اخبار مکه (فاکهی): تفاوت میان نسخهها
جز
←چاپها
جز (←چاپها) |
|||
خط ۱۰۷: | خط ۱۰۷: | ||
===چاپها=== | ===چاپها=== | ||
تنها نسخه خطی کتاب، بخش دوم را در بر دارد و در کتابخانه لیدن هلند نگهداری میشود. فردینال وستنفلد (H.F.Wustenfeld) خاورشناس آلمانی (۱۸۰۸ـ۱۸۹۸م.) گزیدهای از کتاب را از روی همین نسخه نخستین بار به سال ۱۸۵۸م. در مجموعهای ویژه تاریخ مکه با عنوان Die chroniken der stadt Mekka در لایپزیک به چاپ رساند. این چاپ چند بار در لبنان افست شده است.<ref>معجم المطبوعات العربیه، ج۲، ص۱۹۱۸؛ التاریخ و المورخون، ص۲۲-۲۳.</ref> | تنها نسخه خطی کتاب، بخش دوم را در بر دارد و در [[کتابخانه لیدن هلند]] نگهداری میشود. [[فردینال وستنفلد]] (<small>H.F.Wustenfeld</small>) خاورشناس آلمانی (<small>۱۸۰۸ـ۱۸۹۸م.</small>) گزیدهای از کتاب را از روی همین نسخه نخستین بار به سال ۱۸۵۸م. در مجموعهای ویژه تاریخ مکه با عنوان '''Die chroniken der stadt Mekka''' در [[لایپزیک]] به چاپ رساند. این چاپ چند بار در [[لبنان]] افست شده است.<ref>معجم المطبوعات العربیه، ج۲، ص۱۹۱۸؛ التاریخ و المورخون، ص۲۲-۲۳.</ref> | ||
چاپ دیگر کتاب رهاورد کوشش عبدالملک بن عبدالله بن دهیش است که با بهره جستن از نسخه کتابخانه لیدن و گزارشهای منابع معتبر دیگر از این اثر، آن را تصحیح و به سال ۱۹۸۶م. در مکه مکرمه، مکتبة و مطبعة النهضة الحدیثه چاپ کرده و مقدمهای مفصل درباره فاکهی و کتاب او و نیز تصاویری از نسخه خطی کتاب بدان افزوده است. وی در پانوشتها نیز توضیحاتی پردامنه نگاشته است. برای مثال، به میزان اعتبار سندی یکایک روایتهای کتاب اشاره کرده، معنای واژگان دشواریاب متن کتاب را نوشته و برخی تصحیف و تحریفها را که به باور او به کتاب راه یافته، نشان داده است. | چاپ دیگر کتاب رهاورد کوشش [[عبدالملک بن عبدالله بن دهیش]] است که با بهره جستن از نسخه کتابخانه لیدن و گزارشهای منابع معتبر دیگر از این اثر، آن را تصحیح و به سال ۱۹۸۶م. در [[مکه]] مکرمه، [[مکتبة و مطبعة النهضة الحدیثه]] چاپ کرده و مقدمهای مفصل درباره فاکهی و کتاب او و نیز تصاویری از نسخه خطی کتاب بدان افزوده است. وی در پانوشتها نیز توضیحاتی پردامنه نگاشته است. برای مثال، به میزان اعتبار سندی یکایک روایتهای کتاب اشاره کرده، معنای واژگان دشواریاب متن کتاب را نوشته و برخی تصحیف و تحریفها را که به باور او به کتاب راه یافته، نشان داده است. | ||
نسخه چاپی، سه بخش افزوده دارد که مصحح فراهم آورده است. در بخش نخست کوشیده است به قدر امکان، نیمه گمشده را از منابع دیگر پس از کتاب فاکهی که از آن گزارش کردهاند، بازشناسد و گزارشها را به ترتیبی که در کتابهای همانند به چشم میآید، کنار هم نهد. رهاورد مصحح بازیابی ۲۳۳ روایت است که بیشترین آنها را از کتاب شفاءالغرام و العقد الثمین فأسی و سپس آثار ابن حجر همچون الاصابه یافته است. بخش نخست با روایتی از امام صادق(ع) درباره ساخت کعبه به فرمان خدا آغاز میشود و آنگاه به مباحثی از این دست میپردازد: ماجرای ابراهیم و اسماعیل و هاجر(ع) در سرزمین مکه، پدید آمدن | نسخه چاپی، سه بخش افزوده دارد که مصحح فراهم آورده است. در بخش نخست کوشیده است به قدر امکان، نیمه گمشده را از منابع دیگر پس از کتاب فاکهی که از آن گزارش کردهاند، بازشناسد و گزارشها را به ترتیبی که در کتابهای همانند به چشم میآید، کنار هم نهد. رهاورد مصحح بازیابی ۲۳۳ روایت است که بیشترین آنها را از کتاب [[شفاءالغرام]] و [[العقد الثمین]] [[فأسی]] و سپس آثار [[ابن حجر]] همچون [[الاصابه ابن حجر|الاصابه]] یافته است. بخش نخست با روایتی از [[امام صادق(ع)]] درباره ساخت [[کعبه]] به فرمان خدا آغاز میشود و آنگاه به مباحثی از این دست میپردازد: ماجرای [[ابراهیم (ع)|ابراهیم]] و [[حضرت اسماعیل|اسماعیل]] و [[هاجر|هاجر(ع)]] در سرزمین مکه، پدید آمدن [[چاه زمزم|زمزم]]، بازسازی و تغییرات کعبه در دورههای گوناگون تاریخ، پوشش کعبه، نسبشناسی مهمترین قبایل و طوایف ساکن مکه و آداب و رسوم آنها، برخی نبردهای نامآور، حکمرانان مکه، آداب پای نهادن به کعبه، و برخی مباحث تاریخی مهم مانند [[فتح مکه]]. <small>(ج۵، ص۱۱۹ـ۲۳۹</small>) | ||
بخش افزوده دوم، تصویرهایی است که مصحح از مکانها و جایهای مهم مکه در روزگار کنونی فراهم آورده و با توضیحاتی مختصر همراه کرده است. وی در بخش افزوده سوم کوشیده است با بهره جستن از آگاهیهای فاکهی، دو نقشه ترسیم کند. در نقشه نخست، راهها و پستی و بلندیهای منطقه مکه را در سده سوم نشان داده و در نقشه دوم، جای زندگی قبایل و طوایف را در مکه و پیرامون آن و نیز درهای مسجدالحرام را ترسیم کرده است. (ج۵، ص۲۳۹ به بعد) | بخش افزوده دوم، تصویرهایی است که مصحح از مکانها و جایهای مهم مکه در روزگار کنونی فراهم آورده و با توضیحاتی مختصر همراه کرده است. وی در بخش افزوده سوم کوشیده است با بهره جستن از آگاهیهای فاکهی، دو نقشه ترسیم کند. در نقشه نخست، راهها و پستی و بلندیهای منطقه مکه را در سده سوم نشان داده و در نقشه دوم، جای زندگی قبایل و طوایف را در مکه و پیرامون آن و نیز درهای [[مسجدالحرام]] را ترسیم کرده است. (<small>ج۵، ص۲۳۹ به بعد</small>) | ||
این کتاب در شش جلد به چاپ رسیده و جلد ششم حاوی فهرستهای مصحح است. | این کتاب در شش جلد به چاپ رسیده و جلد ششم حاوی فهرستهای مصحح است. |