امام صادق(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶۵: خط ۶۵:
'''امام صادق(ع)'''، جعفر بن محمد، فرزند [[امام باقر(ع)]] و از نوادگان [[امام علی(ع)]]، ششمیـن امام [[شیعه|شیعیان]]، یکی از چهار امام مدفون در قبرستان [[بقیع]] در شهر [[مدینه]] است. مجموعه سخنان و احادیث آن حضرت در امور فقهی و اخلاقی مرتبط به [[حج]]، بنیاد دانش فقهی حج نزد شیعیان را فراهم آورده است.
'''امام صادق(ع)'''، جعفر بن محمد، فرزند [[امام باقر(ع)]] و از نوادگان [[امام علی(ع)]]، ششمیـن امام [[شیعه|شیعیان]]، یکی از چهار امام مدفون در قبرستان [[بقیع]] در شهر [[مدینه]] است. مجموعه سخنان و احادیث آن حضرت در امور فقهی و اخلاقی مرتبط به [[حج]]، بنیاد دانش فقهی حج نزد شیعیان را فراهم آورده است.


امام صادق(ع)از نظر علمی چهره‌ای برجسته نزد مسلمانان اعم از شیعه و سنی بوده است. احادیث نقل شده از آن حضرت بیش از سایر امامان شیعه است و آن حضرت به سبب تاثیر گسترده‌ای که در آموزش شیعیان و شکل‌گیری فقه شیعی داشته، با عنوان رییس مذهب شیعه و بنیان‌گذار مذهب فقهی جعفری شناخته می‌شود.
امام صادق(ع)از نظر علمی چهره‌ای برجسته نزد مسلمانان اعم از شیعه و سنی بوده است. احادیث نقل شده از آن حضرت بیش از سایر امامان شیعه است و آن حضرت به سبب تاثیر گسترده‌ای که در آموزش شیعیان و شکل‌گیری فقه شیعی داشته، با عنوان رییس مذهب شیعه و بنیان‌گذار مذهب فقهی جعفری شناخته می‌شود. امام صادق بیشتر عمر خود را در شهر [[مدینه]] زندگی کرد.
 
امام صادق بیشتر عمر خود را در شهر [[مدینه]] زندگی کرد.
==زندگی‌نامه==
==زندگی‌نامه==
ابوعبدالله جعفر بن محمد بن علی بن الحسین امام صادق(ص) بنا بر قول مشهور نزد شیعه، در سال 83<ref>الکافی، ج1، ص472؛ الارشاد، ج2، ص179؛ وفیات الاعیان، ج1، ص327؛ دلائل الامامه، ص245</ref> و به نقل اهل سنت سال ۸۰ هجری در [[مدینه]]<ref>تاریخ الکبیر، ج2، ص198؛ مشاهیر علماء الامصار، ص206،</ref> در سپیده‌دم روز جمعه یا سه‌شنبه، هشتم رمضان، متولد شد.<ref>وفیات الاعیان، ج1، ص327؛ روضة الواعظین، ج1، ص212</ref> مادرش فاطمه ام فروه، دختر [[قاسم بن محمد بن ابوبکر]]، و جده مادری‌اش [[اسماء بنت عبدالرحمن بن ابی‌بکر]] بود.<ref>الطبقات الکبری، ج5، ص320؛ الارشاد، ج2، ص176</ref> معروف‌ترین کنیه آن حضرت ابوعبدالله (به اعتبار فرزندش عبدالله افطح) است.<ref>مطالب السوول، ص284؛ الاتحاف بحب الاشراف، ص293 </ref>
ابوعبدالله جعفر بن محمد بن علی بن الحسین امام صادق(ص) بنا بر قول مشهور نزد شیعه، در سال 83<ref>الکافی، ج1، ص472؛ الارشاد، ج2، ص179؛ وفیات الاعیان، ج1، ص327؛ دلائل الامامه، ص245</ref> و به نقل اهل سنت سال ۸۰ هجری در [[مدینه]]<ref>تاریخ الکبیر، ج2، ص198؛ مشاهیر علماء الامصار، ص206،</ref> متولد شد.<ref>وفیات الاعیان، ج1، ص327؛ روضة الواعظین، ج1، ص212</ref> مادرش فاطمه ام فروه، دختر [[قاسم بن محمد بن ابوبکر]]، و جده مادری‌اش [[اسماء بنت عبدالرحمن بن ابی‌بکر]] بود.<ref>الطبقات الکبری، ج5، ص320؛ الارشاد، ج2، ص176</ref> معروف‌ترین کنیه آن حضرت ابوعبدالله (به اعتبار فرزندش عبدالله افطح) است.<ref>مطالب السوول، ص284؛ الاتحاف بحب الاشراف، ص293 </ref>


