پرش به محتوا

قبر حضرت خدیجه: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۴۰: خط ۴۰:
منابع کهن از دفن حضرت خدیجه در حجون خبر داده‌اند. اما قدیم‌‌ترین گزارش‌ها درباره مقبره او از قرن هشتم در منابع ثبت شده است. [[ابن جبیر]] (م614ق.) که به قبرستان باب المعلی که در مکان حجون قرار دارد اشاره کرده است گزارش می‌کند که قبرهای این قبرستان خراب و فراموش شده است.<ref>رحلة ابن جبیر، ص 78</ref> تجیبی که در سال 696 از مکه دیدن کرده است، اشاره می‌کند که مردم مکه می‌گویند قبر خدیجه(س) در شعبی است که در  طرف معلاة قرار دارد اما در آنجا قبری دیده نمی‌شود.<ref>مستفاد الرحله، ص 340-341</ref>  
منابع کهن از دفن حضرت خدیجه در حجون خبر داده‌اند. اما قدیم‌‌ترین گزارش‌ها درباره مقبره او از قرن هشتم در منابع ثبت شده است. [[ابن جبیر]] (م614ق.) که به قبرستان باب المعلی که در مکان حجون قرار دارد اشاره کرده است گزارش می‌کند که قبرهای این قبرستان خراب و فراموش شده است.<ref>رحلة ابن جبیر، ص 78</ref> تجیبی که در سال 696 از مکه دیدن کرده است، اشاره می‌کند که مردم مکه می‌گویند قبر خدیجه(س) در شعبی است که در  طرف معلاة قرار دارد اما در آنجا قبری دیده نمی‌شود.<ref>مستفاد الرحله، ص 340-341</ref>  


از قرن هشتم هجری است که قبر حضرت خدیجه در [[جنة المعلاة|جَنَّة المَعلاة]] شهرت یافته و در منابع از آن یاد شده است.<ref>رحله ابن بطوطه، ج1، ص381؛ الدروس الشرعیه، ج1، ص468.</ref> فاسی(م.832ق.)، تاریخ‌نگاری مشهور مکه، درباره درستی انتساب این قبر به خدیجه تردید کرده و برآن است که در معلاة کسی از صحابه پیامبر نیز دفن نشده است. برخی پژوهشگران در درستی انتساب این قبر با توجه به نبود اطلاعات قدیمی‌تر، تردید کرده‌اند.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/644624/%d8%ae%d8%b1%d8%a7%d9%81%d9%87-%d9%82%d8%a8%d9%87-%d8%a7%d9%84%db%8c%d9%87%d9%88%d8%af%db%8c%d9%87?q=%d9%82%d8%a8%d8%a9%20%d8%a7%d9%84%db%8c%d9%87%d9%88%d8%af%db%8c%d9%87&score=23.0&rownumber=1 العرب السنة العاشرة، رمضان و شوال 1395 - الجزء 3 و 4، ص 278-279]</ref>
از قرن هشتم هجری است که قبر حضرت خدیجه در [[جنة المعلاة|جَنَّة المَعلاة]] شهرت یافته و در منابع از آن یاد شده است. ابن بطوطه که در سال‌های 729-730 در مکه اقامت داشت گزارش می‌کند که در قبرستان معلاة تنها تعداد اندکی از قبرها از جمله قبر حضرت خدیجه شناخته شده است.<ref>رحله ابن بطوطه، ج1، ص381؛ الدروس الشرعیه، ج1، ص468.</ref> مرجانی(770ق.) جغرافی‌نگاری قرن هشتم گزارش کرده که مکان قبر حضرت خدیجه در مکه دانسته نیست. اما مکان این قبر از طریق خواب یا کشف بر یکی از صالحان کنار قبر فضیل بن عیاض معلوم شد و در سال 749 سنگی برای آن ساختند.<ref>بهجة النفوس، ج2، ص1016</ref>


عبدالملک مرجانی، تاریخ‌نگار قرن هشتم قمری، با استناد به خواب شخصی که از او نام نبرده، قبر خدیجه را در قبرستان ابوطالب در کنار قبر فضیل بن عیاض دانسته است.<ref>بهجة النفوس، ج2، ص1016</ref> گزارشی که بعدا باعت تردیدهایی درباره محل دفن خدیجه(س) شد.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص376.</ref> نه تنها در هیچ‌یک از منابع هم‌عصر با مرجانی چنین گزارشی نیامده، بلکه معاصران وی از معروف بودن قبر خدیجه سخن گفته‌اند.<ref>نک: رحله ابن بطوطه، ج1، ص381؛ الدروس الشرعیه، ج1، ص468.</ref>
فاسی(م.832ق.)، تاریخ‌نگار مشهور مکه، درباره درستی انتساب این قبر به خدیجه تردید کرده و برآن است که در معلاة کسی از صحابه پیامبر نیز دفن نشده است.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص376.</ref> برخی پژوهشگران در درستی انتساب این قبر با توجه به نبود اطلاعات قدیمی‌تر، تردید کرده‌اند.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/644624/%d8%ae%d8%b1%d8%a7%d9%81%d9%87-%d9%82%d8%a8%d9%87-%d8%a7%d9%84%db%8c%d9%87%d9%88%d8%af%db%8c%d9%87?q=%d9%82%d8%a8%d8%a9%20%d8%a7%d9%84%db%8c%d9%87%d9%88%d8%af%db%8c%d9%87&score=23.0&rownumber=1 العرب السنة العاشرة، رمضان و شوال 1395 - الجزء 3 و 4، ص 278-279]</ref>
==قرارگرفتن گنبد و ضریح بر قبر==
==قرارگرفتن گنبد و ضریح بر قبر==
[[پرونده:گنبد مزار حضرت خدیجه قبل از تخریب.jpg|بندانگشتی|گنبد مزار حضرت خدیجه (سمت راست) و فرزندش قاسم (سمت چپ) قبل از تخریب]]
[[پرونده:گنبد مزار حضرت خدیجه قبل از تخریب.jpg|بندانگشتی|گنبد مزار حضرت خدیجه (سمت راست) و فرزندش قاسم (سمت چپ) قبل از تخریب]]