پرش به محتوا
منوی اصلی
منوی اصلی
انتقال به نوار کناری
نهفتن
ناوبری
تغییرات اخیر
مقالهٔ تصادفی
جستجو
جستجو
ایجاد حساب
ورود
ابزارهای شخصی
ایجاد حساب
ورود
صفحههایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند
بیشتر بدانید
مشارکتها
بحث
در حال ویرایش
حج اهل بیت
صفحه
بحث
فارسی
خواندن
ویرایش
ویرایش مبدأ
نمایش تاریخچه
ابزارها
ابزارها
انتقال به نوار کناری
نهفتن
عملها
خواندن
ویرایش
ویرایش مبدأ
نمایش تاریخچه
عمومی
پیوندها به این صفحه
تغییرات مرتبط
بارگذاری پرونده
صفحههای ویژه
اطلاعات صفحه
در پایگاههای دیگر
ویکیشیعه
دانشنامه اسلامی
امامت پدیا
ویکیپاسخ
ویکی حسین
هشدار:
شما وارد نشدهاید. نشانی آیپی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر
وارد شوید
یا
یک حساب کاربری بسازید
، ویرایشهایتان به نام کاربریتان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.
بررسی ضدهرزنگاری. این قسمت را پر
نکنید
!
گزارشهای متعددی درباره حجگزاری اهل بیت ([[حضرت محمد]]، [[حضرت فاطمه سلام الله علیها|حضرت فاطمه]] و [[دوازده امام]]) نقل شده است. این گزارشها از یکسو منبع استنباط احکام فقهی درباب مناسک و اعمال حج، و از سوی دیگر الگوی مسلمانان و شیعیان در شرایط و آداب معنوی حج است. ==اهل بیت(ع)== {{اصلی|اهل بیت}} واژه اهل بیت(ع) در ادبیات شیعی، به [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]]، [[حضرت فاطمه سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] و دوازده امام(ع) اطلاق میگردد.<ref>المناقب، کوفی، ج1، ص132؛ الشافی، ج3، ص136؛ مجمع البیان، ج8، ص559-560.</ref> به باور [[شیعه]]، اهل بیت پیامبر(ع) دارای خصوصیاتی از جمله: عصمت،<ref>فرق الشیعه، ص19؛ نهج الحق، ص164.</ref> علم<ref>الکافی، ج1، ص260-262؛ علم الامام، ص18.</ref> و امامت<ref>الشافی، ج3، ص163؛ منهاج الکرامه، ص37؛ مرجعیة اهل البیت، ص32.</ref> هستند. بر پایه روایات<ref>الکافی، ج8، ص93؛ دعائم الاسلام، ج1، ص68؛ عیون اخبار الرضا، ج2، ص211-213.</ref> و به گفته مفسران،<ref>مجمع البیان، ج9، ص43؛ الکشاف، ج4، ص219-220.</ref> آیه 23 [[سوره شوری]] بر وجوب مَوَدت (محبت) اهلبیت دلالت میکند. روایات، مودت اهلبیت را پایه اسلام<ref>الکافی، ج2، ص46؛ الامالی، ص341؛ کنز العمال، ج11، ص539.</ref> و از مواردی دانستهاند که پذیرش اعمال به آن وابسته شده است.<ref>شواهد التنزیل، ج1، ص554.</ref> ==تعداد حجهای اهل بیت== روایتها و گزارشهای تاریخی گویای اهتمام اهل بیت به حجگزاری است. ===== حضرت محمد(ص) ===== شمار حج پیامبر(ص) را ده<ref>الکافی، ج4، ص244؛ التهذیب، ج5، ص458؛ وسائل الشیعه، ج8، ص88.</ref> یا بیست<ref>الکافی، ج4، ص245، 251-252؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص237-238؛ علل الشرایع، ج2، ص450.</ref> حج (بجز [[حجة الوداع]]) دانستهاند که همگی پیش از [[هجرت]] به [[مدینه]] انجام گرفتهاند.<ref>الکافی، ج4، ص244؛ وسائل الشیعه، ج8، ص88.