسان از حجرالاسود، هر جاي آن باشد شروع کند و به همان جا ختم کند. | * '''آيه الله مکارم:''' دقت در محاذي بودنِ اجزاي بدن با اجزاي حجرالاسود لازم نيست همين اندازه که عرفاً محاذات صدق کند کافي است.}} بلکه واجب آن است که انسان از حجرالاسود، هر جاي آن باشد شروع کند و به همان جا ختم کند. | ||
| {{ارجاع مساله|۵۷۵}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۷۶ | آنچه واجب است آن است که در عرف گفته شود: از حجرالاسود شروع به طواف کرد، و ختم کرد به حجرالاسود؛ چه از ابتداي آن شروع کند، چه از وسطش، چه از آخرش. | | {{ارجاع مساله|۵۷۵}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۷۶ | آنچه واجب است آن است که در عرف گفته شود: از حجرالاسود شروع به طواف کرد، و ختم کرد به حجرالاسود؛ چه از ابتداي آن شروع کند، چه از وسطش، چه از آخرش. | ||
| نظر دیگر=ندارد | | نظر دیگر=ندارد | ||
}} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۷۷ | از هر جاي حجرالاسود که شروع کرد، بايد در دور هفتم به همان جا ختم کند، پس اگر از اولش شروع کرد بايد به اولش ختم شود و همچنين اگر از وسط يا آخر شروع کرد بايد به همان جا ختم شود.{{توضیح مساله|۵۷۷|* '''آیه الله خامنهای:''' و البته ميتواند اندکي بيش از اين مقدار با نيت احتياط طي نمايد تا يقين حاصل کند که در همان نقطه آغاز طواف را پايان داده است. | }} {{سخ}} | ||
{{فتاوی حج | مساله = ۵۷۷ | از هر جاي [[حجرالاسود]] که شروع کرد، بايد در دور هفتم به همان جا ختم کند، پس اگر از اولش شروع کرد بايد به اولش ختم شود و همچنين اگر از وسط يا آخر شروع کرد بايد به همان جا ختم شود.{{توضیح مساله|۵۷۷| | |||
* '''آیه الله خامنهای:''' و البته ميتواند اندکي بيش از اين مقدار با نيت احتياط طي نمايد تا يقين حاصل کند که در همان نقطه آغاز طواف را پايان داده است. | |||
* '''آيه الله صافي، آيه الله گلپايگانی:''' ولي اقوي شروع به طواف است از جزء اول حَجَر. | * '''آيه الله صافي، آيه الله گلپايگانی:''' ولي اقوي شروع به طواف است از جزء اول حَجَر. | ||
* '''آيه الله مکارم:''' اين دقتها لازم نيست و محاذات عرفيه با حجرالاسود کافي است. | * '''آيه الله مکارم:''' اين دقتها لازم نيست و محاذات عرفيه با حجرالاسود کافي است. | ||
* نظر ساير آيات عظام در مسئله ۵۷۵ گذشت.}} | |||
| {{ارجاع مساله|۵۷۷}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۷۸ | در طواف بايد به همان طوري که همه مسلمين طواف ميکنند، از محاذات «حجرالاسود»، بدون دقتهاي صاحبان وسوسه شروع کنند، و در دورهاي ديگر، بدون توقف دور بزنند{{توضیح مساله|۵۷۸| | |||
* '''آیه الله خامنهای:''' يعني لازم نيست که در هر دور مقابل حجرالاسود بايستد. | |||
| {{ارجاع مساله|۵۷۷}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۷۸ | در طواف بايد به همان طوري که همه مسلمين طواف ميکنند، از محاذات «حجرالاسود»، بدون دقتهاي صاحبان وسوسه شروع کنند، و در دورهاي ديگر، بدون توقف دور بزنند{{توضیح مساله|۵۷۸|* '''آیه الله خامنهای:''' يعني لازم نيست که در هر دور مقابل حجرالاسود بايستد. | |||
* '''آيه الله زنجاني، آيه الله مکارم:''' يعني توقف لازم نيست.}} تا هفت دور تمام شود. | * '''آيه الله زنجاني، آيه الله مکارم:''' يعني توقف لازم نيست.}} تا هفت دور تمام شود. | ||
| {{ارجاع مساله|۵۷۸}} }} {{سخ}} | | {{ارجاع مساله|۵۷۸}} }} {{سخ}} | ||
{{فتاوی حج | مساله = ۵۷۹ | گاهي ديده ميشود که اشخاص نادان در هر دوري که ميزنند، ميايستند و عقب و جلو ميروند که محاذات را درست کنند و اين موجب اشکال است و گاهي حرام است. | |||
| نظر دیگر=ندارد | |||
}} | |||
=== پایان دادن به حجر الاسود === | |||
{{فتاوی حج | مساله = ۵۷۹ | (ادامه مسئله قبل) دوم ـ ختم نمودن هر دوري است به [[حجرالاسود]] و اين حاصل ميشود به اينکه بدون توقف هفت دور را ختم کند و در دور هفتم به همان جا که شروع کرده | |||
ختم شود{{توضیح مساله|۵۷۹| | |||