لقب صادق از سوی شماری از شاگردان امام، مانند [[مالک بن انس]]<ref>الامام الصادق، ج1، ص77، 239؛ بحار الانوار، ج96، ص182؛ حلیة الابرار، ج4، ص15 ،</ref> و نیز در منابع [[اهل سنت]]، مانند «مسند احمد» در سده سوم، دیده می‌شود<ref>مسند الامام احمد بن حنبل، ج5، ص122.</ref> بنابر روایاتی رسول خدا(ص)، ضمن پیشگویی تولد آن حضرت، سفارش کرده بود او را '''صادق''' بنامند.<ref>کمال الدین، ص319؛ علل الشرائع، ج1، ص234</ref>
لقب صادق از سوی شماری از شاگردان امام، مانند [[مالک بن انس]]<ref>الامام الصادق، ج1، ص77، 239؛ بحار الانوار، ج96، ص182؛ حلیة الابرار، ج4، ص15 ،</ref> و نیز در منابع [[اهل سنت]]، مانند «مسند احمد» در سده سوم، دیده می‌شود<ref>مسند الامام احمد بن حنبل، ج5، ص122.</ref> بنابر روایاتی رسول خدا(ص)، ضمن پیشگویی تولد آن حضرت، سفارش کرده بود او را '''صادق''' بنامند.<ref>کمال الدین، ص319؛ علل الشرائع، ج1، ص234</ref>
===امامت===
===امامت===
امام صادق(ع)، به عنوان فرزند ارشد [[امام باقر(ع)]]، امامت را، به نص جلی و بدون مدعی، در سال ۱۱۴ق. عهده‌دار شد. امام باقر(ع) از امام صادق(ع) با تعبیر: «هذا خیر البریه بعدی» و«هذا و الله قائم آل محمد» یاد کرده است.<ref>الارشاد، ج2، ص181؛ اعلام الوری، ج1، ص517-519؛ الفصول المهمه، ج2، ص909.</ref>  امام باقر(ع) همچنین هنگام شهادت و در حضور چند نفر، به عنوان شهود، وصایت امام صادق(ع) را ابلاغ و مکتوب کرد.<ref>الکافی، ج1، ص307؛ الارشاد، ج2، ص181؛ المستجاد، ص175-176</ref>
امام صادق(ع)، به عنوان فرزند ارشد [[امام باقر(ع)]]، امامت را، به نص جلی در سال ۱۱۴ق. عهده‌دار شد. امام باقر(ع) از امام صادق(ع) با تعبیر: «هذا خیر البریه بعدی» و«هذا و الله قائم آل محمد» یاد کرده است.<ref>الارشاد، ج2، ص181؛ اعلام الوری، ج1، ص517-519؛ الفصول المهمه، ج2، ص909.</ref>  امام باقر(ع) همچنین هنگام شهادت و در حضور چند نفر، به عنوان شهود، وصایت امام صادق(ع) را ابلاغ و مکتوب کرد.<ref>الکافی، ج1، ص307؛ الارشاد، ج2، ص181؛ المستجاد، ص175-176</ref>
 
امام صادق، به سبب عمر طولانی نسبت به دیگر امامان، به شیخ الائمه نامبردار شده است.<ref>سیری در سیره ائمه، ص36؛ مناقب و مراثی اهل بیت، ص192.</ref>  قول مشهور، سن امام را ۶۵ سال،<ref>الکافی، ج1، ص472، 475؛ الارشاد، ج2، ص180.</ref> و برخی اقوال دیگر ۶۷ و ۶۸ سال دانسته‌اند.<ref>دلائل الامامه، ص246</ref> دوران امامتش از سال ۱۱۴ تا سال ۱۴۸ق.، به مدت ۳۴ سال ادامه یافت.<ref>الکافی، ج1، ص475؛ الارشاد، ج2، ص180؛ مناقب آل ابی‌طالب، ج3، ص399</ref>