</ref> عمرههای پیامبر را نیز سه،<ref>الکافی، ج4، ص251-252؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص250-251.</ref> چهار<ref>سنن الترمذی، ج2، ص156؛ سنن ابی داود، ج1، ص443.</ref> یا نُه<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص238.</ref> مرتبه شمردهاند. ==== امام علی(ع) ==== بر پایه گزارشهای تاریخی، [[امام علی علیه السلام|امام علی(ع)]] در [[عمرة القضاء]] همراه پیامبر(ص) بود. عمرة القضاء، حج عمرهای بود که [[حضرت محمد (ص)|حضرت محمد(ص)]] در سال هفتم قمری و به همراه تعدادی از مسلمانان برای انجام آن، به [[مکه]] رفت. این حج عمره را برای آنکه [[حج قضا|قضای حج]] سال قبل محسوب میشد، عمرة القضاء مینامند.<ref>أنساب الأشراف، ج۱، ص۳۵۳؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۲، ص۱۰۷.</ref> امام علی همچنین در حج سال نهم هجرت از سوی پیامبر اسلام مأمور ابلاغ [[آیات برائت]] به حجگزاران شد.<ref>السیرة النبویه، ابن هشام، ج4، ص970-973؛ علل الشرایع، ج1، ص190؛ السیرة النبویه، ابن کثیر، ج4، ص68-69.</ref> در حجة الوداع نیز همراه پیامبر به حج رفت<ref>تاریخ یعقوبی، ج2، ص109؛ الکافی، ج4، ص247-248؛ التهذیب، ج5، ص227.</ref> و در بازگشت از همین حج بود که پیامبر امام علی را در [[غدیر خم]] به جانشینی خود به حاجیان معرفی کرد.<ref>الکافی، ج1، ص287؛ سنن الترمذی، ج5، ص633؛ المعجم الکبیر، ج5، ص166. </ref> گزارشهایی در دست است که نشان می دهد امام علی در عصر خلفا نیز چند بار حج گزارده است.{{مدرک}} ==== امام حسن(ع) ==== به [[امام حسن مجتبی(ع)|امام حسن(ع)]] پانزده،<ref>تاریخیعقوبی، ج2، ص226؛ سیراعلام النبلاء، ج3، ص267.</ref> بیست<ref>قرب الاسناد، ص170؛ الاستبصار، ج2، ص142؛ التهذیب، ج5، ص12.</ref> یا بیست و پنج حج<ref>المستدرک، ج3، ص169؛ سیر اعلام النبلاء، ج3، ص260؛ الوافی بالوفیات، ج12، ص68.</ref> نسبت دادهاند که بیشتر پیاده و گاه با پای برهنه انجام میشد.<ref>الکافی، ج4، ص456؛ الامالی، ص244؛ عدةالداعی، ص139.</ref> در روایتی نیز به ایشان 20 حج پیاده و 20 حج سواره نسبت داده شده است.<ref>الکافی، ج1، ص461؛ الامالی، ص291؛ الزهدوالورع، ص79.</ref> ===== امام حسین(ع) ===== بر پایه برخی روایات، [[امام حسین (ع)|امام حسین(ع)]] 25 حج<ref>اسد الغابه، ج2، ص20؛ تهذیب الکمال، ج6، ص406؛ سیر اعلام النبلاء، ج3، ص287.</ref> بهجا آورد. برخی روایتها از حج پیاده امام حسن(ع) و امام حسین(ع) همراه یکدیگر یاد کردهاند.<ref>الارشاد، ج2، ص128-129؛ مناقب ابن شهر آشوب، ج3، ص168.</ref> ==== امام سجاد(ع) ==== روایاتی از 22 یا 40 حج [[امام سجاد علیه السلام|علی بن حسین]] خبر دادهاند. در روایات متعدد اشاره شده که آن حضرت در تمام این حجها هیچگاه چارپایی را که بر آن سوار بود را با تازیانه نزد.