Automoderated users، دیوانسالاران، checkuser، ناظمان (CommentStreams)، developer، Moderators، مدیران
۹٬۸۹۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ساخت مسجد النبی(دوران پیامبر)،''' از نخستین روزهای ورود [[پیامبر]] به [[مدینه]] آغاز شد. بر اساس پژوهشهایی که درباره تاریخ بنای [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] صورت گرفته، در دوران زندگی پیامبر(ص) مسجد | '''ساخت مسجد النبی(دوران پیامبر)،''' از نخستین روزهای ورود [[پیامبر]] به [[مدینه]] آغاز شد. بر اساس پژوهشهایی که درباره تاریخ بنای [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] صورت گرفته، در دوران زندگی پیامبر(ص) مسجد چند بار تعمیر شد یا گسترش یافت. در ابتدا [[قبله]] به سمت [[مسجد الاقصی|مسجدالاقصی]] بود. از این رو در قسمت نمازخواندن که در شمال مسجد بود سایهبانی ساخته شد. با [[تغییر قبله]] محل نماز به جنوب مسجد منتقل و در این بخش از مسجد برای نمازگزاردن، [[رواق|رواقی]] ساخته شد که سه ردیف ستون داشت و در هر ردیف ۶ ستون قرار داشت. مسجدالنبی بعد از [[خیبر|فتح خیبر]] نیز بازسازی شد. این بار مسجد را بزرگتر کردند. | ||
با [[تغییر قبله]] محل نماز به جنوب مسجد منتقل و در این بخش از مسجد برای نمازگزاردن، [[رواق|رواقی]] ساخته شد که سه ردیف ستون داشت و در هر ردیف ۶ ستون قرار داشت. مسجدالنبی بعد از [[خیبر|فتح خیبر]] نیز بازسازی شد. این بار مسجد را بزرگتر کردند | |||
مسجدالنبی در زمان پیامبر [[محراب]] و [[گلدسته]] نداشت و خانههای [[امهات المؤمنین|همسران پیامبر]]، حجرههایی بود که به دیوار شرقی مسجد چسبیده بود. | مسجدالنبی در زمان پیامبر [[محراب]] و [[گلدسته]] نداشت و خانههای [[امهات المؤمنین|همسران پیامبر]]، حجرههایی بود که به دیوار شرقی مسجد چسبیده بود. | ||
خط ۱۱: | خط ۹: | ||
پی و اساس مسجد به عمق 3 ذراع (در حدود1/5 متر) با سنگ ریخته شد که دیوارهایی خشتی روی آن ساخته شد. <ref>مدینه منوره، ص 75</ref>بنای نخستین مسجد النبی چهار دیواری بود که طولش از شرق به غرب ۶۳ و عرضش از شمال به جنوب ۵۴ ذراع بود و سقفی نداشت. <ref>. [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%89_%D9%85%D9%86%D8%B0_%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A6%D9%87_%D8%AD%D8%AA%D9%89_%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%88%D9%83%D9%89.pdf&page=34 عمارة المسجد النبوی، ص ۳۸]</ref> برخی منابع طول مسجد را صد ذراع و عرض آن را اندکی کمتر دانستهاند. بر این اساس برخی پژوهشگران مساحت اولیه مسجد را حدود ۲۴۵۰ متر دانستهاند (هر ذراع نیم متر است).<ref>المسجد النبوی عبر التاریخ، ص ۲۲-۲۳</ref> | پی و اساس مسجد به عمق 3 ذراع (در حدود1/5 متر) با سنگ ریخته شد که دیوارهایی خشتی روی آن ساخته شد. <ref>مدینه منوره، ص 75</ref>بنای نخستین مسجد النبی چهار دیواری بود که طولش از شرق به غرب ۶۳ و عرضش از شمال به جنوب ۵۴ ذراع بود و سقفی نداشت. <ref>. [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%89_%D9%85%D9%86%D8%B0_%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A6%D9%87_%D8%AD%D8%AA%D9%89_%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%88%D9%83%D9%89.pdf&page=34 عمارة المسجد النبوی، ص ۳۸]</ref> برخی منابع طول مسجد را صد ذراع و عرض آن را اندکی کمتر دانستهاند. بر این اساس برخی پژوهشگران مساحت اولیه مسجد را حدود ۲۴۵۰ متر دانستهاند (هر ذراع نیم متر است).<ref>المسجد النبوی عبر التاریخ، ص ۲۲-۲۳</ref> | ||