* '''آیه الله بهجت:''' و اين از حيث مطاف کافي است و از حيث طائف در ابتدا کافي است محاذاتِ معظمِ بدنِ شخص، و تمام بدن محاذات آن احوط است و همچنين در ختم محاذات معظم بدن يا تمام بدن با بعضي از حجر، با رعايت وصول به موضع ابتدا موافق احتياط است. | |||
* '''آيه الله تبريزى، آيه الله خويی:''' و در شوط آخر احتياطاً قدري از حجر بگذرد و زيادي را مقدمه علميه محسوب دارد. | * '''آيه الله تبريزى، آيه الله خويی:''' و در شوط آخر احتياطاً قدري از حجر بگذرد و زيادي را مقدمه علميه محسوب دارد. | ||
* '''آيه الله خامنهای:''' به ذيل مسئله ۵۷۷ مراجعه شود. | * '''آيه الله خامنهای:''' به ذيل مسئله ۵۷۷ مراجعه شود. | ||
* '''آيه الله سبحانی:''' لازم است که کمي قبل از رسيدن به حجرالاسود نيت کند که طواف را از محاذات واقعي حجر آغاز ميکنم و با رسيدن به آن نقطه پايان ميدهم، بنابراين دقتهاي صاحبان وسوسه در پيدا کردن محاذات و توقف و عقب و جلو رفتن جهت احراز محاذات لازم نيست و گاهي چه بسا موجب اشکال در طواف هم ميشود.}} و لازم نيست در هر دوري بايستد و باز شروع کند و کارهاي جهال را نبايد بکنند. | |||
| {{ارجاع مساله|۵۷۹}} }} | |||
=== کعبه در سمت چپ باشد === | |||
{{فتاوی حج | مساله = ۵۷۹ | (ادامه مسئله قبل) سوم ـ آنکه در طواف کردن، خانه [[کعبه]] در طرف چپ طوافکننده واقع شود. | |||
| نظر دیگر=ندارد | |||
سوم ـ آنکه در طواف کردن، خانه کعبه در طرف چپ طوافکننده واقع شود. | }}{{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۸۰ | لازم نيست در تمامِ حالاتِ طواف، خانه را حقيقتاً به شانه چپ قرار دهد، بلکه اگر در موقع دور زدن به [[حجر اسماعیل|حِجر اسماعيل]] خانه از طرف چپ قدري خارج شود مانع ندارد، حتي اگر خانه متمايل به پشت شود، ليکن دور زدن به نحو متعارف باشد اشکال ندارد.{{توضیح مساله|۵۸۰| | ||
* '''آیه الله تبريزى، آيه الله خويی:''' خانه خدا در جميع احوالِ طواف، بايد در طرف چپ قرار گيرد. پس اگر مقداري اين چنين نبود، آن مقدار، از طواف شمرده نميشود. آيه الله تبريزى در ادامه ميفرمايند: و ميزان در قرار دادن کعبه در طرف چپ، صدق عرفي است و بهتر اين است که دقت شود به خصوص در دو دهانه حجر اسماعيل و در [[ارکان کعبه|نبشهاي خانه خدا]] که در اينجاها بايد مواظب بود که به چپ يا راست منحرف نگردد. | |||
| | * '''آيه الله زنجانی:''' در حال طواف، لازم نيست روي طوافکننده به طرف جلو و شانه چپ او به سمت خانه کعبه باشد، بنابراين طوافکننده ميتواند درحاليکه رويش به سوي کعبه است طواف کند، بلکه اگر همان مسير طواف را عقب عقب برود يا گاهي پشت او به کعبه شود طوافش صحيح است ولي بايد در هر حال از [[حجرالاسود]] به سمت در خانه طواف نمايد؛ پس اگر [[حج کودکان|کودک]] يا ناتواني را که طواف ميدهند در همان مسير طواف دهند کافي است، هرچند شانه راستش به طرف کعبه باشد. | ||
* '''آيه الله سبحانی:''' چنين حالتي که لازمه طبيعت طواف است اشکالي ندارد فقط بايد مواظب باشد پشت به کعبه يا رو به کعبه نشود. | |||
* '''آيه الله زنجانی:''' در حال طواف، لازم نيست روي طوافکننده به طرف جلو و شانه چپ او به سمت خانه کعبه باشد، بنابراين طوافکننده ميتواند درحاليکه رويش به سوي کعبه است طواف کند، بلکه اگر همان مسير طواف را عقب عقب برود يا گاهي پشت او به کعبه شود طوافش صحيح است ولي بايد در هر حال از حجرالاسود به سمت در خانه طواف نمايد؛ پس اگر کودک يا ناتواني را که طواف ميدهند در همان مسير طواف دهند کافي است، هرچند شانه راستش به طرف کعبه باشد. | |||
* '''آيه الله سيستانی:''' خانه بايد در همه حالات طواف در طرف چپ باشد، پس اگر رو به آن کند براي بوسيدن و مانند آن يا فشار جمعيت او را ناچار به پشت کردن يا رو کردن به آن کند، آن مقدار از طواف شمرده نميشود ولي معيار صدق عرفي است و لازم نيست در دو دهانه حجر اسماعيل و در نبشهاي خانه بدن را منحرف سازد.}} | * '''آيه الله سيستانی:''' خانه بايد در همه حالات طواف در طرف چپ باشد، پس اگر رو به آن کند براي بوسيدن و مانند آن يا فشار جمعيت او را ناچار به پشت کردن يا رو کردن به آن کند، آن مقدار از طواف شمرده نميشود ولي معيار صدق عرفي است و لازم نيست در دو دهانه حجر اسماعيل و در نبشهاي خانه بدن را منحرف سازد.}} | ||
