حج اهل بیت: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۶۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۴ دسامبر ۲۰۲۳
خط ۱۱: خط ۱۱:


===== پیامبر(ص) =====
===== پیامبر(ص) =====
شمار حج پیامبر(ص) را ده<ref>الکافی، ج4، ص244؛ التهذیب، ج5، ص458؛ وسائل الشیعه، ج8، ص88.</ref> یا بیست<ref>الکافی، ج4، ص245، 251-252؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص237-238؛ علل الشرایع، ج2، ص450.</ref> جز [[حجة الوداع]] دانسته‌اند که همگی پیش از [[هجرت]] به مدینه انجام گرفته‌اند.<ref>الکافی، ج4، ص244؛ وسائل الشیعه، ج8، ص88.</ref> عمره‌های ایشان را نیز سه،<ref>الکافی، ج4، ص251-252؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص250-251.</ref> چهار<ref>سنن الترمذی، ج2، ص156؛ سنن ابی داود، ج1، ص443.</ref> یا نه<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص238.</ref> مرتبه شمرده‌اند که دو شمارش اول به دوران مدینه اختصاص دارد و در یکی، عمره حجة الوداع را به حساب نیاورده‌اند.  
شمار حج پیامبر(ص) را ده<ref>الکافی، ج4، ص244؛ التهذیب، ج5، ص458؛ وسائل الشیعه، ج8، ص88.</ref> یا بیست<ref>الکافی، ج4، ص245، 251-252؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص237-238؛ علل الشرایع، ج2، ص450.</ref> حج (بجز [[حجة الوداع]]) دانسته‌اند که همگی پیش از [[هجرت]] به مدینه انجام گرفته‌اند.<ref>الکافی، ج4، ص244؛ وسائل الشیعه، ج8، ص88.</ref> عمره‌های ایشان را نیز سه،<ref>الکافی، ج4، ص251-252؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص250-251.</ref> چهار<ref>سنن الترمذی، ج2، ص156؛ سنن ابی داود، ج1، ص443.</ref> یا نه<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص238.</ref> مرتبه شمرده‌اند.  


==== امام علی(ع) ====
==== امام علی(ع) ====
بر پایه ‌گزارش‌های تاریخی، امام علی در عمره‌القضاء همراه پیامبر بود. او همچنین حج سال نهم هجرت از سوی پیامبر اسلام مامور ابلاغ آیات برائت به حج‌گزاران شد.<ref>السیرة النبویه، ابن هشام، ج4، ص970-973؛ علل الشرایع، ج1، ص190؛ السیرة النبویه، ابن کثیر، ج4، ص68-69.</ref> امام علی در حجة الوداع نیز همراه پیامبر بود. پیامبر در این حج حدود 60 شتر از مجموع 100 شتر را برای خود نحر کرد و بقیه را به علی(ع) وا‌گذارد تا برای خویش نحر کند.<ref>تاریخ یعقوبی، ج2، ص109؛ الکافی، ج4، ص247-248؛ التهذیب، ج5، ص227.</ref> در بازگشت از همین حج بود که پیامبر امام علی را در غدیر خم به جانشینی خود به حاجیان معرفی کرد. <ref>الکافی، ج1، ص287؛ سنن الترمذی، ج5، ص633؛ المعجم الکبیر، ج5، ص166. </ref>گزارش هایی در دست است که نشان می دهد امام علی در عصر خلفا نیز چند بار حج گزاری کرده است.  
بر پایه ‌گزارش‌های تاریخی، امام علی(ع) در [[عمره القضاء|عمره‌ القضاء]] همراه پیامبر(ص) بود. او همچنین در حج سال نهم هجرت از سوی پیامبر اسلام مامور ابلاغ آیات برائت به حج‌گزاران شد.<ref>السیرة النبویه، ابن هشام، ج4، ص970-973؛ علل الشرایع، ج1، ص190؛ السیرة النبویه، ابن کثیر، ج4، ص68-69.</ref> امام علی در حجة الوداع نیز همراه پیامبر بود.<ref>تاریخ یعقوبی، ج2، ص109؛ الکافی، ج4، ص247-248؛ التهذیب، ج5، ص227.</ref> در بازگشت از همین حج بود که پیامبر امام علی را در [[غدیر خم]] به جانشینی خود به حاجیان معرفی کرد.<ref>الکافی، ج1، ص287؛ سنن الترمذی، ج5، ص633؛ المعجم الکبیر، ج5، ص166. </ref>گزارش هایی در دست است که نشان می دهد امام علی در عصر خلفا نیز چند بار حج گزارده است.  


==== امام حسن(ع) ====
==== امام حسن(ع) ====
خط ۲۰: خط ۲۰:


===== امام حسین(ع) =====
===== امام حسین(ع) =====
بر پایه برخی روایات، امام حسین(ع) نیز 25 حج<ref>اسد الغابه، ج2، ص20؛ تهذیب الکمال، ج6، ص406؛ سیر اعلام النبلاء، ج3، ص287.</ref> به جا آورد. برخی روایت‌ها از حج پیاده امام حسن و امام حسین(ع) همراه یکدیگر یاد کرده‌اند.<ref>الارشاد، ج2، ص128-129؛ مناقب ابن شهر آشوب، ج3، ص168.</ref> شمار حج امام علی بن الحسین(ع) را نیز 20 حج دانسته‌اند.<ref>المحاسن، ج2، ص635؛ الخصال، ص517-518.</ref>
بر پایه برخی روایات، امام حسین(ع) نیز 25 حج<ref>اسد الغابه، ج2، ص20؛ تهذیب الکمال، ج6، ص406؛ سیر اعلام النبلاء، ج3، ص287.</ref> به جا آورد. برخی روایت‌ها از حج پیاده امام حسن و امام حسین(ع) همراه یکدیگر یاد کرده‌اند.<ref>الارشاد، ج2، ص128-129؛ مناقب ابن شهر آشوب، ج3، ص168.</ref>  


==== امام سجاد(ع) ====
==== امام سجاد(ع) ====
روایاتی از 22 یا 40 حج علی بن حسین خبر داده اند. در روایات متعدد اشاره شده که آن حضرت در تمام این حج ها هیچ گاه چارپایی را که بر آن سوار بود را با تازیانه نزد.
روایاتی از 22 یا 40 حج علی بن حسین خبر داده‌اند. در روایات متعدد اشاره شده که آن حضرت در تمام این حج ها هیچ گاه چارپایی را که بر آن سوار بود را با تازیانه نزد.


