پرش به محتوا

مزار سکینه بنت حسین(ع) (دمشق): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۲: خط ۳۲:
مزار سکینه بنت حسین(ع)، در [[قبرستان باب‌الصغیر]] شهر [[دمشق]] در کشور [[سوریه]] قرار دارد.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ص۲۵۲؛ تاريخ الأمم و الملوک، ج۵، ص۱۵۵؛ إعلام الورى بأعلام الهدى، ج۱، ص۳۹۶.</ref> این مزار متصل به [[مزار زینب صغری بنت علی(ع) (دمشق)|مزار زینب صغری دختر امام علی(ع)]] (ام‌کلثوم) است.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ص۲۵۲.</ref> این دو مزار، از مهمترین زیارتگاه‌های قبرستان باب‌الصغیر دمشق به شمار آمده و مورد توجه زائران [[شیعه]] از کشورهای مختلف است.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ص۲۵۲.</ref>
مزار سکینه بنت حسین(ع)، در [[قبرستان باب‌الصغیر]] شهر [[دمشق]] در کشور [[سوریه]] قرار دارد.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ص۲۵۲؛ تاريخ الأمم و الملوک، ج۵، ص۱۵۵؛ إعلام الورى بأعلام الهدى، ج۱، ص۳۹۶.</ref> این مزار متصل به [[مزار زینب صغری بنت علی(ع) (دمشق)|مزار زینب صغری دختر امام علی(ع)]] (ام‌کلثوم) است.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ص۲۵۲.</ref> این دو مزار، از مهمترین زیارتگاه‌های قبرستان باب‌الصغیر دمشق به شمار آمده و مورد توجه زائران [[شیعه]] از کشورهای مختلف است.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ص۲۵۲.</ref>


این مزار، دارای [[صحن]]، [[گنبد|گنبدی]] سبزرنگ، [[ضریح]] نقره‌ای طلاکوب و [[سرداب]] است. قبر اصلی، در سرداب است و روی آن صندوقچه‌ای قدیمی و نفیس قرار دارد. روی صندوقچه کتیبه‌هایی است که آیاتی از قرآن بر آن نقش شده است. در یکی از کتیبه‌ها، مدفون در این قبر به سکینه دختر [[امام حسین (ع)|امام حسین(ع)]] منسوب شده است.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه؛ ص۲۵۶؛ Inscriptions Arabes De Damas, Les St ف‍ les Fun ق raires, I. Cimeti ف‍ re DAl-B ع‍ b Al-Sa گ‍ r, Khaled</ref> <ref group="یادداشت">متن این کتیبه چنین است: بسم الله الرحمن الرحیم هذا قبر سکینة بنت الحسین بن علی بن ابی طالب صلوات الله علیهم اجمعین وعلی آلهم الطاهرین.</ref>
این مزار، دارای [[صحن]]، [[گنبد|گنبدی]] سبزرنگ، [[ضریح]] نقره‌ای طلاکوب و [[سرداب]] است. قبر اصلی، در سرداب است و روی آن صندوقچه‌ای قدیمی و نفیس قرار دارد. روی صندوقچه کتیبه‌هایی است که آیاتی از قرآن بر آن نقش شده است. در یکی از کتیبه‌ها، مدفون در این قبر به سکینه دختر [[امام حسین (ع)|امام حسین(ع)]] منسوب شده است.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ص۲۵۶؛ Inscriptions Arabes De Damas, Les St ف‍ les Fun ق raires, I. Cimeti ف‍ re DAl-B ع‍ b Al-Sa گ‍ r, Khaled</ref> <ref group="یادداشت">متن این کتیبه چنین است: بسم الله الرحمن الرحیم هذا قبر سکینة بنت الحسین بن علی بن ابی طالب صلوات الله علیهم اجمعین وعلی آلهم الطاهرین.</ref>