| {{ارجاع مساله|۵۸۰}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۸۱ | اگر در موقع رسيدن به گوشههاي | | {{ارجاع مساله|۵۸۰}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۸۱ | اگر در موقع رسيدن به [[ارکان کعبه|گوشههاي خانه]]، شانه از محاذات کعبه خارج شود هيچ اشکالي ندارد، اگر به طور متعارف دور زند، حتي اگر خانه متمايل به پشت شود.{{توضیح مساله|۵۸۱| | ||
پشت شود.{{توضیح مساله|۵۸۱|نظر آيات عظام، در مسئله قبل گذشت.}} | * نظر آيات عظام، در مسئله قبل گذشت.}} | ||
| {{ارجاع مساله|۵۸۱}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۸۲ | گاهي ديده ميشود که بعضي از نادانان، براي احتياط، ديگري را وادار ميکنند که او را طواف دهد و خود طوافکننده اختيار را از خود سلب ميکند و به دست ديگري ميدهد و تکيه به دست او ميدهد و او را، آن شخص ديگر با فشار دور ميدهد، اين طواف باطل است{{توضیح مساله|۵۸۲| | |||
* '''آیه الله بهجت:''' باطل نيست. | |||
* '''آيه الله خامنهای:''' اگر با اختيار خود ميرود ولي در اثر فشار جمعيت ممکن است گاهي به جلو يا به اين طرف و آن طرف برود مانعي ندارد ولي اگر ديگري او را ببرد به طوري که اراده از او سلب گردد اشکال دارد. | |||
* '''آيه الله زنجانی:''' اگر با اراده خودش قدم برميدارد طوافش صحيح است. | * '''آيه الله زنجانی:''' اگر با اراده خودش قدم برميدارد طوافش صحيح است. | ||
* '''آيه الله سبحانی:''' طوافکننده ميتواند با تکيه دادن به ديگري طواف کند، مشروط به اينکه قصدش سلب اراده از خود نباشد و قصد طواف را براي خود حفظ کند. | * '''آيه الله سبحانی:''' طوافکننده ميتواند با تکيه دادن به ديگري طواف کند، مشروط به اينکه قصدش سلب اراده از خود نباشد و قصد طواف را براي خود حفظ کند. | ||
* '''آيه الله مکارم:''' اين طواف باطل نيست. و در بسياري از مواقع ازدحام طواف ظاهراً اختيار سلب ميشود و چون از اول مختاراً اين راه را انتخاب ميکند منافات با اختيار ندارد، اما کارهاي افراد نادان بسيار بد و زننده است.}} و اگر [[طواف نساء]] را اين طور به جا آورد، زنها يا مردها بر او حرام خواهند بود. | |||
| {{ارجاع مساله|۵۸۲}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۸۳ | احتياط به اينکه خانه در تمام حالاتِ طواف، حقيقتاً به طرف چپ باشد، گرچه خيلي ضعيف است و قابل اعتنا نيست و بايد اشخاص جاهل و اهل وسوسه از آن احتراز کنند و به همان ترتيب که ساير مسلمين دور ميزنند بزنند، لکن اگر شخص عاقل عالمي بخواهد احتياط کند و قدري شانه را چپ کند، در موقع رسيدن به [[حجر اسماعيل]] يا [[ارکان کعبه]] به طوري که خلاف متعارف{{توضیح مساله|۵۸۳| | |||
* '''آیه الله فاضل:''' و خلاف [[تقيه]] نباشد و موجب...}} و موجب انگشتنمايي نشود مانع ندارد.{{توضیح مساله|۵۸۳| | |||
* '''آیه الله فاضل:''' احتياط در ترک آن است. | |||
| {{ارجاع مساله|۵۸۲}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۸۳ | احتياط به اينکه خانه در تمام حالاتِ طواف، حقيقتاً به طرف چپ باشد، گرچه خيلي ضعيف است و قابل اعتنا نيست و بايد اشخاص جاهل و اهل وسوسه از آن احتراز کنند و به همان ترتيب که ساير مسلمين دور ميزنند بزنند، لکن اگر شخص عاقل عالمي بخواهد احتياط کند و قدري شانه را چپ کند، در موقع رسيدن به | |||
حجر اسماعيل يا ارکان کعبه به طوري که خلاف متعارف{{توضیح مساله|۵۸۳|* '''آیه الله فاضل:''' و خلاف تقيه نباشد و موجب...}} و موجب انگشتنمايي نشود مانع ندارد.{{توضیح مساله|۵۸۳|* '''آیه الله فاضل:''' احتياط در ترک آن است. | |||
آيه الله مکارم:''' بهتر است به جاي اينگونه کارهاي غير متعارف، مانند همه مسلمين طواف کند و حضور قلب داشته باشد و با خداوند راز و نياز کند.}} | آيه الله مکارم:''' بهتر است به جاي اينگونه کارهاي غير متعارف، مانند همه مسلمين طواف کند و حضور قلب داشته باشد و با خداوند راز و نياز کند.}} | ||