===== دیگر امامان(ع) =====
===== دیگر امامان(ع) =====
خط ۴۶: خط ۴۶:
از ویژگی‌های حج اهل بیت که در منابع از آن یاد شده، رسیدگی به نیازمندان و برآوردن حاجت [[مؤمنان]] است. در روایاتی، امام حسن(ع) [[طواف]] خویش را برای برآوردن نیاز مؤمنی قطع کرد.<ref>تاریخ دمشق، ج13، ص248.</ref> امام سجاد(ع) به فقیران مسیر حج انفاق می‌نمود<ref>مطالب السؤول، ص415؛ صفوة الصفوه، ج2، ص96.</ref> و امام صادق(ع) به برخی یاران خویش دستور داد برای رسیدگی به نیازمندان، طواف را متوقف کنند.<ref>الکافی، ج4، ص415؛ الاستبصار، ج2، ص223-225؛ التهذیب، ج5، ص119-121.</ref>
از ویژگی‌های حج اهل بیت که در منابع از آن یاد شده، رسیدگی به نیازمندان و برآوردن حاجت [[مؤمنان]] است. در روایاتی، امام حسن(ع) [[طواف]] خویش را برای برآوردن نیاز مؤمنی قطع کرد.<ref>تاریخ دمشق، ج13، ص248.</ref> امام سجاد(ع) به فقیران مسیر حج انفاق می‌نمود<ref>مطالب السؤول، ص415؛ صفوة الصفوه، ج2، ص96.</ref> و امام صادق(ع) به برخی یاران خویش دستور داد برای رسیدگی به نیازمندان، طواف را متوقف کنند.<ref>الکافی، ج4، ص415؛ الاستبصار، ج2، ص223-225؛ التهذیب، ج5، ص119-121.</ref>


== آموزش حج ==
== آموزش احکام حج ==
اهل بیت در هنگام حج به پرسش‌های حضوری اصحاب<ref>نک: الکافی، ج4، ص233، 237؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص363 به بعد؛ التهذیب، ج5، ص353.</ref> و مردم و دانشمندان دیگر شهرها<ref>معانی الاخبار، ص105؛ علل الشرایع، ج2، ص407.</ref> و فرقه‌های گوناگون<ref>الکافی، ج4، ص187-188، 197-198، 488-489؛ ج6، ص429؛ تفسیر عیاشی، ج1، ص30.</ref> و نامه‌های فراوان پیروان خویش درباره موضوعات گوناگون<ref>نک: الکافی، ج4، ص536؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص399، 430-431؛ التهذیب، ج5، ص10، 171.</ref> از احکام حج<ref>التهذیب، ج5، ص334؛ وسائل الشیعه، ج9، ص247.</ref> پاسخ می‌دادند. ایشان در ایام حج اختلاف‌های موجود میان شیعیان را برطرف می‌کردند<ref>التهذیب، ج5، ص426-430.</ref> و برخی از اشتباهات علمای دیگر فرقه‌ها<ref>الکافی، ج4، ص352، 523.</ref> و پیروانشان<ref>الکافی، ج4، ص519.</ref> درباره حج را گوشزد<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص466-467؛ التهذیب، ج5، ص85-86.</ref> و گاه نیز برداشت برخی اصحاب خویش از احکام حج را تصحیح می‌فرمودند.<ref>التهذیب، ج5، ص53، 322.</ref>
اهل بیت در هنگام حج به پرسش‌های حضوری اصحاب<ref>نک: الکافی، ج4، ص233، 237؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص363 به بعد؛ التهذیب، ج5، ص353.</ref> و مردم و دانشمندان دیگر شهرها<ref>معانی الاخبار، ص105؛ علل الشرایع، ج2، ص407.</ref> و فرقه‌های گوناگون<ref>الکافی، ج4، ص187-188، 197-198، 488-489؛ ج6، ص429؛ تفسیر عیاشی، ج1، ص30.</ref> و نامه‌های فراوان پیروان خویش درباره موضوعات گوناگون<ref>نک: الکافی، ج4، ص536؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص399، 430-431؛ التهذیب، ج5، ص10، 171.</ref> از احکام حج<ref>التهذیب، ج5، ص334؛ وسائل الشیعه، ج9، ص247.</ref> پاسخ می‌دادند. ایشان در ایام حج اختلاف‌های موجود میان شیعیان را برطرف می‌کردند<ref>التهذیب، ج5، ص426-430.</ref> و برخی از اشتباهات علمای دیگر فرقه‌ها<ref>الکافی، ج4، ص352، 523.</ref> و پیروانشان<ref>الکافی، ج4، ص519.</ref> درباره حج را گوشزد<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص466-467؛ التهذیب، ج5، ص85-86.</ref> و گاه نیز برداشت برخی اصحاب خویش از احکام حج را تصحیح می‌فرمودند.<ref>التهذیب، ج5، ص53، 322.</ref>