Automoderated users، دیوانسالاران، checkuser، ناظمان (CommentStreams)، developer، Moderators، مدیران
۹٬۸۶۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
'''ضریح پیامبر'''، به محفظه فلزی مشبکی گفته میشود که اطراف حجره شریفه قرارگرفته است. | '''ضریح پیامبر'''، به محفظه فلزی مشبکی گفته میشود که اطراف حجره شریفه قرارگرفته است. | ||
اولین ضریح توسط عمربن عبدالعزیز والی مدینه در زمان خلافت ولیدبن عبدالملک ساخته شد. این ضریح به شکل پنجضلعی بود. در دوره سلطان قلاوون مملوکی گنبدی روی این ضریح قرار گرفت. این گنبد بعدها در سقف بیرونی مسجد جای گرفت و همان گنبد | اولین ضریح توسط عمربن عبدالعزیز والی مدینه در زمان خلافت ولیدبن عبدالملک ساخته شد. این ضریح به شکل پنجضلعی بود. در دوره سلطان قلاوون مملوکی گنبدی روی این ضریح قرار گرفت. این گنبد بعدها در سقف بیرونی مسجد جای گرفت و همان گنبد خضرا ست. | ||
در دوره بیبرس محدوده خانه فاطمه نیز به فضای ضریح اضافه شد و ضریحی چوبی اطراف ضریح اولیه و اضافات جدید شکل گرفت. البته این ضریح در جهات قبله، شرق و غرب، بجز جهت شمال جای گرفت و نیمی از ستونهای محرس، وفود و سریر را در خود جای داد. منتهاالیه این محدوده در سمت شمال، محراب تهجد بود. | در دوره بیبرس محدوده خانه فاطمه نیز به فضای ضریح اضافه شد و ضریحی چوبی اطراف ضریح اولیه و اضافات جدید شکل گرفت. البته این ضریح در جهات قبله، شرق و غرب، بجز جهت شمال جای گرفت و نیمی از ستونهای محرس، وفود و سریر را در خود جای داد. منتهاالیه این محدوده در سمت شمال، محراب تهجد بود. | ||
خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
===ایجاد گنبد روی ضریح=== | ===ایجاد گنبد روی ضریح=== | ||
در سال | در سال 678 قمری [[بازسازی مسجدالنبی (ممالیک بحری)|سلطان سیفالدین قلاوون]]، گنبدی بر بالای حجره ایجاد کرد.<ref>عماره المسجد النبوی، ص 239</ref> پایین این گنبد مربع و بالای آن هشتضلعی بود که با سرب پوشیده شدهبود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=384 وفاالوفا، ج2، ص 384]</ref><ref>مدینه منوره، ص 99</ref> در سال 881 قمری حسن بن محمد بن قلاوون، گنبد بالای حجره را بازسازی کرد. در دوره اول اصلاحات [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)|قایتبای]] که قبل از آتش سوزی بزرگ انجام گرفت، سقف قدیم حجره شریفه خراب و گنبد کوچک آن با سنگ بازالت ساخته شد که قسمت بالای آن به خاطر استحام بیشتر از آهک بود.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی، ص 141-142</ref> پس از آتش سوزی سال 886 در دوره قایتبای، گنبد داخلی روی حجره شریفه، به [[گنبد مسجدالنبی|گنبد بزرگ بیرونی]] روی سقف مسجد تبدیل شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=421 وفاءالوفا، ج2، ص 421]</ref> | ||
در سال | |||
در دوره اول اصلاحات [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)|قایتبای]] که قبل از آتش سوزی بزرگ انجام گرفت، سقف قدیم حجره شریفه خراب و گنبد کوچک آن با سنگ بازالت ساخته شد که قسمت بالای آن به خاطر استحام بیشتر از آهک بود.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی، ص 141-142</ref> | |||
پس از آتش سوزی سال | |||
===شکل گرفتن محدوده نهایی ضریح در عصر ممالیک=== | ===شکل گرفتن محدوده نهایی ضریح در عصر ممالیک=== | ||