امام صادق، به سبب عمر طولانی نسبت به دیگر امامان، به شیخ الائمه نامبردار شده است.<ref>سیری در سیره ائمه، ص36؛ مناقب و مراثی اهل بیت، ص192.</ref>  قول مشهور، سن امام را ۶۵ سال،<ref>الکافی، ج1، ص472، 475؛ الارشاد، ج2، ص180.</ref> و برخی اقوال دیگر ۶۷ و ۶۸ سال دانسته‌اند.<ref>دلائل الامامه، ص246</ref> از این مدت، ۱۲ سال همزمان با زندگی جدش، [[امام سجاد(ع)]]، ۳۱ سال هم‌دوره با پدر بزرگوارش، امام محمد باقر(ع) و مابقی آن، دوران امامتش بود که از سال ۱۱۴ تا سال ۱۴۸ق.، به مدت ۳۴ سال ادامه یافت.<ref>الکافی، ج1، ص475؛ الارشاد، ج2، ص180؛ مناقب آل ابی‌طالب، ج3، ص399</ref>بنا بر قول مشهور شیعه، آن حضرت در سال ۱۴۸ق. در ۲۵ شوال یا نیمه آن ماه، در ۶۵ سالگی درگذشت. بنابر برخی منابع آن حضرت به سبب مسمومیت به دستور [[منصور عباسی]]، در [[مدینه]] به شهادت رسید.<ref>دلائل الامامه، ص ۲۴۶</ref> برخی منابع نیز رحلت امام(ع) را طبیعی دانسته‌اند.<ref>الارشاد، ج2، ص193.</ref>
بنا بر قول مشهور شیعه، آن حضرت در سال ۱۴۸ق. در ۲۵ شوال یا نیمه آن ماه، در ۶۵ سالگی درگذشت. بنابر برخی منابع آن حضرت به سبب مسمومیت به دستور [[منصور عباسی]]، در [[مدینه]] به شهادت رسید.<ref>دلائل الامامه، ص ۲۴۶</ref> برخی منابع نیز رحلت امام(ع) را طبیعی دانسته‌اند.<ref>الارشاد، ج2، ص193.</ref>


==جایگاه علمی==
==جایگاه علمی==
آن حضرت، افزون بر جایگاه محوری میان شیعیان امامیه، نزد [[اهل سنت]] نیز مقامی رفیع داشت؛ به گونه‌ای که چهره‌های شاخص آنان، امام صادق(ع) را از برترین سادات اهل بیت در دانش و فضل دانسته<ref>وفیات الاعیان، ج1، ص327؛ مطالب السوول، ص283</ref> و با تعبیر بزرگ علویان و شیخ [[بنی‌هاشم]]<ref>سیر اعلام النبلاء، ج6، ص255</ref> یاد کرده‌اند.  
امام صادق افزون بر جایگاه محوری میان شیعیان امامیه، نزد [[اهل سنت]] نیز مقامی رفیع داشت؛ به گونه‌ای که چهره‌های شاخص آنان، امام صادق(ع) را از برترین سادات اهل بیت در دانش و فضل دانسته<ref>وفیات الاعیان، ج1، ص327؛ مطالب السوول، ص283</ref> و با تعبیر بزرگ علویان و شیخ [[بنی‌هاشم]]<ref>سیر اعلام النبلاء، ج6، ص255</ref> یاد کرده‌اند.  


فقه شیعه عمدتاً بر روایات به‌جای مانده از امام صادق(ع) مبتنی‌است؛ به همین جهت مکتب فقهی شیعیان دوازده امامی را مذهب جعفری نیز می‌نامند. تعداد راویان از امام، به اختلاف تا ۴۰۰۰ نفر دانسته شده است.<ref>الارشاد، ج2، ص179؛ الامام الصادق و مذاهب الاربعه، ج2، ص61</ref>
فقه شیعه عمدتاً بر روایات به‌جای مانده از امام صادق(ع) مبتنی‌است؛ به همین جهت مکتب فقهی شیعیان دوازده امامی را مذهب جعفری نیز می‌نامند. تعداد راویان از امام، به اختلاف تا ۴۰۰۰ نفر دانسته شده است.<ref>الارشاد، ج2، ص179؛ الامام الصادق و مذاهب الاربعه، ج2، ص61</ref>