پرش به محتوا

در کعبه: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۹۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۶ مارس ۲۰۲۳
خط ۲۱: خط ۲۱:
* بازسازی قریش که در آن در را از سطح زمین بالا بردند؛ به گونه‌ای که ورود به آن بدون نردبان ممکن نبود.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج1، ص135.</ref>
* بازسازی قریش که در آن در را از سطح زمین بالا بردند؛ به گونه‌ای که ورود به آن بدون نردبان ممکن نبود.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج1، ص135.</ref>
* [[عبدالله بن زبیر]] (حک: ۶۵–۷۳ق) برای کعبه دو در شرقی و غربی  ساخت. هر دو در، هم‌سطح زمین بودند.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج1، ص166؛ تاریخ مکة المشرفه، ص109.</ref>  
* [[عبدالله بن زبیر]] (حک: ۶۵–۷۳ق) برای کعبه دو در شرقی و غربی  ساخت. هر دو در، هم‌سطح زمین بودند.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج1، ص166؛ تاریخ مکة المشرفه، ص109.</ref>  
* [[حجاج بن یوسف]]، حاکم [[حجاز]] (حک: ۷۳–۹۵ق) در سال ۷۴ق. در دوم را برداشت و درِ اصلی را حدود دو متر از سطح زمین بالاتر برد و ارتفاع آن را به حدود سه متر کاهش داد.<ref>تاریخ مکة المشرفه، ص110.</ref>
* '''سال ۷۴،''' [[حجاج بن یوسف]]، حاکم [[حجاز]] (حک: ۷۳–۹۵ق) در دوم را برداشت و درِ اصلی را حدود دو متر از سطح زمین بالاتر برد و ارتفاع آن را به حدود سه متر کاهش داد.<ref>تاریخ مکة المشرفه، ص110.</ref>
* به سال ۳۱۷ق. [[ابوطاهر قرمطی]] (حک: ۳۱۱–۳۳۲ق) به مکه حمله برد. درِ کعبه را از جا کند و پرده آن را میان سپاهیانش تقسیم کرد.<ref>البدایة و النهایه، ج11، ص160.</ref> وی همچنین با دست خود به کندن زینت‌های در کعبه پرداخت.<ref>شفاء الغرام، ج2، ص261.</ref>
* '''سال ۹۳'''، نخستین بار، به دستور ولید بن عبدالملک (حک: ۸۶–۹۶ق) در کعبه را طلاپوش کردند.<ref>اتحاف الوری، ج2، ص119؛ تاریخ مکة المشرفه، ص111-112.</ref>
* به سال ۵۳۷ق. [[ابوالقاسم ابراهیم رامشت فارسی]]، تاجر ایرانی، دری برای کعبه ساخت و آن را به مکه فرستاد. به سال ۵۴۱ق. یا سال بعد، این در بر کعبه نصب شد.<ref>الارج المسکی، ص151.</ref>
* سال ۱۹۴ به فرمان امین عباسی(حک: ۱۹۳–۱۹۸ق) در کعبه بار دیگر با طلا پوشیده شد.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج1، ص169.</ref>
* محمد بن علی بن ابی‌منصور، مشهور به [[جواد اصفهانی]] (م. ۵۵۹ق) به دستور خلیفه مقتفی عباسی (حک: ۵۳۰–۵۵۰ق) به سال۵۵۰ق. دری برای کعبه ساخت که با صفحه‌های طلایی پوشیده شده و بر آن، نام خلیفه مقتفی نقش بسته بود. این در به سال ۵۵۱ق. کار گذاشته شد و از در پیشین تابوتی برای خلیفه تدارک دیدند.<ref>الکامل، ج9، ص245؛ مرآة الحرمین، ج1، ص276.</ref>