{{مدرک}} ===== دیگر امامان(ع) ===== درباره تعداد حجگزاریهای دیگر امامان روایتهای معینی نقل نشده است. اما از همه امامان (بجز امام [[حسن عسکری]]) روایاتی نقل شده که واقعه، رفتار یا سخنی از آنها را در هنگام حجگزاری یا در راه [[حج]] گزارش میکنند.<ref>نک: حج الانبیاء و الائمه، ص341-571.</ref> بر پایه روایتهای شیعی، [[امام مهدی علیه السلام|امام زمان(عج)]] هر سال حج به جا آورده، برای فرج و ظهور خود دعا میکند<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص520.</ref> و برخی مردم با او دیدار میکنند.<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص520؛ کمال الدین، ص440-471؛ الغیبه، طوسی، ص251-280.</ref> == آداب حج اهل بیت == در منابع اسلامی و شیعی، روایتهای مختلفی درباره آداب حج اهل بیت وجود دارد. برخی از آنها عبارتند از: * [[دعا]] و [[نماز]] پیش از بیرون آمدن برای سفر حج،<ref>الکافی، ج4، ص283-287.</ref> * [[خشوع]] در مسیر حج و [[حرم]]<ref>دلائل الامامه، ص317؛ تاریخ دمشق، ج54، ص280.</ref> و [[احرام]]<ref>عیون اخبار الرضا، ج1، ص19؛ تاریخ دمشق، ج41، ص378؛ تهذیب الکمال، ج20، ص390.</ref> * انجام [[غسل]] هنگام ورود به حرم و پیاده پای نهادن به آن،<ref>الکافی، ج4، ص398-399؛ دعائمالاسلام، ج1، ص310-311.</ref> * غسل<ref>دعائم الاسلام، ج1، ص319؛ بحار الانوار، ج96، ص247.</ref> و [[تلبیه]]<ref>المصنف، ابن ابی شیبه، ج4، ص466.</ref> در [[روز عرفه]] * دعا هنگام حرکت به سوی [[عرفات]]،<ref>الکافی، ج4، ص467؛ التهذیب، ج5، ص179-183.</ref> * دعای ویژه هر یک از امامان مانند امام حسین(ع)،<ref>اقبال الاعمال، ج2، ص72-113.</ref> امام سجاد(ع)<ref>مصباح المتهجد، ص689-698؛ المزار، ص153-164؛ اقبال الاعمال، ج2، ص87-117.</ref> و امام صادق(ع)<ref>اقبال الاعمال، ج2، ص117-188.</ref> و امام رضا(ع)<ref>اقبال الاعمال، ج2، ص73.</ref> در عرفات * مناجات برخی از امامان بالای [[کوه صفا]] و رو به [[کعبه]]،<ref>الکافی، ج4، ص432-433؛ التهذیب، ج5، ص147.</ref> در [[مسجدالحرام]] و کعبه<ref>التهذیب، ج5، ص276-277.</ref> کنار [[حجر اسماعیل]]،<ref>التهذیب، ج5، ص105.</ref> هنگام طواف<ref>الکافی، ج4، ص407؛ التهذیب، ج5، ص105؛ المناقب، ابن شهر آشوب، ج3، ص291.</ref> و وداع با [[کعبه]]،<ref>الکافی، ج4، ص530-531؛ عیون اخبار الرضا، ج2، ص20-21؛ التهذیب، ج5، ص281.</ref> * تقسیم گوشت قربانی میان فقیران، همسایگان و خانواده خویش<ref>الکافی، ج4، ص499-500؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص493؛ المقنع، ص275.</ref> * مدارا با مرکبی (چهارپا) که بر آن سوار بودند.<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص293.</ref> === نیکوکاری در سفر حج === از ویژگیهای حج اهل بیت که در منابع از آن یاد شده، رسیدگی به نیازمندان و برآوردن حاجت [[مؤمنان]] است. در روایاتی، امام حسن(ع) [[طواف]] خویش را برای برآوردن نیاز مؤمنی قطع کرد.<ref>تاریخ دمشق، ج13، ص248.</ref> امام سجاد(ع) به فقیران در مسیر حج انفاق مینمود<ref>مطالب السؤول، ص415؛ صفوة الصفوه، ج2، ص96.