| {{ارجاع مساله|۵۸۳}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۸۴ | اگر به واسطه مزاحمتِ طوافکنندگان، مقداري از دور زدن به خلاف متعارف شد؛ مثل آنکه روي طوافکننده به کعبه واقع شد يا پشتش واقع شد و يا عقبعقب طواف کرد بايد آن مقدار را جبران کند و از سر بگيرد.{{توضیح مساله|۵۸۴|* '''آیه الله زنجانی:''' چنانچه ذيل مسئله ۵۸۰ گفته شد، طواف در تمام اين صورتها صحيح است. | | {{ارجاع مساله|۵۸۳}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۸۴ | اگر به واسطه مزاحمتِ طوافکنندگان، مقداري از دور زدن به خلاف متعارف شد؛ مثل آنکه روي طوافکننده به کعبه واقع شد يا پشتش واقع شد و يا عقبعقب طواف کرد بايد آن مقدار را جبران کند و از سر بگيرد.{{توضیح مساله|۵۸۴| | ||
* '''آیه الله زنجانی:''' چنانچه ذيل مسئله ۵۸۰ گفته شد، طواف در تمام اين صورتها صحيح است. | |||
* '''آيه الله سبحانی:''' چون بازگشت به عقب ممکن نيست، بقيه شوط را بدون نيت برود تا نقطهاي برسد که طواف او آسيب ديده و يا محاذي آن برسد و از آنجا شوط را تکميل کند و اگر آن نقطه و يا محاذي را به دقت به ياد ندارد، بدون نيت به حرکت ادامه دهد و يک بار ديگر از حجرالاسود اين شوط را تکرار کند به قصد اينکه هر مقدار قبلاً پيموده را تکميل کند و تا رسيدن به آن نقطه جزء طواف نباشد. | * '''آيه الله سبحانی:''' چون بازگشت به عقب ممکن نيست، بقيه [[شوط]] را بدون [[نيت]] برود تا نقطهاي برسد که طواف او آسيب ديده و يا محاذي آن برسد و از آنجا شوط را تکميل کند و اگر آن نقطه و يا محاذي را به دقت به ياد ندارد، بدون نيت به حرکت ادامه دهد و يک بار ديگر از حجرالاسود اين شوط را تکرار کند به قصد اينکه هر مقدار قبلاً پيموده را تکميل کند و تا رسيدن به آن نقطه جزء طواف نباشد. | ||
* '''آيه الله سيستانی:''' و اگر نتواند در اثر ازدحام برگردد و جبران کند ميتواند تا حجرالاسود بدون قصد طواف برود و از آنجا شوط را کاملاً اعاده نمايد.}} | * '''آيه الله سيستانی:''' و اگر نتواند در اثر ازدحام برگردد و جبران کند ميتواند تا حجرالاسود بدون قصد طواف برود و از آنجا شوط را کاملاً اعاده نمايد.}} | ||
| {{ارجاع مساله|۵۸۴}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۸۵ | اگر به واسطه کثرت جمعيت، انسان را بدون اختيار خود بردند و دور دادند کفايت نميکند{{توضیح مساله|۵۸۵|* '''آیه الله بهجت:''' البته با ملاحظه اينکه بردن غير از سلب اختيار است. | | {{ارجاع مساله|۵۸۴}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۸۵ | اگر به واسطه کثرت جمعيت، انسان را بدون اختيار خود بردند و دور دادند کفايت نميکند{{توضیح مساله|۵۸۵| | ||
* '''آیه الله بهجت:''' البته با ملاحظه اينکه بردن غير از سلب اختيار است. | |||
* '''آيه الله تبريزى:''' مجرد بردن جمعيت موجب بطلان نميشود مادامي که ساير شرايط موجود باشد. | * '''آيه الله تبريزى:''' مجرد بردن جمعيت موجب بطلان نميشود مادامي که ساير شرايط موجود باشد. | ||
* '''آيه الله خامنهای:''' به ذيل مسئله ۵۸۲ مراجعه شود. | * '''آيه الله خامنهای:''' به ذيل مسئله ۵۸۲ مراجعه شود. | ||
* '''آيه الله زنجانی:''' اگر با اراده خودش قدم برميدارد طوافش صحيح است در غير اين صورت مثلاً اگر او را از جا بلند کرده به جلو بردند بايد آن مقدار را تدارک کند. | * '''آيه الله زنجانی:''' اگر با اراده خودش قدم برميدارد طوافش صحيح است در غير اين صورت مثلاً اگر او را از جا بلند کرده به جلو بردند بايد آن مقدار را تدارک کند. | ||
* '''آيه الله سبحانی:''' مجرد بردن جمعيت موجب بطلان نميشود مشروط بر اينکه نيت کند که خود را در ميان جمعيت قرار ميدهم که طواف کنم و آنچه را بر اثر فشار به جاي ميآورم جزء طواف باشد. | |||
* '''آيه الله سيستانی:''' اگر به طور کلي اختيار از او سلب شده باشد و در اين صورت اگر بتواند آن مقدار را جبران نمايد و اگر نتوانست همانگونه که در مسئله قبل گفته شد عمل کند و شوط را از سر بگيرد. | |||