* '''سال ۳۱۷،''' [[ابوطاهر قرمطی]] (حک: ۳۱۱–۳۳۲ق) به مکه حمله برد. درِ کعبه را از جا کند و پرده آن را میان سپاهیانش تقسیم کرد.<ref>البدایة و النهایه، ج11، ص160.</ref>  
* به سال ۶۵۹ق. [[ملک مظفر یوسف بن منصور]]، از حاکمان آل رسول یمن، دری را برای کعبه ساخت که بر آن صفحه‌های نقره‌ای کوبیده شده بود. این در ۶۰ رطل (حدود۳۰ کیلوگرم) وزن داشت.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص142؛ مرآة الحرمین، ج1، ص276-277.</ref>  
* '''سال ۵۳۷'''، [[ابوالقاسم ابراهیم رامشت فارسی]]، تاجر ایرانی، دری برای کعبه ساخت و آن را به مکه فرستاد. به سال ۵۴۱ قمری یا سال بعد، این در بر کعبه نصب شد.<ref>الارج المسکی، ص151.</ref>
* به سال ۷۳۳ق. کنده شد و به جای آن، دری به دستور [[سلطان محمد قلاوون]] (حک: ۶۹۳–۷۴۱ق) ساختند که در آن ۳۵۳۰۰ درهم نقره به کار رفته بود. این باب در ۱۲ [[ذی‌حجه]] همان سال جایگزین در پیشین که به بنی‌شیبه واگذار شده بود،<ref>شفاء الغرام، ج1، ص142.</ref> گشت.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص142؛ اتحاف الوری، ج3، ص203.</ref>
* '''سال ۵۵۰'''، محمد بن علی بن ابی‌منصور، مشهور به [[جواد اصفهانی]] (م. ۵۵۹ق) به دستور خلیفه مقتفی عباسی (حک: ۵۳۰–۵۵۰ق) دری برای کعبه ساخت که با صفحه‌های طلایی پوشیده شده بود. این در به سال ۵۵۱ قمری نصب شد و از در پیشین تابوتی برای خلیفه تدارک دیدند.<ref>الکامل، ج9، ص245؛ مرآة الحرمین، ج1، ص276.</ref>
* به سال ۷۶۱ق. [[ملک ناصرالدین حسن مملوکی]] (حک: ۷۴۸–۷۶۲ق) دری از جنس ساج برای کعبه ساخت که تا پایان دوران حکومت وی، بر کعبه نصب بود. به سال ۷۷۶ق. این در برای تزیین موقت با در ساخته شده در دوران محمد بن قلاوون تعویض گشت. پس از این تزیین که سی و سه هزار درهم هزینه برداشت، آن در دیگر بار بر کعبه نصب شد. [[فاسی]] از نگهداری این باب در صندوق زیت الحرم گزارش داده است.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص142.</ref>  
* '''سال ۶۵۹''' [[ملک مظفر یوسف بن منصور]]، از حاکمان آل رسول یمن، دری را برای کعبه ساخت که بر آن صفحه‌های نقره‌ای کوبیده شده بود. این در ۶۰ رطل (حدود۳۰ کیلوگرم) وزن داشت.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص142؛ مرآة الحرمین، ج1، ص276-277.</ref>
* در سال ۹۶۴ق. به دستور سلطان سلیمان قانونی، دری برای کعبه ساخته شد و با زیورهای فراوان تزیین گشت.<ref>التاریخ القویم، ج4، ص173.</ref> در این کار۱۲۸۰ اشرفی طلای رایج و چهار قنطره نقره و۱۴۳۰ اشرفی ترکی هزینه شد.<ref>منائح الکرم، ج3، ص343.</ref> بر این در، پس از [[بسمله]]، آیه: {{قلم رنگ|سبز|رَبِّ اَدْخِلْنی مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ اَخْرِجْنی مُخْرَجَ صِدْقٍ وَ اجْعَلْ لی مِنْ لَدُنْکَ سُلْطاناً نَصیراً}} و تاریخ بازسازی این در نقش بسته بود.<ref>منائح الکرم، ج3، ص344.</ref>