</ref> و امام صادق(ع) به برخی یارانش دستور داد برای رسیدگی به نیازمندان، طواف را متوقف کنند.<ref>الکافی، ج4، ص415؛ الاستبصار، ج2، ص223-225؛ التهذیب، ج5، ص119-121.</ref> == آموزش احکام حج == اهل بیت در هنگام حج به پرسشهای حضوری اصحاب،<ref>نک: الکافی، ج4، ص233، 237؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص363 به بعد؛ التهذیب، ج5، ص353.</ref> مردم و دانشمندان دیگر شهرها،<ref>معانی الاخبار، ص105؛ علل الشرایع، ج2، ص407.</ref> فرقههای گوناگون<ref>الکافی، ج4، ص187-188، 197-198، 488-489؛ ج6، ص429؛ تفسیر عیاشی، ج1، ص30.</ref> و نامههای فراوان پیروان خویش درباره موضوعات گوناگون<ref>نک: الکافی، ج4، ص536؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص399، 430-431؛ التهذیب، ج5، ص10، 171.</ref> از احکام حج<ref>التهذیب، ج5، ص334؛ وسائل الشیعه، ج9، ص247.</ref> پاسخ میدادند. همچنین در ایام حج اختلافهای موجود میان [[شیعه|شیعیان]] را برطرف میکردند.<ref>التهذیب، ج5، ص426-430.</ref> گاهی برخی از اشتباهات علمای دیگر فرقهها<ref>الکافی، ج4، ص352، 523.</ref> و پیروانشان<ref>الکافی، ج4، ص519.</ref> درباره حج را گوشزد کرده<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص466-467؛ التهذیب، ج5، ص85-86.</ref> و نیز برداشت برخی اصحاب خود از احکام حج را تصحیح میکردند.<ref>التهذیب، ج5، ص53، 322.</ref> شیوه حجگزاری امامان و گفتار آنها درباره احکام مناسک حج و آداب، فلسفه و تاریخ آن، گزارشها از دیدارها و گفتگوهایشان در ایام حج یا در راه حج در روایات مختلفی آمده است.<ref>حج الانبیاء و الائمه، ص۶-۷.</ref> «حج الأنبیاء و الأئمة علیهمالسلام» (چاپ ۱۴۱۶ق)، کتابی عربی و نوشته عبادالله سرشار طهرانی میانجی و محمدرضا نعمتی، به روایاتی میپردازد که بیانگر چگونگی حج چند تن از پیامبران و اهل بیت(ع) است.<ref>حج الانبیاء و الائمه، ص۶-۷.</ref> ==جمع زیارت اهل بیت با حج== امامان شیعه به پیروانشان دستور میدادند در پی مراسم حج، برای زیارت [[قبر پیامبر|مرقد پیامبر(ص)]] به [[مدینه]] بروند<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص565.</ref> و هواداری خویش از اهل بیت را اعلان کنند.<ref>الکافی، ج4، ص549؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص558.</ref> افزون بر این، روایتهای شیعه زیارتِ هر یک از امامان در دوره زندگانی یا آرامگاه آنها را مستحب و به منزله زیارت پیامبر(ص) دانستهاند.<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص577-578؛ المزار، ص183-189؛ مصباح المتهجد، ص713-714.</ref> روایاتی نیز گویای استحباب نماز در برخی مکانهای منسوب به اهل بیت مانند [[مسجد غدیر خم]]<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص559.</ref> و [[خانه فاطمه]] هستند.<ref>الکافی، ج4، ص556.