* '''آيه الله مکارم:''' هرگاه با توجه به اين امر و با اختيار خود وارد طواف شود و او را ببرند ضرري ندارد.}} و بايد آن دور را از سر بگيرد، اگرچه خانه هم طرف چپ او بوده. | |||
* ''' | | {{ارجاع مساله|۵۸۵}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۸۶ | در طواف کردن هر طور برود مانع ندارد، ميتواند آهسته برود و ميتواند تند برود و ميتواند بدود و ميتواند سواره طواف کند يا با دوچرخه طواف کند.{{توضیح مساله|۵۸۶| | ||
* '''آیه الله زنجانی:''' لکن در اين صورت تا ميتواند بايد خود طوافکننده اين وسايل را حرکت بدهد و کسي که پياده طواف ميکند در حال اختيار بايد ايستاده طواف کند.}} ليکن بهتر آن است که به طور ميانهروي برود. | |||
=== داخل کردن حجر اسماعیل در طواف === | |||
| {{ارجاع مساله| | | {{ارجاع مساله|۵۸۶}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۸۶ | چهارم ـ داخل کردن [[حجر اسماعیل|حِجر اسماعيل(ع)]] است در طواف؛ و حجر اسماعيل محلي است که متصل به خانه کعبه است و بايد طوافکننده دور حجر اسماعيل نيز بگردد. | ||
| نظر دیگر=ندارد | |||
چهارم ـ داخل کردن حِجر | }}{{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۸۷ | اگر دور حجر اسماعيل نگرديد و [در تمام دورها] از داخل آن طواف کرد، طوافش باطل است و بايد اعاده کند. | ||
| | |||
| نظر دیگر=ندارد | | نظر دیگر=ندارد | ||
}} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۸۸ | اگر عمداً اين کار را بکند حکم ابطال عمدي طواف را دارد که گذشت. | }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۸۸ | اگر عمداً اين کار را بکند حکم ابطال عمدي طواف را دارد که گذشت. | ||
خط ۴۴۸: | خط ۴۳۹: | ||
}}{{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۸۹ | اگر سهواً اين کار را بکند حکم ابطال سهوي را دارد. | }}{{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۸۹ | اگر سهواً اين کار را بکند حکم ابطال سهوي را دارد. | ||
| نظر دیگر=ندارد | | نظر دیگر=ندارد | ||
}}{{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۹۰ | اگر در بعضي از دورها حجر اسماعيل را داخل در دور زدن نکرد احتياط واجب آن است که آن دور را از سر بگيرد{{توضیح مساله|۵۹۰|* '''آیه الله بهجت:''' بايد آن دور اعاده شود در صورتي که در ابتداي طواف، نيت طواف بر بيت محض نکرده باشد والاّ اعاده اصل طواف موافق احتياط است؛ اگرچه عملاً در يک شوط اختصار نمايد. | }}{{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۹۰ | اگر در بعضي از دورها حجر اسماعيل را داخل در دور زدن نکرد احتياط واجب آن است که آن دور را از سر بگيرد{{توضیح مساله|۵۹۰| | ||
* '''آیه الله بهجت:''' بايد آن دور اعاده شود در صورتي که در ابتداي طواف، نيت طواف بر بيت محض نکرده باشد والاّ اعاده اصل طواف موافق احتياط است؛ اگرچه عملاً در يک [[شوط]] اختصار نمايد. | |||
* '''آيات عظام تبريزي، خويي، سيستانی:''' بايد آن دور اعاده شود. | * '''آيات عظام تبريزي، خويي، سيستانی:''' بايد آن دور اعاده شود. | ||
* '''آيه الله خامنهای:''' اگر از داخل حِجر اسماعيل طواف کند و يا از روي ديوار آن بگذرد، طوافش باطل است و بايد آن را اعاده کند، و اگر در يکي از دورهاي طواف از داخل حجر بگذرد، فقط همان دور باطل است. | |||
* '''آيه الله خامنهای:''' اگر از داخل حِجر | * '''آيات عظام زنجاني، صافي، گلپايگانی:''' بايد آن دور را اعاده نمايد و احوط اعاده کل طواف است بعد از اتمام آن. | ||
باطل است. | * '''آيه الله سبحانی:''' اگر سهواً و يا از روي جهل به حکم شرعي برخي از دورها را از داخل حجر اسماعيل انجام دهد دو صورت دارد: الف) اگر در همان اثناي طواف متوجه شد بايد شوط و يا اشواطي را که به طور غير صحيح انجام داده تصحيح کند و يا اعاده نمايد تصحيح نسبت به اولين دوري که وارد حجر شده و اعاده نسبت به دورهاي بعدي و شيوه تصحيح در ذيل مسئله ۵۸۵ بيان شد؛ ب) اگر پس از پايان يافتن عمل طواف متوجه شود در صورتي که ورود به حجر در شوط هفتم رخ داده باشد شيوه تدارک به همان نحو است که گفته شد و اگر شوط آخر درست انجام شد و شوطهاي قبلي اشتباه انجام شده در اين صورت نماز طواف را بخواند و با صدق به هم خوردن [[موالات]] عرفي طواف ديگري به نيت اعم از اتمام (تصحيح) و اعاده انجام دهد و نماز طواف را به جا آورد. | ||
