کاربر:Kamran/صفحه تمرین4: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
محمد بن علي ابوعبدالله بن العربي بن محمد بن عبدالقادر بن شهيده الخطابي الحسيني الادريسي السنوسي رهبر جنبش سنوسیه بود. سنوس، يکي از قبايل تلمسان  الجزاير است.  
محمد بن علي ابوعبدالله بن العربي بن محمد بن عبدالقادر بن شهيده الخطابي الحسيني الادريسي السنوسي رهبر جنبش سنوسیه بود. سنوس، يکي از قبايل تلمسان  الجزاير است.  
تولد
تولد
سنوسي، 12 ربيع‌الاول 1202 قمري / 22 دسامبر 1787 ميلادي در شهر مستغانم الجزاير، در خانواده‌اي‌که به علم و دين مشهور بود، به دنيا آمد  و در يک محيط علمي بزرگ شد‌که او را به کسب علم و دانش تشويق مي‌کرد (الدرر السنیة فی اخبار السلالة الادریسیه، ١٩٦٨م) سنوسي تا بيست سالگي در زادگاه خود به تحصيل دانش ادامه داد. از سال 1237 تا 1244 قمري / 1822 تا 1829 ميلادي، به مدت هفت سال در فاس اقامت کرد و نزد علماي آنجا تحصيل کرد. طي اقامت وي در فاس، انديشه‌هاي اصلاحي در شخصيتش ظاهر شد، ايده‌هاي او در دعوت تعريف شد و ويژگي‌هاي آن مشخص شد. سنوسي به مطالعه دروس فقهي و به ‌طور خاص فقه مالکي‌ ـ که در مغرب رايج است ـ علاقه داشت. علي‌رغم اينکه سنوسي مالکي‌مذهب بود، ولي در بعضي مسائل، نظرش بر خلاف نظر مالکيه بود. اين مسئله در کتابش با عنوان شفاء الصدر باري المسائل العشر آشکارا ديده مي‌شود. (شفاء الصدر بأریِ العشر، 1968م، ص26) همچنين سنوسي با طريقه‌هاي صوفيانه زيادي در فاس آشنا شد؛ زيرا فاس در آن زمان مرکز بسياري از طريقه‌هاي صوفيه قلمداد مي‌شد؛ چرا که باي سليمان به برخي از فرقه‌ها اجازه اقامت در فاس داد و امنيت آنها براي زندگي را فراهم کرد و آنها در بيان عقايد خود، آزادي مطلق به دست آوردند. سنوسي نيز در فاس طريقت خاص خود را پايه‌گذاري کرد‌ که به نام او شناخته مي‌شد. وي در توصيف آن کتابي با عنوان السلسبيل المعين في الطرائق الاربعين، تأليف کرد. (ناصري، 1956م، ج8، ص‌105) سنوسي در فاس اقداماتي با هدف اصلاح شرايط بد کشور و اصلاح انحراف حاکمان آغاز کرد. وي در فاس از جايگاه علمي ممتازي بهره‌مند شد و شهرت برجسته‌اي کسب کرد و پس از کسب اجازه از استاتيد، به تدريس روي آورد و به عنوان مدرس در جامع کبير شهر فاس منصوب شد و طلاب از مناطق مختلف به سمت وي روي آوردند. (السنوسیه دین و دوله، 2005م، ص31ـ32)
سنوسي، 12 ربيع‌الاول 1202 قمري / 22 دسامبر 1787 ميلادي در شهر مستغانم الجزاير، در خانواده‌اي‌که به علم و دين مشهور بود، به دنيا آمد  و در يک محيط علمي بزرگ شد‌که او را به کسب علم و دانش تشويق مي‌کرد (الدرر السنیة فی اخبار السلالة الادریسیه، ١٩٦٨م) سنوسي تا بيست سالگي در زادگاه خود به تحصيل دانش ادامه داد. از سال 1237 تا 1244 قمري / 1822 تا 1829 ميلادي، به مدت هفت سال در فاس اقامت کرد و نزد علماي آنجا تحصيل کرد. طي اقامت وي در فاس، انديشه‌هاي اصلاحي در شخصيتش ظاهر شد، ايده‌هاي او در دعوت تعريف شد و ويژگي‌هاي آن مشخص شد. سنوسي به مطالعه دروس فقهي و به ‌طور خاص فقه مالکي‌ ـ که در مغرب رايج است ـ علاقه داشت. علي‌رغم اينکه سنوسي مالکي‌مذهب بود، ولي در بعضي مسائل، نظرش بر خلاف نظر مالکيه بود. اين مسئله در کتابش با عنوان شفاء الصدر باري المسائل العشر آشکارا ديده مي‌شود. (شفاء الصدر بأریِ العشر، 1968م، ص26) همچنين سنوسي با طريقه‌هاي صوفيانه زيادي در فاس آشنا شد؛ زيرا فاس در آن زمان مرکز بسياري از طريقه‌هاي صوفيه قلمداد مي‌شد؛ چرا که باي سليمان به برخي از فرقه‌ها اجازه اقامت در فاس داد و امنيت آنها براي زندگي را فراهم کرد و آنها در بيان عقايد خود، آزادي مطلق به دست آوردند. سنوسي نيز در فاس طريقت خاص خود را پايه‌گذاري کرد‌ که به نام او شناخته مي‌شد. وي در توصيف آن کتابي با عنوان السلسبيل المعين في الطرائق الاربعين، تأليف کرد. (الاستقصا لأخبار دول المغرب الأقصی (الدولة العلویة)، 1956م، ج8، ص‌105) سنوسي در فاس اقداماتي با هدف اصلاح شرايط بد کشور و اصلاح انحراف حاکمان آغاز کرد. وي در فاس از جايگاه علمي ممتازي بهره‌مند شد و شهرت برجسته‌اي کسب کرد و پس از کسب اجازه از استاتيد، به تدريس روي آورد و به عنوان مدرس در جامع کبير شهر فاس منصوب شد و طلاب از مناطق مختلف به سمت وي روي آوردند. (السنوسیه دین و دوله، 2005م، ص31ـ32)