== | ==== ساخت سایبان ==== | ||
پس از مدتی به دلیل شدت گرما، سایبانی در جهت شمال مسجد ساخته شد که محل نماز (مصلی) مسجد بود. به این بخش از مسجد [[رواق|رِواق]] گفته میشود. این سایهبان که از شاخ و برگ درختان ساخته شده بود بر روی ستونهایی از چوب قرار داشت و در آغاز از چوب و برگ درختان ساخته شده و پس از مدتی برای جلوگیری از نفوذ باران گل اندود شد.<ref>. [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%89_%D9%85%D9%86%D8%B0_%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A6%D9%87_%D8%AD%D8%AA%D9%89_%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%88%D9%83%D9%89.pdf&page=34 عمارة المسجد النبوی، ص ۳۸-۳۹]</ref> | پس از مدتی به دلیل شدت گرما، سایبانی در جهت شمال مسجد ساخته شد که محل نماز (مصلی) مسجد بود. به این بخش از مسجد [[رواق|رِواق]] گفته میشود. این سایهبان که از شاخ و برگ درختان ساخته شده بود بر روی ستونهایی از چوب قرار داشت و در آغاز از چوب و برگ درختان ساخته شده و پس از مدتی برای جلوگیری از نفوذ باران گل اندود شد.<ref>. [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%89_%D9%85%D9%86%D8%B0_%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A6%D9%87_%D8%AD%D8%AA%D9%89_%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%88%D9%83%D9%89.pdf&page=34 عمارة المسجد النبوی، ص ۳۸-۳۹]</ref> | ||
ارتفاع سقف مسجد به اندازه قامت یک انسان یعنی 3/5ذراع(1/75 متر) بود.<ref>مدینه منوره، ص 77</ref> | ارتفاع سقف مسجد به اندازه قامت یک انسان یعنی 3/5ذراع (1/75 متر) بود.<ref>مدینه منوره، ص 77</ref> | ||
====درها==== | ====درها==== | ||
دری در انتهای مسجد و درِ دیگری بر دیوار غربی به نام [[باب عاتکه]] ساخته شد که بعدها [[باب الرحمه (درب مسجدالنبی)|باب الرحمه]] نام گرفت. در قسمت دیوار شرقی نیز دری احداث شد که به باب آل عثمان و [[باب جبرئیل]] شهرت یافت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=45 وفاء الوفاء، ج۲، ص ۴۵]</ref> | دری در انتهای مسجد و درِ دیگری بر دیوار غربی به نام [[باب عاتکه]] ساخته شد که بعدها [[باب الرحمه (درب مسجدالنبی)|باب الرحمه]] نام گرفت. در قسمت دیوار شرقی نیز دری احداث شد که به باب آل عثمان و [[باب جبرئیل]] شهرت یافت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=45 وفاء الوفاء، ج۲، ص ۴۵]</ref> | ||
== بازسازی بعد از تغییر قبله == | == بازسازی بعد از تغییر قبله == | ||
خط ۳۴: | خط ۲۵: | ||