در سال | در سال 668 قمری [[بازسازی مسجدالنبی (بیبرس)|ملک ظاهر بیبرس]] مملوکی، مقصورهای چوبی به ارتفاع 3/5 متر، اطراف [[حجره رسولالله|حجره شریفه]] کشید.<ref>مدینه منوره، ص 99</ref> به نقل از منابع این مقصوره حول ضریح اولیه ایجاد شد.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 219</ref> او محوطه [[خانه فاطمه(س)|خانه حضرت فاطمه]] را نیز وارد در این مقصوره نمود.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی، ص 137</ref> حد این مقصوره در سمت شمال تا محراب تهجد بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=387 وفاءالوفا، ج2، ص 387]</ref> سه در نیز برای مقصوره ایجاد شد.<ref>عماره المسجد النبوی، ص 231</ref> این ضریح در سمت [[قبله]]، شرق و غرب حجره شریفه<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=387 وفاءالوفا، ج2، ص 387]</ref> و مابین ستون های [[ستون وفود|وفود]]، [[ستون سریر|سریر]] و [[ستون حرس|حرس]] قرار گرفت. بهطوری که نیمی از این ستونها داخل ضریح قرار گرفتند.<ref>وفاءالوفا، ج1، ص 268</ref> اما در سمت شمال آن ضریحی قرار نگرفت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=387 وفاءالوفا، ج2، ص 387]</ref> این ضریح چوبی اطراف ضریح اولیه ایجاد شد. | ||
در سال | در سال 694 قمری [[بازسازی مسجدالنبی (ممالیک بحری)|الملک العادل زینالدین کتبغا]]، پنجره دائره ای شکل را در مقصوره چوبی ایجاد نمود و ارتفاع دیوارههای مقصوره را تا سقف افزایش داد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=388 وفاالوفا، ج2، ص 388]</ref> | ||
پس از [[آتشسوزی دوم در مسجدالنبی|دومین آتش سوزی در مسجدالنبی]]، قایتبای ضریح را مطابق آنچه بیبرس ایجاد کرده بود، بنا نهاد <ref>عماره المسجد النبوی، ص 347</ref>با این تفاوت که او در جهت شمال حجره شریفه نیز ضریح قرار داد و آن را به قسمتهای شرقی و غربی متصل نمود.<ref>عماره المسجد النبوی، ص 344</ref> بدین ترتیب ضریح جدید چهار در داشت.<ref>عماره المسجد النبوی، ص 347</ref> در این زمان، برای ضریح در جهت قبله، پنجرههایی از مس ساخته شد. در بالای آن هم پنجرهای مشبک قرارگرفت. اما در جهت شمالی و غربی پنجرهها آهنی بود و بالای آن تزییناتی از مس قرار گرفته بود و دارای 76 طاق بود.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی، ص 70</ref> | پس از [[آتشسوزی دوم در مسجدالنبی|دومین آتش سوزی در مسجدالنبی]]، قایتبای ضریح را مطابق آنچه بیبرس ایجاد کرده بود، بنا نهاد <ref>عماره المسجد النبوی، ص 347</ref>با این تفاوت که او در جهت شمال حجره شریفه نیز ضریح قرار داد و آن را به قسمتهای شرقی و غربی متصل نمود.<ref>عماره المسجد النبوی، ص 344</ref> بدین ترتیب ضریح جدید چهار در داشت.<ref>عماره المسجد النبوی، ص 347</ref> در این زمان، برای ضریح در جهت قبله، پنجرههایی از مس ساخته شد. در بالای آن هم پنجرهای مشبک قرارگرفت. اما در جهت شمالی و غربی پنجرهها آهنی بود و بالای آن تزییناتی از مس قرار گرفته بود و دارای 76 طاق بود.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی، ص 70</ref> | ||
[[پرونده: ضریح دوره قایتبای.jpg|File.png|300px|thumb|left| بازسازی ضریح در دوره قایتبای]] | [[پرونده: ضریح دوره قایتبای.jpg|File.png|300px|thumb|left| بازسازی ضریح در دوره قایتبای]] | ||
همچنین فاصلهای بین ضریحی که به مانند ضریح | همچنین فاصلهای بین ضریحی که به مانند ضریح عمر بن عبدالعزیز اطراف قبر ایجاد شده بود و ضریح فلزی قسمت شمالی بوجود آمد. این فاصله در جهت شمال و حالت مثلثی شکل ضریح اولیه و مقابل ضریح فلزی جدید در قسمت شمالی قرار گرفت. در این فضای جدید، دو در قسمت چپ و راست قسمت مثلثی ضریح اولیه ایجاد شد.<ref>عماره المسجد النبوی، ص 344</ref><ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=388 وفاءالوفا، ج2، ص 388]</ref> | ||
===ضریح در دوره معاصر=== | ===ضریح در دوره معاصر=== |
ویرایش