Automoderated users، دیوان‌سالاران، checkuser، ناظمان (CommentStreams)، developer، Moderators، مدیران
۱۰٬۲۵۲
ویرایش
بارگاه امامان(ع) در بقیع: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
| توضیح نقشه = | | توضیح نقشه = | ||
}} | }} | ||
'''بارگاه امامان(ع) در بقیع'''، بنایی بود که بر مکان قبر چهار امام [[شیعیان]] ([[امام حسن مجتبی(ع)|امام حسن]]، [[امام سجاد]]، [[امام باقر]]، [[امام صادق(ع)|امام صادق]] علیهم‌السلام)، [[عباس بن عبدالمطلب]] و [[فاطمه بنت اسد]] در قبرستان بقیع | '''بارگاه امامان(ع) در بقیع'''، بنایی بود که بر مکان قبر چهار امام [[شیعیان]] ([[امام حسن مجتبی(ع)|امام حسن]]، [[امام سجاد]]، [[امام باقر]]، [[امام صادق(ع)|امام صادق]] علیهم‌السلام)، [[عباس بن عبدالمطلب]] و [[فاطمه بنت اسد]] در [[بقیع|قبرستان بقیع]] ساخته شده بود. این مکان در آغاز [[خانه عقیل بن ابی‌طالب]] بود و بعدا به [[قبرستان بقیع]] پیوست. در اواخر قرن پنجم به فرمان [[مجدالملک براوستانی]] وزیر سلجوقیان بنای باشکوه با گنبدی بلند بر این مکان ساخته شد و ظاهرا همین بنا با تعمیراتی تا چند قرن پابرجا بود تا اینکه توسط [[آل سعود]] در 1220 تخریب شد و بار دیگر توسط حکومت عثمانی بازسازی شد و بار دیگر در سال 1344 توسط آل سعود دوم تخریب شد. | ||
== خانه عقیل == | == خانه عقیل == | ||
[[عقیل بن ابی‌طالب]] برادر امام علی(ع) بیرون بقیع و در سمت جنوب آن خانه‌ای بزرگ<ref>الطبقات، ج4، ص44؛ المعارف، ص204.</ref> در برابر خانه امام علی(ع) داشت.<ref>وفاء الوفاء، ج3، ص82.</ref> در گذر زمان، این خانه مکان دفن بزرگانی از [[بنی‌هاشم]] شد و بعدها به بقیع ملحق گشت و این بخش از بقیع به مقابر بنی‌هاشم شهرت یافت.<ref>تاریخ المدینه، ج1، ص127.</ref> | [[عقیل بن ابی‌طالب]] برادر [[امام علی(ع)]] بیرون [[بقیع]] و در سمت جنوب آن خانه‌ای بزرگ<ref>الطبقات، ج4، ص44؛ المعارف، ص204.</ref> در برابر خانه امام علی(ع) داشت.<ref>وفاء الوفاء، ج3، ص82.</ref> در گذر زمان، این خانه مکان دفن بزرگانی از [[بنی‌هاشم]] شد و بعدها به بقیع ملحق گشت و این بخش از بقیع به مقابر بنی‌هاشم شهرت یافت.<ref>تاریخ المدینه، ج1، ص127.</ref> | ||
فاطمه بنت اسد (م. 3ق.)، [[عباس بن عبدالمطلب]] (م. 32ق.) عموی پیامبر(ص)، چهار تن از امامان شیعه، [[امام حسن(ع)]] (شهادت 49/50ق.)، <ref>الکافی، ج1، ص472؛ البدایة و النهایه، ج8، ص48.</ref> [[امام سجاد(ع)]] (شهادت 94/95ق.)، <ref>الکافی، ج1، ص469؛ تاریخ طبری، ج11، ص631.</ref> [[امام محمد باقر(ع)|امام باقر(ع)]] (شهادت حدود 114/117ق.) <ref>مروج الذهب، ج3، ص219؛ دلائل الامامه، ص215-216.</ref> و [[امام صادق(ع)]] (شهادت 148ق.) <ref>ذخائر العقبی، ص141؛ مروج الذهب، ج3، ص219.</ref> از مدفونان در این خانه‌اند. بر پایه روایتی، امام سجاد(ع) این خانه را در حدود سال 65ق. بازسازی کرد.<ref>بحارالانوار، ج45، ص344-345.</ref> | فاطمه بنت اسد (م. 3ق.)، [[عباس بن عبدالمطلب]] (م. 32ق.) عموی پیامبر(ص)، چهار تن از امامان شیعه، [[امام حسن(ع)]] (شهادت 49/50ق.)، <ref>الکافی، ج1، ص472؛ البدایة و النهایه، ج8، ص48.</ref> [[امام سجاد(ع)]] (شهادت 94/95ق.)، <ref>الکافی، ج1، ص469؛ تاریخ طبری، ج11، ص631.</ref> [[امام محمد باقر(ع)|امام باقر(ع)]] (شهادت حدود 114/117ق.) <ref>مروج الذهب، ج3، ص219؛ دلائل الامامه، ص215-216.</ref> و [[امام صادق(ع)]] (شهادت 148ق.) <ref>ذخائر العقبی، ص141؛ مروج الذهب، ج3، ص219.</ref> از مدفونان در این خانه‌اند. بر پایه روایتی، امام سجاد(ع) این خانه را در حدود سال 65ق. بازسازی کرد.<ref>بحارالانوار، ج45، ص344-345.</ref> | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