</ref> ==پانویس== {{پانویس}} ==منابع == {{منابع}} {{دانشنامه | آدرس = https://hzrc.ac.ir/post/8106/%d8%a7%d9%87%d9%84-%d8%a8%d9%8a%d8%aa-%d8%b9 | عنوان = اهل بیت | نویسنده = مهدی ملک محمدی }} *'''الاحتجاج''': ابومنصور الطبرسی (م. 520ق.)، به کوشش سید محمد باقر، دار النعمان، 1386ق *'''الارشاد''': المفید (م. 413ق.)، بیروت، دار المفید، 1414ق *'''اسد الغابه''': ابن اثیر (م. 630ق.)، بیروت، دار الکتاب العربی *'''امالی''': السید المرتضی (م. 436ق.)، به کوشش حلبی، قم، مکتبة النجفی، 1403ق *'''الامالی''': الصدوق (م. 381ق.)، قم، البعثه، 1417ق *'''انساب الاشراف''': احمد بن یحیی بلاذری، تحقیق: سهیل زکار، ریاض زرکلی، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷ق. *'''بحار الانوار''': المجلسی (م. 1110ق.)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1403ق. *'''تفسیر نمونه''': ناصر مکارم شیرازی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش. *'''تهذیب التهذیب''': ابن حجر العسقلانی (م. 852ق.)، بیروت، دار الفکر، 1404ق. *'''تهذیب الکمال''': المزی (م. 742ق.)، به کوشش بشار عواد، بیروت، الرساله، 1415ق *'''حج الانبیاء و الائمه''': معاونیة التعلیم و البحوث الاسلامیة فی الحج، تهران، مشعر، 1416ق *'''دعائم الاسلام''': النعمان المغربی (م. 363ق.)، به کوشش فیضی، قاهره، دار المعارف، 1383ق *'''دلائل الامامه''': الطبری الشیعی (م. قرن 4)، قم، عثت، 1413ق *'''سیر اعلام النبلاء''': الذهبی (م. 748ق.)، به کوشش گروهی از محققان، بیروت، الرساله، 1413ق *'''السیرة النبویه''': ابن هشام (م. 213/218ق.)، به کوشش محمد محیی الدین، مصر، مکتبة محمد علی صبیح، 1383ق *'''السیرة النبویه''': ابنکثیر (م. 774ق.)، به کوشش مصطفی عبدالواحد، بیروت، دار المعرفه، 1396ق *'''الکافی''': الکلینی (م. 329ق.)، به کوشش غفاری، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1375ش *'''کمال الدین''': الصدوق (م. 381ق.)، به کوشش غفاری، قم، نشر اسلامی، 1405ق *'''المستدرک علی الصحیحین''': الحاکم النیشابوری (م. 405ق.)، به کوشش مرعشلی، بیروت، دار المعرفه، 1406ق *'''مطالب السؤول''': محمد بن طلحة الشافعی (م. 652ق.)، به کوشش العطیه، نجف، دار الکتب التجاریه *'''من لا یحضره الفقیه''': الصدوق (م. 381ق.)، به کوشش غفاری، قم، نشر اسلامی، 1404ق *'''الوافی بالوفیات''': الصفدی (م. 764ق.)، به کوشش الارنؤوط و ترکی مصطفی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1420ق *'''وسائل الشیعه''': الحر العاملی (م. 1104ق.)، به کوشش ربانی شیرازی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1403ق {{پایان}} {{الگو:اهل بیت}} [[رده:اهلبیت(ع)]]
خلاصه:
لطفاً توجه داشتهباشید که همهٔ مشارکتها در ویکی حج منتشرشده تحت Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike در نظر گرفتهمیشوند (برای جزئیات بیشتر
ویکی حج:حق تکثیر
را ببینید). اگر نمیخواهید نوشتههایتان بیرحمانه ویرایش و توزیع شوند؛ بنابراین، آنها را اینجا ارائه نکنید.