==مدفون در مزار==
==مدفون در مزار==
خط ۴۰: خط ۴۰:
سکینه دختر امام حسین(ع)، نامش آمنه یا امیمه، و مادرش رباب دختر امرئ‌القیس بن عدی قضاعی بود. «سکینه» نام یا لقبی بود که مادرش رباب، او را بدین نام می‌خواند. بر پایه شعری<ref group="یادداشت">لعمرک اننی احب داراً/ تَحُلُّ بها سکینةُ و الربابُ</ref> که امام حسین(ع) درباره سکینه و رباب سروده، وی علاقه زیادی به آن دو داشته است.<ref>تاریخ در آینه پژوهش، «پژوهشی درباره نام، سن و کیفیت شهادت طفل شیرخوار امام حسین(ع)»، محسن رنجبر، شماره ١٢، ص ٨۶.</ref> بنا به نقلی سکینه، خواهر [[حضرت علی‌اصغر(ع)]] ملقب به [[عبدالله رضیع]] بود.<ref>نسيم انديشه، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۹۸؛ حماسه حسینی ۳، بی‌تا، ص۳۱۱؛ پیام‌های عاشورا، بی‌تا، ص۳۰۲.</ref>
سکینه دختر امام حسین(ع)، نامش آمنه یا امیمه، و مادرش رباب دختر امرئ‌القیس بن عدی قضاعی بود. «سکینه» نام یا لقبی بود که مادرش رباب، او را بدین نام می‌خواند. بر پایه شعری<ref group="یادداشت">لعمرک اننی احب داراً/ تَحُلُّ بها سکینةُ و الربابُ</ref> که امام حسین(ع) درباره سکینه و رباب سروده، وی علاقه زیادی به آن دو داشته است.<ref>تاریخ در آینه پژوهش، «پژوهشی درباره نام، سن و کیفیت شهادت طفل شیرخوار امام حسین(ع)»، محسن رنجبر، شماره ١٢، ص ٨۶.</ref> بنا به نقلی سکینه، خواهر [[حضرت علی‌اصغر(ع)]] ملقب به [[عبدالله رضیع]] بود.<ref>نسيم انديشه، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۹۸؛ حماسه حسینی ۳، بی‌تا، ص۳۱۱؛ پیام‌های عاشورا، بی‌تا، ص۳۰۲.</ref>


وی روز عاشورا در کربلا حاضر بود. سپس به همراه دیگر اسیران [[اهل بیت|اهل‌بیت(ع)]] و سرهای شهیدان [[کربلا]]، به [[کوفه]] و از آنجا به [[شام]] برده شد و سرانجام با برادر خود [[امام سجاد(ع)]] به [[مدینه]] بازگشت.<ref>تذکرة الخواص، ص ٢۵١.</ref> به گواهی بیشتر منابع، او در سال ۱۱۷ق. در مدینه درگذشت.<ref>انساب الاشراف، ج ٢، ص ١۴١؛ تاریخ مدینة دمشق، ج ۶٩، ص ٢١٨؛ وفیات الاعیان، ج ٢، صص ٣٩۶ و ٣٩٧؛ الاعلام، ج ٣، ص ١٠۶.</ref> برخی، با توجه به درگذشت سکینه در [[مدینه]]، برای این انتساب، اعتبار و سند تاریخی قائل نشده‌اند.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه؛ ص۲۵۲.</ref>
وی روز عاشورا در کربلا حاضر بود. سپس به همراه دیگر اسیران [[اهل بیت|اهل‌بیت(ع)]] و سرهای شهیدان [[کربلا]]، به [[کوفه]] و از آنجا به [[شام]] برده شد و سرانجام با برادر خود [[امام سجاد(ع)]] به [[مدینه]] بازگشت.<ref>تذکرة الخواص، ص ٢۵١.</ref> به گواهی بیشتر منابع، او در سال ۱۱۷ق. در مدینه درگذشت.<ref>انساب الاشراف، ج ٢، ص ١۴١؛ تاریخ مدینة دمشق، ج ۶٩، ص ٢١٨؛ وفیات الاعیان، ج ٢، صص ٣٩۶ و ٣٩٧؛ الاعلام، ج ٣، ص ١٠۶.</ref> برخی، با توجه به درگذشت سکینه در [[مدینه]]، برای این انتساب، اعتبار و سند تاریخی قائل نشده‌اند.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ص۲۵۲.</ref>