* '''سال ۷۳۳''' در قبلی کنده شد و به جای آن دری به دستور [[سلطان محمد قلاوون]] (حک: ۶۹۳–۷۴۱ق) ساختند که در آن ۳۵۳۰۰ درهم نقره به کار رفته بود.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص142؛ اتحاف الوری، ج3، ص203.</ref>
* [[سلطان مراد چهارم]] (حک: ۱۰۳۲–۱۰۴۹ق) به سال ۱۰۴۴ق. دستور تعویض باب الکعبه را صادر کرد. تزیینات در قدیم کنده شد و برای تزیین در جدید به کار رفت و نام سلطان مراد بر آن نقش بست. این باب در تاریخ ۲۰ [[رمضان]] سال ۱۰۴۵ق. با حضور افراد بانفوذ مکه نصب شد.<ref>التاریخ القویم، ج2، ص173-174.</ref> در قدیم را برای سلطان مراد خان فرستادند.<ref>الارج المسکی، ص154.</ref>
* '''سال ۷۶۱''' [[ملک ناصرالدین حسن مملوکی]] (حک: ۷۴۸–۷۶۲ق) دری از جنس ساج برای کعبه ساخت که تا پایان دوران حکومت وی، بر کعبه نصب بود. به سال ۷۷۶ق. این در برای تزیین موقت با در ساخته شده در دوران محمد بن قلاوون تعویض گشت. پس از این تزیین که سی و سه هزار درهم هزینه برداشت، آن در دیگر بار بر کعبه نصب شد.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص142.</ref>
* در آخر [[ذی‌قعده]] سال ۱۱۱۹ق. با حضور ا[[میر ایواز بک]]، شیخ حرم، و [[شریف یحیی بن برکات]] و حاکم شرع مکه، برخی ورق‌های چوبی در کعبه و نیز زوار آن کنده شد. پس از اصلاح، ورق‌های چوبی را طلاپوش کردند و بر حاشیه آن، تاریخ تعمیر و نام سلطان احمد خان سوم را نوشتند.<ref>منائح الکرم، ج5، ص445-446.</ref>
* '''سال ۷۸۱''' [[زین‌الدین برکه عثمانی]]، [[سودون پاشا]] را به مکه فرستاد و او در کعبه را تزیین کرد.<ref>اتحاف الوری، ج3، ص334.</ref>
* '''سال ۸۱۶''' [[ملک مؤید]]، حاکم [[مصر]] (حک: ۸۱۵–۸۲۷ق)، دستور داد تا گوشه‌ای از در را با نقره بپوشانند و آب طلا زنند. این کار با صد واندی درهم صورت پذیرفت.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص143.</ref>  
* '''به سال ۸۵۱''' [[بیرم خجا تاتاری]]، ناظر حرم، در کعبه را با نقره پوشاند و روی آن را با آب طلا تزیین کرد.<ref>اتحاف الوری، ج4، ص707.</ref>
* '''سال ۹۶۴''' به دستور سلطان سلیمان قانونی، دری برای کعبه ساخته شد و با زیورهای فراوان تزیین گشت.<ref>التاریخ القویم، ج4، ص173.</ref> در این کار۱۲۸۰ اشرفی طلای رایج و چهار قنطره نقره و۱۴۳۰ اشرفی ترکی هزینه شد.<ref>منائح الکرم، ج3، ص343.</ref> بر این در، پس از [[بسمله]]، آیه: {{قلم رنگ|سبز|رَبِّ اَدْخِلْنی مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ اَخْرِجْنی مُخْرَجَ صِدْقٍ وَ اجْعَلْ لی مِنْ لَدُنْکَ سُلْطاناً نَصیراً}} و تاریخ بازسازی این در نقش بسته بود.<ref>منائح الکرم، ج3، ص344.</ref>