شما همچنین به ما تعهد میکنید که خودتان این را نوشتهاید یا آن را از یک منبع با مالکیت عمومی یا مشابه آزاد آن برداشتهاید (برای جزئیات بیشتر
ویکی حج:حق تکثیر
را ببینید).
کارهای دارای حق تکثیر را بدون اجازه ارائه نکنید!
لغو
راهنمای ویرایشکردن
(در پنجرهٔ تازه باز میشود)
الگو:Column-width
(
ویرایش
)
الگو:DMCFACT
(
ویرایش
)
الگو:Dated maintenance category
(
ویرایش
)
الگو:FULLROOTPAGENAME
(
ویرایش
)
الگو:Main other
(
ویرایش
)
الگو:Mbox
(
ویرایش
)
الگو:Navbox
(
ویرایش
)
الگو:Nocat
(
ویرایش
)
الگو:Ns has subpages
(
ویرایش
)
الگو:Pagetype
(
ویرایش
)
الگو:Stub other
(
ویرایش
)
الگو:Subpage other
(
ویرایش
)
الگو:Yesno
(
ویرایش
)
الگو:اصلی
(
ویرایش
)
الگو:اهل بیت
(
ویرایش
)
الگو:تشخیص فضای نام نمایش همه
(
ویرایش
)
الگو:ثابت
(
ویرایش
)
الگو:ثابت/رده
(
ویرایش
)
الگو:دانشنامه
(
ویرایش
)
الگو:ردهبندینشده
(
ویرایش
)
الگو:مدرک
(
ویرایش
)
الگو:منابع
(
ویرایش
)
الگو:ناوبری اشخاص
(
ویرایش
)
الگو:نیازمند منبع
(
ویرایش
)
الگو:پانویس
(
ویرایش
)
الگو:پانویس اصلی
(
ویرایش
)
الگو:پایان
(
ویرایش
)
الگو:پیوندزدایی
(
ویرایش
)
الگو:گرداننده رده
(
ویرایش
)
پودمان:Arguments
(
ویرایش
)
پودمان:Category handler
(
ویرایش
)
پودمان:Category handler/blacklist
(
ویرایش
)
پودمان:Category handler/config
(
ویرایش
)
پودمان:Category handler/data
(
ویرایش
)
پودمان:Category handler/shared
(
ویرایش
)
پودمان:Delink
(
ویرایش
)
پودمان:Hatnote
(
ویرایش
)
پودمان:Main
(
ویرایش
)
پودمان:Message box
(
ویرایش
)
پودمان:Message box/ambox.css
(
ویرایش
)
پودمان:Message box/configuration
(
ویرایش
)
پودمان:Namespace detect
(
ویرایش
)
پودمان:Namespace detect/config
(
ویرایش
)
پودمان:Namespace detect/data
(
ویرایش
)
پودمان:Navbar
(
ویرایش
)
پودمان:Navbar/configuration
(
ویرایش
)
پودمان:Navbar/styles.css
(
ویرایش
)
پودمان:Navbox
(
ویرایش
)
پودمان:Navbox/configuration
(
ویرایش
)
پودمان:Navbox/styles.css
(
ویرایش
)
پودمان:No globals
(
ویرایش
)
پودمان:Pagetype
(
ویرایش
)
پودمان:Pagetype/config
(
ویرایش
)
پودمان:TableTools
(
ویرایش
)
پودمان:Unsubst
(
ویرایش
)
پودمان:Yesno
(
ویرایش
)
رده:همه مقالههای دارای عبارتهای بدون منبع
جستجو
جستجو
در حال ویرایش
حج اهل بیت
افزودن مبحث
Toggle limited content width