در این بازسازی درِ جنوبی مسجد مسدود شد و در عوض دری در ضلع شمالی باز شد اما درهای شرقی و غربی ([[باب جبرئیل|باب عثمان]] و [[باب عاتکه]]) تغییری نکردند.<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص 52-53</ref> | در این بازسازی درِ جنوبی مسجد مسدود شد و در عوض دری در ضلع شمالی باز شد اما درهای شرقی و غربی ([[باب جبرئیل|باب عثمان]] و [[باب عاتکه]]) تغییری نکردند.<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص 52-53</ref> | ||
[[پرونده:پلان مسجدالنبی بعد از تغییر قبله.jpg|وسط|بیقاب|450px|جایگزین=مراحل توسعه مسجد قبل از تغییر قبله]] | [[پرونده:پلان مسجدالنبی بعد از تغییر قبله.jpg|وسط|بیقاب|450px|جایگزین=مراحل توسعه مسجد قبل از تغییر قبله]] | ||
==بازسازی | ==بازسازی بعد از فتح خیبر== | ||
با افزایش تعداد مسلمانان ضرورت توسعه مسجد ایجاد شد. پیامبر پس از بازگشت از [[غزوه خیبر]] به توسعه مسجد پرداخت. برای این کار خانه یکی از انصار خریداری و به مسجد اضافه شد.<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص ۵۴</ref> و ابعاد مسجد به ۱۰۰ در ۱۰۰ ذراع<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ،ص 54</ref> یا 100 در 90 ذراع (در حدود 45 در 50 متر) افزایش یافت.<ref>مدینه منوره، ص 79</ref> پژوهشگرانی که طول و عرض مسجد در ابتدای بنا را صد ذراع دانستهاند، برآنند که در این بازسازی طول مسجد به ۶۸ متر و عرض مسجد به ۵۷ و مساحت آن به ۳۸۷۶ متر رسید.<ref>المسجد النبوی عبر التاریخ، ص ۳۹</ref> | با افزایش تعداد مسلمانان ضرورت توسعه مسجد ایجاد شد. پیامبر پس از بازگشت از [[غزوه خیبر]] به توسعه مسجد پرداخت. برای این کار خانه یکی از انصار خریداری و به مسجد اضافه شد.<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص ۵۴</ref> و ابعاد مسجد به ۱۰۰ در ۱۰۰ ذراع<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ،ص 54</ref> یا 100 در 90 ذراع (در حدود 45 در 50 متر) افزایش یافت.<ref>مدینه منوره، ص 79</ref> پژوهشگرانی که طول و عرض مسجد در ابتدای بنا را صد ذراع دانستهاند، برآنند که در این بازسازی طول مسجد به ۶۸ متر و عرض مسجد به ۵۷ و مساحت آن به ۳۸۷۶ متر رسید.<ref>المسجد النبوی عبر التاریخ، ص ۳۹</ref> | ||
خط ۴۱: | خط ۳۲: | ||
در این بازسازی، سه ستون به هر ردیف از ستونهای رواق مسجد افزوده شد و تعداد ستونها در هر ردیف به ۹ ستون رسید. دو ستون در قسمت غربی و یک ستون در قسمت شرقی اضافه شد. بدین ترتیب رواق مسجد سه ستون عمق و ۹ ستون عرض داشت.<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص 54-56</ref> سقف مسجد نیز هفت ذراع، سه و نیم متر بوده است.<ref>عمارة المسجد النبوی، ص ۵۵</ref> | در این بازسازی، سه ستون به هر ردیف از ستونهای رواق مسجد افزوده شد و تعداد ستونها در هر ردیف به ۹ ستون رسید. دو ستون در قسمت غربی و یک ستون در قسمت شرقی اضافه شد. بدین ترتیب رواق مسجد سه ستون عمق و ۹ ستون عرض داشت.<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص 54-56</ref> سقف مسجد نیز هفت ذراع، سه و نیم متر بوده است.<ref>عمارة المسجد النبوی، ص ۵۵</ref> | ||