* '''آيات عظام زنجاني، صافي، گلپايگانی:''' بايد آن دور را اعاده نمايد و احوط اعاده کل طواف است بعد از اتمام آن. | |||
* '''آيه الله فاضل:''' اظهر اين است که آن شوط را اعاده نمايد. | * '''آيه الله فاضل:''' اظهر اين است که آن شوط را اعاده نمايد. | ||
* '''آيه الله مکارم:''' فقط آن دور باطل ميشود و چون برگشتن غالباً مشکل است ميتواند همراه جمعيت برود و نزد [[حجرالاسود]] نيت کند و ادامه بدهد. | |||
* '''آيه الله نوری:''' آن مقدار از شوط را که حجر اسماعيل را داخل در دور زدن نکرده است اعاده کند، چنانکه اگر کسي از روي ديوار حجر اسماعيل رفته باشد بايد شوط را اعاده نمايد.}} و اعاده کند طواف را، اگرچه ظاهر آن است که اعاده طواف لازم نيست. | |||
| {{ارجاع مساله|۵۹۰}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۹۱ | اگر کسي در بعضي از دورها، از روي ديوار حجر اسماعيل برود، احتياط آن است که به دستور مسئله قبل عمل کند{{توضیح مساله|۵۹۱| | |||
* '''آیه الله زنجانی:''' طواف کند بايد احتياطاً آن دور را از سر بگيرد و بعد از اتمام طواف و خواندن [[نماز طواف|نماز]]، طواف و نماز آن را اعاده کند.}} و در اين فرض نيز به احتياط واجب کفايت نميکند تمام کردن دور را از آنجايي که از روي ديوار رفته است.{{توضیح مساله|۵۹۱| | |||
* '''آیه الله بهجت:''' اعاده همان جزء از طواف، که به بالا رفتن بر ديوار حجر باطل شده است، لازم ميباشد. | |||
| {{ارجاع مساله|۵۹۰}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۹۱ | اگر کسي در بعضي از دورها، از روي ديوار حجر | |||
* '''آيه الله سبحانی:''' در حکم رفتن در حجر است، بالا رفتن بر ديوار حجر، بنا بر احتياط. | * '''آيه الله سبحانی:''' در حکم رفتن در حجر است، بالا رفتن بر ديوار حجر، بنا بر احتياط. | ||
* '''آيه الله خامنهای:''' به ذيل مسئله قبل مراجعه شود. | * '''آيه الله خامنهای:''' به ذيل مسئله قبل مراجعه شود. | ||
* '''آيه الله مکارم:''' اگر همان مقدار را اعاده کند کافي است.}} | * '''آيه الله مکارم:''' اگر همان مقدار را اعاده کند کافي است.}} | ||
| {{ارجاع مساله|۵۹۱}} }} | |||
=== طواف بین کعبه و مقام ابراهیم === | |||
{{فتاوی حج | مساله = ۵۹۱ | (ادامه مسئله قبلی) پنجم ـ بودن طواف است بين خانه [[کعبه]] و [[مقام ابراهیم(ع)|مقام حضرت ابراهيم(ع)]] از همه اطراف.{{توضیح مساله|۵۹۱| | |||
* '''آیه الله بهجت:''' ليکن ظاهر اين است که طواف در دورتر از اين مسافت ـ بيست و شش ذراع و نيم ـ نيز کافي باشد براي کساني که در اين مسافت نتوانند طوافکنند يا طواف در آن بر آنها مشقت داشته باشد و مراعات احتياط با قدرت و تمکن متعين است و با تحري اوقات خلوت نسبي و عدم تمکن از طواف در حد لازم، اقرب جواز طواف از اقرب به حد است با رعايت اختلاف اطراف در مانع. | |||
* '''آيه الله تبريزى:''' در صورت امکان بنا بر احتياط طواف بايد در محدوده فاصله بين کعبه و مقام ابراهيم باشد ولي در موارد ازدحام طواف در خارج اين محدوده هم کافي است. | |||
* '''آيه الله خامنهای:''' بنا بر مشهور، طواف بايد در فاصله ميان کعبه و مقام ابراهيم و در جهتهاي ديگر نيز در همين فاصله انجام شود، اما اقوي آن است که طواف کردن در اين فاصله شرط نيست و ميتواند در خارج از اين فاصله و در ساير بخشهاي [[مسجدالحرام]] نيز طواف را به جا آورد، به ويژه هنگامي که ازدحام شديد مانع از طواف در آن فاصله باشد، البته بهتر آن است که در صورت عدم ازدحام، در فاصله مذکور طواف کند. | |||