===سکینه دختر یکی از پادشاهان===
===سکینه دختر یکی از پادشاهان===
سید محسن امین (م.‏۱۳۷۱ق)، با استناد به اینکه شیخ عباس قمی (م.۱۳۵۹ق)، نام صاحب مزار را در کتیبه‌ای به خط کوفی در صندوقچه روی قبر، «سکینه بنت الملک» خوانده است، این مزار را قبر دختر یکی از پادشاهان دانسته است.<ref>اعیان الشیعة، ج ٣، ص ۴٩٢.</ref> برخی این استدلال را نپذیرفته اند؛ زیرا در کتیبه روی قبر، نام صاحب مزار، سکینه دختر امام حسین(ع) ذکر شده است.<ref name=":2">آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه؛ ص۲۵۵.</ref> <ref group="یادداشت">متن کتیبه: بسم الله الرحمن الرحیم هذا قبر سکینة بنت الحسین بن علی بن ابی طالب صلوات الله علیهم اجمعین وعلی آلهم الطاهرین.</ref>
سید محسن امین (م.‏۱۳۷۱ق)، با استناد به اینکه شیخ عباس قمی (م.۱۳۵۹ق)، نام صاحب مزار را در کتیبه‌ای به خط کوفی در صندوقچه روی قبر، «سکینه بنت الملک» خوانده است، این مزار را قبر دختر یکی از پادشاهان دانسته است.<ref>اعیان الشیعة، ج ٣، ص ۴٩٢.</ref> برخی این استدلال را نپذیرفته اند؛ زیرا در کتیبه روی قبر، نام صاحب مزار، سکینه دختر امام حسین(ع) ذکر شده است.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ص۲۵۵.</ref> <ref group="یادداشت">متن کتیبه: بسم الله الرحمن الرحیم هذا قبر سکینة بنت الحسین بن علی بن ابی طالب صلوات الله علیهم اجمعین وعلی آلهم الطاهرین.</ref>


===سکینه دختر حسین ذی‌الدمعه===
===سکینه دختر حسین ذی‌الدمعه===
محمد حسنین سابقی (ت.۱۳۶۵ق) پژوهشگر معاصر، صاحب این قبر را سکینه دختر حسین ذی‌الدمعه (م.۱۳۵ق)، فرزند [[زید بن علی|زید بن علی(ع)]] می‌داند. او بر این باور است که وی و خواهرش «فاطمه» به همراه مادر خود «خدیجه»<ref group="یادداشت">خدیجه، دختر «عمر پسر امام سجاد(ع)» است.</ref> و جد خود «عمر فرزند [[امام سجاد(ع)]]»، در یک مقبره به خاک سپرده شده‌اند؛ ولی به مرور زمان این مکان به قبر سکینه دختر امام حسین(ع) شهرت یافته است.<ref>مرقد العقیلة زینب، ص ٧٣.</ref> وی برای تأیید نظریه خود، به هیچ منبعی استناد نکرده است و برخی، با وجود تلاش فراوان، موفق به یافتن مدرکی برای این قول نشده‌اند.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه& ص۲۵۲.</ref>
محمد حسنین سابقی (ت.۱۳۶۵ق) پژوهشگر معاصر، صاحب این قبر را سکینه دختر حسین ذی‌الدمعه (م.۱۳۵ق)، فرزند [[زید بن علی|زید بن علی(ع)]] می‌داند. او بر این باور است که وی و خواهرش «فاطمه» به همراه مادر خود «خدیجه»<ref group="یادداشت">خدیجه، دختر «عمر پسر امام سجاد(ع)» است.</ref> و جد خود «عمر فرزند [[امام سجاد(ع)]]»، در یک مقبره به خاک سپرده شده‌اند؛ ولی به مرور زمان این مکان به قبر سکینه دختر امام حسین(ع) شهرت یافته است.<ref>مرقد العقیلة زینب، ص ٧٣.</ref> وی برای تأیید نظریه خود، به هیچ منبعی استناد نکرده است و برخی، با وجود تلاش فراوان، موفق به یافتن مدرکی برای این قول نشده‌اند.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ص۲۵۲.</ref>


==دیگر مزارهای منسوب به او==
==دیگر مزارهای منسوب به او==
افزون بر باب‌الصغیر، زیارتگاه‌های دیگری نیز همچون شهر «قاهره» [[مصر]] و شهر «طَبَریه» [[فلسطین]] به سکینه دختر امام حسین(ع) منسوب است. برخی، با توجه به درگذشت سکینه در [[مدینه]]، برای هیچ‌یک از این زیارتگاه‌ها، اعتبار و سند تاریخی قائل نیستند.<ref name=":1">آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه؛ ص۲۵۶ و ۲۵۵.</ref>
افزون بر باب‌الصغیر، زیارتگاه‌های دیگری نیز همچون شهر «قاهره» [[مصر]] و شهر «طَبَریه» [[فلسطین]] به سکینه دختر امام حسین(ع) منسوب است. برخی، با توجه به درگذشت سکینه در [[مدینه]]، برای هیچ‌یک از این زیارتگاه‌ها، اعتبار و سند تاریخی قائل نیستند.<ref name=":1">آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ص۲۵۶ و ۲۵۵.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۸۶۱

ویرایش