بنا بر نقل برخی منابع توسعه مسجد موجب تخریب صفه شد.<ref>مدینه منوره، ص 77</ref> | بنا بر نقل برخی منابع توسعه مسجد موجب تخریب صفه شد.<ref>مدینه منوره، ص 77</ref>برخی منابع سنگفرش شدن مسجد با سنگریزه را در این دوره دانستهاند.<ref>مدینه منوره، ص 80</ref>[[پرونده:پلان مسجدالنبی بعد از فتح خیبر.jpg|وسط|بیقاب|450px|جایگزین=مراحل توسعه مسجد قبل از تغییر قبله]] | ||
برخی منابع سنگفرش شدن مسجد با سنگریزه را در این دوره دانستهاند.<ref>مدینه منوره، ص 80</ref>[[پرونده:پلان مسجدالنبی بعد از فتح خیبر.jpg|وسط|بیقاب|450px|جایگزین=مراحل توسعه مسجد قبل از تغییر قبله]] | |||
== خانههای چسبیده به مسجد == | == خانههای چسبیده به مسجد == | ||
پیامبر پس از ازدواج، برای هر یک از زنان خود حجره ای در کنار مسجد میساخت. اولین خانهها را برای [[عایشه]] و [[سوده]] در قمست شرقی مسجد با فاصلهای اندک ساخت. بعدا تعداد این خانهها زیادتر شد و در توسعه | پیامبر پس از ازدواج، برای هر یک از زنان خود حجره ای در کنار مسجد میساخت. اولین خانهها را برای [[عایشه]] و [[سوده]] در قمست شرقی مسجد با فاصلهای اندک ساخت. بعدا تعداد این خانهها زیادتر شد و در توسعه مسجد بعد از فتح خیبر، دیوار مسجد به خانهها چسبید و دری از هر یک از خانهها به مسجد باز شد.<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص ۵۶</ref> | ||
تعداد حجره ها 9 عدد بود که آخرین | تعداد حجره ها 9 عدد بود که آخرین آنها نزدیک باب عثمان ([[باب جبرئیل]]) یا [[باب النساء]] (بابی که عمر احداث کرد) قرار داشت. | ||
مقطع افقی خانههای اطراف مسجد هریک عبارت از مربعی به ضلع 8 تا 9 ذراع (4 تا 4/5 متر) بود و سقف آن از داخل قابل لمس بود. گفته شده ارتفاع آن به اندازه رواق های مسجد بود.<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص ۵۶</ref> | مقطع افقی خانههای اطراف مسجد هریک عبارت از مربعی به ضلع 8 تا 9 ذراع (4 تا 4/5 متر) بود و سقف آن از داخل قابل لمس بود. گفته شده ارتفاع آن به اندازه رواق های مسجد بود.<ref>عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص ۵۶</ref> | ||
خط ۶۴: | خط ۵۳: | ||
* '''مدینه منوره، تحولات عمرانی و میراث معماری'''،صالح لمعی مصطفی، ترجمه صدیقه وسمقی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ۱۳۷۲ | * '''مدینه منوره، تحولات عمرانی و میراث معماری'''،صالح لمعی مصطفی، ترجمه صدیقه وسمقی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ۱۳۷۲ | ||
* ''عمارة المسجد النبوی منذ انشائه حتی نهایة العصر المملوکی''، محمد هزاع الشهری، قاهره، دارالقاهره، ۲۰۰۱ | * ''عمارة المسجد النبوی منذ انشائه حتی نهایة العصر المملوکی''، محمد هزاع الشهری، قاهره، دارالقاهره، ۲۰۰۱ | ||
* '''عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ'''، ناجی محمد حسن | * '''عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ'''، ناجی محمد حسن عبدالقادرالانصاری، مدینه، نادی المدینة المنورة الادبی | ||
المسجد النبوی عبر التاریخ، محمد السید الوکیل، دار المجتمع للنشر و التوزیع، ۱۹۸۸م. | |||
[[رده:بازسازی مسجدالنبی]] | [[رده:بازسازی مسجدالنبی]] | ||
[[رده:مقالههای تکمیلشده]] | [[رده:مقالههای تکمیلشده]] |
ویرایش