=== ساخت بارگاه و گنبد === | === ساخت بارگاه و گنبد === | ||
در سده پنجم و احتمالا در حدود سال 490 قمری<ref>[https://miqat.hajj.ir/article_110494.html «تاریخچه اجمالی گنبد ائمه بقیع»، ص123]</ref> [[مجدالملک براوستانی|مجدالملک براوستانی(م.492ق.)]]، وزیر سلجوقیان، بارگاه و گنبدی بلند بر قبور امامان شیعه و عباس ساخت.<ref>الکامل، ج10، ص352.</ref> | در سده پنجم و احتمالا در حدود سال 490 قمری<ref>[https://miqat.hajj.ir/article_110494.html «تاریخچه اجمالی گنبد ائمه بقیع»، ص123]</ref> [[مجدالملک براوستانی|مجدالملک براوستانی(م.492ق.)]]، وزیر سلجوقیان، بارگاه و گنبدی بلند بر قبور امامان شیعه و عباس ساخت.<ref>الکامل، ج10، ص352.</ref> مطری، تاریخ‌نگار مدینه، ساخت گنبد بر قبر عباس را به ناصر لدین الله، خلیفه عباسی، (حک: 575-622ق.) نسبت داده<ref>التعریف بما آنست الهجره، ص119.</ref> اما [[ابن‌نجار]] (م. 643ق.) که هم‌عصر با ناصر عباسی است، به قدمت گنبد تصریح دارد.<ref>الدرة الثمینه، ص166.</ref> از این رو، به نظر می‌رسد که گزارش مطری نادرست است.<ref>بقیع در آینه نگاره‌های هنری، ص19</ref> | ||
=== تعمیرهای بعدی بنا === | === تعمیرهای بعدی بنا === | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
=== توصیف بارگاه در منابع === | === توصیف بارگاه در منابع === | ||
[[ابن جبیر]] گنبد ساخته شده بر این قبور را بسیار مرتفع شمرده که نزدیک در ورودی بقیع قرار داشت. قبور درون بقعه، بزرگ و از سطح زمین بلندتر بودند. این قبور ضریحی چوبین داشتند که با نقوشی برجسته از جنس مس با میخ‌کوبی‌هایی تزیین شده بود.<ref>رحلة ابن جبیر، ص174.</ref>[[عبدری]] (م. بعد از 700ق.) این بقعه را همراه با بقعه عثمان بن عفان بزرگ‌ترین و زیباترین بارگاه بقیع دانسته است.<ref>رحلة العبدری، ج1، ص423.</ref> ابن‌نجار از وجود دو در برای بقعه یاد می‌کند که تنها یکی از آن دو هنگام زیارت گشوده می‌شد.<ref>الدرة الثمینه، ص166.</ref> از دیگر کسانی که از گنبد و ضریح قبور امامان شیعه یاد کرده‌اند می‌توان از [[ابن‌بطوطه]]، <ref>رحلة ابن بطوطه، ص125.</ref> [[خالد بن عیسی]] (زنده به سال 740ق.) <ref>تاج المفرق، ج1، ص289.</ref> و [[سمهودی]] (م. 911ق.) <ref>وفاء الوفاء، ج3، ص100.</ref> یاد کرد. بارگاه عباس و امامان(ع) بقیع در نگاره‌های متعددی که از بقیع در نسخه‌های خطی نقاشی شده اغلب به صورت بنای بزرگ و گنبد‌داری نقاشی شده است.<ref>نک: بقیع در آینه نگاره‌های هنری، ص 71 به بعد</ref> | [[ابن جبیر]] گنبد ساخته شده بر این قبور را بسیار مرتفع شمرده که نزدیک در ورودی بقیع قرار داشت. قبور درون بقعه، بزرگ و از سطح زمین بلندتر بودند. این قبور ضریحی چوبین داشتند که با نقوشی برجسته از جنس مس با میخ‌کوبی‌هایی تزیین شده بود.<ref>رحلة ابن جبیر، ص174.</ref>[[عبدری]] (م. بعد از 700ق.) این بقعه را همراه با [[قبر عثمان بن عفان|بقعه عثمان بن عفان]] بزرگ‌ترین و زیباترین بارگاه بقیع دانسته است.<ref>رحلة العبدری، ج1، ص423.</ref> ابن‌نجار از وجود دو در برای بقعه یاد می‌کند که تنها یکی از آن دو هنگام زیارت گشوده می‌شد.<ref>الدرة الثمینه، ص166.</ref> از دیگر کسانی که از گنبد و ضریح قبور امامان شیعه یاد کرده‌اند می‌توان از [[ابن‌بطوطه]]، <ref>رحلة ابن بطوطه، ص125.</ref> [[خالد بن عیسی]] (زنده به سال 740ق.) <ref>تاج المفرق، ج1، ص289.</ref> و [[سمهودی]] (م. 911ق.) <ref>وفاء الوفاء، ج3، ص100.</ref> یاد کرد. بارگاه عباس و امامان(ع) بقیع در نگاره‌های متعددی که از بقیع در نسخه‌های خطی نقاشی شده اغلب به صورت بنای بزرگ و گنبد‌داری نقاشی شده است.<ref>نک: بقیع در آینه نگاره‌های هنری، ص 71 به بعد</ref> | ||
=== تخریب بنا در سده سیزدهم === | === تخریب بنا در سده سیزدهم === | ||