* '''سال ۱۰۴۴''' [[سلطان مراد چهارم]] (حک: ۱۰۳۲–۱۰۴۹ق) دستور تعویض باب الکعبه را صادر کرد. تزیینات در قدیم کنده شد و برای تزیین در جدید به کار رفت و نام سلطان مراد بر آن نقش بست. این باب در تاریخ ۲۰ [[رمضان]] سال ۱۰۴۵ق. با حضور افراد بانفوذ مکه نصب شد.<ref>التاریخ القویم، ج2، ص173-174.</ref> در قدیم را برای سلطان مراد خان فرستادند.<ref>الارج المسکی، ص154.</ref>
* '''سال ۱۱۱۹''' با حضور ا[[میر ایواز بک]]، شیخ حرم، و [[شریف یحیی بن برکات]] و حاکم شرع مکه، برخی ورق‌های چوبی در کعبه و نیز زوار آن کنده شد. پس از اصلاح، ورق‌های چوبی را طلاپوش کردند و بر حاشیه آن، تاریخ تعمیر و نام سلطان احمد خان سوم را نوشتند.<ref>منائح الکرم، ج5، ص445-446.</ref>
*


=== طلاپوشی باب ===
=== طلاپوشی باب ===
نخستین بار در سال ۹۳ قمری به دستور ولید بن عبدالملک (حک: ۸۶–۹۶ق) در کعبه را طلاپوش کردند.<ref>اتحاف الوری، ج2، ص119؛ تاریخ مکة المشرفه، ص111-112.</ref> این کار بار دیگر در سال ۱۹۴ به فرمان امین عباسی(حک: ۱۹۳–۱۹۸ق) انجام شد.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج1، ص169.</ref>
 


کارگزاران مکه گاهی  (از جمله در ۲۵۱ و ۲۶۸) طلای در کعبه را می‌کندند و صرف هزینه جنگ‌ها می‌کردند. در ۲۸۱ قمری  [[معتضد عباسی]] (حک: ۲۷۹–۲۸۹ق) دستور داد در کعبه دوباره طلاپوش شود. <ref>اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص103-104؛ اتحاف الوری، ج2، ص349-350؛ تاریخ عمارة المسجد الحرام، ص21-22.</ref>  
کارگزاران مکه گاهی  (از جمله در ۲۵۱ و ۲۶۸) طلای در کعبه را می‌کندند و صرف هزینه جنگ‌ها می‌کردند. در ۲۸۱ قمری  [[معتضد عباسی]] (حک: ۲۷۹–۲۸۹ق) دستور داد در کعبه دوباره طلاپوش شود. <ref>اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص103-104؛ اتحاف الوری، ج2، ص349-350؛ تاریخ عمارة المسجد الحرام، ص21-22.</ref>  
خط ۵۰: خط ۵۶:


== تزیین در کعبه توسط سودون پاشا ==
== تزیین در کعبه توسط سودون پاشا ==
به سال ۷۸۱ق. [[زین‌الدین برکه عثمانی]]، #تغییرمسیر [[سودون پاشا]] را به مکه فرستاد و او در کعبه را تزیین کرد.<ref>اتحاف الوری، ج3، ص334.</ref> به سال ۸۱۶ق. نزدیکان سلطان مؤید ابونصر شیخ محمودی، حاکم [[مصر]] (حک: ۸۱۵–۸۲۷ق) گزارش دادند که گوشه‌ای از در به تزیین و پوشش نیاز دارد. [[ملک مؤید]] دستور داد تا آن قسمت را با نقره بپوشانند و آب طلا زنند. این کار با صد واندی درهم صورت پذیرفت.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص143.</ref>


== تزیین در کعبه توسط بیرم ==
== تزیین در کعبه توسط بیرم ==
به سال ۸۵۱ق. [[بیرم خجا تاتاری]]، ناظر حرم، در کعبه را با نقره پوشاند و روی آن را با آب طلا تزیین کرد.<ref>اتحاف الوری، ج4، ص707.</ref>


== طلا پوشی باب ==
== طلا پوشی باب ==