سنوسي پس از اقامت هفت ساله در فاس، تصميم گرفت آنجا را ترک کند. در تعيين تاريخ عزيمت وي از فاس اختلاف نظر وجود دارد. نظر صحيح درباره تاريخ عزيمت وي، سال 1235 قمري / 1820 ميلادي است؛ زيرا با تاريخ بقيه سفرهايش همخواني بيشتري دارد. (إیقاظ الوسنان فی العمل بالحدیث والقرآن، 1968م، ص‌8)
سنوسي پس از اقامت هفت ساله در فاس، تصميم گرفت آنجا را ترک کند. در تعيين تاريخ عزيمت وي از فاس اختلاف نظر وجود دارد. نظر صحيح درباره تاريخ عزيمت وي، سال 1235 قمري / 1820 ميلادي است؛ زيرا با تاريخ بقيه سفرهايش همخواني بيشتري دارد. (إیقاظ الوسنان فی العمل بالحدیث والقرآن، 1968م، ص‌8)
خط ۲۲: خط ۲۲:
فعاليت امام سنوسي در حجاز، تنها محدود به ايجاد زوايا و آموزش نبود؛ بلکه کتاب‌هايي در موضوع فقه تأليف کرد؛ از جمله: بغية القاصد و خلاصة الراصد معروف به المسائل العشر، السلسبيل المعين و الدرر السنية في اخبار السلالة الادريسية. همچنين وي هر سال در طول اقامت خود در حجاز، در مراسم حج شرکت مي‌کرد تا بدين وسيله با زائراني‌که از مناطق مختلف جهان اسلام مي‌آمدند، ديدار، و افکار و انديشه‌هاي خود را به آنها عرضه کند. (دجاني، 1967م، ص86 ـ87)
فعاليت امام سنوسي در حجاز، تنها محدود به ايجاد زوايا و آموزش نبود؛ بلکه کتاب‌هايي در موضوع فقه تأليف کرد؛ از جمله: بغية القاصد و خلاصة الراصد معروف به المسائل العشر، السلسبيل المعين و الدرر السنية في اخبار السلالة الادريسية. همچنين وي هر سال در طول اقامت خود در حجاز، در مراسم حج شرکت مي‌کرد تا بدين وسيله با زائراني‌که از مناطق مختلف جهان اسلام مي‌آمدند، ديدار، و افکار و انديشه‌هاي خود را به آنها عرضه کند. (دجاني، 1967م، ص86 ـ87)
سنوسي هشت سال در حجاز ماند و سپس سال 1270قمري / 1854ميلادي به سيرنائيکا بازگشت. سنوسي پس از اينکه محمد بن ابراهيم الغماري را به نائب خود قرار داد، حجاز را ترک کرد. (دحلان، 1305ق، ص317ـ318) سنوسي در زاويه جغبوب اقامت گزيد ‌که به اولين مقر سنوسي در ليبي تبديل شد. پس از مدتي، نشانه‌هاي بيماري در وي ظاهر شد تا اينکه در ماه صفر سال 1276قمري / 1859ميلادي درگذشت. (شريف، 1999م، ص‌285)
سنوسي هشت سال در حجاز ماند و سپس سال 1270قمري / 1854ميلادي به سيرنائيکا بازگشت. سنوسي پس از اينکه محمد بن ابراهيم الغماري را به نائب خود قرار داد، حجاز را ترک کرد. (دحلان، 1305ق، ص317ـ318) سنوسي در زاويه جغبوب اقامت گزيد ‌که به اولين مقر سنوسي در ليبي تبديل شد. پس از مدتي، نشانه‌هاي بيماري در وي ظاهر شد تا اينکه در ماه صفر سال 1276قمري / 1859ميلادي درگذشت. (شريف، 1999م، ص‌285)
== منابع ==
سنوسی، محمد بن علی(الف)(1968م.)، إیقاظ الوسنان فی العمل بالحدیث والقرآن، المجموعة المختارة لمؤلفات الأستاذ الأعظم محمد بن علی السنوسی، لیبیا، وزارة الأعلام والثقافة.
سنوسی، محمد بن علی (ب) (١٩٦٨م.)، الدرر السنیة فی اخبار السلالة الادریسیه، لیبیا، وزارة الأعلام والثقافة.
سنوسی، محمد بن علی(ج) (١٩٦٨م.)، شفاء الصدر بأریِ العشر، لیبیا، وزارة الإعلام والثـقافة.
شکری، محمدفؤاد (٢٠٠٥م.)، السنوسیه دین و دوله، اکسفورد، مرکز الدراسات اللیبیه.
ناصری، أحمد بن خالد (١٩٥٦م.)، الاستقصا لأخبار دول المغرب الأقصی (الدولة العلویة)، تحقیق ولدی المؤلف: جعفر ومحمد الناصری، الدارالبیضاء، دارالکتاب.