* '''آيه الله خويی:''' و ليکن ظاهر اين است که طواف در دورتر از اين مسافت بيست و شش ذراع و نيم نيز کافي باشد؛ خصوصاً براي کساني که در اين مسافت نتوانند طواف کنند يا طواف در آن بر آنها مشقت داشته باشد و مراعات احتياط با قدرت و تمکن بهتر است و از اين مسئله حکم چهار مسئله بعد هم معلوم ميشود. | |||
* '''آيه الله زنجانی:''' يعني در همه اطراف کعبه، مقدار محلّي که در شرايط عادي ميتوان در آن طواف کرد، همين مقدار است؛ بنابراين در سمت ديوار [[حجر اسماعیل|حجر]]، محدوده طواف از بيرون ديوار حجر محاسبه ميگردد نه از خانه کعبه، و کسي که نميتواند و يا براي او مشقت شديد دارد که در محدوده، طواف کند، [[نیابت|نايب]] ميگيرد و اگر از آن هم معذور است ميتواند در فاصله دورتر طواف کند و رعايت الاقرب فالاقرب لازم نيست؛ ولي در ايامي از سال ـ مانند [[موسم حج|ايام شلوغ حج]] و [[ماه رمضان]] ـ که محدوده مقام با ازدحام جمعيت روبهروست و طواف کردن در اين محدوده، در شب و روز براي معمول مردم، مشقت شديد دارد، طواف در فاصله دورتر صحيح است، هرچند براي شخص او طواف کردن در محدوده، مشقت نداشته باشد و فرقي بين طواف [[عمره]] و [[حج]]، و يا طواف واجب و مستحب نيست و احکام چند مسئله بعد، مربوط به شرايط عادي است که محدوده طواف، توسعه ندارد. | |||
* '''آيه الله سبحانی:''' يعني در شعاع تقريباً ۱۲ متر. | * '''آيه الله سبحانی:''' يعني در شعاع تقريباً ۱۲ متر. | ||
* '''آيه الله سيستانی:''' ولي بعيد نيست که در بيش از مقدار ذکر شده هم ـ هرچند که کراهت دارد ـ طواف جايز باشد؛ خصوصاً براي کسي که در فاصله ذکر شده توانايي طواف را ندارد يا موجب حرج و مشقت زياد براي او ميشود و در صورت توانايي رعايت احتياط اولي است و از اين جا حکم مسائل بعد نيز روشن ميشود. | * '''آيه الله سيستانی:''' ولي بعيد نيست که در بيش از مقدار ذکر شده هم ـ هرچند که کراهت دارد ـ طواف جايز باشد؛ خصوصاً براي کسي که در فاصله ذکر شده توانايي طواف را ندارد يا موجب حرج و مشقت زياد براي او ميشود و در صورت توانايي رعايت احتياط اولي است و از اين جا حکم مسائل بعد نيز روشن ميشود. | ||
* '''آيه الله صافي، آيه الله گلپايگانی:''' با عدم تمکن از طواف در محدوده به خاطر ازدحام، طواف از پشت [[مقام ابراهیم|مقام]] به شرط اتصال به جمعيت طوافکننده کافي است. | |||
* '''آيه الله صافي، آيه الله گلپايگانی:''' با عدم تمکن از طواف در محدوده به خاطر ازدحام، طواف از پشت مقام به شرط اتصال به جمعيت طوافکننده کافي است. | |||
* '''آيه الله فاضل:''' ولي چنانچه ضرورت عرفي اقتضا کند، طواف در خارج از محدوده، با رعايت الأقرب فالأقرب صحيح است. | * '''آيه الله فاضل:''' ولي چنانچه ضرورت عرفي اقتضا کند، طواف در خارج از محدوده، با رعايت الأقرب فالأقرب صحيح است. | ||
* '''آيه الله مکارم:''' رعايت اين شرط لازم نيست ولي بهتر است. | * '''آيه الله مکارم:''' رعايت اين شرط لازم نيست ولي بهتر است. | ||
* '''آيه الله نوری:''' اقوي اين است که در طواف، همين قدر که «طواف دور خانه خدا» صدق کند کافي است و مراعات اينکه طواف بين خانه خدا و مقام ابراهيم است لازم نيست و مستحب است.}} | |||
| {{ارجاع مساله|۵۹۱}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۹۲ | مراد از اينکه: طواف بين کعبه و [[مقام ابراهیم|مقام]] باشد، آن است که ملاحظه شود مسافتي را که ميان خانه و مقام ابراهيم است و در همه اطراف خانه کعبه، طوافکننده از آن مقدار دورتر نباشد از خانه کعبه (و ما بين مقام و خانه چنانچه گفتهاند تقريباً بيست و شش ذراع و نصف است) پس در همه اطراف بايد همين قدر بيشتر دور نباشد. | |||
| {{ارجاع مساله|۵۹۱}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۹۲ | مراد از اينکه: طواف بين کعبه و مقام باشد، آن است که ملاحظه شود مسافتي را که ميان خانه و مقام | |||
| نظر دیگر=ندارد | | نظر دیگر=ندارد | ||
}}{{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۹۳ | اگر شخص از پشت مقام ابراهيم طواف کند{{توضیح مساله|۵۹۳|* '''آیه الله زنجانی:''' يعني تمام اشواط طواف را پشت مقام ابراهيم طواف کند.}} که مقام ابراهيم هم داخل در طوافش شود طوافش باطل است و بايد اعاده کند.{{توضیح مساله|۵۹۳|نظر آيات عظام در ذيل مسئله قبل گذشت. | }}{{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۹۳ | اگر شخص از پشت مقام ابراهيم طواف کند{{توضیح مساله|۵۹۳| | ||
* '''آیه الله زنجانی:''' يعني تمام اشواط طواف را پشت مقام ابراهيم طواف کند.}} که مقام ابراهيم هم داخل در طوافش شود طوافش باطل است و بايد اعاده کند.{{توضیح مساله|۵۹۳| | |||
آيه الله تبريزى:''' اگر ازدحام بوده و طواف در فاصله بين کعبه و مقام | * نظر آيات عظام در ذيل مسئله قبل گذشت. | ||
* '''آيه الله تبريزى:''' اگر ازدحام بوده و طواف در فاصله بين کعبه و مقام ابراهيم ميسور نبود، طوافي که انجام داده صحيح است و اعاده ندارد. | |||
آيه الله سبحانی:''' اگر به جهت ازدحام، طواف در فاصله ياد شده موجب حرج و مشقت باشد، طواف در خارج محدوده با ملاحظه الاقرب فالاقرب صحيح است و صبر کردن تا اينکه مطاف خلوت شود لازم نيست هرچند موافق احتياط است.}} | * '''آيه الله سبحانی:''' اگر به جهت ازدحام، طواف در فاصله ياد شده موجب حرج و مشقت باشد، طواف در خارج محدوده با ملاحظه الاقرب فالاقرب صحيح است و صبر کردن تا اينکه مطاف خلوت شود لازم نيست هرچند موافق احتياط است.}} | ||
* '''آيه الله سبحانی:''' اگر طوافکننده بدون عذر از پشت مقام ابراهيم طواف کرد، طواف او باطل است و اگر بعضي دورها را از آنجا عبور کرد، اگر محل تصحيح در اثنا باقي است بايد در همان دور تصحيح نمايد و اگر محل آن گذشته ، بايد بعد از خواندن نماز طواف باطل شده و فوت | | {{ارجاع مساله|۵۹۳}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۹۴ | اگر بعضي از دورها را از پشت مقام طواف کند بايد آن دور را با اعاده همان جزء تمام کند{{توضیح مساله|۵۹۴| | ||
* '''آیه الله زنجانی:''' آن مقدار که از مطاف خارج بوده و بعد از آن تا در [[شوط]] بعد به همان مکاني که از مطاف خارج شده برسد، باطل است، بنابراين اگر اين اشکال در شوط هفتم پيش آمده بايد از جايي که از مطاف خارج شده تا [[حجرالاسود]] را اعاده کند و اگر در يکي از اشواط قبل رخ داده بايد يک دور کامل ديگر بزند تا طوافش تکميل شود؛ و در هر حال، اعاده همان جزء کفايت نميکند. | |||
* '''آيه الله سبحانی:''' اگر طوافکننده بدون عذر از پشت مقام ابراهيم طواف کرد، طواف او باطل است و اگر بعضي دورها را از آنجا عبور کرد، اگر محل تصحيح در اثنا باقي است بايد در همان دور تصحيح نمايد و اگر محل آن گذشته ، بايد بعد از خواندن نماز طواف باطل شده و فوت [[موالات]]، طواف خود را از سرگيرد و اگر اعمال مترتبه را نيز انجام داده، آنها را نيز بياورد.}} و احوط آن است که طواف را هم اعاده کند اگرچه ظاهراً اعاده لازم نباشد، بلکه بعيد نيست کفايت اعاده همان جزء. | |||
| {{ارجاع مساله|۵۹۴}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۹۵ | چون در طرف حجر | | {{ارجاع مساله|۵۹۴}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۹۵ | چون در طرف [[حجر اسماعيل]] محل طواف تنگ ميشود{{توضیح مساله|۵۹۵| | ||
* '''آیات عظام زنجاني، سبحاني، صافي، فاضل، گلپايگانی:''' در طرف حجر فاصله از ديوار حجر محاسبه ميشود.}}، زيرا که مقدار حِجْر از آن کاسته ميشود و چنانچه گفتهاند تقريباً شش ذراع و نيم براي محل طواف باقي ميماند بايد در طواف از آن جانب بيشتر از شش ذراع و نيم دور نشود. | |||
| {{ارجاع مساله|۵۹۵}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۹۶ | اگر از جانب حجر | | {{ارجاع مساله|۵۹۵}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج | مساله = ۵۹۶ | اگر از جانب حجر اسماعيل بيشتر از شش ذراع و نيم{{توضیح مساله|۵۹۶|* '''آیات عظام زنجاني، سبحاني، صافي، فاضل، گلپايگانی:''' به ذيل مسئله ۵۹۵ مراجعه شود.}} در دور زدن دور شد اظهر آن است که آن جزء را اعاده کند و از مطاف دور بزند. | ||
ششم ـ خروج طوافکننده است از خانه و آنچه از آن محسوب است. | ششم ـ خروج طوافکننده است از خانه و آنچه از آن محسوب است. |